بخشی از مقاله
پرداخت سیار مبتنی بر فناوری NFC
چکیده: امروزه فراهم نمودن سرویس های مالی گوناگون از طریق درگاه های مختلف الکترونیکی مورد توجه بانک ها و مؤسسات مالی قرار گرفته و به یکی از اولویت های اصلی آن ها تبدیل شده است. به همین علت، راه حل های بسیاری برای ارائه این سرویس ها پیشنهاد شده است. در سال های اخیر فناوری ارتباط حوزه نزدیک (NFC) که یک روش استاندارد بی سیم برای ارتباط دستگاه های الکترونیکی در فواصل نزدیک می باشد، از طرف مؤسسات مالی، شرکت های ارائه دهنده سرویس های پرداخت، تولیدکنندگان سیم کارت و تولیدکنندگان گوشی همراه جهت پیاده سازی سرویس های پرداخت الکترونیکی مورد توجه قرار گرفته و راه حل های مختلفی برای پیاده سازی سیستم های پرداخت الکترونیکی مبتنی بر این فناوری ارائه شده است. در این مقاله، فناوری NFC و روش های استفاده از آن معرفی گردیده و ضمن بحث در زمینه پرداخت سیار مبتنی بر این روش، چالش های پیش روی آن شرح داده خواهد شد.
واژگان کلیدی: ارتباط حوزه نزدیک ، NFC ، پرداخت الکترونیکی ، بانکداری همراه ، ارتباطات همراه
-1 مقدمه
بر اساس آمارهای موجود دامنه گسترش استفاده از ابزارهای همراه بالاتر از هر فناوری دیگری است و این مسأله، تجارت همراه را به شکل انقلابی جهانی درآورده است. بانکداری همراه به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های تجارت همراه، ارتباطات وسیع و تأثیرگذاری بر سایر حوزه های تجارت همراه دارد. بخش اعظمی از نقل و انتقالات پولی در شبکه تجارت همراه، از طریق بانک ها و شبکه بانکداری همراه آنها انجام می شود، لذا بانکداری همراه از یک سو با مشتریان خود در ارتباط است و از سوی دیگر قادر است برای سایر بنگاه هایی که در حوزه تجارت الکترونیکی فعالند، خدمات مالی مؤثری تأمین نماید.
از جمله عواملی که توجه موسسات مالی راشدیداً به سمت استفاده هرچه بهینه تر از ابزارهای همراه جلب نموده است، امکان بی نظیر خدمات همراه در کاهش هزینه های ارائه خدمات بانکی و سرعت و امنیت بالای آنها می باشد. همچنین به علت مشکلاتی از قبیل حمل کارت های پرداخت متعدد در کیف مشتریان، نگهداری رسیدهای کاغذی گوناگون، نبود یک سیستم
خودکار ثبت سفارش، نبود مدیریت بر روی سیستم های پرداخت متنوع ناسازگار، عدم پشتیبانی پایانه های فروش از کلیه سیستم های پرداخت و ... تمایل زیادی برای ایجاد یک سیستم پرداخت الکترونیک یکپارچه، که هزینه و ریسک مراودات را به شدت کاهش دهد، وجود دارد.
همراه با گسترش موج استفاده از فناوریRFID1 در زمینه های مختلف و استفاده از آن در ساخت کارت های هوشمند بدون تماس2 به منظور استفاده در پرداخت های با حجم کم، موسسات مالی به فکر ترکیب این فناوری در ابزارهای همراه افتادند تا به روش قدیمی حمل کیف پول و چک های بانکی برای همیشه خاتمه دهند. این تفکر منجر به پیدایش نوع جدیدی از فناوری RFID به نام فناوری ارتباط حوزه نزدیک3 ، که با گوشی های موبایل سازگار هستند، گردید.
1
بقیه این مقاله به شرح زیر سازماندهی شده است:
در بخش دوم به معرفی سیستم های پرداخت الکترونیکی و ارائه دسته بندی های مرسوم این سیستم ها خواهیم پرداخت. در بخش سوم در زمینه سیستم های پرداخت همراه و بازیگران اصلی آن بحث می شود. در بخش چهارم فناوری NFC، روش های استفاده از آن و تفاوت های آن با فناوری بلوتوث را تشریح می کنیم. در بخش پنجم انواع کاربردها و نمونه هایی از پیاده سازی های NFC بحث خواهد شد. در ادامه و در بخش ششم پرداخت سیار با استفاده از NFC ، معماری و ساختار آن معرفی می شود. در بخش هفتم مروری بر چالش های پیش روی NFC در دو جنبه فناوری و کسب و کار خواهیم داشت. در نهایت، بخش آخر، نتیجه گیری این مقاله است.
-2 سیستم های پرداخت الکترونیکی
تعاریف متعددی برای سیستم های پرداخت الکترونیکی ارائه شده است که از جمله جامع ترین آنها عبارت است از : "سیستم هایی که به واسطه آنها قادر به پرداخت بهای کالاها و خدمات با بهره گیری از روش های الکترونیکی خواهیم بود." پرداخت های الکترونیکی به گونه های متنوعی صورت می پذیرند. به عنوان مثال، پرداخت بهای کالاهای خریداری شده در یک فروشگاه، خرید آنلاین یک کتاب الکترونیکی، پرداخت بهای قبوض خدماتی، از جمله نمونه های مختلف پرداخت الکترونیکی به شمار می روند.
هدف دراز مدت سیستم های پرداخت الکترونیکی، یکپارچه سازی و ادغام تمام پرداخت ها (اعم از پرداخت پول نقد، حواله های بانکی، کارت های اعتباری، و غیره) و ارائه یک راهکار جایگزین است که با استفاده از کانال های مختلف به شیوه ای همگن عملیات پرداخت را انجام می دهد. بنابراین طیف گسترده ای از راه حل های پرداخت الکترونیکی را هدف قرارداده و نیز آنها را بر اساس معیار های مختلفی نظیر مکان، مبلغ، زمان پرداخت و... دسته بندی کرده است. در ادامه چند نمونه متداول از این دسته بندی ها تشریح خواهد شد.[2]
-1-2 دسته بندی بر اساس مکان پرداخت
در این دسته بندی، پرداخت های الکترونیکی به دو دسته پرداخت های حضوری4 و پرداخت های غیرحضوری5 تقسیم می شوند:
.1پرداخت های حضوری: در این نوع پرداخت، خریدار به طور حضوری مبلغ کالا یا خدمات دریافتی را پرداخت می کند. به عنوان مثال می توان به پرداخت بهای کالاها با استفاده از کارت اعتباری در فروشگاه ها اشاره کرد.
.2پرداخت های غیرحضوری: در پرداخت های غیرحضوری، خریدار در محل عرضه کالا یا خدمات حضور فیزیکی نداشته و عملیات پرداخت از طریق یک کانال ارتباطی الکترونیکی صورت می پذیرد. خرید کالا از طریق درگاه های پرداخت اینترنتی را می توان نمونه ای از این نوع پرداخت به حساب آورد.
-2-2 دسته بندی بر اساس مبلغ پرداخت
در این دسته بندی، پرداخت های الکترونیکی به دو دسته پرداخت های خرد6 و پرداخت های کلان7 تقسیم می شوند:
.1پرداخت های خرد: پرداخت هایی را در بر می گیرد که در آنها مبلغ هر تراکنش کم بوده امامعمولاً تعداد آنها زیاد است. پرداخت عوارض بزرگراه ها، خرید بلیط اتوبوس یا مترو، پرداخت در پارکینگ ها و... مثال هایی از این نوع پرداخت هستند.
.2پرداخت های کلان: در پرداخت های کلان مبلغ هر تراکنش بالا می باشد، لذا در این نوع پرداخت ها سازوکارهای امنیتی قوی تری نسبت به پرداخت های خرد مورد نیاز است. پرداخت الکترونیکی بهای یک کامپیوتر در فروشگاه نمونه ای از این نوع پرداخت است.
-3-2 دسته بندی بر اساس زمان پرداخت
در این دسته بندی، پرداخت های الکترونیکی به سه دسته پیش پرداخت8، پس پرداخت9 و پرداخت فوری10 تقسیم می شوند:
2
.1روش پیش پرداخت: در این روش، خریدار قبل از دریافت کالا یا خدمات، بهای آن را پرداخت می کند. کارت های مدت دار مترو و برخی از خریدهای اینترنتی نیز نمونه هایی از این شیوه می باشد.
.2روش پس پرداخت: این نوع، رایج ترین روش مورد استفاده در معاملات مبتنی بر پرداخت الکترونیکی است. در این شیوه، خریدار پس از خریدکالا، بهای آن را می پردازد. خرید کالاها با استفاده از کارت های اعتباری نمونه ای از این شیوه می باشد.
.3روش پرداخت فوری: در این شیوه، پرداخت هم زمان با خرید صورت می گیرد. به عنوان مثال از این شیوه می توان به پرداخت بهای کالاها با کارت های نقدی اشاره نمود.
همراه، الزاماً شامل تمامی این بازیگران نمی باشد و همچنین میزان و نحوه مشارکت هر یک از این بازیگران در یک سیستم پرداخت همراه می تواند متغیر باشد. در نتیجه می توان بر اساس میزان مشارکت هر یک از این بازیگران در یک سیستم پرداخت همراه، مدل های کسب وکار متنوعی را برای چنین سیستمی متصور شد. برای پیاده سازی سیستم های پرداخت همراه، از فنّاوری های مختلفی استفاده می شود که از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
−پیامک
USSD12−
IVR13−
باید توجه داشت که در هر یک از روش های فوق، واریز وجه به حساب فروشنده ممکن است در عملیات پایان روز و یا به صورت آنی انجام شود. با ترکیب های مختلف از دسته بندی های فوق، می توان شرایط متنوعی را برای انواع پرداخت های الکترونیکی تصور کرد.
-3 سیستم های پرداخت همراه
سیستم های پرداخت الکترونیکی از درگاه های الکترونیکی گوناگونی همچون اینترنت، تلفن ثابت، تلفن همراه و پایانه های فروش استفاده می کنند. بر این اساس، یک سیستم پرداخت همراه به سیستمی گفته می شود که امکان پرداخت بهای کالاها و خدمات را از طریق دستگاه های ارتباطی بدون سیم مانند تلفن های همراه معمولی یا هوشمند، دستگاه های دستیار شخصی دیجیتال11 و غیره فراهم می کند. [2]
افراد و گروه های متعددی در پیاده سازی و اجرای سیستم های پرداخت همراه دخیل هستند و به عنوان ذینفعان آن به حساب می آیند. این گروه ها شامل: خریداران، فروشندگان، مؤسسات مالی، اپراتورهای تلفن همراه، شرکت های سازنده گوشی، شرکت های ارائه دهنده سرویس های پرداخت، شرکت های تولیدکننده نرم افزار و نهادهای دولتی می باشند. با این حال باید توجه داشت که یک راه حل برای سیستم پرداخت
−اینترنت بر روی تلفن همراه ( فناور ی های GPRS و WAP و فناور ی های مشابه)
−برنامه های کاربردی روی گوشی همراه
−برنامه های کاربردی روی سیم کارت
NFC−
-4 فناوری ارتباط حوزه نزدیک (NFC) و روش های استفاده از آن
فناوری NFC یک روش استاندارد بیسیم برای ارتباط دستگاه های الکترونیکی و توسعه یافته تکنولوژی RFID با دامنه کوتاهتر از آن است که استاندارد آن ISO/IEC 18092 می باشد. اگر دو دستگاه از این فناوری برخوردار باشند می توانند بدون اتصال هرگونه سیم، با هم در فواصل نزدیک (تا حدود ده سانتی متر) به تبادل داده بپردازندNFC. در فرکانس 13/56 مگاهرتز عمل می کند و نرخ انتقال داده ها در آن 106 ، 212 یا 424 کیلوبیت در ثانیه است.[5] از نمونه پیاده سازی های استاندارد ISO/IEC 18092 می توان به فناوری FeliCa محصول شرکت سونی اشاره نمود که امروزه به عنوان استاندارد بلیط های الکترونیک در کشور ژاپن استفاده می شود. از دید یک کاربر، یک ارتباط NFCتقریباً مشابه یک ارتباط بلوتوث با چند تفاوت زیر می باشد:
