بخشی از مقاله
چکیده:
بهره گیری از فناوری اطالعات انگیزه دانش آموزان را برای فراگیری محتوی دروس افزایش داده و آموزش گیرندگان می توانند بارآورتر ، چالش پذیر تر و مطمئن تر از قبل باشند و همچنین فناوری اطالعات در تمام گستره ی محیط آموزشی به ویژه در تدریس هر چه بیشتر دروس مختلف می توانند نقش موثری داشته باشند. امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری در زمینه فن آوری اطالعات و ارتباطات ، در بخش آموزش می باشد .
زیرااوالً فن آوری به طور فزاینده ای در کلیه ابعاد زندگی بشر از قبیل کار، ایام فراغت، یادگیری و بهداشت و غیره نفوذ نموده،ثانیاً فن آوری اطالعات و ارتباطات ابزار مهمی در زمینه پردازش اطالعات می باشد. بنابراین افراد برای کسب مهارت های الزم باید اطالعات ضروری را در مدارس به دست آورند. لذا 1 آموزش ابزارهای فناوری بروز در مدارس استمرار می یابد که هدف آن آشنا نمودن دانش آموزان با ویژگی های فنآوری اطالعات و هم چنین ملزم ساختن تفکر بیشتر آنان به الزامات زندگی آینده بشر اقتضا دارد ، می باشد. در این مقاله سعی شده است نقش فناوری اطالعات در نظام آموزشی بررسی شود و نیز مزیتها، موانع و مشکالت استفاده از فناوری اطالعات نیز بیان شده است.
مقدمه
نهاد آموزش و پرورش یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان اطالعات و بی تردید عمده ترین مصرف کننده و ذخیره کننده اطالعات و دانایی محسوب می گردد، این مهم در کشور به علت توسعه کمی نظام آموزشی و توجه به مؤلفه های دینی و ملی از گستردگی و ارزش باالتری برخوردار است. امروزه، دانایی، مهم ترین شاخص توسعه یافتگی و باالترین ثروت ملی محسوب می شود. یعنی اگر روزی منابع مادی و فیزیکی، منابع اصلی توسعه و پیشرفت ملت ها و کشورها محسوب می شدند؛ امروزه میزان سواد و دانش، وجود پژوهشگران، اندیشمندان و به طور کلی شاخص های بهره وری از فن آوری و اندیشه انسانی، نماد اصلی رشد و یا عقب ماندگی ملت ها و کشورها به حساب می آیند .
بیان مسئله
عصر حاضر، عصر اطالعات است. اطالعاتی که در زمانی بسیار کوتاه دو برابر و حتی چند برابر میشود و دریک لحظه در تمامی نقاط جهان منتشر میگردد. با تأثیرپذیری زندگی بشر از این پدیده میتوان گفت که جهان وارد جامعه اطالعاتی شدهاست، بسیاری از محققان جامع اطالعاتی را جامعه چندساختی و چندوجهی میدانند که تمام الیه بندی ها و سطوح آن نیازمند اطالعات است. در چنین جامعهای دسترسی و یا عدم دسترسی به اطالعات نقشی اساسی و تعیین کنندهای را در تمام عرصه ها ایفا میکند.
فناوری اطالعات نفوذ و تأثیر بسیار چشمگیری در فناور ی آموزشی، فنون و روش های آن به منظور کسب دانش، برنامه ریزی آموزشی و اجرای آن بر عهده دارند؛ به طوری که روز به روز اولویت های آموزش سنتی را به سرعت تغییر می دهند .به دیگر سخن، دانش و مهارت های رسمی به تدریج کمرنگ می شوند و اولویت های جدیدمانند رشد عمومی و یادگیری خود – کنترل 2 شده، ضرورت و اهمیت بیشتری می یابند . در حقیقت در همه فعالیت ها و زمینه های آموزشی، تأثیر فناوری اطالعات و ارتباطات بسیار مهم، مثبت و کارآمد است - سیف ، بیراندو؛. - 1388
امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری در زمینه فن آوری اطالعات و ارتباطات ، در بخش آموزش می باشد . زیرااوالً فن آوری به طور فزاینده ای در کلیه ابعاد زندگی بشر از قبیل کار، ایام فراغت، یادگیری و بهداشت و غیره نفوذ نموده،ثانیاً فن آوری اطالعات و ارتباطات ابزار مهمی در زمینه پردازش اطالعات می باشد. بنابراین افراد برای کسب مهارت های الزم باید اطالعات ضروری را در مدارس به دست آورند.
لذا آموزش ابزارهای فن آورانه در مدارس استمرار می یابد و هدف آن آشنا نمودن دانش آموزان با ویژگی های فن آوری اطالعات و ارتباطات و هم چنین ملزم ساختن دانش آموزان به الزامات زندگی آینده بشر اقتضا دارد تا ، تفکر بیشتر در آن می باشد محصوالت نظام آموزشی آن با فن آوری جدید آشنا شوند و اگر قرار باشد، گامی فراتر از آشنایی برداشته شود، می بایست فرصت های کافی برای تمرین و مهارت اندوزی را در اختیار دانش آموزان قرار دهد.
فن آوری اطالعات و ارتباطات در علوم تربیتی، منبعی با ارزش برای تولید دانش، بستری مناسب برای انتقال محتوا و ابزاری توانمند برای ایجاد تعامل در فرآیند یاددهی یادگیری در کالس درس می باشد - اریسیان، . - 1385 جامعه بین المللی فن آوری در تعلیم و تربیت این نکته را مورد تأکید قرار می دهد که معلمان کال س های امروزی، باید آماده فراهم آوردن فرصت های یادگیری فن آوری محور برای دانش آموزان باشند.
در حقیقت، فرد اصلی در کمک به فراگیرندگان برای دسترسی به قابلیت های فن آوری، معلم کالس است . آمادگی برای کاربرد فن آوری و آگاهی از چگونگی پشتیبانی فن آوری از یادگیری دانش آموزان، باید جزو مهارت های اساسی معلمان گردد. عرصه های کاربرد فن آوری اطالعات با سرعت ، رو به رشد خود نظام آموزشی را نیز در اشکال مختلف دستخوش دگرگونی نموده است و اهمیت آموزشی که متناسب با نیازهای فرد و جامعه باشد، اکنون بیش از همیشه احساس می شود . زیرا دنیایی که با شبکه های اطالعاتی به هم پیوند خورده است، متقاضی نیروی انسانی است که بداند چگونه از فن آوری اطالعات و ارتباطات به عنوان ابزاری برای افزایش خالقیت، پیشرفت و بهره وری استفاده نماید.
در کشور ما ایران فراگیرترین نهادی که به امر آموزش و تربیت نیروی انسانی می پردازد، وزارت آموزش و پرورش است که حدود یک چهارم جمعیت ایران را در خود جای داده است. متناسب با تحوالت جدید در عصر اطالعات، آموزش و پرورش هم باید تحوالتی را از سر بگذارند تا بتواند جایگاه مؤثر خود را در رشد و پیشرفت جامعه بیابد - صالحی؛علی قلی زاده ، صادقی. . - 1390ماموریت اصلی نظام آموزش و پرورش ، تربیت یادگیرندگان مادم العمر است، با این فرض که همه افراد دارای قابلیت و توانایی ذهنی استدالل و تفکر انتفادی هستند .
نظام آموزشی باید در طول دوره ها و درس ها دانش آموز را به عنوان عضوی از جامعه همچنین شهروندان مطلع بیاموزند، که چگونه یاد بگیرند پس می توان اینگونه بیان نمود سوادی که اکنون مورد نیاز است سواد اطالعاتی که کلید اصلی یادگیری مادام العمر می باشد - گریسون و اندرسون، . - 1393 به همین منظور این پژوهش در صدد آن است که نقش فن آوری اطالعات در نظام آموزشی موثر را براساس اطالعات موجود بیان نماید. همانطور که بیان شده است هدف این پژوهش بررسی نقش فن آوری اطالعات در نظام آموزشی می باشد، پس می توان این سوال را مطرح می شود که فن آوری اطالعات چه نقشی در نظام آموزشی دارد؟
روش پژوهش
با توجه به هدف این پژوهش روش مورد استفاده بنیادی توصیفی می باشد. و جمع آوری اطالعات با استفاده از اسناد ،تحقیقات انجام شده و نظر کارشناسان است .
فناوری اطالعات
فناوری اطالعات از دو واژه - Information - یعنی اطالعات و - Technology - یعنی فناوری ترکیب یافته است. اطالعات 3 عبارت است از هر چیزی که با آن سر و کار داریم و ما را نسبت به حوادث، مسائل، موضوعات و امور مختلف یا افراد آگاه می کند. بین اطالعات و داده یک تفاوت اساسی وجود دارد. در واقع حقایق و ارقام خام پردازش نشده را داده می گویند. مانند تعداد کارگران و تعداد ساعات کارکرد آنها. اما وقتی داده ها موردپردازش قرار می گیرند تبدیل به اطالعات میگردندکه برای افراد مختلف معنادار می شوند.
دبیرخانه شورای انفورماتیک ایران تعریف زیر را برای فناوری اطالعات ارائه کرده است: «فناوری اطالعات به مجموعه ای به هم پیوسته از روش ها، سخت افزارها، نرم افزارها و تجهیزات ارتباطی که اطالعات را در اشکال گوناگون جمع آوری، ذخیره سازی، بازیابی، انتقال و یا عرضه می کند، اطالق میشود. اعضای خانواده فناوری اطالعات عبارتنداز: رایانه های بزرگ، ریزرایانه ها، لوح های فشرده، تلفن ،مودم، چاپگرهای لیزری و رنگی، تلفن های همراه، تصاویر متحرك و رایانه ای - انیمیشن - ، شبیه سازی رایانه ای، منابع کمک آموزشی رایانه ای، نشر الکترونیکی، دوربین دیجیتالی، آموزش از راه دور، دی. وی. دی، نمابر، فیبر نوری، رادیو ضبط و تلویزیون دیجیتالی، دیسکت، نظام اطالعات جغرافیایی، بزرگراه های اطالعاتی، شبکه های رایانه ای - محلی و جهانی - ، فرا رسانه ای ها، فرا متن ها، اینترنت، جاوا، لوح فشرده لیزری، چند رسانه ای ها، نرم افزارها، شبکه، ابر رایانه ها، تلفن ویدیویی، واقعیت های مجازی، شبکه های گسترده جهانی، وب و مانند آن ها. همانگونه که از تعاریف فوق مشهود است، منظور از فناوری هر گونه فرآیند و روش و ابزاری است که به تولید، انتشار و انتقال بهتر و مطلوب تر اطالعات یاری رساند.
تاریخچه استفاده از فناوری در آموزش
اولین شکل کالس درس گسترده به صورت آموزش از راه دور و به شکل مکاتبه ای بود. ایساك پیتمن در سال « 1840کوتاه نویسی » را در انگلستان از طریق مکاتبه ای تدریس می کرد. در همین راستا یکی از نویسندگان، نسل اول آموزش از راه دور را که به آموزش مکاتبه ای شهرت دارد به عنوان آموزش - تک واسطه ای - نامید. فناوری مورد استفاده در این دوره ارتباطات پستی، چاپ کتاب های استاندارد و جزوات یکنواخت بود.
