بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به رابطه فعالیتهای انسان با فرهنگ، شهر بستری است که در آن فرهنگ از طریق فعالیتها و ارتباطات انسانی به جریان در میآید. همچنین معماری بهعنوان بستر اتفاق زندگی بشر یکی از تأثیرگذارترین هنرها در جهت نمایاندن فرهنگ عامه و الگوهای ساختاری آن در هر دوره است. کالبد شهر بالاخص نماهای شهری به بازنمایی این رابطه پرداخته و ارزشهای سنتهای همزیستی را عینیت میبخشد.علیرغم توجه طراحان نسبت به مسائل زیربنایی همچون فرهنگ، هویت، سنت و بوم، معماری معاصر ایران دچار اغتشاش و بیهویتی است.
ضعف در شناسایی فرهنگ خودی، مشکلات آموزشی، تبلیغات فرهنگ بیگانه، نبود قوانین و ضوابط منسجم و کارآمد، ضعف راهکارهای مدیریت شهری در معماری و شهرسازی موضوعاتی هستند که در بحران هویت فرهنگی معماری و شهرسازی معاصر ایران نقش دارند.
رساله حاضر در بررسی رابطه طراحی و بومشناسی، به نقش فرهنگ، هویت، سنت، ارزشهای اجتماعی و اقلیم در شکل دهی فضاهای معماری پرداخته است و در جستجوی فراهم سازی زمینه حرکت به سمت معماری بومی هر منطقه و تعیین زیرساختهای لازم جهت رسیدن به آن است. بدین منظور پس از بیان مسئله به بررسی هویت فرهنگی و اصول معماری ایران و معرفی چند نمونه بناهای با رنگ و بوی سنتی، به نتایجی طراحی در این راستا دست یافته است.
-1 مقدمه
اگر معماری ما توانایی آن را داشته است که در طول حیات دیرپای خود، کارآمد بودن و نقش موثر خود، در گستره زندگی مردمان این سرزمین را حفظ نماید، به واسطه وجود روح پایداری، پایایی و مانایی آن می باشد که در فرم، عملکرد محتوا و فناوری، به طور یکپارچه و سازگار با هم تجلی یافته است. - بورل،2 - 2003تعاملی که به صورت مستدل و مستند و با همسازی و هماهنگی میان اجزا حتی در عناصر تامین کننده آسایش درون ساختمان به عنوان معماری مبتنی بر بوم شناسی توسط سایر فرهنگ، به عنوان الگو، مورد پذیرش قرار دارد. این معماری، تعادل طبیعی محیط را می شناسد و با آن رفتاری مناسب دارد.
با اقلیم و ویژگیهای هواشناسی چون، دما، رطوبت و بارندگی سازگار می باشد و با آب و منابع آن بویژه در نقاط کم آب منطبق است، لغزش های زمین و لرزه زمین ساخت را می داند، حریم پیکره های آبی و جنگل را رعایت می کند، برداشت منابع خاک، شن، ماسه، سنگ و دیگر منابع قرضه و مصالح را با اندیشه انجام می دهد، تا زیستگاه ها و بوم سامانه ها تخریب نشوند. این معماری، کمترین هدر رفتن منابع را دارد، اجازه آلودن آب و محیط پیرامون را نمی دهد و نیز با دیرینه شناسی دانش و تاریخ معماری بومی آشناست و هنر ماندگاری و پایداری بوم را درک کرده است.
1-1 بیان مسئله
با مطالعه اغلب هتل های موجود در ایران و دیگر کشورها این نکته مشهود گردید که شناخته شده ترین شیوه طراحی هتل را میتوان منتسب به سبک مدرن و بین الملل دانست که این نوع رویکرد معماری مدرن در ساخت هتل به نوعی بی توجه به دستاوردهای فرهنگی و بومی و زیبایی شناسی و هویتی و جغرافیایی یک سرزمین می باشد، در حالیکه هنر معماری هر مرزوبوم بیشک یکی از بارزترین مظاهر تمدن هر قوم و ملت است و نوع چینش ساختمانها و نمای داخلی یا بیرونی آن رابطهای تنگاتنگ با هویت فرهنگی آن جامعه دارد و نمادی از اندیشه و بخشی از شناسنامه فرهنگی آن جامعه میباشد.
از جمله اینها در ایران میتوان به هتل کادوس رشت ،پارسیان آزادی چالوس در حاشیه دریای خزر ، هتل 4ستاره بزرگ زنجان، هتل 3 ستاره غزال خرمدره، هتل پارسیان استقلال - هیلتون سابق - در تهران1341 ، هتل 5 ستاره همای تهران - هتل شرایتون سابق، هتل هما - هایت سابق - در مشهد، هتل 4 ستاره پارسیان تهران 1355و ... اشاره نمود.
این نوع هتلها بهلحاظ صورت ظاهری و در قیاس با شیوه معماری گذشته برای مخاطبان ناآشنا بوده و بهطور کلی هیچ نشانهای بومی و اقلیمی و هویتی و فرهنگی در آنها بهکار برده نشده و حس تعلقی به معماری ایران برای بیننده القا نمی کنند.
درحالحاضر علاوه بر نمونههای فوق الذکر سایر هتلهای موجود در ایران - بهجز موارد خاص - بیارتباط و بیتوجه با ویژگیهای بوم شناختی طراحی و اجرا میشوند و به هویت و هنر بوم و سرزمین هیچ توجهی نمی شود. به طور کلی می توان دلایل زیر را برای برای ادعا ی فوق نام برد
· عدم استفاده از نمادها و مصالح بومی
· عدم همخوانی فرم ظاهری و هویتی با بوم و اقلیم منطقه شمال کشور
· القای معماری سبک بین الملل بدون ارزش تاریخی
· عدم استفاده از عناصر نو
· عدم القای حس پویایی
· عدم تناسب نمای مجموعه با معماری ایرانی و معماری بومی منطقه
· عدم شاخص بودن بنا
· مشابهت به بناهای امروزی شمال ایران بر خلاف معماری بومی منطقه
دراین ارتباط تصاویر شماره 1را میتوان سندی براداعای فوق تلقی نمود:
- تصویر - 1 هتل کادوس رشت تصویر - 2 هتل 4 ستاره زنجان
- تصویر - 3 هتل 4 ستاره پارسیان آزادی چالوس - تصویر - 4 هتل غزال خرمدره
- تصویر - 5 هتل همای مشهد - هایت سابق - - تصویر - 6 هتل 4 ستاره پارسیان انقلاب تهران
