بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با موضوع علل فرهنگی رواج بدحجابی در بین جوانان و به صورت کتابخانه ای انجام شده است.در این تحقیق ضمن بررسی علل فرهنگی رواج بد حجابی در بین جوانان ، راه کارهای برون رفت از این پدیده فرهنگی – اجتماعی بررسی شده است.
در این تحقیق عوامل فرهنگی موثر در بد حجابی در قالب عوامل تغییر دهنده سبک زندگی و مسائل مرتبط با اعتقادات و بینش افراد مورد برسی قرار گرفته اند. در ذیل عوامل تغییر دهنده سبک زندگی می توان به عواملی چون :مد گرایی، الگوهای نامناسب، مصرف گرایی، وسایل ارتباط جمعی و نادیده انگاشتن ارزشها اشاره کرد. همچنین از عللی که به نوعی با مسائل اعتقادی و بینشی مرتبط می شوند می توان به ضعف باورهای دینی ، گسستگی هویتی جوانان و تغییرات هنجاری در جامعه اشاره کرد. در پایان نیز به ارائه راهکارهای برون رفت از این پدیده فرهنگی – اجتماعی اشاره شده است.
مقدمه
وضعیت رعایت حجاب در جامعه امروزی به شکلی در آمده است که به جرآت می توان گفت حضور این شاخصه بارز کشورهای اسلامی ، در میان کشورهای دنیا تا حدود زیادی کمرنگ شده است. بی تردید پوشش برای زن و مرد با توجه به ویژگی های مربوط به جنسیت ، هر کدام امری ضروری است که هم از نظر ظاهر وسیله ای برای حفاظت و هم از نظر باطن ، موجب متانت می شود و حتی اگر دستورات صریح دینی را در این باره عنوان نکنیم ، عقل سلیم در ضرورت وجود پوشش حکم خواهد کرد
حجاب و تمایل به پوشیدگی ، از اموری است که خداوند تبارک و تعالی در نهاد و سرشت انسان به ودیعه نهاده و فطرت او را به این گوهر متعالی زینت بخشیده است. از آنجایی که سلامت فردی و اجتماعی انسان و تعالی و کمال معنوی او وابسته به این حقیقت زیبا و نورانی است ، در ادیان مختلف هم ، تاکید فراوانی بر پوشیدگی و حجاب شده است .
این سیر فکری - عملی تا ابتدای دوران مدرن و شروع مدرنیته همچنان ساری و جاری بود ، اما متآسفانه با روی کار آمدن تفکر سکولاریزم - تفکری که در آن انسان علقه ای با امور معنوی ، دینی و مذهبی ندارد و همه نیازهای خود را از علوم تجربی، عالم ماده و عقل خود بنیاد تآمین می کند- و با زوال باورها و اندیشه های دینی و تبدیل انسان به موجودی مادی و زمینی و با کنار گذاردن ملاحظات اعتقادی - دینی ناگهان سیلی از بی حجابی ، بی عفتی و هرزگی تمام دنیای معاصر را فرا گرفت و انسانهای بی شماری را در دام هلاکت فرو برد. کشور ما نیز علیرغم آنکه از اندیشه های متعالی منطبق بر آموزه های اسلام عزیز بهره مند می باشد ، ازین تهدید مصون نبوده و در سطح جامعه شاهد بروز پدیده ای به نام » بد حجابی« شده ایم و محقق در صدد است در این مقاله ضمن بررسی علل فرهنگی رواج بدحجابی در بین جوانان ، به ارائه راهکارهای لازم برای رهایی ازین آفت بپردازد .
تعریف حجاب و بدحجابی:
کلمه حجاب از نظر لغت مترادف واژه عربی » ستر « است که به معنای پوشیدن ، پوشش ، حائل ، پرده ، حاجب و مانع است
از دید اسلام حجاب ، حافظ وقار ، شخصیت ، کرامت، اصالت و عظمت زن و حافظ زیبایی و منافع است و نکته مهم آنست که حجاب هم به معنای حجاب درونی و هم به معنای حجاب بیرونی است . آنچه در معانی حجاب اغلب مغفول می شود ، مانند همه مفاهیم دیگر ، معانی این واژه است که به نظر می رسد در طولزمان تحریف شده است . مسلماً حجاب درونی که مترادف با شرم و حیا و ستر درونی شخصیت است کمتر از حجاب بیرونی اهمیت ندارد. چه بسا حفظ حجاب بیرونی به حفظ حجاب درونی ختم می شود
بد حجابی را بسیاری نداشتن پوشش مناسب می دانند و بی حجابی به معنای نداشتن پوشش متناسب با استانداردهای متعارف عرف ، عام و الگوی بر گرفته از فقه اسلامی است . از اینرو پوشیدن لباس های تنگ ، بدن نما ، تحریک کننده و بد شکل ، پوشیده نبودن برخی مواضع نیازمند پوشش ، آرایش نامناسب و نداشتن وقار لازم در اجتماع را می توان در مقوله بد حجابی گنجاند
با مروری بر منابع تاریخی کتب مذهبی ، نتیجه گرفته می شود حجاب یکی از اساسی ترین مسائل دینی و الهی به شمار می رود که اختصاص به دین اسلام ندارد و در تمام ادیان الهی به لزوم رعایت آن توجه شده است
بررسی های تاریخی حاکی از آن است که ایرانیان ، پوشش را به عنوان امری والا پاس داشتند و بدان مفتخرند و بسیاری از ممالک را هم تحت تآثیر قرار دادند
مروری بر پژوهشهای انجام شده :
در حوزه حجاب پژوهشهای مختلفی صورت گرفته است و به چرایی ، چیستی و دلایل بدحجابی پرداخته شده است که در زیر به برخی از این پژوهشها اشاره می شود :
علوی و حجتی در تحقیقی با عنوان » عوامل موثر بر بد حجابی دختران دانشگاه شهید باهنر کرمان « چنین بیان کردند که : بین متغیرهای وضعیت دینی ف علاقمندی به رشته تحصیلی ، اهمیت دادن به مدگرایی ، میزان در تضاد دیدن پوشش زن با تلاشهای اجتماعی ، نگرشهای سیاسی ، اختلاف بین والدین ، تحصیلات والدین ، وضعیت اعتقادی والدین و بدحجابی رابطه معنا داری وجود دارد
بهرام زاده و لطفی در تحقیقی با عنوان » نقش حجاب در جامعه و شناسایی علل رواج بد حجابی در بین جوانان- مطالعه موردی : مراکز اموزشی شهر اهواز « کاهش حساسیت خانواده ها درباره نوع پوشش فرزندان و عدم تبلیغ و آموزش مناسب در رسانه ها را به عنوان علل موثر بر بدحجابی دانستند
عباس زاده و همکاران درپژوهش خود تحت عنوان » نگرش جامعه شناختی و روانشناختی به بد حجابی به عنوان یک مساله اجتماعی « عوامل اجتماعی ، عوامل فرهنگی و عوامل روانشناختی موثر بر بدحجابی را شناسایی نمودند
-1 تغییر سبک زندگی
بنا بر نظر تقریباً عموم مورخان، سیاحان و اندیشمندان اجتماعی که به تاریخ و جامعه ایران توجه نشان دادهاند، در مقایسه با سایر فرهنگها به ویژه غربی، فرهنگ ایرانی فرهنگ پوشیدگی، حیا و عفاف است. تقریباً در تمامی ادوار تاریخی از زمان مادها تا ساسانیان و از آغاز دوره اسلامی تا دوره پهلوی، پوشش مردان و زنان ایرانی در بیرون ازخانه به گونه ای بوده که سراسر بدن را از سر گرفته تا پاها در برگرفته و به هیچ وجه بدن نما نبوده است؛ درواقع، اگرچه افراد به ویژه مردان، از طریق نوع لباس در گروههای قومی و فرهنگی از هم تمیز داده میشدند، اما پوشش به گونهای بوده که موجبات سوء استفاده جنسی فراهم نشود. به عبارت دیگر، لباس نه تنها وسیلهای برای جلوگیری از زیان ناشی از سرما و گرما، بلکه وسیلهای برای حفظ حیا و عفت عمومی بوده است؛ اما از آغاز دوره پهلوی در ایران به تدریج شاهد تغییرات وسیعی در لباس و پوشش مردان و زنان بودهایم. در آغاز این دوره دو اقدام گسترده در تغییر لباس مردان و زنان به عمل آمده است
