بخشی از مقاله
بیان مسأله: دین اسلام به عنوان کاملترین دین آسمانی همواره بر بهداشت جسم و جان تاکید فراوان دارد. و در این راستا توجهی خاص به مبعث غذا و تغذیه در قرآن شده است. در این پژوهش به جایگاه و اهمیت غذاهای حلال از منظر آیات قرانی پرداخته شده است.
هدف پژوهش: اگرچه در مورد غذای حلال رهنمودهای و آموختههای متعددی در قران ارائه گردیده است. یکی از آیههای شاخص در این رابطه عبارت است از - - وننزل من القرآن ما هوشفاء و رحمه العالمین - - و تهیه مقاله در این زمینه سبب تعمیق فهم ما از رهنمودهای قرآنی در زمینه بهداشت تغذیه و توسعه مقصود آیات قران را دو چندان می کند.
روش و چگونگی انجام پژوهش: نحوه جمع آوری مستندات پژوهش حاضر مبتی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی متون و فیش برداری می باشد.
یافتهها: از منظر قرآن کریم، غذا وتغذیه حلال از عوامل تاثیرگذار در شکل گیری و تکامل بعد تربیتی و معنوی انسان میباشند. برخی از توصیه ای قرآنی در امر سلامت و بهداشت تغذیه عبارتند از: توصیه به خوردنیهای حلال و طیب - - یا ایها الناس کلو امما فی الارض حلالا طیبا - - – توصیه به توجه نمودن به نوع تغذیه و تفکر در ساختار کیفی آن ؛ - - فلینظر الانسان الی طعامه - - و نیز ساختار کمی آن - - کلوا واثربودا ولاتصرفوا - - و مصادیق دیگر...
نتیجهگیری: بهداشت تغذیه در قرآن از جایگاه بالایی برخوردار است. از رهنمودهای بسیار ارزنده قرآن در امر بهداشت تغذیه، استفاده از روزیهای حلال و طیب و پایبندی به آن انسان را در مسیر توحیدی قرار می دهد.
مقدمه:
اهمیت موضوع غذای حلال به لحاظ اعتقادی بر هیچ مسلمان آگاهی پوشیده نیست. زیرا خداوند رحمان در آیات متعدد گروه انسان ها را امر به خوردن غذای حلال و پاکیزه می نماید. دین اسلام همواره بر حفظ بهداشت جسم وجان تاکید فراوان داشته و مراقبت از سلامت جسم و جان را برهمگان لازم و ضروری می داند. قرآن مجید کلام ماندگار و بیتحریف خداوند متعال که برای هدایت بشریت در همه ی اعصار و قرون نازل شده، برای تغذیه نیز راهکارهای ارزنده و جانبخش دارد که تدبر در این آیات بسیار راهگشاست.
از جمله در آیه شریفه 168 از سوره مبارکه بقره می فرماید: »ای مردم!ا از آنچه در زمین است، حلال و پاکیزه بخورید و از گام های شیطان پیروی نکنید، چرا اینکه او دشمن آشکار است.« همچنین در آیه 172 از همین سوره به خوردن غذای پاکیزه، در راستای پرستش خود می داند و می فرماید: »ای کسانی که ایمان آورده اید از نعمت های پاکیزه ای به شما روزی داده ایم، بخورید وشکر خدا را به جا آورید، اگر او را پرستش می کنید - « بقره . - 172 /
»و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمه للمومنین« - اسراء - 82/ ما قرآن را نازل کردیم که درآن شفا و رحمت برای مومنان است. در قرآن کریم و روایات پیامبر اکرم - ص - و امامان معصوم - ع - که طعام را به عنوان رزق و نعمتی که خداوند به بندگانش عطا فرموده، مطرح نمودند و از انسانها خواستند که از نعمت های طیب و حلال استفاده کنند و سراغ خبائث و اشیاء حرام نروند. از نگاه قرآن سلامت تغذیه از جایگاه بالایی برخوردار است و برای نیل به آن ضرورت دارد تا از گذرگاه معنوی وجهان بینی توحیدی عبور شود.
در حقیقت یکی از راهکارهای مهم در مدیریت سلامت تغذیه، هدفمند کردن زندگی مادی با تفکر واعتقادات معنوی است، به عبارت دیگر انسانها با الهام گیری از دستورات حیات بخش قرآن به کنترل و مدیریت غذایی بپردازند و به جنبه های اعتدال در تغذیه، ارتزاق از روزی های حلال و خوردن طیبات و افراط نکردن در آن، هدف از زیستن سالم و مطلوب در این دنیا را بشناسند و این اعتقاد را داشته باشند.
رعایت دستورات بهداشتی در خوردن و آشامیدن مهمترین گام برای نیل به این هدف به شمار می رود. انسانها باید در مسیر تلاش برای کسب شناخت و آگاهی لازم در امر مدیریت تغذیه سالم و رسیدن به تندرستی و زندگی سالم قرار گیرند که هر گونه غفلت از آن موجب هلاکت آنها خواهد بود. »و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه«خود را به دستان خود به هلاکت نیفکنید - بقره . - 95 /
روش بررسی
این تحقیق براساس مطالعه کتابخانهای و بررسی متون است که به استناد آیات قرآن کریم و احادیث معتبر معصومین - ع - با تکیه بر تفاسیر مهم قرآنی وکتابهایی در شرح احادیث و نیز با الهام گیری از آموخته های حکیمان تمدن اسلامی به رهنمودهایی در امر غذای حلال دست یافته ایم، در آغاز واژه طعام در قرآن مجید جستجو و با مراجعه به آیات قبل و بعد، مطالب به دست آمده براساس موضوع و محتوا به دو محور اصلی تقسیم شده اند. گروه خوردنی های حلال وگروه دیگر مربوط به آیاتی است که بر کمیت و کیفیت خوردنی ها اشاره دارند، سپس بر مبنای آنها اقدام به مطالعه هر گروه با استفاده از تفاسیر قرآن و احادیث مربوط و متون مرتبط دیگر شد.
یافته ها
از منظر قرآن کریم غذا و تغذیه حلال از عوامل تاثیرگذار در شکل گیری و تکامل بعد تربیتی و معنوی انسان می باشند. نکات فراوانی در باب تغذیه و اهمیت آن ذکر شده است. از واژه طعام 24 مورد در سورهای مکی و 24 مورد در سورهای مدنی به اشکال مختلف، بیان شده است. در بین آیات مرتبط با طعام 6 بار به اصل کلی حلال بودن غذاها بصورت مستقیم اشاره شده است. مطالعات نشان داده است که قرآن کریم در خصوص بعد جسمانی انسان که جایگاه و میزبان روح مقدسی است،
