بخشی از مقاله
چکیده
به کارگیری بهینه منابع مستلزم برنامه ریزی و تصمیم گیری دقیق است و چون برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها مربوط به آینده ای است که درهاله ای از ابهام قرار دارد، لذا برای یک تصمیم مناسب ، پیش بینی آینده از اهمیت ویژه ای برخوردار است واز آنجایی که اولین و مهم ترین عاملی که در اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار فراروی سرمایه گذار قرار دارد عامل قیمت سهام وبه تبع آن ،مقوله ارزیابی وپیش بینی قیمت آینده است، باید روشی را در پیش بینی انتخاب کرد که بیشترین دقت وکمترین خطارا داشته باشد.در دهه های اخیر، روش جدیدی از پیش بینی به نام شبکه های عصبی مصنوعی پا به عرصه وجود نهاده که با اقتباس از فرایند یادگیری مغز انسان می تواند روابط بین متغیرها را هرچند پیچیده و غیر خطی باشد کشف کند.در تحقیق حاضر با بکارگیری شبکه عصبی مصنوعی پیش بینی قیمت سهام شرکت سرمایه گذاری ملی ایران بررسی و با مدل رگرسیون خطی مقایسه گردید و به این نتیجه رسیدیم که مدل شبکه عصبی برتری بر رگرسیون خطی دارد.
واژگان کلیدی :شبکه های عصبی مصنوعی،قیمت سهام،بورس
مقدمه:
پیش بینی وبررسی رفتار قیمت اوراق بهادارمقوله ای است که دانشمندان علوم مالی وسرمایه گذاری همواره در پی بهینه سازی آن می باشند.درعصر حاضر با توجه به پیشرفت فناوری در زمینه علوم کامپیوتروفراگیرشدن آن در علوم مختلف،زمینه علوم کامپیوتر وفراگیر شدن آن در علوم مختلف،زمینه های استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی با توجه به سرعت بسیار بالای پردازش در کامپیوترها به وجود آمده است. این شبکه هابا استفاده از قابلیت یادگیری خود هرگونه تغییری در قوانین نهفته در سری های زمانی را فرا گرفته و برای پیش بینی آینده ازآن استفاده می کنند.
بیان مساله
یکی از راه های تامین سرمایه برای سرمایه گذاری، انتشار اوراق قرضه و سهام ازطریق بازار بورس می باشد. افراد در این بازار انتظار دستیابی به سود را دارنداولین و مهم ترین عاملی که در اتخاذ سرمایه گذاری در بورس فراروی سرمایه گذارقرار دارد عامل قیمت سهام است که به تبع آن مقوله ارزیابی و پیش بینی قیمت آینده نیز مطرح می شود.فعالاندراینبازاردرصدد دستیابی وبهکارگیری روشهایی هستندتاباپیشبینی آتی قیمت سهام،سودسرمایهخودراافزایش دهند.روشهایهوشمصنوعی،مانندشبکههایعصبی؛بویژه درمواقعی که رابطه ریاضی مناسبی بین دادههاومتغیرهای مستقل ووابسته،قابل شکل دهی نبود،امیدواریهای بسیاری بوجودآمد .این امیدواری هاتاجایی ادامه یافت که حتی آنراجایگزین روشهای ریاضی نیزدانستند.
جهت پیش بینی دربازارسهام بررسی گذشته بازارمفید است.ازاین رو بامرورتاریخچه بورس اوراق بهادارتهران درمی یابیم که این بازاردارای پستی بلندی های بسیاری بوده است که مهمترین آن تشکیل حباب قیمت در اوایل دهه 1370 وسقوط ناگهانی قیمتهای سهام وشاخص کل بورس درسال 1375 است که می توان کم تجربگی عامه سرمایه گذاران درفرایندسرمایه گذاری را عامل اصلی این پدیده را برشمرد.این کم تجربگی به نوبه خودمتاثراز نداشتن سابقه تاریخی کافی وهمچنین فقدان اگاهی عامه مردم نسبت به دانش مالی وفنون و تکنیک های تجزیه وتحلیل مالی کافی نبودن تعداد تحلیل گران متبحرمالی وغیره بوددر چنین شرایطی باتوجه به تاثیرقابل توجه عوامل یادشده داشتن یک مدل پیش بینی مناسب باعث تخصیص بهینه نابع کاریابی دربازارسرمایه است حال اینکه کدام پیش بینی مناسب است خود منشابحث های بسیار است.
جهت آزمون این مساله قیمت روزانه سهام شرکت توسعه سرمایه گذاری ملی ایران به عنوان نمونه انتخاب شده است متغیرها مستقل - ورودی های - تحقیق پنج متغیرکلان اقتصادی یعنی شاخص قیمت بورس تهران نرخ ارزدلار دربازار آزاد قیمت نفت قیت طلا برای برازش مدل عاملی ازرگرسیون خطی چندمتغیره وبرای شبکه عصبی ازمعماریMLP الگوریتم آموزش پس انتشار خطا استفاده شده است. - راعی، رضاٌٍََ - - موضوع شناخت وبررسی رفتارقیمت اوراق بهادار وارزشیابی دارایی های مالی ،از آغاز شکل گیری بازارهای متشکل سرمایه ،همواره مورد توجه محافل علمی وسرمایه گذاران بوده است.
توسعه وگسترش روز افزون کاربرد رایانه ها در موضوع شناخت وبررسی رفتار قیمت اوراق بهادار وارزشیابی دارایی های مالی ،از آغاز شکل گیری بازارهای متشکل سرمایه،همواره مورد توجه محافل علمی و سرمایه گذاران بوده است.توسعه و گسترش روز افزون کاربرد رایانه ها در تمامی عرصه های دانش بشری و از جمله مدیریت مالی و سرمایه گذاری ، زمینه های تازه ای از کاربرد فناوری جدید را پدید آورده است .شبکه های عصبی مصنوعی یکی از آخرین دستاوردهای پیشرفت سریع است .این تحقیق ضمن ارائه توصیفی از شبکه های عصبی و توانایی های آنها در عرصه های علوم و فنون مختلف ، مشخصاً به یکی از قلمروهای کاربرد آنها یعنی مسائل مالی و تصمیمات سرمایه گذاری اشاره کرد ه و تلاش می کند تا زمینه ای برای طرح موضوع و مقدمه ای برای گسترش تحقیقات بعدی فراهم می آورد. - راعی، رضا ٌٍََ - - - .
روشهای هوش مصنوعی ، مانند شبکه های عصبی؛به ویژه در مواقعی که رابطه ریاضی مناسبی بین داده ها و متغییر های مستقل و وابسته ، قابل شکل دهی نبود ، امیدواریهای بسیاری به وجود آمد. این امیدواریها تا جایی ادامه یافت که حتی آن را جایگزین روشهای ریاضی نیز دانستند. - طلوعی ،اشلقی - پیش بینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار از اهمیت خاصی برخوردار است،زیرا نشاندهنده وضعیت کلی مطلوب یا نامطلوب سرمایه گذاری برای سهامداران و سرمایه گذاران است . - آذر،عادلٌََِ - - دانشمندان و محققان در دهه آخر قرن بیست عمدتًا به این اصل معتقد شدند که فرض منطقی بودن سرمایه گذاری که اصل غیرقابل اغماض در سرمایه گذاری مدرن مالی است و یکی از مفروضات اصلی در بازار کارا و یا مدل بازار است با توجه به عوامل پیچیده ای که در بازارهای سهام دخیل هستند، واقعی نیست .
آن ها به این نتیجه رسیده اند که بازار سرمایه داری نظم مشخصی نیست و استفاده از ریاضیات پیچیده درسیستم های غیر خطی و پویا می تواند مدل هایی را ایجاد کند که نظریه های گذشته را باطل کند.در سال های اخیر در پی پیشرفت هایی که در زمینه رایانه و هوش مصنوعی و هم چنین کشف روابط آشوبی در سری های زمانی غیر خطی پدید آمد ، فعالیت هایی در جهت پیش بینی قیمت در بورس اوراق بهادا ر در کشورهای مختلف انجام شد . تکنیک های هوش مصنوعی که شامل شبکه های عصبی است نتایج موفقیت آمیزی در زمینه حل مسایل پیچیده به دست آورده اند. - خالوزاده، حمید - - - 1377درطیچنددهه یاخیرشبکه هایعصبیمصنوعی حضور موفقی در مباحثمدیریتومالیداشته اندومقالاتبسیاریدراینزمینهارائهشده وایده یآموزشبرایحلمسائلشناساییالگوهایپیچیدهبااستفادهازدیدگاه عامل هایداده هوشمندبرایمحققاندانشگاهیبسیارچالشبرانگیزشدهاست. شبکه هایعصبی یکابزار ارزشمندبرایدامنه
