بخشی از مقاله
چکیده:
در دنیایی پر رقابت و توام با عدم قطعیت امروز، رفتار افراد در مقابل ریسک یکی از عوامل موفقیت آمیز در اتخاذ تصمیمات به شمار می آید. یکی از جنبه های موثر بر عملکرد شرکت ها، میزان ریسک پذیری آن ها است .در اقتصادهای توسعه یافته اهمیت و نقش مدیریت ریسک در تحقق هدف های سازمانی به خوبی شناخته شده و بدرستی از دستاوردهای آن بهره گرفته می شود.
در حالی که در بیشتر کشورهای در حال توسعه این شناخت هنوز به وجود نیامده است و خسارتهای چشمگیری درنتیجه نبود سیستمهای مدیریت ریسک وارد آمده است. مدیران در تمامی سازمانها با ریسک سروکار دارند.ریسک واژه ای است که اغلب نادرست برداشت می شود و بیشترمدیران پروژه سعی بر حذف آن دارند درحالی که ریسک پذیری بالاتر به شرکت هایی که قابلیت تحمل آن ریسک ها را دارند فرصت های بیشتری برای پیشرفت در اختیارمی گذارد . در این مقاله انواع واکنش ها و رویکردهای افراد و سازمان ها در هنگام مواجهه با ریسک بررسی شده و به بحث در مورد عوامل موثر بر درجه ریسک پذیری افراد، مدیران و سازمان ها می پردازد.
.1 مقدمه
رشد و شکوفایی اقتصاد هر کشوری به سرمایه گذاری و برنامه ریزی مناسب بستگی دارد . هدایت صحیح جریان های نقدی به سمت سرمایه گذاری های مناسب باعث رشد اقتصادی، افزایش تولید ناخالص ملی، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد سرانه و نهایتاً رفاه عمومی خواهد شد.بدون شک، عمده ترین اقدام در این جهت تشویق مردم به سرمایه گذاری یا خرید سهام شرکت ها، بهبود شاخص عملکرد و کاهش ریسک شرکت ها ست.
فرایند شناخت تحمل ریسک به معنای شناخت و بررسی ریسک های موجود است و درجه ای از ریسک پذیری است که یک شرکت یا فرد میتواند تحمل کند و خود را با آن سازگار کند بدون آن که دچار زیانهای جبران ناپذیر گردد.[1 ] یکی از مهمترین مسئولیت مدیران در تمام سطوح مدیریت "تصمیم گیری" است. کیفیت چگونگی تصمیمات بر میزان موفقیت و تحقق اهداف سازمان تاثیر گذار است. سرنوشت سازمان به نحوه تصمیم گیری مدیران و نتایج حاصل از آن بستگی دارد.ریسک و عدم اطمینان از عناصر لاینفک فرایند تصمیم گیری در سازمان به شمار آمده و امروزه بیش از هر زمان دیگری پیچیده شده است.
ریسک و مدیریت ریسک بخش مهمی از مطالعات اخیر را متوجه خود ساخته است .چرا که ریسک پذیری بالای مدیران با هدف بهبود قیمت سهام، نقش مهمی در بحران های مالی داشته است
ریسک یک احتمال است که نتایج آن میتواند سود یا ضرر باشد .شرکتهایی که تحمل ریسک بالاتری دارند فرصتهای بیشتری برای پیشرفت به دست می آورند [3]. تشخیص ریسک برای کسانی که تصمیمات اساسی را درشرکتها میگیرند امری مشکل است .زیرا ریسک لمس پذیر یا دیدنی نیست و برداشت اشخاص از آن مختلف است و درجه تحمل ریسک پذیری افراد نیز متفاوت میباشد ویلمن و سیرکو [4].ریسک را به دو شاخه تقسیم کرده اند.
یک ریسکی که به مدیران پروژه بر می گردد و دیگر ریسک حرفه ای.
ریسک مدیران پروژه عدم اطمینان به رسیدن به اهداف پروژه در زمان و هزینه با کیفیت موردنظر میباشد .ریسک حرفه ای به عدم اطمینان به موفقیت و پیشرفت در کارهای آینده اشاره دارد و در بیشتر موارد به این ریسک توجه زیادی نمی شود.
در شرکتها با تکنولوژی های متفاوت نیاز به کارکنانی با درجات مختلفی از ریسک پذیری می باشد .تشخیص عوامل موثر برریسک پذیری افراد و شرکت ها می تواند در انتخاب صحیح رویکردها و گزینش افراد در سطوح مختلف سازمانی تاثیرگذارباشد.
باید درابتدا تشخیص داده شود که چه ریسک هایی در پروژه وجود دارد و آنها را اولویت بندی کرد در این صورت بهتر می توان تشخیص داد که چه ریسکهایی در تحمل پروژه است و کدام یک را باید کاهش داد.
ادبیات پژوهش
بدون شک عمده ترین اقدام ، در جهت تشویق مردم به سرمایه گذاری در فعالیت های تولیدی یا خرید سهام شرکت ها، ایجاد تعادل بین بازدهی و ریسک این گونه سرمایه گذاری ها در مقایسه با سایر سرمایه گذاری ها ی غیر مولد است ، در بازار سرمایه، سرمایه گذاران سعی دارند که حتی الامکان پس اندازهای خود را در سرمایه گذاری هایی صرف کنند که بیشترین بازدهی را داشته باشند، اما در این راستا به ریسک مربوط به سرمایه گذاری نیز توجه دارند و در صورتی ریسک را متحمل می شوند که از بابت آن بازده بیشتری عایدشان شود.
ریسک سازمانی اغلب به عنوان تغییرات جریان سود یا تغییرات سیستماتیک یا غیرسیستماتیک جریان بازده سهام تعریف می شود
ریسک عبارت است از از دست دادن تمام یا قسمتی از سو و یا اصل سرمایه، و به طور کلی، نوسان پذیری بازده سرمایه گذاری، ریسک نامیده می شود. اهمیت ریسک پذیری به حدی است که به عنوان یکی از عوامل مهم و اساسی موفقیت در تصمیم گیری مدیران در شرایط ریسک و عدم اطمینان به شمار آید
نتایج مطالعات انجام شده توسط دس و دیویس - - DEss& Davis و نوریا و گشال - - Nohria & GHoshal در سال 1989 و همچنین کندال و رد - Kendall & roth - در سال 1992 نشان می دهد که بین میزان ریسک پذیری مدیران و بازده مجموع دارایی ها رابطه معنی داری برقرار است.
ریسک عاملی تعیین کننده در رابطه با عملکرد شرکت ها است - هاتکینسون و همکاران،. - 2013 با بررسی فرمول های بازده، در میابیم که ریسک هر سهم به وسیله تغییرات در قیمت و سود تقسیمی آن سهم مشخص می شود. سرمایه گذارانی که در صدد به حداکثر رساندن ثروت خود هستند، سعی می کنند در دارایی هایی که نرخ بازده بالا و ریسک ئی دارند، سرمایه گذاری کنند. اگر شخصی در اوراق بهاداری سرمایه گذاری کند که نرخ بازده مورد انتظار بیشتر باشد ارزش بازار این اوراق افزایش خواهد یافت.
در خصوص پذیرش ریسک پژوهش ها در حوزه تئوری ،نمایندگی فرض می کنند مدیران نسبت به سهامداران ریسک گریزتر هستند، مگر آنکه به طور مناسب تحریک یا پایش شوند
بر این اساس، زمانی که تصمیم گیرنده انتظار دارد ریسک پذیری موجب دست یابی به نتایج مثبت شود، پذیرش ریسک بسیار محتمل است؛ در حالی که اگر نتایج منفی مورد انتظار باشد ریسک پذیری رد می شود
در نهایت اظهار می شود که اشخاص به طور شناختی پیآمدهای آتی ر ا در زمان حال تعیین می کنند، و بر اساس پی آمدهای پیش بینی شده گزینه های پیش رو را انتخاب می کنند
در نتیجه می توان بیان داشت که ،تصمیم گیری در خصوص ریسک پذیری متفاوت است، زیرا ارزیابی های شناختی افرادمتفاوت است که بر اساس تئوری قدرت و رفتاری و ...قابل تبیین است .به این ترتیب عوامل مختلفی که برگرفته از تئور ی نمایندگی و انتظارات و فرایند شناخت افرا د ازرویدادها است، می تواند در تعیین میزان ریسک پذیری شرکت ها - مدیران - نقش داشته باشد.
ریسک پذیری یک سازمان را می توان از سه جنبه مورد مطالعه قرارداد .شرکت، مدیرپروژه و ذینفعان .تحمل ریسک پذیری یک سازمان با توجه به توان مالی سازمان و تنوع پروژه های دردست اجرا تغییرمی کند .درخصوص مدیرپروژه بستگی به خصوصیات پروژه در دست اجرا و محیط سازمان ودر مورد ذینفعان بستگی به اهداف آنها دارند.
بحث و بررسی
درک رفتارهای فردی در مقابل ریسک و واکنشی که فرد در موقعیت های توام با ناطمینانی از خود نشان می دهد در بدو ورود امر مستلزم آن است که درک درستی از مفهوم ریسک در اختیار داشته باشیم. بدین سبب کنکاشی ولو اجمالی در این مفهوم ضروری است.
ریسک
واژه ریسک در فرهنگ لغت آکسفورد عبارت است از : امکان قریب الوقوع رخداد نامطلوب درآینده، موقعیتی که ممکن است خطرناک باشد و یاعواقب و پیشامدهای نامطلوبی به همراه داشته باشد. رایج ترین تعاریف ریسک به شرح زیر است:
-1 ریسک یعنی شانس زیان
-2 ریسک یعنی امکان زیان
-3 ریسک یعنی عدم قطعیت
-4 ریسک یعنی انحرافات نتایج واقعی نسبت به نتایج مورد انتظار
