بخشی از مقاله
چکیده
با گسترده شدن فناوری اطلاعات و نفوذ وسایل ارتباط از راه دور به عمق جامعه، ابزارها و روشهای آموزش نیز دچار تحول شدند. تحول این ابزارها و روشها در جهتی است که هر فرد در هر زمان و هر مکان بتواند با امکانات خودش و در بازه زمانی که خودش مشخص میکند مشغول یادگیری شود. در سالهای نه چندان دور آموزش از راه دور مطرح شد. با به وجود آمدن و گسترش اینترنت این پدیده جدی تر دنبال شد و ابزارها و روشها و استانداردهایی برای آموزش الکترونیک مطرح شد و هر روز اصلاحات جدیدتری در این زمینه انجام میشود.
در واقع میتوان گفت آموزش الکترونیکی - مجازی - استفاده از ابزارهای انتقال اطلاعات به صورت الکترونیکی - مثل اینترنت - برای انتقال اطلاعات و دانش است. بسیاری از صاحب نظران و رهبران آموزشی معتقدند که تلفیق فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در برنامههای آموزشی میتواند مشکلات پیش روی نظام آموزشی را رفع کند و فرایند یادهی-یادگیری را ارتقاء بخشد.
بنابراین استفاده از آموزش مجازی به عنوان مفیدترین ابزار اطلاعاتی و ارتباطی در نظامهایهای آموزشی راه حل خوبی برای رفع مشکلات آموزش معلمان است. هر سازمان یا مؤسسه قبل از اجرا و پیاده سازی آموزش الکترونیک، بایستی خط مشی همگرا و واحدی اتخاذ کند که اهداف و انتظارات آن سازمان را از این برنامهکاملاً مشخص کند. برای دستیابی به این خط مشی، ابتدا باید سازمان مربوطه اهداف خود راتعیین کند و میزان تاثیر برنامه آموزشی مورد نظر را بر فراگیران و مخاطبان اصلی خود بداند.
-1مقدمه
از جمله عرصه هایی که در چند سال اخیر مورد هجوم فناوری اطلاعات قرار گرفته، عرصه آموزش و یادگیری است. با وجود اینکه از بیش از دو هزار سال قبل تاکنون زمینه ها و نظام های آموزش و یادگیری در مقایسه با سایر مقوله ها تغییرات بسیار کمی داشته است، اکنون به مدد فناوری اطلاعات، مدتی است که تحولات سریعی آغاز شده است. اگر دهه آخر قرن بیستم را دهه اطلاعات نامگذاری کرده اند، دهه اول قرن بیست و یکم را عصر دانش نامیده و هدف از این نامگذاری را توسعه همه جانبه دانش و آگاهی بشری دانسته اند.
روشهای سنتی آموزش دیگر پاسخگوی حجم عظیم تقاضا برای آموزش نیست و سواد اموزی الکترونیکی به جای سواد آموزی متعارف به عنوان یک راهکار برای گذر به جامعه اطلاعاتی مطرح شده است، با این تفاوت که اجرای آن به جای بیسوادان جامعه، در میان با سواد ترین قشرها با شد. طبیعی است که نظام آموزشی کشور نخستین مکان اجرای آن خواهد بود
بدنبال فشار روزافزون جهت کاهش هزینه و ارتقای سطح کیفیت آموزش و اثر بخشی خدمات مربوطه نیاز به انتقال و ارائه دانش در کوتاه ترین مدت بیش از هر زمان دیگری احساس می گردد به گونه ای که دیگر سیستمهای سنتی آموزش جهت برآوردن نیازهای آموزشی مدون امروز کافی نیست. سیستمهای جدید آموزشی امروز، با شکل گیری و توسعه روزافزون IT که از نرم افزارهای چند رسانه ای آموزشی تا سایت های مختلف را در بر می گیرد در حال تجربه کردن تغییرات چشمگیری هستند .در این میان سیستمهای آموزشی مجازی به عنوان ابزاری که مراکز آموزشی برای رویارویی با چال شهای موجود برگزیده اند در نظر گرفته میشوند
با ایجاد اینترنت و تکامل بستر ارتباطی و ارتقا و سرعت انتقال داده در شبکه های LAN و WAN تحول جدیدی در آموزش الکترونیکی - مجازی - ایجاد شده است - لفظی قاضی، . - 2008 اما شواهد نشان می دهد که حرکت به سمت این نوع آموزش با تاخیر همراه بوده که در این زمینه، متخصصان عوامل سازمانی و تکنولوژی، محیطی را از جمله آیتمهای تاثیر گذار در راه اندازی یک سیس تم آموزشی مجازی موفق می دانند
در این میان استفاده از سیستمهای آموزش الکترونیک باید از طریق فرهنگ سازی و ایجاد بستر مناسب جهت بکارگیری سیستمهای مذکور بوجود می آید پس از آنجا که به تدریج متخصصان و اساتید به سمت آموزش الکترونیک روی می آورند بایستی دانش و تخصص خود را در زمینه بکارگیری آموزش الکترونیک افزایش دهند که تحقق این امر خود مستلزم فراگیری دانش به روزIT توسط اساتید میباشد
بدین ترتیب باید گفت که یکی از نهادهای اجتماعی که به سبب تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات دستخوش تغییر و دگرگونی شده و زمینه رشد و پیشرفت انسان را محقق ساخته، نهاد آموزش و یادگیری است. در واقع آموزش و پرورش موتور محرکه توسعه است و مسئولیت خطیر تربیت نیروی انسانی و الزامات تکامل انسان را بعهده داشته است. تسلط بر تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و بهره گیری از آن در امر استراتژیک و مهم آموزش و پرورش یکی از مولفه های مهم قدرت در عصر حاضر محسوب می شود.
-2ادبیات نظری موضوع
-1-2 آموزش الکترونیکی
واژه آموزش مبتنی بر فن آوریهای آموزشی یا آموزش الکترونیکی اولین بار توسط کراس وضع شد و از نظر او به انواع آموزشهای اشاره دارد که از فن آوری اینترنت، اینترانت برای یادگیری استفاده می کنند. کوپر - 2004 - آموزش الکترونیکی را مجموعه فعالیتهای آموزشی می دانند که با استفاده از ابزارهای الکترونیکی اعم از صوتی، تصویری، رایانه ای و شبکهای صورت میگیرد.
روبرت مرداک معتقد است که در آینده بخش عظیمی از اینترنت در خدمت آموزش خواهد بود - واعظی نژاد،. - 1387 یک موسسه تحقیقاتی اعلام نموده است که رشد اقتصاد جهان در زمینه آموزش الکترونیکی در سال 2004 به 1/23 بیلیون دلار که یک رشد 68 درصدی را نشان می-دهد، رسیده است
آموزش الکترونیکی را به منزلهی رویکردی نوآورانه تلقی می کند که از امکانات وب برای دادن آموزش به مخاطب از راه دور استفاده می کند. بنابراین باید گفت که در واقع، آموزش الکترونیکی، آموزش از راه دور بر مبنای فناوری است. به عبارت دیگر، محتوای دوره آموزشی با استفاده از انتقال صدا، تصویر و متن ارائه میشود که با بهرهگیری از ارتباط دوسویه بین افراد فراگیر و استاد یا بین فراگیران، کیفیت ارائه دوره آموزشی به بالاترین سطح خود میرسد. استفاده از تجهیزات و امکانات پیشرفتهتر، امکان ارائه اطلاعات و دانش را با کیفیت بهتر و بالاتر فراهم میسازد.
-2-2 ضرورت رویکرد به آموزش الکترونیکی
از دلایل ضرورت رویکرد به آموزش الکترونیکی میتوان به دو مورد اشاره کرد: الف- دائمی شدن فرایند آموزش در اقتصاد نوین، سازمانها باید نیروی کار خود را به روز نگه دارند
