بخشی از مقاله
چکیده
قوم یا قومیت در انگلیسی از واژه Ethnie مشتق شده و در زبان یونانی Ethnos به مردمانی اطلاق می شود که بیش از پیدایش دولتهای تک شهری بصورت عشیره ای یا قبیله ای زندگی می کردند. ویژگیهای قوم و ملت تقریباً یکسان هستند که پیوندهای خویشیدر اقوام قویتر از ملت است.تنوع قومی در جامعه ایرانی می بایستی با حذف ناسیونالیسم قومی و نهادسازی سازمانی و توانمندسازی اقوام ایرانی، بستری برای مشارکت نهادی در متن نظام سیاسی بیابند تا با همگرایی اقوام، ضریب امنیت ملی، افزایش یابدبرای تکمیل مقاله بیشتر از روش کتابخانه ای بهره برده شده است .
مقدمه
امروزه امنیت بعنوان اصلی ترین شاخص و عنصر رشد تعالی یک جامعه تلقی میگردد. پدیده قومیت با پیشینه و خاستگاه ها و ویژگیهایی که دارد در جهان امروز ابعاد وسیع و روزافزونی پیدا کرده است. از شگفتی های دهه های اخیر این است که از یک طرف شاهد جدی شدن فرآیند جهانی شدن و فرهنگ و بازارهای اقتصادی و شیوه حقوقی سیاسی هستیم و از سوی دیگر ناظر ظهور انواع اختلافات قومی و تأکید بر بنیادی ترین هویت گروهی و وفاداری های قومی در بسیاری از مناطق و کشورهای جهانی. به رغم پیش بینی بسیاری از متخصصان توسعه و ناظران بین المللی در دهه های اخیر، نگاه منفی به تحرکات قومی و اقدامات بازدارنده نه تنها کمکی به زوال احساسات نکرده، بلکه در بسیاری احساسات را تشدید نموده است
امروزه گستره قومیت گرایی به نحوی است که % 80 کشورهای جهان به نوعی با این پدیده درگیر هستند هرچند از نظر بستر شکل گیری، محتوا و میزان خشونت متفاوتنددر چنین شرایطی بسترسازی لازم برای ایجاد و انسجام یکپارچگی و وحدت بین اقوام مستلزم تلاش پیگیر و برنامه ریزی ویژه ای می باشد که مدیریت سیاسی کشور میبایستی برای دست یابی به آن اهتمام جدی ورزد تبیین چگونگی تهدید امنیت ملی از ناحیه قومیتها، معرفی اقوام ایرانی و در نهایت راه کارهای حل منازعات قومی عمدهترین مسایلی هستندکه در این نوشتار بدانها پرداخته خواهد شد
روش تحقیق:
برای تکمیل این گزارش و رساله بیشتر از روش کتابخانه ای بهره برده شده است. طبق گفته فراهم نبودن شرایط انجام چنین تحقیقی در نظام آموزشی و اداری کشور، مشکلات عدیده ای برای نگارنده جهت دسترسی به منابع و یا مصاحبه وجود داشته است.
هدف از تحقیق :
دهه های پایانی قرن بیستم میلادی با تحولات اساسی در ساختار نظام بینالمللی همراه بود. قومیت در شکل و وسعت نظام اجتماعی و سیاسی ایران در طول تاریخ وجود داشته و در بیشتر واقع نیز به عنوان یکی از عوامل اصلی در ظهور و سقوط حکومتها و دولتها در گذشته نقش اساسی ایفاء نموده است . نظام ج.ا.ا نیز از ابتداء درگیر مشکلاتی از ناحیه قومیتها بود و چه بسا اگر تدبیر خردمندانه رهبر کبیر انقلاب در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی در مورد قومیتها موثر واقع نمی شد. اکنون کشوری با چنین شکل و وسعت بر نهه گیتی وجود نداشت، هم اکنون نیز مسئله قومیتها یکی از اهم مسایل نظام سیاسی، اجتماعی و امنیتی ایران محسوب می گردد که بایستی راهکارهای لازم در برخورد با آن مد نظر قرار گیرد.
مفاهیم ، تعاریف و چهارچوب تئوریک : امنیت :
واژه امنیت دارای دو معنای ایجابی یعنی وجود احساس رضایت و اطمینان خاطر بین »دولتمردان و شهروندان« است و معنای سلبی امنیت یعنی فقدان ترس، اجبار و تهدید است
قومیت :
در جامعه شناسی اصطلاح قومیت عمدتاً استفاده کاربردی دارد و برداشت های متفاوتی از آن ارائه شده است در این میان تعریف آنتونی اسمیت دارای کاربرد مهمی می باشد »قوم عبارت از یک جمعیت انسانی مشخص با یک افسانه اجداد مشترک، خاطرات مشترک، عناصر فرهنگی پیوند با یک سرزمین تاریخی با وطن و میزانی از حس منافع و مسئولیت است
امنیت ملی :
امنیت ملی شامل تعقیب روانی و مادی ایمنی است و اصولا جزء مسئولیتهای حکومتهایملی است تا از تهدیدات مستقیم ناشی ازخارج نسبت به بقای رژیمها، نظام شهروندی و شیوهزندگی شهروندان خود ممانعت به عمل آورند. امنیت ملی در بعد عینی به فقدان تهدیدهانسبت به ارزشها و در بعد ذهنی به فقدان ترس از اینکه چنین ارزشها مورد تهدید واقع شوندمیپردازد و آنها را میسنجد.
ملت :
ملت معادل واژهNationدر زبان انگلیسی است که خود از واژهNatireبه معنی زاییده شدن گرفته شده استNatireنیز خود در اصل از واژه لاتینNatureمشتق شده که به معنی طبیعت است. از مهمترین جلوه های طبیعت خاک است و چنین پیداست که مردم ساکن در خاک معینی را ملت نامیده اند. این مردم با یک رشته پیوندها، همچون زبان، مذهب، نژاد، تاریخ، فرهنگ و عوامل سیاسی و اقتصادی با هم متحد شده اند و به همین لحاظ دارای هویت مشترک می شوند چنان که از اینتعریف بر می آید ملت اصطلاحی است که در مورد اجتماع مردم دارای علقه های قومی بستگی به کار می رود، رضا داوری معتقد است که ملت دارای سه خصوصیت است که عبارتند از: استقلال، قدرت و حاکمیت به نظر وی ملت هنگام بوجود می آید که این سه خصوصیت وجود داشته باشند.
تفاوت ملت و قوم :
بعضی ها معتقدند که مفهوم ملت از قوم گسترده تر است و معمولاً در بسیاری از موارد ملت شامل چندقوم میشود ویکتوگوزولف یکی از قوم شناسان معروف قوم را چنین تعریف کرده است:
قوم یا همبودی قومی، یک سازمان اجتماعی تشکیل یافته است که بر بهینه سرزمین معینی قرار دارد و شامل مردمی است که در طول تاریخ با هم پیوندهای اقتصادی، فرهنگی، خویشی و… برقرار کرده اند و دارای زبان، ویژگیهای فرهنگی - شامل دین نیز می شود - پیوندهای خویشی، ارزشهای اجتماعی و سنتهای مشترک می باشند. در گذشته مشخصات خونی و نژادی نیز ملحوظ، شده ولی امروز در پی اندر آمیختگی آنها دیگر به حساب نمی آیند. اسمیت هفت ویژگی زیر را برای ملت بر می شمارد و میان قبایل و گروههای قومی با ملت تمایز قایل می شود و معتقد است این دو برخی از ویژگیهای ملت را دارا می باشند.
• تمایز فرهنگی
• همجواری سرزمین و تحرک داخلی
• جمعیت نسبتاً زیاد
• روابط سیاسی خارجی
• احساس و وفاداری قابل توجه گروهی
• عضویت مستقیم و یا حقوق شهروندی برابر
• همگرایی عمومی اقتصادی حول محور یک نظام کار مشترک
