بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب بر خصوصیات ارقام لوبیا آزمایشی×به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال 1394 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر واقع در شهرستان کلیبر در 4 تکرار به اجرا در آمد. عوامل مورد بررسی شامل ارقام لوبیا در 4 سطح - لوبیا قرمز - v1 ، - لوبیا چشم بلبلی - v2، - لوبیا چیتی - v3 و - لوبیا سفید - v4 و پلیمر سوپر جاذب در 4 سطح s1 - 50 - ، - s2 - 100، - s3 - 150 و - s4 - 200 کیلوگرم در هکتار می باشد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بیشترین شاخص برداشت - - %43/19از تیمار V1 - لوبیا قرمز - و کمترین شاخص برداشت - %109/21 - از تیمار - V4لوبیا سفید - بدست آمد.
دلیل عمده این مسئله ارتفاع کمتر رقم لوبیا سفید در مقایسه با رقم لوبیا چیتی بود. در این میان بیشترین شاخص برداشت - - %46/47از تیمار - S1 - 50kg/h و کمترین شاخص برداشت - %39/37 - از تیمار S4 - 200kg/h - بدست آمد. دلیل این مسئله کوتاه شدن دوره پر شدن دانه در تیمارهای با مقدار زیاد مصرف سوپرجاذب یا به عبارتی بهتر زودرسی گیاه در این تیمارها بود. در این بررسی بیشترین ارتفاع بوته 119/40 - سانتیمتر - از تیمار V2 - لوبیا چشم بلبلی - و کمترین ارتفاع بوته 83/53 - سانتیمتر - از تیمار V4 - لوبیا سفید - ، از طرفی بیشترین ارتفاع بوته 108/36 - سانتیمتر - از تیمار - S4 - 200kg/h و کمترین ارتفاع بوته 88/40 - سانتیمتر - از تیمار S1 - 50kg/h - بدست آمد.
واژه های کلیدی: پلیمر سوپرجاذب، ارقام لوبیا، صفات مورفولوژیکی.
مقدمه
در کشاورزی از پلیمرهای سوپر جاذب بعنوان یک ماده افزودنی به خاک بعنوان مخزن عناصر غذایی و نیز بعنوان جاذب آب در خاک استفاده می شود. خواص این مواد وابسته به عوامل زیادی از جمله خصوصیات ترکیبی و شیمیایی آنها، بافت خاک، گونه گیاهی و نیز فاکتورهای محیطی، می باشد. پلیمرهای سوپر جاذب از نوع پلیاکریل امید جزو این دسته مواد بوده که بعنوان جاذب آب در افزایش ظرفیت نگهداری و جذب آب در خاک مورد استفاده قرار می گیرند و این خصوصیت برای مقابله با شرایط کم آبی و کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاهان زراعی اهمیت بسزایی دارد.
با استفاده از سوپرجاذبها می توان تا 70 درصد در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی کرد. بدیهی است با استفاده از سوپر جاذبها و همچنین استفاده از سایر روشهای نوین آبیاری می توان سرزمین های خشکی مثل ایران را از نگرانی در خشکسالی از بین برد و از وابستگی به ورود مواد از خارج و بحران اشتغال از طرف دیگر نجات داد. با توجه به شرایط اقلیمی و مشکل کمآبی که در کشور وجود دارد، مطالعه و بررسی اثرات افزودنیهای خاکی مثل پلیمر سوپرجاذب بر محصولات کشاورزی ضروری بهنظر میرسد، لذا پژوهش حاضر با توجه به این اولویتها، طراحی و اجرا گردید.
اعلام کردند که افزایش بکارگیری پلیمر ظرفیت نگهداری رطوبت را افزایش و میران تبخیر را کاهش می دهد. بیشک حبوبات بهویژه لوبیا از منابع مهم تامین کننده پروتئین در اکثر کشورها بهویژه کشورهای در حال توسعه است. در ایران، حدود نیمی از سطح کشت حبوبات را لوبیا بهخود اختصاص داده است در یک پژوهش آزمایشگاهی تاثیر کیفیت آب را بر روی 3 ماده جاذب رطوبت به نامهای کو پلیمر نشاسته ای، پلی ونیل الکل و پلی اکریل آمید مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که با افزایش غلظت محلول خاک مقدار ماکزیمم ظرفیت نگهداری آب در تمام پلیمرها کاهش پیدا کرد. همچنین تاکید شده است که کاربرد میزان توصیه شده از پلیمر سوپرجاذب آب میتواند تا حد زیادی مشکل نگهداری رطوبت در خاکهای سبک را مرتفع ساز گزارش کردند.
در سطوح مختلف آبیاری، تیمارهای تلقیح با باکتری از ارتفاع، وزن خشک برگ، ساقه، گیاهچه و بنیه بیشتری نسبت به عدم تلقیح برخوردار بودند. نتایج به دست آمده از بررسی انجام شده توسط بر روی گیاه بادام زمینی حاکی از آن بود که کاربرد سوپرجاذب سبب کاهش میزان آب آبیاری شده و همچنین افزایش عملکرد بادام زمینی به میزان 25 درصد نسبت به تیمار شاهد شد .بنابراین مصرف این ماده م یتواند نقش مهمی در بهبود صفات کمی و کیفی گیاهان تولیدی داشته باشد. در طی بررسیهایی بر روی لوبیا قرمز به این نتیجه دست یافتند که مصرف پلیمر سوپرجاذ ب، برخی از صفات همچون عملکرد دانه و شاخص برداشت را به طور معنی داری افزایش می دهد.
مواد و روشها
به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپرجاذب بر خصوصیات ارقام لوبیا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصدفی در سال 1394 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر شهرستان کلیبر در 4 تکرار انجام گرفت. عوامل مورد بررسی شامل ارقام لوبیا در 4 سطح - لوبیا قرمز - v1 ، - لوبیا چشم بلبلی - v2، - لوبیا چیتی - v3 و - لوبیا سفید - v4 و پلیمر سوپر جاذب در 4 سطح s1 - 50 - ، - s2 - 100، - s3 - 150 و - s4 - 200 کیلوگرم در هکتار می باشد. پلیمر سوپرجاذب قبل از کاشت در منطقه نفوذ و توسعه ریشه تا عمق 15 تا 20 سانتیمتر اعمال شد.
کود پایه شامل 100 کیلوگرم کود فسفات آمونیوم در هکتار به زمین دده شد. دادن کود سرک اوره به صورت دستی در مرحله جوانه زنی به طور یکسان برای تمامی تیمارها به میزان 50 کیلوگرم در هکتار اعمال گردید. در زمان رسیدگی جهت اندازه گیری اجزای عملکرد از هر کرت آزمایشی تعداد 20 بوته به طور تصادفی پس از رعایت اثر حاشیه از دو خط وسط برداشت و میانگین آنها محاسبه می گردد. از نیمه اول خرداد از کلیه صفات مورد نظر یادداشت برداری از 10 روز یکبار انجام گرفت. بعد از جمع آوری داده ها، تجزیه واریانس و تاثیر برقراری مفروضات، محاسبات همبستگی بین صفات و مقایسه میانگین به روش دانکن و تجزیه داده ها و رسم نمودارها با استفاده از نرم افزاریی چونMSTAT-C وSAS و EXCEL انجام گرفت.
عملکرد بیولوژیکی
از نتایج استنباط می شود که با افزایش میزان پلیمر سوپرجاذب عملکرد بیولوژیکی نیز افزایش یافت. در این بررسی بیشترین عملکرد بیولوژیکی 6715/2 - کیلوگرم - از تیمار V3 - لوبیا چیتی - و کمترین عملکرد بیولوژیکی 3234/54 - کیلوگرم - از تیمار V1 - لوبیا قرمز - بدست آمد در این میان بیشترین عملکرد بیولوژیکی 4314/72 - کیلوگرم - از تیمار - S4 - 200kg/h و کمترین عملکرد بیولوژیکی 1931/03 - کیلوگرم - از تیمار S1 - 50kg/h - بدست آمد.
