بخشی از مقاله
چکیده
این نوشتار بر آن است تا با شفاف نمودن موضوع چگونگی سلطهگری دشمن بر شریانهای اطلاعاتی در فضای سایبری که نقش دشمن را در استفاده از حربه اطلاعاتی برای تسلط سخت و نرم بر سوژههای مورد نظر را مشخص مینماید، تبیین نماید. لذا مقاله مذکور که با هدف تببین و روشسازی موضوع مطرح شده صورت گرفته، تحقیقی کاربردی است و برای گردآوری اطلاعات از شیوه کتابخانهای استفاده شده است.
نتایج بیانگر آن است دشمنان برای تسلط بر شریانهای اطلاعاتی در فضای سایبری از استراتژیستهای عملیات روانی، متخصصان تبلیغاتی و کارگزاران رسانهای بینالمللی وابسته به خود بعنوان فرماندههان جنگ اطلاعاتی و از نویسندگان، خبرنگاران، مفسران، تصویربرداران، تولیدکنندگان خبری و مطبوعاتی، کارگردانان، تهیهکنندگان و عکاسان به عنوان سربازان این جنگ استفاده میکنند که سلاح و تجهیزات آنها، رادیو، تلویزیون، اینترنت، ماهواره، خبرگزاریها، دوربینها، کاغذ، قلم، دستگاههای چاپ، نشر و بطور کلی رسانهها می-باشد. در پشت صحنه هم، سیاست رسانهای استعمارگران و نظام سلطه به مثابه راهبرد این حرکت قرارگرفته که به صورت رسمی و سازمان یافنهامّا پنهانی، با اختصاص بودجههای سری توسط سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی و سرویسهای جاسوسی و تشکیلات ویژه نظام استعماری هدایت میشود.
واژگان کلیدی : سلطهگری، دشمن، اطلاعات، شریانهای اطلاعاتی، فضای سایبری
-1 مقدمه
دو مقوله حق و باطل چون نور و ظلمتاند، هر جا که نور حق بتابد، باطل رخت بر میبندد و هر جا که باطل پرده گسترد، نور حق دامن بر میچیند. از این رو در طول تاریخ، پیامبران و رهبران الهی همواره درگیر با باطل گرایان بودهاند. آنگاه که شیطان با ترفندی ماهرانه، آدم و حوا را فریب داد و زمینه سقوط آنها را فراهم ساخت و آنگاه که خون سرخ هابیل، مظلومانه به دست برادرش قابیل چهره زمین را رنگین ساخت، دشمن باطل علیه حق ظهور یافت و به حقگرایان و مؤمنان هشدار داد که باید برای تحقق اهداف الهی خویش گامی برتر از خداشناسی و خودشناسی بردارند. باید در مسیر عبودیت به شناخت دشمنان که در کمین نشستهاند نیز بپردازد - آخوندی،. - 63:1377 یکی از ابزارهای اساسی دشمن برای اهداف سلطهگری و استعماری، ابزار اطلاعات است اهمیت اطلاعات هم به عنوان یک منبع مهم - تاکتیکی و استراتژیکی - مطرح میباشد و هم به عنوان یک منبع مهم برای ارزش افزوده احتمالی شناخته شده و همیشه در محیط کسب و کار به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح بوده است - صرافیزاده وهمکاران،. - 29:1384 لذا با توجه به افزایش اهمیت این موضوع اصطلاح سلطهگری اطلاعات پدید آمده است
که مهمترین پیامد آن دستیابی به برتری اطلاعاتی توسط دشمن است. سلطهگری اطلاعاتی و یا استعمار در لایه اطلاعات ممکن است شکلهای مختلفی به خودبگیرد. استعمار اطلاعات پیامد تحول و دگرگونی نادرست در اندیشه و نحوهتفکر دشمنان در اعصار جدید است که مراحل گوناگونی را پشت سرگذاشته و از اشکال کهن تا استعمار فرانو، مراحل و شیوههای متعددی داشته است که تمایز این ناشی از تمایز سطح نیازها، تنوع ابزارها و نوع مقاومتهای صورت گرفته در برابر آن است که سلطهگری اطلاعاتی یکی از این شیوههاست. اصولاٌ سلطهگری اطلاعاتی، تلاش قدرتهای استعماری برای تسلط برشریانهای اطلاعاتی یک ملت با بهرهگیری از ابزارهای پیشرفته که قلوب و مغز انسان-ها هدف اصلی آنان است، میباشد
-2 بیان مسئله
آنچه مسلم است امروزه با طیف وسیعی از اقدامات سلطهگری دشمن که در لایه اطلاعات و با زمینههای گوناگون، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، رسانهای، تبلیغاتی و غیره صورت میگیرد، روبرو هستیم و دشمن در جهت رسیدن به اهداف سلطه طلبی و استعماری خود، ضمن بهرهبرداری از اطلاعات روزآمد، دقیق و با ارزش و بکارگیری آخرین فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، هر ساله هزینههای هنگفتی را به این مسئله اختصاص میدهد. بنابراین در این فضای به شدت تغییرپذیر و نامطمئن، آمادگیهای تئوریک و همینطور عملی برای شناخت موضوع سلطهگری دشمن بر شریان های اطلاعاتی در فضای سایبری، تدابیر و راهکارهای مقابله با آن یک ضرورت اجتنابناپذیر است. لذا تلاش در راستای تبیین مفهوم سلطهگری و چگونگی این سلطه گری بر شریانهای اطلاعاتی در فضای سایبر، نیرو، ابزار و راهبرد دشمن در این نوع استعمار اطلاعاتی و راههای مقابله با آن یک نیاز مبرم پژوهشی و تحقیقاتی است. از این با توجه به موارد فوق و اهمیت آشنایی با شیوههای سلطه-گری دشمن، محقق موضوع تحقیق خود تحت عنوان »چگونگی سلطهگری دشمن بر شریانهای اطلاعاتی در فضای سایبری، تدابیر و راهکارهای مقابله با آن« قرار داده است.
-3 مبانی نظری تحقیق
با توجه به اینکه نویسنده در این نوشتار به بیان »چگونگی سلطهگری دشمن بر شریانهای اطلاعاتی در فضای سایبری، تدابیر و راهکارهای مقابله با آن« پرداخته است، لذا در این قسمت به تبیین مفاهیم و مبانی نظری تحقیق پرداخته میشود.
الف - مفهوم اطلاعات: واژه اطلاعات به مفهوم حقایق یا حوادث قابل مشاهده، محسوس و آنچه در پیرامون ما واقع شده یا وجود دارد ، میباشد. به بیان دیگر، اطلاعات نتیجه پدیده درک شده و تعالیم لازم برای تفسیر آن اطلاعات است. پدیدهها با مشاهده، استماع،حس، تجربه، ترکیب، تحلیل و تفسیر به اطلاعات تبدیل میشوند و به عبارتی اطلاعات مفهومی انتزاعی از پدیدههاست - رشیدزاده،. - 48:1385 اطلاعات عموماً جنبه تحلیلی داشته و متضمن آگاهی و حاوی دادههای آشکارکننده ارتباط میان متغیرها، چارچوب وقایع و تغییر دهنده استنباط اولیه است و توانمندی شکل دادن بینش، طرز فکر، نگرش و دید دریافت کننده اطلاعات دارد. ماهیت اطلاعات قابل انتقال در شبکه ارسال و مبادله، بیش از آنکه به فرستنده مربوط باشد، با گیرنده و دریافت کننده آن تعیین میشود. لذا کیفیت، میزان هوشمندی و نحوه داوریهای گیرنده در تفسیر و تحلیل، سطح برداشت و استنباط از آن اهمیت وافر دارد - حمیدیزاده، - 13:1389
ب - ماهیت عصر اطلاعات: عصر اطلاعات در عین آنکه توانستهاست تا حدی جو استبداد و اختناق خشن دولتها را تعدیل نماید، اما به شیوهای دیگر، تحمیق سیاسی مردم را در برداشته است. انحصار اطلاعات در دست شبکههای محدود رسانه- ای و سانسور بسیاری از اطلاعات، مردم جهان را در وضعیتیقرار داده است که اولاً از صحت اطلاعات نمیتوانند اطمینان یابند؛ ثاناًی از نوع چینش اخبار و ترفندهای خبری اطلاعاتی ندارند؛ ثالثاً از قدرت اقدام بسیار کمی برخوردارهستند - امیدی،. - 43:1387 لذا فقدان انسجام معنایی، تضعیف سامانههای ایمنی و دفاعی ذهن در برابر تهاجم اطلاعات، بیتفاوتی و گریز از اخبارواطلاعات از ویژگیهای عصر اطلاعات محسوب میشود که فنآوریهای نوین، ظرفیتها، ظرافت های کنترل، مراقبت و اقدامات ضد اطلاعاتی را افزایش داده است وبا تحول در راهبردهای نظامی، ساختارهای فرماندهی، آموزه ها، ماهیت و اهداف جنگ را تغییر داده است. امروزه ابرشاهراههای اطلاعاتی به عنوان ژئوپلتیک عمومی مطرح هستند و در قالب شبکهای، توان انتقال هنجارها را در راستای هویتسازی، ملتسازی و فروپاشی ملتها درشکل فضای مجازی دارند و میتواند حکومتها را تحت فشار قرار دهد - رشیدزاده،. - 45:1385
پ - سلطهگری اطلاعاتی: سلطهگری اطلاعاتی و یا استعمار در لایه اطلاعات: ممکن است شکلهای مختلفی به خودبگیرد. استعمار اطلاعات پیامد تحول و دگرگونی نادرست در اندیشه و نحوهتفکر دشمنان در اعصار جدید است که مراحل گوناگونی را پشت سرگذاشته و از اشکال کهن تا استعمار فرانو، مراحل و شیوههای متعددی داشته است که تمایز این ناشی از تمایز سطح نیازها، تنوع ابزارها و نوع مقاومتهای صورت گرفته در برابر آن است که سلطهگری اطلاعاتی یکی از این شیوههاست. اصولاٌ سلطهگری اطلاعاتی، تلاش قدرتهای استعماری برای تسلط برشریانهای اطلاعاتی یک ملت با بهرهگیری از ابزارهای پیشرفته که قلوب و مغز انسانها هدف اصلی آنان است، میباشد. استعمار فرانو پیشرفتهترین شکل استعمار در وضعیت پست مدرن است. جوهره و ماهیت استعمار فرانو همانند انواع دیگر استعمار، سلطه و کنترل دیگران بوده وتنها شیوه، ابزار و سازوکارهای اعمال آن دستخوش تغییر و تحول ماهوی شدهاند. به سخن دیگراستعمار فرانو یک رویکردبه شیوه اعمال سلطه و قدرت از طریق بکارگیری ابزارهای است که بر اثر انقلاب ارتباطات و انفجار اطلاعات در یک مقطع زمانی و برهه تاریخی خاص امکان پذیر گردید. این نوع استعمار متضمن و معطوف به اعمال پنهانترین و خفیفترین شکل سلطه و قدرت است که ردیابی، بازیابی، مقابله و مبارزه با آن بسیار مشکل است. چون تشخیص و تعیین منابع و ابزارهایعمدتاً غیر مادی این نوع سلطه بسیار سخت میباشد - دهقانی فیروزآبادی،. - 140-143:1387
ت - فضای سایبری: فضای سایبری استعارهای است برای تشریح سرزمین فیزیکی تشکیل شده توسط سیستمهای رایانهای است. در فضای سایبر نمیتوان بویید یا شنید - منظور حواس رایج است - ولی این گستره نیز دارای عناصر و اشیاء خاص خود است فایلها، پیغامهای الکترونیکی، عکسها و ... از آن جملهاند. در ضمن این فضا دارای مدل های انتقال و حمل و نقل می-باشد. در این فضا جنگ سایبری و پدافند سایبری صورت میگیرد.
