بخشی از مقاله
چکیده:
قابل تامل است که تولید علم ایران در رشتههای گوناگون علمی چشمگیر بوده است؛ اما نقش ایران در تولید علم اداره جهان، بسیار محدود بوده است. این مهم بر فاصله میان ایران و سایر کشورهای جهان از حیث دانش اداره دلالت دارد؛ در چنین شرایطی، چاره ای جز انتقال دانش و استقراض یافتههای علمی کشورهای پیشرفته تر نیست؛ و مسأله بومیسازی همچنان باقی می ماند.در پژوهش حاضر در پرتو رویکردی هرمنوتیکی، پژوهشگران مترصد ارائه تفسیری پدیدارشناسانه به منظور ایجاد و ساخت ادراکی درست از کاربست ECP برای توسعه دانش در سایه استعاره کولاژ هستند. بدین منظور و برای پیوند میان گزارههای انتراع شده در فرایند پژوهش و تحت تاثیر معرفتشناسی تعقلی، از روش تحلیلی B منطقی استفاده شده است.
بدین نحو که با کاربست استعاره کولاژ در فهم نظریههای علمی، پرورش مدیران و نظریهپردازانی هنرمند مدنظر قرار گیرد. بدین ترتیب، دانش اداره در سطح جهان تولید میشود و در مخازن بزرگ مدیریت دانش جهانی انباشته می گردد. مدیران و نظریهپردازان ایرانی باید به گونهای پرورش یابند که بتوانند با ترکیب و تلفیق این یافتهها در زمان حال و در لحظه عمل، به خلق کولاژهایی از نظریههای جدید بپردازند و مجموعههایی از نظریههای ترکیبی، بازپرداخته یا نوپرداخته را مدنظر قرار دهند. تا بدین ترتیب بتدریج، مجموعه متنابه مسائل اداری کشور در مسیر حل، باز تعریف و توسعه قرار گیرد.
کلید واژه: ECP، استعاره کولاژ، دانش ادره، توسعه دانش
مقدمه
کشورهای در حال توسعه، شکافهای بزرگی را میان ساحت نظریهپردازی و ساحت عمل ادراک می کنند؛ به طوری که گویا نظریهپردازی تعلق به جهانی دارد و اجرا و اقدام متعلق به جهانی دیگر است. این شکاف شاید حاصل پیروی دانشپژوهان و دانشمندان از مکتبهای علمی کشورهای پیشرفته باشد؛ در حالی که ساحت عمل و اقدام، با واقعیتهای جوامع مذکور سروکار دارد. مسائل علمی تابع حد و مرزهای جوامع علمی نیستند و در حریم گستردهتر جوامع واقعی رخ می دهند؛ و از همین روست که نیاز به صورتبندی مسأله در ساحت علوم میان رشته ای و چند رشته ای و فرا رشته ای بسیار جدی است - Scott . - & Davis, 2007, 17
رابطه علم و عمل در کشورهای پیشرفته، رابطه ای دقیق است. در این کشورها، دانش اداره در پاسخ به مسایل اداری شکل گرفته است و به تدریج توسعه یافته است. در حالی که در کشورهای در حال توسعه، نوعی انتقال دانش رخ داده است. بنابراین در تحلیلی پیدارشناسانه، علم اداره در کشورهای پیشرفته، حاصل تعامل دانشمندان با کارگزاران است؛ در حالی که علم اداره موجود در کشورهای در حال توسعه، حاصل چالش و تعامل دانشمندان اداره در کشورهای مذکور با دانشمندان کشورهای توسعه یافته است.این سیر انتقال دانش، در مرحله نخستین، ارزشمند بوده، فرصت ارزندهای است که طی آن، کشورهای در حال توسعه بدون پرداخت هزینه آزمایش و تجربه، از ماحصل تلاشهای علمی کشورهای پیشرفته بهره میبرند.ولی سه آفت جدی در پی این رویکرد بارز میشود:
الف - عدم تطابق یافتههای دیروز کشورهای توسعه یافته با مسایل امروز کشورهای در حال توسعه و بروز مشکلات و ناهنجاریهای ناشی از کاربست نادرست دانش.
ب - تنبلی ذهنی استادان و پژوهشگران اداره در کشورهای در حال توسعه و عادت به استقراض دانش از غرب.
ج - فراموش کردن ضرورت جستجوگری برای شناسایی و کشف و فهم مسأله، به مثابه نقطه آغاز حرکت و فعالیت علمی. از این رو، به نظر میرسد که رسالت نهادهای خط مشی گذار دانش در کشورهای در حال توسعه، بسیار سنگینتر از کشورهای پیشرفته است.
در ایران، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، یکی از نهادهای خط مشی گذار دانش است. این شورای عالی مترصد آن است که با تخصیص خردمندانه تر منابع پژوهشی، حداکثر منافع را از بودجههای پژوهشی محدود حاصل نماید.از این رو، پژوهش حاضر، مترصد ارائه روشی است که امکان توسعه تدریجی دانش را در این حوزه فراهم آورد. در این امتداد، وضع دانش اداره در ایران بسیار تأمل برانگیز است. طی سالهای اخیر تولید علم ایران در رشتههای گوناگون علمی چشمگیر بوده است. با این حال، نقش ایران در تولید علم اداره جهان، بسیار محدود بوده است. این مهم بر فاصله میان ایران و سایر کشورهای جهان از حیث دانش اداره دلالت دارد؛ در چنین شرایطی، چاره ای جز انتقال دانش و استقراض یافتههای علمی کشورهای پیشرفته تر نیست. ولی مسأله بومیسازی همچنان باقی می ماند.
پیشنهاد این پژوهش آن است که با کاربست استعاره کولاژ در فهم نظریههای علمی، پرورش مدیران و نظریهپردازانی هنرمند مدنظر قرار گیرد. بدین ترتیب، دانش اداره در سطح جهان تولید میشود و در مخازن بزرگ مدیریت دانش جهانی انباشته می گردد. مدیران و نظریهپردازان ایرانی باید به گونهای پرورش یابند که بتوانند با ترکیب و تلفیق این یافتهها در زمان حال و در لحظه عمل، به خلق کولاژهایی از نظریههای جدید بپردازند و مجموعههایی از نظریههای ترکیبی، بازپرداخته یا نوپرداخته را مدنظر قرار دهند. تا بتدریج، مجموعه متنابه مسائل اداری کشور در مسیر حل، باز تعریف و توسعه قرار گیرد .
روششناسی پژوهش
مسئله اصلی این پژوهش، بررسی گزاره ای مفهومی و فلسفی است. ماهیت اکتشافی پژوهش، پژوهشگران را به سوی نگاه جدید به پدیدههای مورد بررسی متمایل ساخت. این پژوهش در پرتو رویکردی هرمنوتیکی شکل گرفته است که در ان محقق به سوی ارائه تفسیری پدیدارشناسانه به منظور ایجاد و ساخت ادراکی درست از پدیده قابلیت و اجتماعمحوری هدایت میشود. سپس، به منظور پیوند میان گزارههای انتراع شده در فرایند پژوهش و تحت تاثیر معرفتشناسی تعقلی، از روش تحلیلی B منطقی استفاده شده است. در روش تحلیلی B منطقی، کبرایی بدیهی با صغرایی به دست آمده ترکیب و نتیجه منطقی حاصل میشود . - Glaser, 1978; Glaser & Strauss, 1967 -
دادههای این پژوهش، مقالات، کتابها و گزارشهای علمی و سازمانی هستند که یک واقعیت خارجی تلقی شدهاند و از عالم ذهن به عین آمدهاند. همانطور که گلاسر و استراوس بیان کردهاند، در نمونهگیری نظری، ضرورتا به یک نوع داده در مورد مقوله و یا یک نوع خاص روش برای جمع آوری دادهها اکتفا نمیشود، بلکه انواع گوناگون دادهها و دیدگاهها یا آرای علمی به پژوهشگر ارائه میشود تا از آن طریق بتواند یک مقوله را درک کند - دانایی فرد و دیگران، ٌَََ - . در این روش، نمونهگیری تا حدی پیش میرود که اطلاعات جدیدی حاصل نشود . - Glaser, 1978 - در این پژوهش، در حوزه کاربست - Pourezzat, 2010; Pourezzat et al., 2011b - ECP و در زمینه استعاره کولاژ - Hatch, 1997, 54-5 - منابعی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت تا به غنای تئوریک مدل نهایی برسیم.اعتبار مدل نهایی در ارائه پاسخی مناسب به پرسش پژوهش سنجیده و اصلاحات جزئی در برخی ابعاد مدل انجام پذیرفت.
