بخشی از مقاله
چکیده
محیط زیست پاک نقش مهمی در سلامت انسان ایفا می نماید، حفظ محیط زیست از جمله دغدغه بسیاری از انسانها است. اما امروزه با گرم شدن کره زمین و افزایش روز افزون آلودگی هوا، همچنین استفاده از انرژی های تجدید ناپذیر به جای انرژی تجدید پذیر سلامتی محیط زیست در خطر است. با صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از انرژی های پاک در طراحی ساختمان ها و ترویج طراحی پایدار می توان به حفظ محیط زیست کمک فراوانی نمود. چرا که به وسیله حفظ آن می توان هوا و محیط زیست پاک، شهر و شهروندانی سالم داشت.
از این رو پژوهش پیش رو در یک پژوهش تحلیلی- توصیفی به بررسی مفهوم ، اهداف و اصول پایداری، طراحی پایدار ومحیط زیست پرداخته است . نتایج پژوهش نشان داد که می توان با استفاده از طراحی پایدار سازگار با محیط زیست و با بهره گیری از انرژی های پاک و تکنولوژی پیشرفته، راهکارهایی را برای داشتن محیط زیست سالم و در نهایت تامین زندگی مطلوب انسانها فراهم آورد. هدف از این پژوهش، بهره گیری از معیارهای طراحی پایدار در جهت حفظ محیط زیست می باشد. دستاوردهای حاصل از این پژوهش می تواند منجر به ارتقاء کیفی ساختمان ها با اصول طراحی پایدار گردد.
.1 مقدمه
درطول یک قرن گذشته تجربه ها و دستاوردها و تحولات با ارزشی در معماری و درعرصه ی محیط زیست رخ داده است که البته مشکلات بسیاری را بوجود آورده است، اما میتوان گفت در آغاز قرن 21 میلادی وضعیت جهان به یک توسعه ی ناپایدار رسید که از مشخصه های آن افزایش رشد جمعیت و بالتبع افزایش مصرف و توزیع نامتعادل منابع است
با آغاز انقلاب صنعتی در سال 1830میلادی و رشد روز افزون دانش بشری، تغییرات گوناگونی نیز در زندگی انسان رخ داده است، و نیاز بشر به انرژی و مصرف انواع سوختهای فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی باعث افزایش مواد آلاینده ای همچون دی اکسید کربن موجود در جو شده است
این تغییرات همگی موجب گردیده که شرایط آب و هوایی دستخوش دگرگونی هایی شود، که پدیده تغییرات آب و هوایی ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای، خود باعث به وجود آمدن بسیاری از مشکلات کنونی مانند گرم شدن تدریجی آب و هوا، ذوب شدن یخ ها، بالا امدن سطح دریاها، بارش بارانهای اسیدی، و افزایش میزان خشکسالی و بارش بارانهای سیل آسا و تهدید سلامتی انسان و گونه های حیات وحش در مناطق مختلف زمین شده است
امروزه کشورها به دنبال کاهش ضایعات زیست محیطی همزمان با طی مراحل توسعه می باشند و به تعبیری ویرایش های مختلفی از توسعه پایدار را دنبال می کنند. منحنی میان رشد اقتصادی و کیفیت زیست محیطی به صورتU وارونه، به کوزنتس2 معروف است
گرم شدن کره زمین، نازک شدن لایه اوزون و در بخش هایی سوراخ شدن آن به علت استفاده از انواع آلاینده ها، افزایش روز افزون آلودگی محیط زیست و انقراض گونه های زیستی، تغییرات غیر قابل بازگشت محیط زیست بر اثر دخالت های بشر، ضرورت توجه به مسائل بوم شناسی و مسائل زیست محیطی را برای آینده اجتناب ناپذیر کرده است، و لزوم تغییراتی که با توجه به معیارهای اقلیمی و پایداری پدید می آیند و هر روز اهمیت بیشتری می یابند
طراحی پایدار به مفهوم درونی و اساسی از مکان منتج خواهد شد. فرآیندی که به احیا شدن بیش از تحلیل بردن می انجامد و درواقع علم و هنر برقراری ارتباطی مناسب بین محیط انسانی و جهان طبیعت است
کاربرد مفاهیم پایداری و توسعه ی پایدار در معماری، سرآغاز مبحثی به نام »معماری پایدار « میباشد. معماری پایدار یک ویژگی زمین های - بومی - است. پایداری با وجود شعارهای فراگیرش، مسأله ی حفظ زمین را هدف قرار می دهند، برای رسیدن به شیوه های قابل اجرا و حمایت ازگوناگونی که در نفس طبیعت موجود است، رویکردهای محلی را توصیه می کند و شعار »جهانی فکر کنید، اما منطقه ای عمل نمایید « را، مورد توجه قرار می دهد
بنابراین معماری پایدار به خلق یک محیط سالم بر پایه ی بهر ه وری از منابع، حفاظت از منابع تجدید ناپذیر، کاهش مصرف انرژ ی های تجدیدپذیر و ارتقای کیفیت زیست کمک خواهد کرد
قناعت، لازمه ی کاهش مصرف در یک جامعه است . در این میان اشاره به فرهنگ مصرف ایرانی ها در گذشته نیز، ضروری است. قناعت به معنای مطلو بترین درجه ی بهر ه برداری از منابع در دسترس و مدیریت زندگی فردی و اجتماعی براساس امکانات موجود میباشد
الهام از طبیعت را می توان در بسیاری از ویژگیهای ساختما نها به کار برد. به عنوان مثال استفاده از گیاهان طبیعی، روشنایی طبیعی، تهویه ی طبیعی و خصوصیات دمایی زمین و دیگر نیروهای طبیعت، همه را می توان به عنوان الگوهای استفاده از طبیعت دانست. همچنین در مقیاس طر ح ریزی، برنامه ریزی و کاربرد شهری، استفاده از پتانسیل های طبیعی مشهوداست
در بحث توسعه ی پایدار وتبَعِبه آن معماری پایدار اینکه هر ساختمان باید با بستر و محیط طبیعی پیرامون خود تعامل داشته باشد به امری بدیهی مبدل شده است. از آنجا که تغییر آب و هوا بزرگترین مشکل پیش روی انسان است ساختمان های پاسخگو و کارآمد از نظر انرژی ضرورتی برای آینده می باشند
با توجه به مطالب ذکر شده، حال این سوال مطرح می شود که چگونه می توان با استفاده از طراحی پایدار ضمن صرفه جویی در مصرف انرژی، به یک محیط زیست پاک و سالم دست یافت. ساختمان های سبز، منافع پایدار به همراه دارند، علاوه بر کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای زیان بار، ساختمان های سبز به بهبود سلامتی شهروندان کمک می کنند. در این راستا می توان ساختمان کربن صفر هنگ کنگ را مورد بررسی قرار داد و به اصول پایدار سازگار با محیط زیست پی برد. از این رو این پژوهش بر آن است تا در یک پژوهش تحلیلی با بینشی کل نگر در یک فرآیند گام به گام با استناد بر منابع کتابخانه ای به بررسی اهداف و اصول هر یک از این مفاهیم بپردازد.
روش تحقیق
روش تحقیق از نوع تحلیلی میباشد و با مرور، واکاوی و ترکیب سوابق مطالعاتی موجود در رابطه با موضوع انجام گرفته است.برای انجام مطالعه، از شیوه های مرسوم جمع آوری اطلاعات اعم از اسنادی و میدانی بهره گیری شده است . در بخش مطالعات کتابخانه ای به بررسی مبانی نظری موضوع مورد بحث پرداخته شده است. سپس در مرحله دوم بررسی مفاهیم پایداری، اهداف و اصول آن و به معرفی ساختمان پایدار کربن صفر هنگ کنگ می پردازد.
جدول شماره :1 توضیح موارد مرتبط با روش کار در متن پژوهش
جدول شماره :2 سوابق تئوری
