بخشی از مقاله
چکیده
دردهه اخیر با پیشرفت علوم وتکنولوژی و رشدقابل توجه جمعیت درجهان سبب توجه ویژه به مسائل آموزشی وفضاهای آموزشی کودکان ونوجوانان شده است . انسان نیاز به حرکت و جنبش دارد و بازی بخش مهمی از این نیاز است .هر فرد برای رشد ذهنی و اجتماعی خود، نیازمنداندیشه و تفکر است، و بازی خمیرمایه این تفکر است . آمادگی جسمی و روحی برای مقابله با مشکلات بخشی از فلسفه بازی کودکان است .
بازی هرچه گستردهتر، پیچیدهتر و اجتماعیتر باشد، کودک از مصونیت روانی بیشتری برخوردار میشود.در این تحقیق تلاش میشود با بررسی روانشناسی بازی و تاثیر آن بر شکلگیری شخصیت اجتماعی کودک به ارایه راهکارهایی مناسب جهت طراحی فضاهایی که با کودکان در ارتباط است، در راستای پاسخگویی بهتر به نیازهای متنوع آنها پرداخته شود. این مقاله به صورت ترکیبی بوده که شامل شناخت توصیفی و تحلیلی کاربردی میشود. که به روش گردآوری اطلاعات از منابع اسنادی با مطالعات تفسیری انجام پذیرفته است.
مقدمه
یکی از ظرفیتهای مغفول در تعلیم و تربیت کودکان ایرانی، کالبد فضای آموزشی مناسب کودکان است وصاحبنظران تعلیم و تربیت بر نقش مکان در تربیت کودک تأکید ویژهای دارند. معماری ومنظر مدرسه یکی از جذابترین موضوعات طراحی معماری محسوب میشود چرا که فعالیت مهم آموزش و پروش کودکان امروز و بزرگان آینده را در برمیگیرد. در شرایط امروز که مسئله استحکام بخشی ساختمانهای آموزشی در برابر زلزله مورد تأکید متولیان امر قرار دارد مناسب است که اهداف کیفی آموزش نیز در ارتباط با کمیت فضاهای آموزشی مورد ارزیابی و بازنگری لازم قرار گیرند.
به طورکلی از ساختمان یک مرکز آموزشی انتظار میرود، انتظارات چندی را برای کودکان و معلمان تامین نماید از جمله:
-از نظر فضایی حالتی خودمانی، متنوع، فعال، ساکت و در ارتباط با طبیعت باشد .
-از نظر روانی آرام بخش، ایمن، لذتبخش، بازیساز و با نشاط بوده و احساس اجتماعی را تقویت کند.
-از نظر فیزیکی در برابر شرایط گرما، سرما، نور و رطوبت و مانند آن قابل کنترل باشد .
-از نظر رفتاری امکان مطالعه فردی، کار گروهی، فعالیت بدنی، نوشتن، خواندن، کار با کامپیوتر، موسیقی، تئاتر، آموزش و بازی را فراهم نماید
بازی همواره در همیشه ی تاریخ وجود داشته است. بازی همزاد و همنشین همیشگی نوزادان، کودکان و نوجوانان بوده است. در آثار هنری کهن، اسباب بازیها، یا کودکان در حال بازی و با ماسک نمایش دیده میشوند. از فیلسوفان قدیم، افلاطون و ارسطو به بازی و اهمیت آن درامر آموزش و آمادهسازی شغلی و ذهنی توجه داشتهاند. برخی دیگر از اندیشمندان عرصهی علوم تربیتی از جمله کمنیوس، روسو، پستالوزی،و بویژه فروبل، به بازی و استفاده از آن در آموزش اهمیت میدادند.
شیلر بر این باور بود که انسان هنگامی به راستی انسان است که به بازی میپردازد. - آزموده،. - 1390کشف دنیای اطراف بخش دیگری از فلسفه بازی است که کودک حس کنجکاوی خود را از این طریق ارضا میکند. بازی تن و روان کودک را ایمنی میبخشد و مسؤولیتهای اجتماعی را به او میآموزد. کودک با بازی کردن موقعیتی بدست میآورد تا اعتقادات، احساسات و مشکلات خود را پیدا کند و مهارتهای زندگی را بیاموزد .
ضرورتهای اساسی رشد در سه مورد خلاصه شده است :ضرورت درک محیط و گسترش شناخت، ضرورت سلامت، امنیت جسمی و گسترش مهارتهای بدنی و ضرورت ارضای عواطف، پیوند با محیط زندگی کودک و امکانات در محیط و گسترش انگیزهها .این ضرورتها، تاکید بر نقش دسترس در این محیط جهت تحرک آزاد و مستقل، گسترش مهارتهای بدنی و ایجاد پیوندهای عاطفی و روحی با آن است - لافون، و رابرت، - 1369 بنابراین تأکید بر ایجاد فضاهایی راحت، ایمن، قابل دسترس، پاسخگو، جذاب و خلاق زمینهساز رشد جسمی و ذهنی کودک است.
بدیهی است که تعامل پویای کودک و جستجو و کشف قابلیتهای محیطی مستلزم مشارکت فعال وی در شکلدهی و بهره برداری از محیط خواهد بود. او از طریق مشارکت محیطی حس اجتماع محلی، آگاهی محیطی، حس تعلق و موثر بودن را درک خواهد کرد و خود را یک بهره بردار بی تفاوت محیط قلمداد نخواهد کرد و به عبارت دیگر محیط برای کودک موضوعیت. پیدا کرده داشته وبه صورت جدی مورد ارزیابی او قرار خواهد گرفت
شناخت کودک
کودک کیست ؟
کودکی دوره ای گنگ و ناشناخته در زندگی است، دوره ای که به عصری طلایی و دوران نخست آگاهی انسان تعبیر شده است. از قرن هفده، اندیشمندان و نظریه پردازان، آموزش، رشد و رفتارهای کودکان را مورد بررسی قرار دادند و به نگرش های جدیدی رسیدند که سرآغاز کشف دوران کودکی شد.
