بخشی از مقاله
چکیده
امروزه مدیریت دانش محور فعالیتهای مدیریتی در محیطهای شدیداً متغیر و رو به رشد است. جهشهای فناورانه، ظهور صنایع جدید، بازیهای قدرت در جغرافیای سیاسی، امنیتی و دفاعی از جمله تغییراتی هستند که با گامهایی سریع در ابعاد مختلف رو به رشد میباشند، ضمن اینکه موقعیت خاص جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران، تحولات سیاسی منطقه و پتانسیل و توان بالای کشور از حیث دارا بودن منابع غنی منحصر به فرد و نیروی انسانی مولد و صاحب اندیشه، وجود دستگاهی برنامهریز و هدایتگر در خصوص موضوعات متنوع دفاعی را توجیه پذیر میگرداند. فناوری اطلاعات می تواند به عنوان ابزار قدرتمندی عمل کند و ابزارهایی مؤثر و کارآمد برای همه وجوه مدیریت دانش، شامل تسخیر، اشتراک وکاربرد دانش فراهم آورد.
از سوی دیگر، توسعه مفاهیم و ابزارهای سایبری در زندگی روزمره مردم، این فضای جدید را به صورت کاملاً جدی و هدفمند به یکی از عرصههای تقابل میان کشورها و قدرتهای دنیا تبدیل کرده است. در این مقاله با ارائه مدلی توصیفی، پس از تجزیه و تحلیل ابعاد مختلف مدیریت دانش، دفاع و فناوری اطلاعات و نیز بیان فضای سایبری و تهدیدات آن و گریزی بر پدافند غیر عامل به عنوان یکی از علوم مهم دفاعی در عصر حاضر، به بیان ارتباط دو طرفه میان مدیریت دانش و حوزه دفاعی و نقش فناوری اطلاعات به عنوان زیر ساختی اساسی در ایجاد این ارتباط معنا دار پرداخته شده، همچنین پیشنهاداتی در راستای بهبود فرآیندهای مربوطه و تعیین راهبردهای کلان با توجه به مفهوم مدل عنوانشده است.
واژه های کلیدی: مدیریت دانش، دفاع، فناوری اطلاعات، فضای سایبری، امنیت اطلاعات، زیرساخت اساسی
مقدمه
در عصر تبادل اطلاعات و با توجه به رشد تساعدی علم و فناوری می توان مدیریت دانش را زیر ساختی مطمئن و راهبردی، به منظور کاهش آسیبپذیری دانش، افزایش توان علمی و تسهیل در مدیریت راهبردی یک سازمان، ارگان یا کل یک کشور دانست و از این علم ارزشمند به منظور کشف، کسب، توسعه و ایجاد، تسهیم، نگهداری، ارزیابی و به کارگیری دانش در سازمان یا کشور از طریق ایجاد پیوند مناسب بین منابع انسانی، فناوری اطلاعات و ایجاد ساختار مناسب برای دستیابی به اهداف سازمان استفاده نمود. یکی از حیاتی ترین و مهمترین حوزه های دانشی کشور در شرایط کنونی جهان، به ویژه منطقه خاورمیانه، حوزه دفاعی و امنیتی آن می باشد. در چنین شرایطی می بایست مدیریت دانش، به جهت ابزاری و از منظر امنیت اطلاعات و دانش های فوق حساس و سرنوشت ساز دفاعی و امنیتی، برای ایران اسلامی مورد بحث و بررسی موشکافانه قرار گرفته، و عوامل کلیدی این پدیده علمی شناسایی، و مورد مطالعه دقیق قرار گیرد، و منتج به ایجاد سامانه ی مدیریت دانش با امنیت ، بهره وری و کاربرد بسیار بالا در کشور گردد.
نگاهی کلان به زیر ساخت های لازم در فرآیند مدیریت دانش، ضرورت بیش از پیش فناوری اطلاعات - IT - به عنوان زیرساختی اساسی را نمایان می گرداند. در عصر حاضر با عناوین نوظهوری همچون جنگ سایبری، امنیت شبکه، امنیت اطلاعات در فضای مجازی، حمله ویروسی، بد افزار، امنیت نرم افزاری و ... رو به رو هستیم. علیرغم وجود چنین تهدیداتی به منظور دسته بندی، نگه داری و انجام دیگر فرآیندهای مدیریت دانش، ناچار به استفاده از فضای مجازی و سایبری می باشیم. با چنین نگرشی به تبیین ارتباط و نقش فناوری اطلاعات در دو حوزه مدیریت دانش و دفاع ملی، پس از بررسی منابع مختلف در این زمینه با روش توصیفی می پردازیم.
