بخشی از مقاله
چکیده
پژوهشهای پیشین نشان می دهد که عوامل گوناگونی بر به اشتراک گذاری دانش در محیط های دانشگاهی تأثیر می گذارد. مهمترین عوامل به عدم انگیزه در به اشتراک گذاری دانش اشاره دارد. این پژوهش با بررسی عوامل پیش برنده و بازدارنده که بر قصد به اشتراک گذاری دانش در محیط های دانشگاهی و به ویژه در پژوهشگاهها و مراکز و مؤسسات ایران تأثیر می گذارد درصدد است تا با بررسی عوامل انگیزشی مؤثر بر رفتااشتراک دانشِ اعضای هیأت علمی در مؤسسات پژوهشی ضمن احصاء این عوامل مدلی را برای بررسی و تحلیل رفتار به اشتراک گذاری دانش ارائه نماید.
مدل این پژوهش بر مبنای تئوری رفتار برنامهریزی شده و تئوری مبادله اجتماعی تدوین گردیده است و با نگاهی جامع به عوامل انگیزشی مؤثر بر رفتار به اشتراک گذاری دانش این مدل را ارائه نماید. سازههای اصلی این مدل عبارت اند از:هنجارهای ذهنی، تأثیر همقطاران، تأثیر مافوقان، جوّ سازمانی، کنترل ادرکی رفتار ، خود باوری دانشی، پشتیبانی فناوری اطلاعات، نگرش و پاداش، شهرت و خوشنامی ، منافع متقابل مورد انتظار و از بین رفتن قدرت دانش هستند.
مقدمه
اعضای هیأت علمی، چه پژوهشگران و چه مدرسان، سهم کلیدی در به اشتراک گذاری دانش در مؤسسات پژوهشی و دانشگاهها دارند - آتاندا و همکاران1، 2012؛ چنگ و همکاران2، 2009؛ جولایی و همکاران3، 2014؛ وی چانگ و همکاران4، . - 2014 اشتراک دانش به عنوان یک اولویت اول در مؤسسات علمی مورد توجه قرار گرفته است - سی اونگ هی و بوریانگ5، . - 2008 با این حال هنوز تحقیقات اندکی در حوزه اشتراک دانش انجام گرفته است و برخی از مؤسسات در برانگیختن اعضای هیأت علمی خود برای به اشتراک گذاری دانش با چالشهایی مواجه هستند - نورالکامار و حاتم له8، 2014؛ وی چانگ و همکاران9، . - 2014 با توجه به آنچه ذکر شد به نظر میرسد مدلهای جامعی که عوامل انگیزشی گوناگونِ مؤثر بر قصد به اشتراک گذاری دانش را بررسی کنند وجود نداشته باشد.
تئوری رفتار برنامهریزی شده یکی از پرکاربردترین تئوریها در پژوهشهای اشتراک دانش است، و به عنوان بخش اصلی مدل پژوهش در این مطالعه مطرح شده است. از آنجاییکه این تئوری تعداد کاملی از عوامل انگیزشی مؤثر بر اشتراکگذاری دانش را ارائه نمیدهد - چناماننی و تنگ،2012؛ مینا و همکاران، 2015، چن و هونگ12، 2010؛ لین13، 2007؛ نورالکامار و حاتم له، - 2014، بسیاری از پژوهشگران پیشنهاد میکنند که این تئوری برای تکمیل شدن به تئوریهای دیگری - مانند تئوری تجزیه رفتار برنامه ریزی شده و تئوری مبادله اجتماعی - و پژوهشهای تجربی دیگری که عوامل انگیزشی مؤثر در زمینههای اشتراک گذاری دانش را توضیح میدهند، نیاز دارد.
به منظور پر کردن این خلأ، نیاز به بررسی عوامل انگیزشی که میتوانند هم از تئوریها و هم از ادبیات حاصل شوند، وجود دارد. به طوریکه برخی از پژوهشگران مانند - چن ناماننی، - 2011 بعضی از جنبههای تئوری مبادله اجتماعی، و باک و همکاران - 2005 - عوامل انگیزشی بیرونی و جوّ سازمانی را اضافه کردند. از این رو، این مطالعه با بررسی تئوریهای رفتاری مهم و ادبیات موجود، مدلی جامع از عوامل انگیزشی مؤثر بر قصد به اشتراک گذاری دانش را پیشنهاد می کند.
اکثر پژوهشگران تمایل به انجام پژوهش در حوزه اشتراک دانش در زمینه کسب و کار با تمرکز خاص بر جنبه فناوری اطلاعات را دارند - ونگ و نو، 2010؛ چاول17، 2002؛ کو و یانگ18، - 2008، و تعدادی اندکی از آنها اشتراک دانش را در زمینههای علمی بررسی کردهاند - سی اونگهی و بوریانگ19، 2008؛ چاول، 2002،سبا و مک دووِل20، . - 2007
2. پیشینه پژوهش
اشتراک دانش میتواند به صورت در دسترس قرار دادن دانش به دیگران در سازمان تعریف شود - دایر و نوبکا21، 2000؛ لین22، 2007؛ رامایاه23، . - 2014 اشتراک دانش فرایند مبادله دانش با دیگران است. عملی است که دانش را به دیگر اعضای سازمان ارائه می دهیم. به منظور انجام آن، دانش فرد باید به شکلی قابل فهم که میتواند توسط دیگران درک و به کار گرفته شود، تبدیل شود - آپی24، . - 2003 در زمینه موانع اشتراک دانش و عوامل تحریک کننده رفتار اشتراک دانش، ادبیات گستردهایی وجود دارد.
