بخشی از مقاله
چکیده
در متن حاضر به منظور تبیین مفهوم اخلاق در فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اساس مدل مفهومی که در ذیل متن آمده است
ابتدا به طور مختصر با مطرح کردن رویکردهای هنجاری به اخلاق همچون اخلاق نتیجهگرا، اخلاق وظیفهگرا واخلاق فضیلتگرا لایه اخلاق به معنای عام آن را ارائه میدهیم و در ادامه در لایه دوم به مبحث اخلاق حرفهای میپردازیم و ضمن روش ساختن تفاوت حرفه با شغل و ارائه مدلی از حرفه معلمی تفاوت میان مسئله اخلاقی با مشکل اخلاقی را روشن میسازیم، در ادامه به لایه اخلاق فناوری وارد میشویم و ضمن ارائه ارتباط میان تعلیم وتربیت و فناوری به واکاوی مفهوم اخلاق فناوری میپردازیم.
مقدمه
موضوع اخلاق بویژه از اواخر قرن بیستم، اولویت و اهمیت خاصی پیدا کرده، چرا که برای همه انسانها شناختن اصول رفتار درست، جهت خوب زیستن، نقش اساسی دارد، بنابراین ما نیز یکی از مباحث فلسفه اخلاق، یعنی معیار صواب و خطا بودن گزاره ها و احکام اخلاقی را مورد بررسی قرار می دهیم.
روش پژوهش
مقاله حاضر از حیث روششناسی با استفاده از مطالعات کتابخانهای بررسی شده و به دست آمده است.
فصل اول: فلسفه اخلاق
تعریف اخلاق
تعریف رایج:اخلاق جمع خلق یا خلق است و خلق حالت ثابت نفسانی است که سبب می شود اعمال متناسب با آن به سهولت و بدون نیاز به تفکر و تامل از انسان صادر شود.این تعریف بیشتر یک تعریف لغوی است تا اصطلاحی. این تعریف تنها ناظر به منش و فضایل است نه رفتار و عمل. تعریف باید چنان باشد که هم ناظر به منش باشد هم ناظر به عمل. ریچلر معتقد است
تعریف حداقلی اخلاق که مورد رضایت همه نظریه پردازان باشد، لااقل باید شامل دو عنصر باشد: بی طرفی و با دلیل بودن.
تعریف پیشنهادی
اخلاق به آن جنبهای از رفتارها و منشهای اختیاری موجودات عاقل اطلاق میشود که فارغ از هر توافق و قراردادی، مبنای نوعی از ارزشگذاری و انشا حسن/قبح قرار میگیرد که این ارزش گذاری جنبه های تعمیم پذیری و تجویزی دارد.
آشنایی اجمالی با طیف نظریات اخلاق هنجاری
سوال اصلی در اخلاق هنجاری
چه افعال یا منش های شخصیتی درست هستند؟ / معیار درستی و خوبی افعال چیست؟
در این موارد چگونه میتوان قضاوت کرد:
الف - چرا حجاب برای زنان جامعه لازم است؟ - نگاه نتیجه گروانه -
ب - آیا تبعیض نژادی در استخدام های دولتی جایز است؟ - نگاه وظیفه گروانه -
ج - آیا کار این دو نفر ارزش اخلاقی یکسانی دارد:
یکی از سر دلسوزی به فقرا کمک می کند و دیگری برای جلب نظر مردم برای شرکت در انتخابات؟ - نگاه فضیلت گروانه -
می توان طیف نظرات اخلاق هنجاری را در سه دسته جای داد:
الف - نتیجه گرایی ب - وظیفه گرایی ج - فضیلت محوری - با تسامح: فضیلت گرایی -
الف، نتیجه گرا
رویکرد هنجاری نتیجهگرا که برای آن نامهایی چون غایتگرا و سود گرا نیز استفاده میشود ملاک داوری اخلاقی درباره یک عمل را نتیجه آن عمل می داند، مثلا برای داوری درباره خوبی یا بدی دروغ در زندگی انسان میاندیشد. از نظر آنان دروغ فی نفسه بد نیست، بلکه به خاطر نتایج زیان بار و ناراحت کنندهای که دارد، محکوم به بدی است. ذات هیچ عملی خوب یا بد نیست و خوبی و بدی هر عملی منوط به بررسی نتایج آن است.
