بخشی از مقاله
چکیده:
در پژوهش حاضر به بررسی علل گرایش دانش آموزان دوره دوم متوسطه در شبکههای اجتماعی - مجازی - شهرستان مرند در سال تحصیلی 94-95 شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - پیمایشی و از نظر روش اجرا میدانی میباشد. جامعه انتخاب شده، جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان مرند در سال تحصیلی95 -1394 تشکیل می دهند.
تعداد دانش آموزان 3941 نفر میباشد. نمونه آماری بر اساس مدل جدول مورگان به تعداد 351 نفر به صورت تصادفی طبقهای انتخاب شدهاند. برای سنجش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه توسط استاد راهنما و اساتید متخصص مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز توسط آزمون آلفای کرونباخ،0/812 محاسبه گردید. برای بررسی فرضیهها از آزمون تی تک نمونه ای با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد.
یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که: عوامل فردی و خانوادگی و فرهنگی و امکانات شبکه بعنوان عامل گرایش دانش آموزان به اینترنت و شبکههای اجتماعی محسوب میشود.
بیان مسأله
توسعهی روز افزون نقش و تأثیر فنآوریهای نوین به ویژه استفاده از فضای مجازی به عنوانیکی از پدیدههای نوظهور در ابعاد گوناگون زندگی انسان، از واقعیتهای غیر قابل انکار جامعه امروز است. اینترنت از جمله وسایل ارتباطی جدیدی است، که طی دو دهه مورد نظر تعداد قابل توجهای از جوانان قرارگرفته است اینترنت به عنوانیک ابررسانه برای تمامی قشرها، طبقات،گروهها، برای تمامی تحصیل کردهها و غیر تحصیل کردهها، برای زنان و مردان دارای برنامه و اطلاعات می باشد؛ هر فردی و شخصییا گروه و طبقه ای به فراخور توانایی، ضرورت و نیاز خود از آن بهره برداری میکند.
مهمترین ویژگی فناوری اطلاعات تکیه بر تولید، اشاعه و پردازش اطلاعات، در دسترس قراردادن آن برای همگان در کمترین زمان ممکن، با حداقل هزینه، در همه زمانها و مکانهاست
امروزه دستگاههای جدید انتقال اطلاعات نظیر تلفن، تلگراف، دورنگار، ظهور شبکه های رایانه ای محلی، ملی، منطقهای و بین المللی نظیر اینترنت و ابزارهای ذخیره سازی نظیر لوحهای فشرده نوری، از محملهای مهم برای تولید و اشاعه و انتقال اطلاعات هستند. همه ابزارهای ذکر شده که در گردآوری، سازماندهی، ذخیره، تولید، اشاعه و انتقال اطلاعات از آنها استفاده میشود، فناوری اطلاعات نامیده می شوند. به بیان ساده، هر نوع فناوری و هر روش و ابزار که در تولید و انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد، فناوری اطلاعات است
فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به طور کلی و تلفن همراه به طور خاص، از زمان رشد سریعش - اواخر، - 1990 در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند پیدا کرده و به فناوری جوانان تبدیل شده است. جوانان مصرف کنندگان عمده فناوری تلفن همراه هستند و اغلب به عنوان پیشگامان اقتباس و تکامل آن محسوب می شوند. تلفن همراه از نظر جوانان، مهمترین وسیله ارتباطی در زندگی روزمره محسوب شده و امروزه به وسیله ی ارتباطی خصوصی تبدیل شده است. جوانان از طریق تلفن همراه می توانند امور خود را مدیریت کرده و به حلقه بلافصل خانواده و دوستان متصل شوند. تلفن همراه بخش عظیمی از عناصر هویتی جوانان را تشکیل می دهد به طوری که می توان از طریق رنگ گوشی، تصاویر، موسیقی و یا فایل هایی که در گوشی تلفن همراه خود دارند، به شخصیت و هویت آنها پی برد
استفاده از تلفنهای همراه، نه تنها در جوانان بلکه در نوجوانان نیز به عنوان بخشتقریباً ضروری زندگی روزمره مطرح است
زمینه یابی گسترده ای که در سال 2007 انجام شده، نشان داده که تلفن همراه ضروری ترین رسانه ارتباطی برای نوجوانان است. وقتی از پاسخگویان در مورد رسانه ارتباطی ضروری سؤال شد، 40 درصد از پاسخ دهنده هایی که در دامنه سنی 13 تا 18 قرار داشتند، تلفن همراه را انتخاب کردند در حالی که 22/9 درصد تلویزیون و 10/3 درصد کامپیوتر شخصی را انتخاب کردند
بر اساس زمینه یابی انجام شده در سال 2006 نیز 27/3 درصد از دانش آموزان ابتدایی - در دامنه سنی 10 تا 12 سال - 53/4 درصد از دانش آموزان راهنمایی - 13 تا 15 سال - ، و 95/2 درصد از دانش آموزان دبیرستانی 16 - تا 18 سال - تلفن همراه داشتند
در حال حاضر با پیدایش فنآوریهای نوین مانند اینترنت، سرمایه گذاری زیادی در حوزه سخت افزاری و فن آوری توسط نظام آموزش و پرورش انجام شده است، اما هنوز عدم دسترسی به امکانات فن آوری، به عنوانیکی از موانع اصلی در کاربرد فن آوری در مدارس ذکر شده است. اما در مقابل، تلفن همراه که حاصل پیشرفت فن آوری، به ویژه فن آوری بی سیم، استیک ابزار قابل دسترس در اختیار همه افراد از جمله دانش آموزان است.
بررسی ها نشان می دهد که تلفن همراه تنها، تاثیرات منفی روی تحصیل دانش آموزان ندارد و در برخی موارد به آموزش آنها کمک می کند. استفاده از تلفن همراه توسط دانش آموزان مانند استفاده از چاقو است و در بعضی مواقع می تواند، تأثیرات مثبت و در بعضی مواقع تأثیرات منفی داشته باشد. امروزه فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی به ویژه فن آوری تلفن همراه، شیوه های برقراری ارتباط، شیوه زندگی ویادگیری را به گونه ای جدی تغییر داده است که از جمله شیوه های برقراری ارتباط می توان به خدمات پیام کوتاه ، پیام های چند رسانه ای، بلوتوث اشاره کرد. اهمیت تلفن همراه در زندگی دانش آموزان به حدی است که آن را بعد از اینترنت، عاملی مهم در زندگی خود تلقی میکنند
گسترش تلفن همراه حاکی از آن است که تاکنون هیچ، فن آوری در طول تاریخ بشر به شدت این فن آوری در جامعه فراگیر نشده است. به گونه ای که طییک مقطع زمانی ده ساله افزایش تلفن همراه، سه برابر سریع تر از سیستم های مخابراتی دیگر، مانند تلفن ثابت و اینترنت بوده است
با پیچیده تر شدن روابط اجتماعی و افزایش روزافزون وسایل ارتباطی منجمله اینترنت موجب خارج شدن روابط افراد خانواده از حالت ساده چهره به چهره یا تلفنی و تغییر شکل آن در قالب شکل گیری روابط پیچیده تری به طور غیرمستقیم شده است و از آنجا که در این گونه روابط طرفین به درستی نمی توانند هویت یکدیگر را شناسایی کنند، همین امر زمینه جرایم و سوء استفاده های اینترنتی می شود
شبکههای اجتماعی مجازی به عنوانیکی از مهمترین راههای ارتباطی، به محلی برای حضور افراد مختلف جامعه به ویژه جوانان و مکان تبادل آرا و افکار ایشان و تامین نیازهای متناسب با زندگی اجتماعی جوانان تبدیل شدهاند. شبکه های اجتماعی مجازی علاوه بر اینکه مرجع تامین بسیاری از نیازهای فرهنگی و اجتماعی افراد است، این امکان را برای اعضا فراهم میکنند که همزمان با انجام سایر فعالیت های اجتماعی از طریق رایانه یا تلفن همراه، فعالیت خود را در این جوامع مجازی نیز پیگیری کنند.
