بخشی از مقاله
پليمر سوپر جاذب راهي براي کاهش آب مصرفي در کشاورزي
چکيده
مقدار آب قابل دسترس گياه براي کيفيت رشد مناسب گياه از اهميت حياتي برخوردار است . با اين وجود ظرفيـت حفظ آب و مواد غذايي خاک به خصوص در زمين هاي شني بسيار پايين است . مقادير زيادي از آب باران و آب آبيـاري از طريق شست و تبخير هدر ميروند. مواد غذايي خاک در محدودة ريشه با آب شسته ميشوند ، طـي دوره هـاي خشکسـالي ١ طولاني ميزان رطوبت خاک به کمتر از حداقل احتياج کاهش يافته و باعث ضعف يا نابود شدن گياه ميشود. در نتيجه پيـدا کردن راهي براي جلوگيري از کاهش مصرف آب به دليل کاهش سطح منابع آب ، هزينه هاي فراوان آبياري مکرر بـه دليـل قيمت رو به رشد آب ، اين منابع محدود و نيروي کار غيرقابل اجتناب به نظر ميرسد. در اين رابطه اقداماتي از قبيل کاربرد کودسبز ، قارچ هاي گياهي و مصنوعي ، کاه و کلش ، پوشش گياهي و همچنين اسـتفاده از مـواد اصـلاحي نظيـر تـورب ، ورميکوليت ، پرليت و... امکان پذير ميباشد. امروزه از پليمرهاي سوپرجاذب جهت کاهش اتـلاف آب و مـواد غـذايي در کشاورزي استفاده ميکنند. سوپر جاذب يک ماده افزودني به خاک بوده که آب و مواد غذايي را جذب و حفظ کـرده و بـا خاک کشت همراه گشته و به رشد مطلوب گياه و کاهش اتلاف آب و هزينه هاي آبياري کمک مـينمايـد. ايـن تحقيـق بـه صورت کتابخانه اي از منابع معتبر داخلي و خارجي استفاده شده است .
واژهاي کليدي : آب - خاک - سوپرجاذب -گياه
مقدمه
بخش کشاورزي عمده ترين مصرف کننده آب کشور ميباشد. ارقـامي کـه در گزارشـهاي مختلـف در ايـن رابطـه ارائـه گرديده حاکي از اين است که حدود ٩٠درصد از حجم آب مصرفي در کشور صرف توليد کشاورزي ميشود ، همچنين بيشـترين حجم تلفات آب نيز مربوط به اين بخش ميباشد.
با توجه به رقابتي شدن استفاده از منابع آب توسط بخش هاي مختلف و با درنظر گرفتن سهم غالب بخش کشـاورزي در استفاده از اين منبع ، صرفه جويي در اين بخش و استفاده از روش هايي جهت بالا بردن کـارايي مصـرف آب از امـور ضـروري و حياتي است
مواد و روشها
سوپر جاذب چيست :يک ماده افزودني خاک بوده که آب و مواد غذايي را جذب و حفظ مـي کننـد و بـا خـاک کشـت همراه گشته و به رشد مطلوب گياه ،کاهش اتلاف آب و هزينه هاي آبياري کمک مي نمايد اساس ساخت اين پلي مرها آلـي بـوده و به صورت مصنوعي توليد مي گردند از پلي اکريلات پتاسيم و کوپلميرهاي پلي اکريل آميد ساخته شده و ويژگي منحصر به فرد آن بالا بودن ظرفيت جذب آب و حفظ آن است اين مواد پس از استفاده مستمر ، در خاک کشـت هيچگونـه تغييـري ايجـاد نمـي نمايد و گياهان ، ارگانيسم هاي زنده خاک ياآب سطحي را آلوده نمي سازند. مطالعات توسط سازمان محيط زيست آلمان و ساير کشورها نشان داده که استفاده از اين ماده هيچگونه عوارضي براي انسان ، گياه و خاک و محـيط زيسـت نـدارد ايـن مـواد تقريبـا
٥٠٠-٢٠٠برابر وزن خود آب جذب مي کنند ، در اين حال پس از آبگيري دانه هاي خشـک مـواد سـوپر جـاذب ژل دانـه دانـه بوجود مي آورند با استفاده از اين پلي مر مي توان دور آبياري را افزايش داد . اين مواد شامل سه نوع کاتيون ، آنيوني و خنثي مـي باشد که در کشاورزي نوع آنيوني آن با داشتن بار منفي مورد توجه مي باشد . سوپر جاذبه هاي آنيوني با دارا بودن قابليـت بـالاي ظرفيت کاتيوني قادرند علاوه بر جذب مقاديرقابل توجهي آب ،کاتيونهاي موثر و مفيد در رشـد گيـاه را در خـود جـذب کننـد و ضمن جلوگيري از هدر رفتن آنها در موقع لزوم آنها را در اختيارگياه قرار دهند. اين مواد بـي بـو ، بـي رنـگ و بـدون خاصـيت آلايندگي خاک ، آب و بافت گياهي مي باشند.
مزاياي استفاده از پلي مرهاي سوپر جاذب در کشاورزي
.افزايش ظرفيت حفظ آب و مواد غذايي خاک براي مدت طولاني
.کاهش تعداد نوبتهاي آبياري تا حد ٥٠ درصد ٢
.مصرف يکنواخت آب براي گياهان
.رشد سريع تر و مطلوب تر ريشه با ذخيره مواد غذايي
