بخشی از مقاله
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان تدوین شده است. روش به کار گرفته شده از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه کارشناسان سازمان تبلیغات استان لرستان و صاحب نظران این حوزه می باشند. بر اساس فرمول کوکران 54نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. مهم ترین شاخص های مورد مطالعه شامل، محتوی سازی، بستر سازی، بهره گیری از قابلیت های فضای مجازی و افزایش میزان سرمایه گذاری در فضای مجازی با محوریت فعالیت های فرهنگی- مذهبی می باشد.
نتایج تحقیق نشان داد بین متغیرهای مستقل ذکر شده با متغیر وابسته توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از محاسبات تاپسیس نشان می دهد که شاخص سواد رسانه ای فعالان فرهنگی- مذهبی علاوه بر سواد اسلامی رتبه اول را در ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان دارد، تشکیل گروه ها و کانال های فرهنگی- مذهبی، راه اندازی کتابخانه مجازی کتب مختلف فرهنگی-مذهبی، ساماندهی سرویسهای داخلی و شناخت شبکه های اجتماعی، اشتراک گذاشتن فعالیت های فرهنگی- مذهبی در شبکه های اجتماعی، استفاده از الگوهای فرهنگی و اسلامی در فضای مجازی در رتبه های بعدی اثر گذاری بر ترویج و توسعه توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان دارد.
تولید محتوای مناسب مذهبی در فضای مجازی، -سرمایهگذاری در حوزه آموزش و پرورش جهت استعدادیابی و هدایت آنها به سمت رشتههای مرتبط با فضای مجازی و سایبری در راستای توسعه فعالیت های فرهنگی - مذهبی، استفاده از قابلیت های فضای مجازی نظیر تشکیل گروه ها و کانال های فرهنگی- مذهبی و......... از راهکارهای پیشنهادی این پژوهش جهت توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی می باشد.
1. مقدمه
» فرهنگ« بعنوان روح حاکم برجامعه نقشی اساسی را در تراکم بخشی به سرمایه های معنوی، مادی و دستاوردهای ارزشی بشر داشته و اصلی ترین عامل حفظ، نگه داشت و تقویت هویت ملی و تاریخی مردم یک کشور و جامعه می باشد. در واقع فرهنگ بسترساز تحقق سایر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی توسعه است، زیرا مفهوم فرهنگ توسعه بر این واقعیت تأکید دارد که دستیابی به توسعه همه جانبه و پایدار موکول به زمینه سازی و تقویت بسترهای فرهنگی در یک جامعه است.
در حال حاضر فضای مجازی از مهم ترین ابزارها برای تبادل و انتقال اطلاعات در عرصه های فرهنگی و اجتماعی است و با کوتاه کردن فواصل و از میان برداشتن مرز های فیزیکی بین اقوام، ملت ها و تمدن های گوناگون، علاوه بر فراهم آوردن امکان آشنایی فرهنگ های مختلف با هم، در شناخت و درک متقابل این فرهنگ ها از هم تأثیر به سزایی داشته است. با استفاده از فضای مجازی، و از طریق فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، کشور ها می توانند، ضمن تبادل اطلاعات فرهنگی و آگاهی بخشی به مخاطبان داخل و خارج، به نوعی توسعه فرهنگی دست یابند
از مهمترین ویژگی های فضای مجازی گسترش اهمیت فرد و حیطه خصوصی در برابر جمع و حوزه عمومی است. افراد در فضای مجازی در عین حال که می توانند در گروه های مختلف و گاه متضاد با هویت حقیقی خود حضور داشته باشند؛ می توانند خود را جدا از دیگران و تنها نیز حس کنند. نبود مراتب قدرت در فضای مجازی باعث می شود، فردیت افراد در جمع حل نشود. در جهان واقعی قدرت انتخاب افراد، همواره تحت تأثیر عواملی چون جبر مکان، زمان، فرهنگ، حکومت و ...محدود بوده است. اما در جهان مجازی مرزهای محدود کننده از میان برداشته می شود و شخص در مقیاس جهانی با گزینه های فراوانی برای انتخاب روبروست. لذا بر همین اساس در میان اقوام سنتی و مذهبی شاهد تاثیرات قابل ملاحظه ای در ایجاد انعطاف پذیری و شکستن مرزهای محدود کننده اعتقادی -فرهنگی هستیم.
در فراسوی این تحول فرهنگی با پدیده ای به نام رفتارهای نو پدید اجتماعی رو به رو می شویم که در بازتولید جامعه پذیری افراد نقش به سزایی دارد. مهمترین متغیر در هویت ملی-فرهنگی، وحدت بخشی یا تمایز پذیری اجتماعی است. اجتماعی شدن و فردی شدن دو روی سکه تجدد و دوره مدرن هستند. یعنی دوره مدرن دارای یک دوگانگی در ساختار اجتماعی است که از یک طرف به اجتماعی شدن افراد منجر می شود و از طرف دیگر فردی شدن را تقویت می کند.
در راستای موارد ذکر شده، پژوهش حاضر با نگاهی تحلیل گرایانه به ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان می پردازد
.2 روش تحقیق
نوع تحقیق، کاربردی، از نظر کنترل متغیرها از نوع میدانی، از لحاظ گردآوری دادهها از نوع تحقیقات توصیفی است که از روش تحقیق پیمایشی و اسنادی برای دستیابی به اهداف تحقیق استفاده شده است. شیوه گردآوری اطلاعات در بخش نخست از طریق مرور مبانی نظری و پیشینه پژوهش از طریق مطالعه کتابخانهای می باشد جهت ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان از داده های حاصل از پرسشنامه استفاده شد. جهت بررسی عوامل داخلی و بیرونی اثر گذار بر توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی از تکنیک SWOT بهره گرفته شد.
.3 یافته های تحقیق
هدف از سنجش عوامل بیرونی - خارجی - نیز برای شناسایی نقاط فرصتها و تهدیدها میباشد، یعنی اینکه عوامل بیرونی میتواند نقش فرصت یا تهدیدهای را ایفاء کند . در همین راستا، در مرحله اول که مرحله ورودی است، پس از بررسیها و پیمایش صورت گرفته، نظرات کارشناسان امر در مورد عوامل داخلی - نقاط قوت و ضعف - و عوامل خارجی - فرصت و تهدیدها - جمعآوریشده - جدول شماره - 1تا در مراحل بعد، مجموع امتیاز نهایی محاسبهشده عوامل در نرمافزارExpert Choice به معیارهای مشخصشده اختصاص یابد.
جدول شماره :1 تحلیل عوامل داخلی - نقاط قوت - اثر گذار بر راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی- مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان تغییر نگاه مسئولین به استفاده از فضاهای مجازی جهت ترویج ارزش های فرهنگی-مذهبی تسهیل دسترسی عموم اقشار جامعه به فضای مجازی
جدول شماره :2 تحلیل عوامل داخلی - نقاط ضعف - اثر گذار بر ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی-مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان
جدول شماره:3 تحلیل عوامل بیرونی - فرصت ها - اثر گذار بر ارائه راهکارهای توسعه فعالیت های فرهنگی-مذهبی در فضای مجازی در استان لرستان
