بخشی از مقاله
چکیده
هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر و بازدارنده در مشارکت یادگیری الکترونیکی مدرسین و کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد میباشد. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار اندازهگیری پرسشنامه استفاده شده است. حجم نمونه پژوهش عبارت است از 184 نفر از مدرسین و کارکنان دانشکدههای دانشگاه فردوسی مشهد که به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند.
این پژوهش ازحیث هدف کاربردی و از لحاظ جمع آوری دادهها پیمایشی است. روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ و نظر اساتید و متخصصان تایید سپس دادهها بهکمک نرمافزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ آن %92 محاسبه گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که بین میانگین نظرات مدرسین و کارکنان در مورد عوامل مؤثر بر مشارکت یادگیری الکترونیکی تفاوت معنیداری وجود دارد، بین میانگین نظرات مدرسین و کارکنان در مورد عوامل بازدارنده بر مشارکت یادگیری الکترونیکی تفاوت معنیداری وجود ندارد، بین میانگین نگرش مدرسین و کارکنان نسبت به نقش عوامل محیطی در یادگیری الکترونیکی تفاوت معنیداری وجود دارد.
مقدمه
بدون تردید رشد و گسترش فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بیشترین تأثیر را بر محیطهای دانشگاهی و بهطور کلی بر آموزش عالی داشته، به گونهای که امروزه برقراری ارتباطات گستردهی دانشگاهیان با اهداف علمی، آموزشی، و پژوهشی به شکل فزایندهای از طریق اینترنت و شبکههای کامپیوتری امکانپذیر شده است. از سوی دیگر، روشهای سنتی آموزش دیگر قادر به تأمین نیازهای آموزشی افراد و بالاخص دانشجویان عصر اطلاعات نیست. فراگیران در عصر حاضر نیازمند آن هستند که به طور مداوم تواناییهای خود را افزایش دهند و این کار تنها از طریق دسترسی سریع، بهنگام، و مداوم به مواد آموزشی و استاد امکانپذیر است.
محدود کردن این دسترسی به زمان و مکان کلاس درس، کارگاه و کتابخانه مانعی بزرگ در ارتقاء دانش فراگیران است. یادگیری الکترونیکی فراگیران را قادر می سازد تا در فرایند یادگیری مشارکت فعال داشته و پیرامون اطلاعاتی که به دست میآورند به بحث و تبادل نظر بپردازند. یادگیری الکترونیکی شیوهای جدید در آموزش است که به ارائه و اداره فرصتهای یادگیری برای ارتقای دانش و مهارت از طریق اینترنت و شبکههای کامپیوتری میپردازد.که نه تنها تمامی عوامل مؤثر در یادگیری را متحول ساخته بلکه ماهیت تحصیل و دانشاندوزی را نیز از آموزش1به یادگیری2 تبدیل کرده است
آموزشهای الکترونیکی3،از آموزشهای مکاتبهای ساده به عنوان یک تجربه یادگیری پیشرفته و تعاملی شروع شد - ورسایدس و همکاران4، - 201 :2003و به سبب استفاده از روشهای جدید موجبات کارایی و اثربخشی بیش از پیش نظامهای آموزشی را فراهم مینماید
امین پور - 1386 - عنوان میکند که توانمندیهای فناوری اطلاعات و ارتباطات بیش از هر چیز بر توسعه دانش، مهارتهاو تواناییهای انسان تأثیرگذار بوده است.در این میانرشد و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین تأثیر را بر محیطهای آموزشی به ویژه بخش آموزش عالی داشته است، به گونهای که از طریق ارتقاء و گسترش ابزار و محتوای آموزشی، روند آموزش را در دانشگاهها به کلی دگرگون ساخته و ماهیت تحصیل و دانشاندوزی را از آموزش به یادگیری تبدیل کرده است.
آموزش الکترونیکی به لحاظ دارا بودن ویژگیهای مهمی از جمله فراگیر محور بودن، خودکفایی فراگیر، یادگیری در 24/7، کم کردن هزینهها طرفداران زیادی دارد.
برای فهم محیط آموزش الکترونیکی باید تصویر جامعی از عناصر و ابعاد مختلف دخیل در آن داشت - خان1، . - 1 :2007 از جمله عناصر اساسی دخیل در امر آموزش الکترونیکی، شناخت عوامل موثر دراین نوع از آموزشها می باشد.
یکی از مهمترین عوامل مؤثر در این زمینه نگرش مدرسین نسبت به دورههای آموزش الکترونیکی است. سیدنقوی - 1386 - در پژوهشی با عنوان بررسی نگرش استادان و دانشجویان به یادگیری الکترونیکیبه این نتیجه دست یافت که استادان نگرش مثبتی به یادگیری الکترونیکی به عنوان ابزار کمک آموزشی دارند و احساس مفید بودن و خودکامیابی استادان مهم ترین عامل تمایل آنها به استفاده از یادگیری الکترونیکی بوده است.
از آن جایی که، اعضای هیئت علمی برای یک دانشگاه وسیعترین منبع محسوب میشوند و بدون وجود آنها سیستم آموزشی با مشکلاتی خواهد شد، یادگیری الکترونیکیبه عنوان یک راه حل برای مقابله با فشارهای اقتصادی و تقاضاهای دانشجویان با مشکل بزرگ مشارکت اعضای هیئت علمی مواجه است.
عبداللهی و همکاران - - 1389 درپژوهش شناسایی عوامل بازدارنده مشارکت مدرسان دانشگاهها در دورههای یادگیری الکترونیکی به شناسایی و رتبه بندی موانع بازدارنده مشارکت استادان دانشگاه اصفهان در دورههای یادگیری الکترونیکی و شناخت تاثیر متغییرهای جمعیت شناختی بر میزان این موانع پرداختهاند. نتایج نشان داد که بازدارنده زمینهای - با میانگین وزنی معادل - 3/2 بیشترین و نگرشی - با میانگین وزنی معادل - 3/02 و شخصی - با میانگین وزنی معادل - 2/71 کمترین میزان بازدارندگی را دارند.
از طرف دیگر موفقیت یادگیری الکترونیکی جامع و فراگیر، وابستگی بسیاری به میزان پایبندی هیئت علمی به تعهدات دارد - دیلون و والش،. - 1992 این افراد باید بر این باور باشند که یکپارچگی و جامعیت تکنولوژی دارای هدف بوده و برای فعالیت های تخصصی و حرفهای و شخصی آنها ارزشمند و مؤثر است
صدق پور و میرزایی - - 1388 در پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که استادان آگاه به مزایای یادگیری الکترونیکی، تمایل بیشتری دارند برای افزایش مهارتهای فنی و آموزشی خود در دورهها شرکت کنند. در حالی که آگاه نبودن استادان از سیر تحول آموزشی و امکانات فراهم شده، نگرانی آنها از کاهش تعامل با دانشجو در این نوع از آموزش موجب تمایل نداشتن آنها برای شرکت در این نوع از آموزش میشود.
