بخشی از مقاله
چکیده
بی شک معماری داخلی را می توان یکی از مهمترین شاخه های معماری دانست که به صورت مستقیم با روح و جان ساکنین و استفاده کنندگان آن مکان مرتبط است. این ارتباط تنگاتنگ و تأثیرات آن بر انسان، باعث شده است که محققین با نگاهی ریزبینانه تر و دقیق تر معماری داخلی و عوامل موثر بر آن را واکاوی نمایند. در بین عوامل مختلف موثر بر معماری داخلی رنگ به واسطه ی تاثیراتی که بر انسان دارد از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
انسان از روزگاران بسیار دور تاکنون تحت نفوذ و تاثیر رنگهای پیرامون خود بوده است و در صد سال اخیر که صنعت رنگ سازی به نقطه اوج تحول خود رسیده است، تاثیر مزبور دو چندان شده و در همه ارکان زندگی روحی بشر رخنه کرده است. این موضوع خود گواه این مطلب است که باید رنگ ها و تاثیراتش بر انسان را شناخت در روانشناسی نوین، رنگ یکی از معیارهای سنجش شخصیت بشمار میآید؛ چرا که هر یک از آنها تاثیر خاص روحی و جسمی را در یک فرد باقی می گذارد.
این موضوع با توجه به پیشرفت های دانش روانشناسی به اثبات رسیده است . با توجه به این مطالب طراحی و دکوراسیون داخلی در یک ساختمان می تواند با ترکیب رنگ های کلاسیک و هارمونی به نمایش درآید و با شناخت تاثیر رنگ بر فضا و معماری داخلی ، محیطی با ویژگی مورد نظر برای استفاده کنندگان پدید آورد. در این مقاله اثر رنگ های مختلف بر انسان و احساسات او بررسی می شود. فضا های مختلف در یک محیط مسکونی مورد بررسی قرار گرفته و مناسبترین ساختار رنگ را که بهترین تأثیر را بر عملکرد انسان داشته باشد تعیین می گردد.
مقدمه
رنگ ونور همواره در قالب بخشهای اساسی از حیات ما بر روری کره خاکی مطرح بوده اند. انسان ما قبل تاریخ با مشاهده دگرگونی رنگ های طبیعت خیلی زود به اهمیت رنگ ها پی برد: در چرخه شبانه روز؛به هنگام غروب خوشید؛ افق قرمز رنگ؛ پایان فعالیت روزانه را نشان می داد و نیاز برای فرو رفتن در امنیت غارها را به منظور دور بودن از خطرات تاریکی-شب سیاه - اعلام میکرد قرمز و سیاه نیز همواره به عنوان رنگ های نمادین حیات و مرگ به شمار می آمدند.
کوه خدا - Mountain - of God واقع در اور Ur - ؛عراق کنونی - ؛.برجی است که در دهه 1920به همت لئوناردوولری - - Lconard Woollery سر از دل خاک برآورد. این برج یکی از کهن ترین ابنیه جهان است که تاریخ ساخت آن به 230سال پیش از مسیح باز میگردد. دیوارهای چهارگانه متحدالمرکزش را با قرمز و سیاه و بخش فوقانی آنها را با رنگ های آبی و طلایی زینت بخشیده اند. در قدیم؛دیوارهای پکن را با قرمز و سقف های شهر را با زرد رنگ آمیزی میکردندتا نمادی از ارواح پاک و شریر باشند. در مصرباستان داخل و سقف معابد را با آبی و کف آنها را با سبز رنگ می زدند تا به ترتیب نمادی از بهشت و مرغزارهای نیل باشند.
یونانیان از رنگ ها جهت تقویت ساختار و شکل بهره می گرفتند. به منظور تشدید سایه های سطح ستونهای قرمز ناسس - Knossos - و سرستون های آهک اندود یونیه - Ionian - از انواع رنگ مایه های لطیف آبی استفاده می کردند تا بر سترگی وزنی که این پایه های حائل بر دوش گرفته بودند تاٌکید کنند و در عین حال تضادی نافذ با آّبی آسمان مدیترانه در بالا و پهنه دریا در پایین پدید آورند. حتی امروزه در بسیاری از جزایر یونان، غالبا دری ها و پشت دری های پنجره ها را با رنگ فیروزه ای و آبی رنگ آمیزی می کنند رنگ سفید را نیز با هدف بازتاباندن گرمای خورشید به کار می برند.
- استفاده از رنگ سفید با این منظور در کشورهای گرمسیر جهان مرسوم است چرا که سفید گرما را منعکس می کند و موجب خنکی می شود. - و فیروزه ای و آّبی با هماهنگی کامل با آسمان و دریای مدیترانه درآمیزند. در مشرق زمین نیز،رنگ های زرد و طلایی به عنوان وجه مشخصه ی آیین برهمایی مذهب هندو،از دیرباز رنگ های مقدسی به شمار می آمدند - هوارد و دوروتی،. - 1378 این نوشتار از 3 بخش عمده : - 1 تحلیل تاثیرات روانی رنگ - 2 فضا و رنگ در معماری - 3 رنگ ها در معماری داخلی . تشکیل شده است که در هر کدام از این بخش ها به تحلیل و توصیف مباحث بصورت جدی پرداخته خواهد شد .
- 1 تحلیلتاٌثیرات روانی رنگها
فضای خاکستری :
فضای خاکستری موقرانه است و مقبره ها و یادبودها را احاطه می کند تا ذهن ، انتقالی بودن زندگی انسان و بزرگداشت گذشتگان را، احساس کند. هر شهر و روستایی از فضای خاکستری بهره می برد.
فضای آبی :
فضای آبی باید متین و آرام و خنک باشد به همراه آب و نوعی نفس گرایی پنهان شده در زیر سطح، فواره ها، موج ها و آبشارها میتوانند آن نفسانیت را بیرون آورند. مهارت بشر در دستیابی به مواد مورد نیاز برای بقا در کناره های آب بود که مغز اورا قادرساخت بر سایر جانوران پیشی گیرد. در بهار، آب میتواند همچون یخ باشد، در تابستان، آب سخنگویی حس کمال است. در پاییز ، آب میتواند جدی ترین شی ء بر روی زمین باشد. در زمستان،آب امید به رشد را با انتظار برای فصل تازه و زندگی جدید زنده می کند. اما فضای سبز حتما نباید مرطوب باشد . شهرها بدون آب قابل دید ، قابل لمس و قابل ادراک نیستند. بسیاری از عوارض آبی مصنوعی در اروپای مالی نا امید کننده اند، زیرا الهام گرفته از اروپای جنوب هستند.
فضای سبز :
فضای سبز از آمیزش زرد با آبی به وجود می آید تا تنوع زرد و رفعت آبی را متعادل سازد. بنابراین باید درهر حالتی ، آرامش بخش باشد. شهروندان به فضای سبز عشق می ورزند. در میان جنجال و فشارهای عصبی در زندگی شهری ، سبز بسیار دلپذیر است. اما درهر شهری هر فضای باز عمومی نباید منحصرأ سبز باشد.
فضای قرمز :
فضای قرمز فضای هیجان آور است. رنگ قرمز نمادی از هیجان در همه کشور هاست. یکی از با عظمت ترین مناظری که در فضای باز عمومی وجود دارد، سکوت شبی مه آلود است که بطور ناگهانی با انفجار ترقه ها و آتش بازی ها شکسته شود. میدان تایمز در شهر نیویورک که نیز میتواند قرمز رنگ باشد. شهربازی ها بیشتر صورتی هستند زیرا اطمینان زیادی به هیجان انگیز بودن آنها نیست. پس از تاریکی، مناطقی ویژه می توانند قرمز باشند شهرها باید فضاهای مخصوص بازار مکاره، نمایشگاه ها و... را بر اساس رنگی مخصوص طراحی و ایجاد نماید.
فضای زرد:
فضای زرد باید کنجکاوی فرد را تحریک کند و با فراوانی در همه چیزهایی که برای شنیدن ، حس کردن، بوییدن و لمس کردن مفیدند ، همراه باشد. در خارج از شهر، فضای زرد را در جایی میتوان یافت که دو محل سکونت می رسند. علفزارها اغلب سرخ رنگ مایل به زرد رنگ هستند. تنوع جانوران در آنها زیاد است. فرد با قدم گزاردن در آنها به برداشتن، بوییدن، تجربه کردن بافت محیط تقابل دارد. پروانه ها رنگ های نرم مبهوت کننده خود را نمایش می گذارند بوی خوش هوا را پر می کند. فضای زرد امید را افزایش می دهد.
فضای بنفش:
فضای بنفش باید مرموز، قدرتمند و کمیاب باشد؛ آرام اما توأم با انتظار وقوع خبری در سایه ها. بنفش از مجموعه قرمز و آبی بدست می آید. از دوران رومی ها،»بنفش« نمادی برای وفاداری بوده است. زیرا انگیزه - ماده ملونه - طبیعی آن به سختی به دست می آید.
