بخشی از مقاله
چکیده
یکی از اساسی ترین راهکارهای استمرار جامعه اسلامی،تقویت و تحکیم بنیان خانواده است که در عصر کنونی دچار مشکلات و چالش هایی شده است که به تدریج آن را به سستی و تزلزل می کشاند. به خاطر اهمیت به این مسأله، معرفت به عوامل تحکیم خانواده نیاز به بررسی دارد.عوامل مختلفی در تحکیم بنیان خانواده نقش دارند که آن را در قرآن و روایات مورد بررسی قرار داده تا عوامل تحکیم خانواده به زوجین، جهت افزایش سطح آگاهی استحکام روابط اعضای خانواده ارائه نماید.آیات و روایات بهترین رهنمود ها هستند.این تحقیق،پس از تعریف خانواده، عوامل استحکام خانواده را از دیدگاه قرآن و روایات بررسی کرده است.
مقدمه
خانواده هسته اولیه و مهم ترین کانون زندگی انسان و اولین منبع انتقال مفاهیم به نسل بعد می باشد. اسلام ،خانواده را یک نعمت الهی میداند - نحل، - 72 و همانطور که دوری ازکانون خانواده را خطری برای سعادت انسان معرفی میکند،تشکیل آن را باعث آرامش میداند - روم، . - 21
بی شک با سستی روابط و گسستن خانواده، جامعه نمیتواند به رشد و پویایی دست یابد، زیرا» هیچ پدیده انحرافی در جامعه، بدون در نظرگرفتن میزان طلاق و ثبات خانواده، مطرح نمیگردد. - بنابراین خانواده ای که میخواهد منشأ اثر باشد، باید همواره همچون دژی مستحکم در برابر انحرافات و لغزش ها تقویت گردد و استحکام یابد که اگر اعضای خانواده عوامل استحکام آن رابدانند، خانواده و جامعه بادوام خواهند شد.
ضرورت پژوهش
بر هیچ کس پوشیده نیست که خانواده نقش بسزایی در مسیر بالندگی و تعالی جامعه و زندگی دلشته و دارد.امروزه با وجود دگرگونی های فراوان در عصر صنعتی شدن و لإت گرایی،نخستین و مهم ترین نهادی که تحت تاثیر قرار گرفته، خانواده است. به گونه ای که نشانه های جدی از هم پاشیدگی این کانون دیرپای اجتماعی بشری در بسیاری از جوامع صنعتی ظاهر شده است. اگر بنیان خانواده جامعه ما سست باشد و یا به سبک زندگی بیگانه باشد، به بیراهه خواهد رفت.حال اگر سبک زندگی ما در چارچوب رعایت قوانین اسلامی، که نشأت گرفته از قرآن وسیره و روش پیامبر اعظم و معصومین علیه السلام است، باشد، میتواند موثر و به اصطلاح امتحان پس داده تر به کمک جامعه بیاید.
هدف پژوهش
باتوجه به ضرورت تحکیم بنیان خانواده و با توجه به تاثیراتی که سبک زندگی اسلامی که برگرفته از قرآن کریم و سیره پیامبراعظم و معصومین است، در تحکیم و استمرار بنیان خانواده دارد،در این تحقیق به بررسی عوامل استحکام خانواده از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته شده است.امید است که دیگران با مطالعه ی آن بتوانند زندگی با دوام تر داشته باشند
تعریف و مفهوم خانواده
خانواده یگانه سازمان اجتماعی که بادوام و همگانی است وازدیربازدرزندگی بشرهای ماقبل تاریخ وجود داشته و حتی قبل از عبادتگاه و دولت و هر سازمانی که برای تمرکز فعالیت آدمی بوجود آمده است خانواده میباشد. گرچه در طول تاریخ خطراتی برای آن پیش آمده و بر اثر آن نزدیک بوده است که خانواده از بین برود ولی چون روابط انسانی در این سازمان بیشتر و بهتر از سایر روابط دیگر برآورنده مهمترین خواستهای حیاتی اوست ، لذا این امر موجب شده که این سازمان بتواند بکار مستمرش ادامه دهد و از جمع به پراکندگی نگراید. مردم شناسان میگویند: علت استمرار و دوام خانواده از آن است که در خانواده روابط اجتماعی به بهترین وجهی حوائج آدمی را برمی آورد و رفع نیازمندیهای او در هیچ رابطه ای بغیر این رابطه به این خوبی و آسانی امکان پذیر نیست .
روابط آدمیان و اشکال خانوادگی ، بستگی بقدرت خاص انسانی دارد و شکل آن در ادوار مختلف متفاوت است . صاحبنظران را نظر این است: در هر زمان و مکان خاصی شکل هر سازمان اجتماعی - که خانواده نیز یکی از آنهاست - در حقیقت شکلی است که از برخورد احتیاجات کلی بشر با درنظر گرفتن شرایط موجود خاص حاصل میشود و این شکل با تغییر شرایط عوض می گردد و نیز اگر احتیاجاتی که زیربنای جامعه است تغییر پذیرد، شکل خانواده نیز تغییر خواهد کرد. با بیان این قاعده همواره میتوان اشکال متفاوت و متغیر خانواده ها را تشخیص داد. بسیاری از دانشمندان قرن نوزدهم بر این بوده اند که اشکال فعلی خانواده مترقی ترین شکل آن میباشد،شکلی که در نیم قرن بعد تغییر خواهد کرد.باری آنچه در اینجا باید گفت این است :
تفاوت موجود بین فرق مختلف خانواده ها در سرتاسر جهان بیشتر بستگی به تاریخ و فرهنگ آنها دارد تا بستگی به قضایای بیولوژیکی. بستگی به اجتماع دارد و اگر آن ها را وابسته به اجتماع ندانیم و از برای هر یک علل فردی و شخصی قائل شویم حتماً از طریق مستقیم و بحث صحیح دور خواهیم افتاد.
بلی یک سلسله علل فردی و خصوصی در امور اجتماعی دیده میشود که بموجب آنها فقط اشکال خاص خانوادگی تحقق میپذیرد نه اشکال کلی و عمومی که آنها هم چندان مهم نیستند. خلاصه علی رغم ظاهر امر، شکل خانواده در انسانها هیچگاه یک امر غریزی و طبیعی نبوده ؛ یعنی در آدمی قدرت ذاتی و جبلی وجود ندارد که برحسب آن قدرت تشکیل خانواده محقق شود و بسط یابد، بلکه آن امری اجتماعی است.
عوامل تحکیم خانواده در آیات قرآن
در این بخش به عوامل مؤثر در تحکیم خانواده بر اساس آیات و روایات اعم از : تأمین نیاز های عاطفه، دعوت به نماز، رازداری و وفاداری همسر، سرپرستی مردان و مشورت کردن میپردازیم.
