بخشی از مقاله
مروري بر خواص سودمند ترکیب فنلی رزوراترول در انگور
چکیده هدف: انگور منبع بسیار خوبی از ترکیبات مغذي گیاهی،خصوصاً فنلها و پلیفنلها است. بیشتر ترکیبات فنلی انگور در هسته و پوسته آن تجمع
یافتهاند. از جمله ترکیبات فنلی موجود در پوست انگور میتوان به استیلبنها (رزوراترول)، ترکیب مشتق شده به صورت طبیعی از گیاه با خواص مفید براي بدن، اشاره کرد. این مقاله قصد دارد به مروري اجمالی بر خواص سودمند رزوراترول (ترانس-3، 4، -5 تري هیدروکسی استیلبن) بپردازد.
نتایج و بحث: از جمله خواص سلامتبخش این ترکیب میتوان به محافظت در برابر بیماريهاي قلبی و عروقی، التهابات مزمن، کمک به سلامت مغز و پیشگیري از ایجاد ناهنجاريهاي عصبی مانند آلزایمر، خواص ضد سرطانی بخصوص سرطان پروستات، اشاره کرد. این ترکیب با کاهش اکسیداسیون LDL و تجمع پلاکتها مانع بروز بیماريهاي قلبی و التهابات مزمن که یکی از فاکتورهاي اصلی در بسیاري از بیماريها از جمله بیماري قلبی- عروقی است، میشود. همچنین این ترکیب با عبور از سد خونی- مغزي میتواند از بروز ناهنجاريهاي عصبی جلوگیري کند.
نتیجهگیري کلی: با وجود ترکیبات مغذي گیاهی بیشمار در انگور، از جمله رزوراترول، انگور میتواند بسیاري از نیازهاي سیستم بدن را با آثار سودمند خود برطرف کرده و بعنوان یک ماده مغذي سرشار از ترکیبات فنلی جایگاه ویژهاي را در میان میوهها به خود اختصاص دهد.
کلمات کلیدي: انگور، ترکیبات فنلی، رسوراترول
مقدمه
انگور منبع بسیار خوبی از ترکیبات مغذي گیاهی، خصوصا فنلها و پلیفنل هاست. اثرات سودمند انگور و محصولات مشتق شده از آن را به ترکیبات فعال زیستی موجود در آن نسبت میدهند. یکی از گروههاي عمده این ترکیبات، آنتی اکسیدانهاي فنلی هستند. بر اساس تحقیقات انجام شده، 100 گرم انگور تازه حاوي 63-182 میلیگرم از ترکیبات فنلی است. بنابراین با وجود ترکیبات مغذي گیاهی بیشمار در انگور ، جاي تعجب نیست که این میوه بتواند بسیاري از نیازهاي سیستم بدن را با آثار سودمند خود برطرف کند. هدف مقاله پیشرو، مروري اجمالی بر خواص سودمند ترکیب فنلی رزوراترول در انگور است.
انگور میوهاي است که در خوشههاي 15 تا 300 تایی رشد میکند و به رنگ سیاه، آبی تیره، زرد، سبز، نارنجی و صورتی است. انگور سفید همان انگور سبز رنگ بوده و از انگور بنفش مشتق شده است. جهش در دو ژن معمول انگور سفید تولید آنتوسیانینها، عامل رنگ بنفش در انگور، را متوقف میکند. انگور یک نوع میوه غیرکلایماتریک است و بیشتر انگورها به گونه ویتیس وینیفرا1 تعلق دارند که این واریته نوع بومی مدیترانه و آسیاي مرکزي است. انگور را می توان به صورت خام مصرف کرد یا براي تولید شراب، آبمیوه، عصاره استخراج شده از هسته،کشمش، سرکه و روغن هسته انگور به کار برد. بر طبق آمار سازمان کشاورزي و غذا، 75866 متر مربع از زمینهاي جهان به انگور اختصاص داده شده که حدود %71 از تولید انگور جهان براي تولید شراب، %27 به عنوان میوه تازه و %2 براي تولید میوه خشک مصرف میشود.
گونههاي انگور را در تجارت بر اساس روش مصرف آن در دو گروه طبقه بندي میکنند: الف) ارقام تازهخوري
نوعی است که به صورت خام مصرف میشود. اندازه بزرگ دارد، بدون هسته است و پوسته نسبتا نازك دارد. ب) ارقام شراب سازي
١
نوعی است که براي تولید شراب به کار میرود. کوچکتر و هسته دار است و پوست نسبتا ضخیمی دارد. در ضمن این نوع انگورها بسیار شیرین هستند و زمانی برداشت میشوند که حدود %24 قند داشته باشد. این میوه سودمند منبع غنی از منگنز ، ویتامین ب 6 ، ویتامین ب 1 (تیامین) و ویتامین ث است.
فلاونوییدها عمدهترین ترکیبات فنلی در انگور حدود (% 76-65) محسوب میشوند و در انگور قرمز آنتوسیانینها عمدهترین گروه فلاونوییدها هستند. فلاونوییدها داراي اثرات سودمند فراوانی از جمله پیشگیري از سرطان، جلوگیري از اکسیداسیون کلسترول LDL در دیواره رگها و اثرات ضد میکروبی هستند و از تصلب شراین جلوگیري میکنند .
بیشتر آنتی اکسیدانهاي فنلی انگور در هسته و پوست آن تجمع یافتهاند :
هسته انگور
حدود %60-70 ترکیبات فنلی انگور از هسته آن استخراج میشود. بر خلاف پوست انگور، هسته انگور حاوي یک گروه اصلی و منحصر به فرد فنلی به نام پروسیانیدینها است که از مشتقات فلاوان تري ال هستند و درفرم خالص بیرنگ هستند. پروسیانیدینها طیف گستردهاي از خواص دارویی، پزشکی و درمانی را شامل میشوند و یکی از مهمترین آنتی اکسیدانهاي طبیعی هستند. در سالهاي اخیر این ترکیبات از هسته انگور استخراج و تخلیص شدهاند و یکی از مکملهاي مغذي رایج محسوب میشوند. از نظر ویژگیهاي ساختاري، متعلق به تاننهاي کندانسه هستند و از واحدهاي (+) کاتچین و(- )اپی کاتچین تشکیل شدهاند. پروآنتوسیانینها الیگومر یا پلیمر فلاوان تري ال هستند و درجه پلیمریزاسیون 2-15 دارند. میانگین وزن مولکولی آنها بین 578 -5000 دالتون است. مقدار آنها در هسته انگور بستگی زیادي به واریته انگور و روش استخراج آن دارد.
پوست انگور
رزوراترول، آنتوسیانین و کاتچین در قسمت پوست انگور تجمع یافتهاند. فلاونوییدها فراوانترین ترکیبات موجود در پوست انگور هستند. به عنوان مثال، مقدار کاتچین و اپیکاتچین در هر گرم از پوست انگور نرتون2 ، نوعی انگور شراب سازي با اندازه کوچک غیرمعمول، به ترتیب 8/71 و 3/45 میلیگرم است. رزوراترول نیز یکی از ترکیبات فعال زیستی شاخص در انگور است و اگرچه کهعمدتاً در پوست انگور وجود دارد اما مقدار آن فقط 0/21 میلیگرم بر پایه آنالیز HPLC است. پوست انگور همچنین حاوي مقادیر قابل توجهی از اسیدهاي فنلی از جمله گالیک اسید، فرولیک اسید، کافییک اسید و کوماریک اسید است که بعضی از آنها با قند پیوند دادهاند.
تفاله انگور
هسته و پوست انگور به طور تجاري از تفاله انگور که محصول جانبی و جز ضایعات شراب سازي است حاصل میشود . تخمین زده شده که %20 انگور تبدیل به تفاله میشود. استفاده از تفاله محدود است اما به عنوان کود طبیعی و خوراك دام بازیافت میشود. از آنجایی که هسته و پوست انگور مقادیر قابل توجه تفاله را تشکیل میدهند، این محصول جانبی منبع غنی از آنتی اکسیدانهاي فنلی است.
اثرات سلامت بخش محافظت بدن در برابر بیماري هاي قلبی - عروقی
در مرکز قلبی- عروقی دانشگاه میشیگان تحقیقاتی در مورد تاثیر انگور روي یک گروه از موشهاي حساس به نمک و با فشار خون بالا انجام شده است. در این مطالعه، موشها با پودر انگور و یا یک داروي رایج فشار خون (هیدرازین) با دوز پایین براي مدت 18 هفته تغذیه شدند. پودر انگور ترکیبی از انگور سیاه، قرمز و سبز بود. هر دو گروه با غذاي حاوي نمک زیاد تغذیه شدند و پس از اتمام تحقیقات، هر دو گروه کاهش فشار خون را نشان داند اما یک تفاوت آشکار بین دو درمان مشاهده شد. موشهایی که ترکیب انگور دریافت کرده بودند نشانههایی از فعالیت بهتر قلب و کاهش آسیب ماهیچه قلب را نشان دادند. محققان باور دارند که آنتی اکسیدانهاي طبیعی انگور میتوانند اثر محافظتی روي فعالیت قلب داشته باشند. مطالعات دیگر نشان میدهند که فلاونوییدهاي موجود در انگور سبب بهبود الاستیسیتی شریانها و در نتیجه بهبود گردش خون میشوند. این موضوع خود سبب دسترسی بهتر اکسیژن و گلوکز به بافتها و حذف ضایعات سلولی میشود.
التهابات مزمن یکی از فاکتورهاي اصلی در بسیاري از بیماريها از جمله بیماريهاي قلبی- عروقی است. آزمایشات اخیر نشان میدهد که عصاره استخراج شده از هسته انگور میتواند التهابات بوجود آمده در اثر تغذیه ناسالم را کاهش دهد. تحقیقات انجام شده نشان میدهد که رزوراترول از فعالیت Angiotension II، هورمونی که باعث ایجاد فشار خون بالا و نارسایی قلبی، جلوگیري میکند. در یک مطالعه نمونههاي خون 20 داوطلب سالم، قبل و بعد از مصرف آب انگور مورد مطالعه قرار گرفت، محققان دریافتند که اثرات سودمند بسیاري از مصرف آب انگور حاصل میشود، از جمله افزایش در سطح نیتریک اسید، ترکیبی که در بدن تشکیل میشود و به کاهش تشکیل لخته در سلولهاي خونی کمک میکند، رخ میدهد. و نیز کاهش تجمع پلاکتها یا لخته شدن خون بوسیله سلولهاي خونی قرمز رنگ مشاهده میشود.
همچنین محققان افزایشی در سطح آلفاتوکوفرول که ترکیب آنتی اکسیدانی عضو خانواده ویتامین E است مشاهده کردند و این افزایش، سبب %50 افزایش در فعالیت آنتی اکسیدانهاي پلاسما میشود. نیز نه تنها افزایش در فعالیت آنتی اکسیدانی سلولهاي خونی رخ میدهد، بلکه آب انگور از
