بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق که با روش مروری - تحلیلی انجام گرفته است، بررسی چگونگی ایفای نقش مدیریت دانش در سازمان های آموزشی است . سازمان های آموزشی، سازمان های خاص آموزش و یادگیری هستند که هدف نهایی آن ها تحقق یادگیری و پرورش انسان ها و ایجاد رفتارهای نسبتاً پایدار در دانش آموزان و دانشجویان است .اگر در سازمان های دیگر، آموزش و یادگیری وسیله ای برای تحقق سایر هدف های سازمانی مثل تولید مصنوعات و کالاها و ارائه خدمات می باشد، سازمان های آموزشی خاص انسان سازی و تغییر رفتار هستند . امروزه سازمانها یکی از راههای تمایز خود از سازمانهای دیگر را در افزایش میزان دانش بنیانی سازمانی خود جستجو میکنند .
دانش و اطلاعات به عامل تعیین کننده ای در موفقیت و قدرت رقابت پذیری سازمان ها تبدیل شده است و به جهت افزایش اهمیت دانش در سازمانها، مقوله مدیریت دانش به عنوان یک مبحث مهم وارد سازمانهای امروزی گردیده است. در راستای رسیدن به این اهداف، مدیریت دانش به دنبال تصرف دانش، خرد و تجربیات با ارزش افزوده کارکنان و نیز پیاده سازی، بازیابی و نگهداری دانش به عنوان دارائی های سازمان می باشد.
بدون شک امروزه دانش مهمترین ابزار رقابت در بازارهای حال و آینده می باشد مدیریت دانش، فرآیندی است که به واسطه آن سازمانها در زمینه یادگیری - درونی کردن دانش - ، کدگذاری دانش - بیرونی کردن دانش - ، توزیع و انتقال دانش، مهارتهایی را کسب میکنند در این پژوهش و در راه رسیدن به این هدف به توضیح دانش ومدیریت آن و سازمان و سازمان آموزشی و سپس کاربرد مدیریت دانش در سازمان آموزشی و الگویی از مدیریت دانش در سازمان آموزشی ، رابطه ی مدیران آموزشی و مدیریت دانش و در نهایت چند راهبرد مدیریت دانش در سازمان آموزشی مورد بررسی قرار می گیرد .
مقدمه
مدیریت دانش رویکرد نظام مند خلق، دریافت، سازماندهی، دستیابی و استفاده از دانش و آموخته ها در سازمان است که در سازمانهای آموزشی به بهبود تصمیم گیری، انعطاف پذیری بیشتر، کاهش بار کاری، افزایش بهره وری، ایجاد فرصت های جدید کسب و کار، کاهش هزینه، و بهبود انگیزه کارکنان کمک می کند. مدیریت دانش یکی از ابزار ها برای مقابله با مسایل جاری سازمان و موضوع مهمی است، زیرا به مهم ترین سرمایه ارزشمند سازمان یعنی سرمایه فکری مربوط می شود .
در سالهای اخیر رویکردهای متعددی در زمینه مدیریت دانش ظهور نموده است. قدرت دانش یک منبع مهم برای حفظ میراث ارزشمند، یادگیری محتوای تازه در حل مسائل و بنیان نهادن موقعیت های جدید، برای فرد و سازمان در حال حاضر و آینده است. مدیریت دانش رویکرد نظام مند دریافت، سازماندهی، دستیابی و استفاده از دانش و آموخته های تخصصی در نظام های علمی - اجرایی است و در سازمان آموزشی به بهبود تصمیم گیری، انعطاف پذیری بیشتر و بهبود انگیزه کمک میکند.برای شناخت بهترمدیریت دانش ابتدائا باید دانش را شناخت .
تعریف دانش
ویژگیها و پیچیدگیهای نهفته در دانش موجب شده است تا نسبت به آن تعاریف مختلفی بیان گردد. یکی از عوامل پیچیدگی دانش ناشی از ماهیت مبهم و غیرملموس آن میباشد.
داونپورت و پروساک1 از اندیشمندان مشهور حوزه دانش، دانش را ترکیبی منعطف و قابل تبدیل از تجارب، ارزشها ، اطلاعات معنی دار و بینشهای متخصصان که چارچوبی را برای ارزیابی و انسجام اطلاعات و تجارب جدید ارائه میدهد، میداند . همچنین نوناکا و تاکوچی2 ایجاد دانش را ناشی از ترکیب اطلاعات دریافتی و مفهوم سازی افراد میدانند . این استدلال نمایانگر آن است که دانش میتواند تنها در زمینه انسانی و عقاید و تجربیات آنها یافت شود.
در بین تعاریف گوناگونی که در زمینه مدیریت دانش بیان گشته است عامل انسانی به عنوان عاملی مشترک قابل مشاهده میباشد و این امر به وضوح بیانگر لزوم توجه و دقت هرچه بیشتر در بکارگیری دانش در سازمانها میباشد.
از رویکردهای دیگر میتوان به رویکرد کلارک و رولو3 که دانش را با تقسیم به آشکار و نهفته در سطحی بالاتر از داده و اطلاعات و در سطح پایینتری از بینش و خرد قرار میدهند، اشاره نمود .
انواع دانش
در مورد تقسیم بندی انواع دانش، نوناکا4 دانش را به دو گروه دانش صریح و دانش ضمنی تقسیم نمود. دانش صریح را به عنوان دانشی که قابلیت کدگذاری و بیان از طریق گویش است و جنبه ی عینی و عقلانی دارد و قابل دست رسی و قابل مکتوب شدن می باشد . دانش ضمنی را میتوان مجموعهای از تجربه ها، مهارتها، دیدگاههای کاری و نظام ارزش و ذهنی در درون فرد دانست که قابل گفتن نبوده و در هیچ پایگاه دادهای ذخیرنشده است، بلکه جایگاه آن در ذهن آدمی میباشد و فعالیتهای او را تشکیل میدهد
تبدیل دانش
نوناکاوتاکراوچی - - 1995 برای تبدیل دانش در هر سازمان چهار حالت را پیشنهاد می کنند: - مدل مار پیچ دانش -
-1 از دانش ضمنی به دانش ضمنی - جامعه پذیری - : کسب دانش ضمنی به طور مستقیم از دیگران به وسیله تجربیات مشترک، تقلید و موارد دیگر.
-2 از دانش صریح به دانش صریح - ترکیب: - Combination کسب دانش از طریق توالی و ترتیبی از ابزاهای شامل برنامه ها، چارتا رسانه های ارتباطی ، کاربرد سخنرانی و موارد دیگر.
-3 از دانش ضمنی به دانش صریح - بیرونی سازی : - Externalizationکسب دانش از طریق عضویت فرد در گروه صورت می گیرد.
-4 از دانش صریح به دانش ضمنی - درونی سازی : - Internalization کسب دانش از طریق به اشتراک گذاشتن دانش صریح نهادینه شده افراد صورت می گیرد. و عمل براساس دیده مطلوب از نتایج آن است.
تعریف مدیریت دانش :
صاحب نظران تعریف های متعددی از مدیریت دانش ارائه داده اند که به برخی از آنان اشاره می شود :
- مدیریت دانش ارتقاء یک رویکرد جامع برای شناسایی، تسخیر، بازیافتن، تسهیم و ارزشیابی یک سرمایه اطلاعاتی سازمان است. این سرمایه اطلاعاتی ممکن است، داده ها، اسناد، خط مشی و رویه ها باشد .
- مدیریت دانش فرآیندی است که طی آن سازمان به تولید ثروت از دانش و یا سرمایه فکری خود می پردازد .
- مدیریت دانش یعنی استفاده خلاق، مؤثر و کارآمد از کلیه دانش ها و اطلاعات در دسترس سازمان به نفع مشتری و در نتیجه به سود سازمان
- مدیریت دانش استفاده از تجربه و دانش فردی و جمعی از طریق فرآیند تولید دانش، تسهیم دانش و بکارگیری آن به کمک فناوری به منظور دستیابی به اهداف سازمان
