بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثرات عوامل کلیدی موفقیت در مدیریت دانش میباشد. این پژوهش در شرکت توزیع برق منطقهای شهرستان سنندج انجام شده است. عوامل موفقیت مدیریت دانش در این پژوهش از مدل هوانگ و لی - 2012 - انتخاب گردیده است. به منظور جمعآوری دادهها از پرسشنامهی استاندارد هوانگ و لی - 2012 - برای سنجش ابعاد عوامل موفقیت مدیریت دانش استفاده شده است. جامعهی آماری این پژوهش کلیهی کارکنان شرکت توزیع برق منطقهای شهرستان سنندج میباشند و از این جامعهی آماری، 120 نفر از کارکنان شرکت مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش از تکنیک مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزار LISREL استفاده شده است. نتایج شاخصهای خوبی برازش مانند RMSEA، GFI و AGFI نشاندهندهی برازش خوب مدل و قابل استفاده بودن نتایج است. بر این اساس نتایج دست آمده حاکی از آن است که ابعاد عوامل موفقیت مدیریت دانش یعنی محیط، ویژگیهای فردی، ویژگیهای KM،ویژگیهای سازمانی، زیرساخت IT و عوامل فرهنگی دارای تاثیر معنادار و مستقیم بر اجرای مدیریت دانش هستند. همچنین اثرات غیر مستقیم در این پژوهش نیز شناسایی و تجزیه و تحلیل شدهاند. نهایتاً اینکه پیشنهادهایی در پایان پژوهش ارائه شده است.
کلمات کلیدی:مدیریت داانش، عوامل موفقیت مدیریت دانش - CSF - ، اجرای مدیریت دانش، شرکت توزیع برق منطقهای شهرستان سنندج ، مدلیابی معادلات ساختاری
مقدمه
در دهه های اخیر محوریت سازمانها از سرمایه و نیروی انسانی به فناوری تغییر یافته است و گرایش فعلی ارزیابی سازمانها به سمت تمرکز بر دانش میباشد. با ظهور اقتصاد دانش بنیان، دانش خود به عنوان یک سرمایهی راهبردی و نیز به منبع اصلی رقابت سازمانی در نظر گرفته میشود. نمیتوان انکار کرد که امروزه دانش به عنوان یک دارایی مهم در سازمانها مورد توجه قرار گرفته است و به جهت حفظ منابع رقابتی سعی بر مدیریت کردن آن میشود - سالاری و همکاران، . - 1390 سازمانهای فعلی، به منظور بقاء حتی برای یک دهه، باید پیوسته تغییر کنند، اما تغییر به تنهایی کافی نیست. تغییر باید مبتنی بر جمعآوری دادههای مناسبی از محیط خارجی و داخلی و تبدیل آنها به دانش باشد - رهنورد و محمدی، . - 1388 بحث میکند که دانش و قابلیتهای سازمانی اشکالی از داراییهای استراتژیک هستند که اهداف بلندمدت سازمان را از حیث رقابتی و اقتضائات محیطی ارتقاء داده و در محیطهای پویا کاربرد استراتژیک دارند - لوپز1، . - 2005
در جهان تجارت اذعان بیش از پیش به اهمیت دانش به عنوان منبع حیاتی و منبع دانشی نسبت به دیدگاههای سنتی وجود دارد. دیدگاه دانشمحور یک اساس تئوریک را در مورد اینکه چرا منابع دانشمحور در خلق رقابت مستمر حیاتیاند، فراهم آورده - لیاس2، 2003؛ اسپندر3، . - 1996 فعالیتهای KM سبب افزایش همکاری و مشاوره بین کارمندان میشود و باعث میشود که آنها بتوانند از تخصص یکدیگر بهره ببرند. این ایده که شرکتها میتوانند کاربرد دانش کارمندان را از طریق مدیریت دانش - KM - بهبود دهند به طور گسترده در بین فعالان پذیرفته شده است و این در حالی است که سازمانهایی که KM را به کار بستهاند موفق بودهاند.
ماهیت دانش به عنوان "عقیدهی درست توجیه شده" توصیف شده است. دانپورت و پروساک - 1998 - 4 دانش را به عنوان جریان ارزشها و تجربیات دارای چهارچوب، اطلاعات محیطی و دیدگاه عمیق و کارشناسی توصیف کردهاند که چهارچوبی را برای ارزیابی و به کارگیری تجربیات و دانش جدید فراهم میآورد. دانش در این پژوهش به عنوان "درک، آگاهی و آشنایی بدست آمده از طریق مطالعه، بررسی، نظارت و تجربه در طول زمان" تعریف شده است. در مورد تجارت بیمهی عمر، دانش اشاره به آشنایی و قابلیتهای حرفهایی در به کارگیری، انجام خدمات مشتری، طراحی خطمشی و غیره دارد. مدیریت دانش به طور موثر میتواند مزیتهای رقابتی زیادی را برای این تجارت فراهم آورد از جمله سطح متوسط KM، بهبود کیفیت خدمات، کاهش زمان و هزینه، روابط قوی بین همکاران و خلق دانش سریعتر.
KM اشاره به مدیریت دانش شرکت از طریق فرایندی برای جذب، سازماندهی، حفظ، اِعمال، به اشتراکگذاری و تازهسازی اطلاعات کارمندان برای ارتقای عملکرد سازمانی و ارزشآفرینی دارد - دانپورت و پروساک، 1998؛ علوی و ریدنر5، . - 2001 در این مطالعه، KM به عنوان خلق، استخراج، انتقال و ذخیرهی دانش و اطلاعات درست برای خلق سیاست بهتر، تغییر فعالیتها و ارائه نتایج برای کارمندان و شرکت توزیع برق منطقهای شهرستان سنندج تعریف شده است.دانش در ایجاد و حفظ ارزش اقتصادی میان منابع سنتی - زمین، کار و سرمایه - نقش مهمی ایفا میکند. در عصر حاضر که عصر اطلاعات و عصر دانایی نامیده میشود، دانش میتواند مزیت رقابتی سازمانها تلقی میشود و به آنها توانایی حیات، رقابت و پیشی گرفتن از سایرین را اعطا کندو پیتر دراکر با بهکارگیری واژههایی مانند کار دانشی6،دانشگر7 و سازمان مجازی 8 به جای قدرت بازو، قدرت ذهن حاکمیت دارد.
بر اساس این نظریه، جوامعی توسعه و پیشرفت خواهند داشت که سهم بیشتری از دانش را به خود اختصاص دهند، نه سهم بیشتری از منابع طبیعی را، مدیرانی که غالبا از محدودیتهای مالی نگراناند اگر از دانایی زاینده برخوردار شوند و سازمانهای خود را دانشی سازند فرصت خواهند یافت تا با شناخت نقطههای حساس و کلیدی بر محدودیت غلبه کنند و از آنها برای خود امکانات و منابع بسازند - موغلی، . - 1387 مهمتربن هدف در اجرای مدیریت دانش حداکثر کردن سود، بهبود خدمات مشتری، حداقل کردن چرخهی تولید، محصول و رسیدن به فضای رقابتی میباشد. همچنین مدیریت دانش به عنوان محرکی عمل میکند که سازمان را ملزم به تغییر رویهها و رسوم مینماید - سالاری و همکاران، . - 1390
موضوع مدیریت دانش با توجه به آنچه که بیان گردید و همچنین با توجه به میزان اهمیتی که در سازمانها دارد از عوامل اصلی موفقیت سازمان به حساب میآید و مزیتی رقابتی در سازمان محسوب میشود. از طرفی جهت موفقیت مدیریت دانش در سازمان باید اصول و شرایط و عواملی وجود داشته باشند. بنابراین وجود عوامل موفقیت مدیریت دانش در سازمان محرز میگردد. این مهم با توجه به پژوهشهای انجام گرفته در این حوزه محرز میگردد که از جمله پژوهشهای انجام گرفته در خارج از کشور در این حیطه میتوان به پژوهشهای علوی و لیندر - 2001 - 9؛ آلزامی و ضعیری - 2003 - 10؛ هانگ11 - 2003 - ؛ گیلینقام و روبرتز12 وو و وانگ - 2006 - 13 و هوانگ و لای - 2012 - 14 اشاره کرد. این موضوع در داخل کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است. پژوهشهای جعفری و اخوان - 1385 - ؛ موغلی - 1387 - ؛ سالاری و همکاران - 1390 - ؛ رهنورد و محمدی - 1388 - ؛ نیس
