بخشی از مقاله
چکیده
رقابت بین دو دسته معیارهای ارزیابی عملکرد سنتی و مبتنی بر ارزش در جهت توج هی عملکرد شرکتها مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته است . هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی و دوبعد عملکرد در َْشرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره پنج ساله - ٌََْ-ٌٌَُ - است. جهت بررسی فرضیات تحقیق از همبستگی و رگرسیون استفاده گردید نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه اول بیانگر آن است که عدم تقارن اطلاعاتی بر عملکرد کلی شرکت ها تاثیر گذار بوده است. طبق نتایج حاصله از آزمون فرضیات فرعی پژوهش نشان داد که بین جریان نقدی عملیاتی و بازده دارایی ها با عدم تقارن اطلاعاتی را بطه مثبت و معناداری وجود دارد . در مجموع و با توجه به نتایج و آزمون فرضیات پژوهش می توان عنوان کرد که هرچه ویژگی های عملکرد شرکت ها بهبود یابد عدم تقارن اطلاعاتی کمتر شده و سرمایهگذاران میتوانند نسبت به سرمایهگذاری بهتر تصمیمگیری مناسبی اتخاذ نمایند.
واژگان کلیدی: عدم تقارن اطلاعاتی، عملکرد، جریان نقد عملیاتی، بازده داراییها.
مقدمه
یکی از مهمترین عوامل در تصمیمگیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند اثرات منفی برای فرد تصمیمگیرنده خواهد داشت از سوی دیگر نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حائز اهمیت است . در صورتی که اطلاعات مورد نیاز به صورتی نامتقارن در بین افراد توزیع شود - انتقال اطلاعات به صورت نابرابر بین مردم صورت گیرد - میتواند نتایج متفاوتی را نسبت به یک موضوع واحد سبب شود. بنابراین قبل از اینکه خود اطلاعات برای فرد تصمیمگیرنده مهم باشد، این کیفیت توزیع اطلاعات است که باید به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد.
زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی در رابطه با سهام یک شرکت افزایش یابد ارزش ذاتی آن با ارزشی که سرمایهگذاران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر قائل میشوند متفاوت خواهد بود. در نتیجه ارزش واقعی سهام شرکتها با ارزش مورد انتظار سهامداران تفاوت خواهد داشت اگر در یک معامله بالقوه یک طرف اطلاعات بیشتری نسبت به طرف دیگر داشته باشد، عدم تقارن اطلاعات وجود دارد . این مشکل شامل اطلاعات حسابداری هم میباشد. مدیران شرکتهای سهامی درباره ارزش شرکت نسبت به سهامداران بیرون از شرکت اطلاعات بیشتری دارند . این امر منجر به عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سهام میشود - نوروش و ابراهیمی کردلر، ٌََُ - .
حضور افراد نا آگاه در بازار سرمایه این امکان را فراهم میسازد تا سرمایهگذاران حرفهای نرخ بازده بالاتری به دست آورند. - جهانخانی، ٌََْ - .با توسعه بازارهای سرما هی نقش معیارهای ارزیابی عملکرد در انعکاس عملکرد شرکتها از طریق محتوای اطلاعاتی موجودشان نزی پرنگتر شده است. در این میان رقابت بین دو دسته معیارهای ارزیابی عملکرد سنتی و مبتنی بر ارزش در جهت توج هی عملکرد شرکتهای مذکور مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته است. در ارزیابی عملکرد در روش سنتی فقط به سود حسابداری توجه میشود. که به جهت اینکه هزینه منابع سرما هی شرکتها در آن مورد توجه قرار نمیگیرد روش مطلوبی محسوب نمیشود. - جعفر زاده شانقی ٌََُ، ْ - .
جیانگ و کیم - ًًًٍ - ، بیان داشتند که در شرکت هایی که سهامداران آنها را نهادها و شرکت های دیگر تشکیل می دهند، اطلاعات داخلی با ارزش درباره چشماندازهای تجاری آتی شرکت و همچنین استراتژی های تجاری آن، از طریق ارتبا ط مستقیم بین مدیران و شرکت های مالک عمده سهام به طور انحصاری در اختیار قرار می گیرد. این انتقال اطلاعات اغلب از طریق کانال هایی همانند اعضای مشترک هیات مدیره در اختیار شرکتهای سهامدار قرار میگیرد و از این طریق اکثر شرکت های سرمایهگذار به این اطلاعات دسترسی پیدا میکنند. لذا رواج مالکیت شرکتها توسط شرکت های دیگر میتواند نقش اساسی در کاهش میزان عدم تقارن اطلاعات بین مدیران و سرمایه گذاران برون شرکتی و در نتیجه کارایی بازار سرمایه در مورد اطلاعات آنها داشته باشد.
عبده تبریزی و جهانخانی - ٌٍَْ - ، در مورد ویژگی بازار کارا بیان میدارند: افراد مطلع در بازار وجود دارند و این افراد با اطلاعاتی که دارند بازار را به کارایی میرسانند. اما آنها نمیتوانند از اطلاعات و دانش افزونشان نتایج بهتر و سود بیشتری بدست آورند. در این محیط فرد متخصصتر و آگاهتر از فرد عامی سود بیشتری نمیبرد و افراد ناوارد در بازار کارا مغبون نمیشوند. قیمت بازار طوری تعیین میشود که منعکس کننده تمام اطلاعات خوب و بد است.
ٍ. ادبیات و پیشینه تحقیق
در دهه ًٌُْ میلادی سه دانشمند به نامهای مایکل اسپنس، جرج اکرلوف و جوزف استیلیتز 1 - برندگان جایزه نوبل اقتصاد در سال ًًٌٍ - در زمینه اقتصاد اطلاعات، نظریهای را پایهگذاری کردند که به نظریه عدم تقارن اطلاعاتی موسوم شد. اگر در یک معامله بالقوه یک طرف اطلاعات بیشتری نسبت به طرف دیگر داشته باشد، عدم تقارن اطلاعات وجود دارد . این مشکل شامل اطلاعات حسابداری هم میباشد. مدیران شرکت-های سهامی درباره ارزش شرکت نسبت به سهامداران بیرون از شرکت اطلاعات بیشتری دارند . این امر منجر به عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سهام میشود - نوروش و ابراهیمی کردلر ٌََُ - .بر طبق مطالعاتی که اوشمن و مورس2 - ٌََُ - بر روی ٍِ شرکت انجام دادند هب تغییر دامنه قیمت پیشنهاد ی خر دی و فروش سهام در زمان اعلان سود پی بردند.
ویکنتاش و چیانگ 3 - ٌَُّ - نزی تغییرات مهمی را در دامنه قیمت پیشنهادی خر دی و فروش سهام پس از اعلان سود، تنها زمانی که هیچ اطلاعات مهمی از جانب شرکت در ظرف ًَ روز قبل از اعلان سود منتشر نشده باشد مشاهده نمودند . - مرادی فر، ٌٌَُ - پاتل4 - ٌٌُُ - مدعی شد که پس از اعلان سود، دامنه قیمت پیشنهادی خر دی و فروش سهام افزایش مییابد. لی، مک لاو ردی5 - ٌَُُ - با استفاده از اطلاعات بین روزی شواهدی را ارائه نمودند که بر مبنای آن دامنه قیمت پیشنهادی خر دی و فروش سهام در دوره پس از اعلان سود به مدت یک روز دارای وسعت بیشتری میباشد و قبل از اعلان سود شاهد کاهش قیمت پیشنهادی بودند.کرینسکی ولی6 - ٌُُّ - دریافتند که اعلان سود عدم تقارن اطلاعاتی را در بازار افزایش میدهد. بر طبق مدل عدم تقارن اطلاعاتی که کاپلند و گالی7 - ٌََُ - و میلورام و گلشتن8 - ٌَُِ - ارائه نمودند، در بازار میتوان دو نوع معامله گر را متصور شد:
- الف - معاملهگران مطلع9 - ب - معامله گران نقد.10
معاملهگران مطلع به این خاطر اقدام به انجام معامله میکنند که دارای اطلاعات محرمانهای هستند که در قیمتها منعکس نشده است. در حالی که معاملهگران نقد - سرمایهگذارن غیرمطلع - تنها به دلیل دارا بودن نقدینگی به انجام مبادله اقدام میکنند. - قائمی و همکاران، ٌََُ - کایل - 1985 - 11 ایزلی و اوهارو - 1992 - 12 در یافتههای خود پی بردند هنگامی که عدم تقارن اطلاعاتی افزایش یابد شاهد افزایش حجم مبادلات نیز خواهیم بود. اسکینر - 1991 - 13 در پژوهش خود افزایش قابل ملاحظهای را در دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام پیرامون زمان اعلان سود مشاهد نکرد. یان - 1998 - 14 به وجود عواملی اشاره میکند که طبق آن، حرکتهای مهمی را در قیمت سهام پیرامون زمان اعلان سود مشاهده کرد که میتواند معاملهگران را به گردآوری اطلاعات بیشتر ترغیب کند - قائمی و وطن پرست، ٌََُ - .از سوی دیگر بازده دارایی ها بعنوان یک متغیر این پژوهش می باشد که موارد استفاده ROA به شرح زیر می باشد: کاربرد ROA از دیدگاه اعتباردهندگان:
ٌ. ارز یابی توانیی شرکت در تحصیل نرخ مناسبی از بازدهی ٍ. جمع آوری اطلاعاتی در باره اثر بخشی مد رییتکاربرد ROA از دیدگاه مدیران:
ٌ. اندازهگریی عملکرد هر بخش از شرکت وقتی که هر بخش به عنوان یک مرکز سرما هیگذاری در نظر گرفته شود.
