بخشی از مقاله
چکیده
یکی از موضاعات مهم در حوزهی زیست شناسی و سیستماتیک، گلسنگشناسی می باشد. هدف پژوهش، شناسایی گلسنگهای پوستهای منطقهی هزار مسجد با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر بود. گلسنگها پس از تعیین شکل رویشی با استریوسکوپ؛ برش گیری و تهیهی اسلایدهای میروسکوپی؛ تعیین خصوصیات اندام بارده و تستهای نقطهای شناسایی شدند. در مجموع 24 گونه متعلق به 11 جنس در منطقهی حفاظت شدهی هزار مسجد شناسایی گردید.
مقدمه
بر اساس تعریف انجمن بین المللی گلسنگ شناسی در سال 1892، گلسنگ ارتباط و معاشرت قارچ و یک همزیست فتوسنتزی که منجر به تشکیل تالی پایدار با ساختار ویژه گردد - . - 3 اصطلاح گلسنگ که از همزیستی قارچ و جلبک شکل می گیرد، ریشه ی یونانی داشته و به معنی رشدیافته روی پوست درخت زیتون می باشد. عضو قارچی این مجموعه که بیشترین توده ی زنده آن را تشکیل می دهد از آسکومیست ها و در موارد معدودی از بازیدیومیست ها است، به همین دلیل گلسنگ ها را آسکومیست های گلسنگ شده می نامند. در حالی که عضو جلبکی آن متعلق به شاخه ی کلروفیتا یا سیانوفیتا است.
رابطه ی بین این اجزاء نوعی همزیستی است که امروزه آن را هلوتیسم میگویند . - 5 - گلسنگها به احتمال زیاد در اوایل دونین به وجود آمده اند و به عنوان کلونی های اولیه بر روی زمین سکونت داشتند . - 9 - تنوع زیستی که امروزه در سطح زمین و متشکل از میلیون ها گونه ی زیستی است، محصول 4 میلیارد سال تکامل می باشد - 8 . - 1 درصد از پوشش گیاهی روی زمین را گلسنگ ها تشکیل می دهند.
با این وجود هیچ کس دقیق نمی داند چند گونه گلسنگ روی کره ی زمین موجود است و هیچ فهرست جهانی در این مورد وجود ندارد. برآورد ها نشان میدهد، تعداد گلسنگ های جهان از 13500 تا 30000 گونه متغیر است - . - 5 امروزه برخی فعالیت های انسانی منجر به تولید رویشگاه های جدید مهمی برای گلسنگ ها می شود که برخی نادرند - . - 8 گلسنگ های اپی فیت مستقر شده در جنگل، علاوه بر وابستگی به گونه های درختی، تحت تأثیر شرایط محیطی جامعه ی گیاهی نیز قرار میگیرند و ابزار مناسبی برای تشریح جوامع گیاهی محسوب می شوند - . - 6 در مطالعه ی حاضر 24 گونه گلسنگ شناسایی گردید.
مواد و روش ها
ارتفاعات هزارمسجد در شمال شرق ایران قرار داشته که به صورت شمال غربی به جنوب شرقی در استان خراسان امتداد یافته است. بیش ترین ارتفاع آن در قلهی هزار مسجد با 3133 متر و کمترین آن 600 متر ارتفاع از سطح دریا است - . - 4 سیمای منطقه متشکل از پیکره ای کوهستانی است. بررسی آب و هوایی به روش آمبرژه نشان می دهد که آب و هوای منطقه سرد و مرطوب می باشد - 2 - ایستگاه ها به طور تصادفی انتخاب گردید و پس از جمع آوری، نمونه ها برای شناسایی به آزمایشگاه منتقل شدند. مراحل شناسایی نمونه ها به شرح ذیل می باشد:
-1 بررسی آناتومیک نمونه ها با استریوسکوپ جهت تعیین شکل رویشی
-2 برش گیری با تیغ تیز جهت تشریح ریسه و آپوتسیوم
-3 تهیه ی اسلاید میکروسکوپی جهت تعیین خصوصیات اندام بارده، ساختار راس آسک; تعداد ، رنگ و شکل اسپورها; شکل پارافیزها
-4 تست های نقطه ای - معرف های پتاسیم هیدروکسید - K - %10 ، اسید نیتریک - HNO3 - %10 ، ید - - I ، اسید سولفوریک - H2SO4 - %10 برای بررسی شیمیایی بافت ها - . - 7
مراحل ذکر شده در بازه ی زمانی اردیبهشت تا آذر 94 انجام گردید.
نتیجه گیری
گونه های شناسایی شده در منطقه به شرح زیر میباشد که تصویر چند گونه آورده شده است
- شکلAcarospora cervina A.Massal. - 1
Aspicilia farinosa - Flörke - Arnold.
Aspicilia calcarea - L. - Korb.
Aspicilia contorata - Hoffm. - Kremp.
Caloplaca biatorina - Massal. - Syeiner.
Caloplaca polycarpa - A. Massal. - Zahlbr.
Caloplaca inconnexa - Nyl. - Zahlbr
Caloplaca variabilis - Press. - Mull. Arg.
Caloplaca trachyphylla - Tuck. - Zahlbr.
Candelariella aurella - Hoffm. - Zahlbar.
Candelariella medians - Nyl. - A.L.Sm.
Dermatocarpon miniatum - L. - W.Mann.
- شکلDiploschistes muscorum - Scop. - R. Sant. - 2
Diplotoma epibolium - Ach. - Arnold.
