بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت دانش، رسیدن به اهداف سازمان با استفاده بهینه از دانش و یا توانایی یک سازمان در استفاده از سرمایه معنوی و دانش دسته جمعی به منظور دستیابی به اهداف خود از طریق فرایندی شامل تولید دانش، تسهیم دانش و استفاده از آن به کمک فناوری است. پس یکی از راهکارهای پیاده سازی فناوری اطلاعات و مدیریت دانش در آموزش درون سازمانی بانک تجارت این است که دانش را با ، دانش بدیهی یا آشکار و یا دانش کدگذاری شده و طیف دیگر دانش تلویحی یا ضمنی از نوع دانش شخصی در نظر گرفت. در مقاله حاضر از فناوری اطلاعات و یادگیری الکترونیکی با عنوان پشتیبان مدیریت دانش یاد شده تا با هدف تهیه ابزارهای کاربردی برای مدیران کاربردی و کارکنان بانک تجارت و قادر به استفاده از فرایند های مدیریت برای مقابله با چالش های عصر دانش باشند. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی بافت دانش و ضرورت مدیریت دانش در سازمان های آموزشی و یادگیرنده و کاربری مدیریت دانش در آموزش های درون سازمانی بانک تجارت است، که با روش تحقیق توصیفی از نوع کاربردی انجام شده است.
کلمات کلیدی: آموزش درون سازمانی، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش
مقدمه
درآستانه هزاره سوم، مدیریت دانش، به عنوان یک نیاز استراتژیک برای موسسات، سازمانها و نهادهای خدماتی مطرح است، مدیریت دانش تضمین کننده برتری های بلند مدت برای سازمان ها و جوامع و میزان بهره گیری آنها از سرمایه های انسانی، فکری و اطلاعاتی است.مدیریت دانش، نگرشی است که می تواند از سوی مدیریت سازمانها با کمی انعطاف پیاده سازی شود و رقابت پذیری در آینده، پیشرو بودن در محصول و خدمات جدید، فتح بازارهای جدید و خلق بازارهای نو و از دست ندادن سرمایه های دانشی را به ارمغان بیاورد. مبحث مدیریت دانش یکی از مباحث نو ظهور در مدیریت است که به شدت مورد اقبال و توجه دانشمندان علم سازمان و مدیریت واقع شده و مهمترین رکن مدیریت دانش، پیاده سازی و اثر بخشی آن می باشد، که شناخت مدیریت دانش به عنوان یک روح حاکم بر اعمال سازمانی برای پیاده سازی آن ضروری است.
مدیریت دانش در سازمان های آموزشی و یادگیرنده به عنوان مرجع و راهنمای معتبر به بررسی آن دسته از نظریات و دیدگاه های مدیریت می پردازد که کاربردشان در حیطه ی آموزش و رهبری فرهنگ های سازمان به اثبات رسیده و با توجه به رسالت سازمان های آموزشی در آفرینش و کاربست دانش، هدف ارائه ی بینشی روشن نسبت به مدیریت دانش و ابزارهای کاربردی برای مدیران و کارکنان است. پروست و روب وکای : آموزش و پرورش خود به آفرینش و کاربست دانش می پردازد، و کسب و کار اصلی آموزش و پرورش دانش است گرچه آموزش و پرورش در بهره گیری کامل از قابلیت های مدیریت دانش شکست خورده اما با آن کاملاً بیگانه نیست، مدیریت دانش با فرهنگ آموزش وپرورش همخوان است و باید در جهتی سوق یابد که بخش اصلی فرهنگ آن قلمداد شود، آموزش و پرورش باید خواستگاه طبیعی این رشته ی علمی باشد.
یادگیری و آموزش با سرعتی بیشتر از دیگر رقبای تجاری، تنها مزیت رقابتی ماندگار و دائمی یک کسب و کارمی باشد. زیرا سازمانهایی که یادگیرنده تر هستند سریع تر به ایده هایی برای تولید کالا و خدمات جدید دست می یابند و سرعت بیشتری در اعمال فناوری های جدید و تطبیق با قوانین جدید بازار خواهند داشت - اسکات، . - 1380 در مقاله حاضر از فناوری اطلاعات و یادگیری الکترونیکی با عنوان پشتیبان های مدیریت دانش یاد شده با هدف ارائه ی بینش و بصیرتی روشن نسبت به دنیای مدیریت دانش و تهیه ی ابزارهای کاربردی برای مدیران کاربردی و کارکنان بانک تجارت است تا قادر به استفاده از فرایندهای مدیریت برای مقابله با چالش های عصر دانش باشد.
دانش چیست ؟
افلاطون - 347-427 قبل از میلاد - دانش را باورهای حقیقی تصدیق شده تعریف کرده است. او عقیده داشت انسان ها دانش کاملی از همه اندیشه هایی که جهان را می سازند، در اختیار دارند. این دانش در بشر قرار داده شده ولی به دلیل آلودگی با حواس آشکار نمی شود. ولف: دانش اطلاعات سازماندهی شده کاربردی برای حل مسائل است. 5 دراکر: دانش: اطلاعاتی است که فردی یا چیزی را تغییر می دهد. - دراکر، . - 1999 چارچمن: دانش: واکنش فرد در برابر مجموعه ای از اطلاعات است که اقدامات فرد را تعیین می کند - لیبوویتز، . - 1999دانش را می توان بر روی یک طیف ترسیم کرد. یک سر این طیف دانشی است که به راحتی می توان در قالب نوشته ها، فیلم، صورت، عکس، تصویر و حتی کلام منتقل کرد. در حقیقت این دانش را دانش آشکار یا دانش کدگذاری شده می نامند.
دانش آشکار اطلاعات مستندی است که میتواند فعالیتی را تسهیل بخشد این نوع دانش می تواند به زبان رسمی و همگانی بیان شود . در طرف دیگر طیف، انواعی از دانش مانند مهارت، بصیرت، تجربه و بینش را داریم که به راحتی قابل کد کردن نیستند انتقال این دانش بیشتر به این صورت انجام می شود که آدم هایی را که از این دانش بهره دارند را از جایی به جایی دیگر منتقل کنیم، این دانش را دانش ضمنی گوییم دانش ضمنی مهارت یادگیری حک شده در ذهن افراد یک سازمان است. این دانش شامل ادراک، بصیرت و تجربه است، این دانش شخصی است و برای ایجاد ارتباط سخت است - افرازه، . - 1386 پس یکی از راهکارهای پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان های آموزشی و یادگیرنده این است که دانش را با دو طیف، دانش بدیهی یا آشکار و یا دانش کدگذاری شده و دانش تلویحی یا ضمنی از نوع دانش شخصی در نظر گرفت.
بافت دانش و انواع آن
منظور از بافت دانش، مجموعه منظم، ساختارمند، هدف محور و روش مدار تجربیاتی است که توسط مردم عام - اقشار مختلف یک جامعه خرد و کلان - و خاص - متخصصان علوم و فیلسوفان تربیتی - در طول اعصار گوناگون ارائه، بحث، بسط و ثبت شده و به چند نوع قابل تقسیم می باشد:
-1 دانش بومی: مجموعه منظم، ساختارمند، هدف محور، روش مدار تجربیاتی است که توسط مردم عام و خاص در طول اعصار گوناگون در یک کشور ارائه، بسط و ثبت شده است. مانند دانش تولید سلول های بنیادی از ایران - اقری و شرقی جم، . - 1384
-2 دانش منطقه ای: علوم برخاسته از تجربیات دینی و فرهنگ مذهبی. مانند طب چینی
-3 دانش قاره ای: مجموعه دانش وتجربیات فرهنگی و سیاسی و اقتصادی. مانند ارائه یورو به عنوان پول قاره ای.
-4 دانش جهانی: مجموعه دانش و علوم برخاسته از متفکران هر ملتی که زمینه پیشبرد جامعه بشری را فراهم کرده باشد. مانند سازمان های بین المللی و سازمان های فاوا - پروست و روب و کای، . - 1385 در این راستا ما از بافت دانش به عنوان مجموعه منظم، ساختارمند، هدف محور و تجربیات روش مدار از انواع بافت دانش مانند: دانش بومی، دانش منطقه ای، دانش قاره ای و دانش جهانی در فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان های آموزشی به عنوان پشتیبان مدیریت دانش مورد استفاده قرار می گیرد.
مدیریت دانش چیست؟
خلق و در پی آن مدیریت محیطی که به واسطه آن خلق دانش، اشتراک، یادگیری، ارتقا، ساختاردهی و استفاده از دانش به منظور ایجاد منفعت و سود سازمان و مشتریان آن، مورد حمایت و تشویق قرار گیرد. مدیریت دانش، فرآیندی است که به سازمان ها در شناسایی، گزینش، سازماندهی، انتشار - انتقال - اطلاعات و تخصص های مهم که بخشی از حافظه سازمانی هستند وغالباً بصورت ساختارنیافته در سازمان وجود دارند، کمک می نماید - توربان و مک لین، . - 2002 در تعریفی دیگر، مدیریت دانش را آگاهی از دانش موجود در سازمان، خلق، تسهیم و انتقال دانش، استفاده از دانش موجود، کسب دانش جدید و ذخیره و انباشت آن تعریف می کنند که این اقدامات در فرآیند یادگیری سازمانی و با توجه به فرهنگ و استراتژی سازمان ها صورت می گیرد - سالیس و جونز، . - 2002
بلانت معتقد است که مدیریت دانش فرایندی است که از طریق آن سازمانها اطلاعات جمع آوری شده خود را به کار می گیرند. مالهوتراتعریف خود را از مدیریت دانش این گونه ارائه می دهد:»مدیریت دانش فرایندی است که به واسطه آن سازمانها در زمینه یادگیری - درونی کردن دانش - کد گذاری دانش - بیرون کردن دانش - و توزیع و انتقال دانش مهارتهایی را کسب می کند - بقایی نیا، . - 1386 مدیریت دانش یک روش مدیریتی برای سازماندهی دانش در سازمان هاست که هدف آن ترویج و مدیریت فرایندهایی چون؛ ایجاد، انتقال، کاربرد و تکامل دانش برای ایجاد ارزش در سازمان و نهایتاً ایجاد یک سازمان یادگیرنده است. آموزش و یادگیری بخش اساسی و ضروری از مدیریت دانشاست؛ چرا که افراد پیش از آنکه بتوانند دانش به اشتراک گذاشته را بکار گیرند، نیازمند درک و یادگیری هستند، دانش می تواند به سادگی مدیریت شود - بختیاری، . - 1387 مدیریت دانش مؤثر باید در شفاف سازی داخلی و خارجی فعال باشد. یکی از این ابزارها نقشه دانش است. نقشه دانش تخصصها ودانش موردنیاز افراد را با محل قرارگیری آنها در
