بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یادگیری الکترونیکی به عنوان رویکردی نوین در مرحله رشد و تکامل قرار دارد و لذا مطالعه عوامل موثر بر این گونه یادگیری ها و نتایج برآمده از آنها می تواند بر ارتقای کیفیت فرایند یاددهی- یادگیری بیفزاید. رشد جمعیت جوان کشور از یک طرف و نیاز کشور به متخصصینی برای اجرای طرح های صنعتی، کشاورزی و دیگر زمینه های مورد نیاز از طرف دیگر، ضرورت توجه به روشهای نوین آموزشی و از جمله آموزش های مجازی را روشن می نماید
مدل های گوناگونی برای بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در دنیا مورد توجه قرار می گیرد. در این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی تهیه شده، سعی شده است عوامل موثر بر پذیرش یادگیری الکترونیکی مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به بررسیهای صورت گرفته مدل پذیرش فناوری مورد توجه قرار گرفته است که به بررسی عوامل در سطح فردی میپردازد.
مدل پذیرش فناوری بر اساس نظریه عمل مستدل بنا شده است که اذعان می دارد رفتار هر فرد ناشی از نیت اوست و نیات نیز تابعی از نگرش افراد و هنجارهای درونی آنها است . بر اساس این مدل و نظریه، برخی از عوامل فردی بر پذیرش یادگیری الکترونیکی تاثیر خواهد داشت که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
مقدمه
امروزه، تمامی سازمانها ادعا میکنند که نیروی انسانی بزرگترین سرمایه آنهاست چرا که بر همه آشکار شده است که انسان عامل اصلی توسعه است. فرایند توسعه و رشد، بدون مشارکت انسان به جایی نمیرسد؛ زیرا انسان هم هدف و هم وسیله نیل به توسعه است .در عصری که با یک غفلت کوچک، رقبا پیشی گرفته و مشتریان خواسته های متنوعی را مطرح می کنند توسعه منابع انسانی به یکی از مهمترین مزیت های رقابتی این دوران مبدل شده است
در نتیجه بدون رشد و بالندگی استعدادها و قابلیت های منابع انسانی در تمام حوزه-های جامعه نمیتوان به هدفهای توسعه، سازندگی و ایجاد شرایط مناسبی برای یک زندگی متعالی رسید - . - Woodard et al., 2003 یکی از اساسیترین نیازهای بشر دسترسی به اطلاعات است تا اطلاعات وجود نداشته باشد امکان تامین هیچ یک از نیازهای بشری وجود ندارد.
اطلاعات همواره با بشر همراه بوده ولی به دلیل محدود بودن نیازهای بشری چندان مورد توجه قرار نگرفته است. با برقراری ارتباط میان جوامع و پدید آمدن نیازهای مختلف و ابداعات گوناگون، بشر وارد دوره ای شد که آنرا عصر اطلاعات می نامند
از جمله عرصه هایی که در چند سال اخیر مورد هجوم فناوری اطلاعات قرار گرفته، عرصه آموزش و یادگیری است. ظهور شبکه های ارتباطی گسترده از قبیل اینترنت در کنار ابزار و امکانات آموزشی پیشرفته، باعت تحول روشهای آموزشی شده و این امکان را فراهم کرده است تا بتوان طیف وسیعی از علاقهمندان به فراگیری را در نقاط مختلف و از فواصل دور و نزدیک تحت پوشش شبکه آموزشی درآورد
استفاده از فناوریهای نوین، فرصتهایی را برای ارائه شیوههای جدید آموزش فراهم آورده است. استفاده از این فناوریها، یادگیریهای سنتی را به سمت و سوی یادگیری نوین سوق داده است و آن را به ابزار تعلیمی مهمی تبدیل کرده است
این روش آموزشی نوین که از آن به یادگیری الکترونیکی یا مجازی یا به عبارت بهتر آموزش و یادگیری الکترونیکی یاد میشود به عنوان یک نظام آموزشی نوین در دنیای امروز مطرح است و از انواع فناوریهای پیشرفته نظیر شبکههای اینترنتی، پایگاههای اطلاعاتی، مدیریت دانش و غیره بهره میبرد. در این نظام آموزشی محتوای آموزشی از طریق خدمات الکترونیکی ارائه میشود
تحقیقات نشان میدهد آموزش الکترونیکی دانشگاهی در صورت تدوین مناسب محتوای آموزشی و ارزشیابی مناسب، سیستم موفق و کارامدی است
یادگیری الکترونیکی
به دلیل جدید بودن مفهوم آموزش و یادگیری الکترونیکی، وسیع بودن طیف کاربران و نحوه ارائه آن، تعاریف مختلفی از آموزش و یادگیری الکترونیکی ارائه شده است. بسیاری از این تعاریف جامع نبوده و تنها حوزه خاصی از آموزش الکترونیکی را مطرح می کنند در ادامه به برخی از این تعاریف اشاره میشود
یادگیری الکترونیکی عبارت است از تبادل اطلاعات و دادههای آموزشی از طریق اینترنت که این دورههای آموزشی گاه به صورت خودآموز و بدون معلم نیز طراحی میگردد
یادگیری الکترونیکی عبارت است از استفاده از فناوری اطلاعات برای یادگیری
یادگیری الکترونیکی شامل آموزش از طریق رسانههای الکترونیکی از جمله اینترنت، اینترانت، اکسترانت، نوارهای صوتی تصویری، پخش ماهوارهای و تلویزیون است.
کلارک و مایر، یادگیری الکترونیکی را روش ارائه مطالب از طریق وسایل دیجیتالی همچون کامپیوتر و موبایل به منظور بهبود در یادگیری تعریف کرده اند
یادگیری الکترونیکی میتواند تعریف شود به عنوان یادگیری پویا از طریق استفاده از اینترنت برای بهبود کیفیت یادگیری بوسیله آماده کردن فراگیران با دسترسی به منابع مختلف و تبادل نظر و همکاری آنها با یکدیگر
روزنبرگ - - 2001 معتقد است یادگیری الکترونیکی بر اساس سه معیار عمده پایهگذاری شده که عبارتند از:
-1یادگیری الکترونیکی، شبکهای است که امکان به روز رسانی مستمر، ذخیرهسازی و توزیع اطلاعات را فراهم میسازد.
-2 متن پیام از طریق فناوری استاندارد و با استفاده از کامپیوتر به کاربران منتقل میشود.
-3 یادگیری الکترونیکی به عنوان ابزار کمک آموزشی است و به عبارتی میتوان در کنار انواع آموزش، نظیر آموزشهای سنتی از آن استفاده کرد
در کل یادگیری الکترونیکی در ادبیات این رشتهتقریبًا 20 تعریف متفاوت دارد؛ "انجمن کیفیت یادگیری باز و از راه دور" یادگیری الکترونیکی را بدین صورت تعریف کرده است.
یادگیری الکترونیکی، فرآیند یادگیری مؤثری است متشکل از محتوایی که به صورت دیجیتالی ارائه میشود
مهم است که بدانیم که اصطلاح آموزش الکترونیک دارای جنبههای مختلفی است. به علاوه این اصطلاح - e- learning - اغلب به طور جایگزین برای اصطلاحات مربوط دیگر مثل آموزش از راه دور، آموزش مبتنی بر وب، مورد استفاده قرار می گیرد
به هرنوع یادگیری که از طریق رسانههای الکترونیکی صورت پذیرد، یادگیری الکترونیکی گفته می شود .به عبارت دیگرکاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای یاددهی ؛یادگیری را آموزش الکترونیکی گویند. بنابراین فصل مشترک فناوری اطلاعات و ارتباطات و فناوری آموزشی؛ یادگیری الکترونیکی و یا آموزش الکترونیکی است که از آن تحت عناوینی چون آموزش مجازی، آموزش الکترونیکی، و یادگیری الکترونیکی یاد مینمایند
مزیت های یادگیری الکترونیکی
· نیازی به صرف وقت و حضور در کلاس نیست.
· برخورداری از یک روش مطالعهی انعطافپذیر که مطابق نیاز دانشجو است.
· سرعت مطالعه، دست دانشجو است.
· مانند کلاسهای درسی برنامه ی آموزشی، راهنمایی درس، دروس مرجع و ...وجود دارد.
· کنجکاوی و ابتکار بیشتر و دسترسی به تکنولوژی های جدید وجود دارد.
· اطلاعات به روز است و از اطلاعات به روز می توانید استفاده کنید.
· میتوانید هر کجا که باشید مدرک خود را از طریق اینترنت به دیگران نشان دهید.
· میتوانید بیش از یک درس یا رشته را فرا گیرید
· صرفه جویی در هرینه های رفت و آمد برای دانشجو
· استرس کمتر در چنین محیط هایی و امکان تعامل بیشتر اساتید و دانشجو - در صورتی که محیط مناسب برای تعامل پیاده شده باشد
معایب یادگیری الکترونیکی
· فقدان ارتباط دو جانبه بین معلم و فراگیر
· فقدان آموزش عملی
· فقدان ارزیابی منظم فراگیران
· نیاز به کامپیوتر شخصی و دسترسی به اینترنت
· عدم طراحی مناسب برنامههای یادگیری الکترونیکی و دورههای آنها
· پیاده سازی دشوار و گران
· عدم تمایل افراد به کار با این محیط ها
