بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: رشد سریع و در عین حال نامتوازن ساختار فضای سایبر این بستر را به یکی از نقاط بالقوه آسیبپذیر و خطرناک در جهان بدل کرده است که ضرورت توجه و رسیدگی، نظاممند ،معقول و هدفمند به منظور مصونسازی از تهدیدات موجود و پدیده نوظهور سایبر تروریسم را میطلبد. تهدیدات عمده در این حوزه مثل جنگ سایبری ،تروریسم سایبری، رشد سریع پیدا کرده است که با وجود نو ظهور بودن ازجمله سایبر تروریسم به مراتب خطرناکتر از تروریسم سنتی و کلاسیک است و تهدیدات آن برای امنیت ملی دولتها و کشورها به خطری بالقوه تبدیل شده است، پیشگیری، کشف و مقابله با جرایم سایبری مثل جنگ سایبری و مهمتر تروریسم سایبری در فضای سایبر به مراتب سختتر و پیچیدهتر از حالتهای سنتی جرایم برای نهادهای پلیسی -امنیتی کشور میباشد، این مقاله به دنبال شفافسازی هر چه بیشتر مفهوم جنگ سایبری به ویژه تروریسم سایبری و تبیین ویژگیهای آن میباشد .روش این تحقیق به صورت کتابخانهای صورت خواهد گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که با توجه به قابلیت فضای سایبر، انجام این جرایم از حالت فیزیکی خارج کشته و وجنبه سایبری به خود گرفته است ،که بسیار راحتتر و کم هزینهتر شده است.
واژگان گلیدی-فضای سایبر،جنگ سایبری،تروریسمسایبری، امنیت ملی
مقدمه
در طول تاریخ دکترین ،استراتژی نظامی به خاطر خط شکنیهای انقلابی در فناوری دستخوش تغییرات عمیق شدهاند .فناوری نوین به صورت یک سلاح جدید ،یک منبع انرژی جدید،یا یک وسیله ارتباطی جدید ،همگی موجب شدهاند که با اصلاح دکترین ،سازمان و استراتژی نظامی ،طرف نوآور از جنگ فرسایشی پرهیز کرده و در عوض به سبک نوین جنگ قاطع و سریع دسترسی داشته باشند البته نفوذ فناوری جنگ را متحول نمیکند آنچه اهمیت دارد تغیر نگرشها و منطق سازماندهی جنگ میباشد در واقع اگر بگوییم که پیشرفت فناوری ارتباطات و فضای سایبر باعث دگرگونی در ماهیت جنگها کشته گزاف نگفتهایم گاهی اوقات ماهیت و شکل منازعه را از بیخ تا بن تغیر داده است .انقلاب سایبری بی شک با نیروهای پر قدرتی همراه است که منطق طراحی و تشکیلاتی اکثر سازمانها را به چالش میکشد،پیشرفت فناوری اطلاعات صرفا نحوه جنگیدن را متحول نمی کند بلکه ماهیت و هدف از جنگ را نیز دستخوش تغییر قرار میدهد.در واقع اینگه جنگ چگونه اغاز میشود، چگونه ادامه می یابد ،و چگونه خاتمه مییابد و چه افرادی در ان شرکت میکنند ،همگی به خاطر فرا گیر شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات تغییر خواهد کرد .نظر به مقوله امنیت و اسایش ملی ،در دورهای که تمام نیروهای دشمن متوجه و متمرکز بر تجاوز و رخنه است امری کاملا محسوس و ملزم است .
بدون شک دشمن در حال طرح ریزی حمله است و تنها یک را نفوذ کافی است تا وی به قصد خود برسد - ج - امروزه برای تضعیف دشمن نیازی به حضور در میادین جنگ و یا بمباران خطوط راه اهن نیست ،یک مودم و یک pcکافی است تا دشمن را به راحتی شکست داد.با کسترش روز افزون استفاده از رایانه در دنیا ،تشکیل و گسترش فضای مجازی و غیر فیزیکی به وقوع پیوسته است که غرق شدن در آن ناگزر هر فرد انسانی است که به ان دسترسی پیدا میکند .این فضا با وجود داشتن امکانات زیاد دارای معایب زیادی نیز میباشد اکه اگر از آن غفلت شود زمینه ساز به وجود آمدن خطرناکترین جرایم خواهد بود این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال است که :رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال تروریسم سایبری چه خواهد بود؟
-1مفاهیم
-1-1فضای سایبر
فضای سایبر در معنا به مجموعههایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق رایانه و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی گفته میشود .واژه سایبر از یک لغت یونانی به نام - kybernetes - به معنای سکاندار یا راهنما مشتق شده است .نخستین با اصطلاح سایبرنتیک توسط ریاضی دانی به نام نوربرت وینر در کتابی به عنوان سایبرنتیک و کنترل بین حیوان ماشین - آورده شده است. - تائف،مهدی - 1388
-2-1جنگ سایبری
جنگ سایبری در لغت به معنای تهاجم بر عناصر سایبری است و اصطلاحا به مفهوم استفاده دفاعی یا تهاجمی از اطلاعات سیستمهای اطلاعاتی با هدف به مخاطره انداختن عناصراطلاعاتی - اطلاعات،پروسههای مبتنی بر اطلاعات ،سیستمهای اطلاعاتی ،شبکههای رایانهای - دشمن در یک فضای سایبری است .چنین عملیاتیبطور مشخص با اهداف نظامی،تجاری،سیاسی،فرهنگی و ..... انجام میپذیرد .بنابراین باید دارای ارزش افزوده و به اصطلاح،بهرهبرداری از عناصر دشمن را شامل میشود .کما اینکه هر نوع جنگ دیگر نیز نهایتا به سوءاستفاده از منابع دشمن ختم خواهد شد . - سیدمفیدی،کاوه- جنگ سایبری دارای اهمیت فراوان برای مراکز نظامی،سرویسهای جاسوسی،اطلاعاتی،سری و دنیای تجارت است ولی در کل دید نظامی و غیر نظامی آن بیشتر است .جنگ سایبری به نامای دیگری چون رایاجنگ،یا نبرد مجازی نیز گفته می-شود. - فرهنگستان زبان و ادب فارسی،دفتر هفتم واژگان مصوب -
مارتین لیبیکی از محققان برجسته مطالعات استراتژیک در دانشکاه دفاع ملی در کتاب - جنگ اطلاعاتی چیست - می نویسد:تلاش برای درک مفهوم جنگ سایبری مانند این است که چند نفر نابینا بخواهند با لمس کردن بخش های مختلف یک فیل بگویند که این موجود چیست.جنگ سایبری نیز مانند یک فیل دارای اجزای متفاوتی و متعددی است بنابرین هنگام تعریف این مفهوم باید حتی الامکان نگرش جامع نگرانه داشت تا همه ابعاد مختلف همزمان مد نظر قرار گیرد. - وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، - 1384
-3-1تروریسم سایبری
تروریسم را اینگونه تعریف میکنیم :به کار گیری خشونت علیه اشخاص،دولتها یا گروههای برای پیش برد زومندانه اهداف سیاسی یا عمومی ،سایبر تروریسم درحقیقت همان تعریف را دارد با این تفاوت که این بار هدف متمرکز بر منابع موجود در فضای مجازی است. تروریسم سایبری که هم میتواند ابعاد دخلی و ابعاد بین المللی داشته باشد به نحوی خطرناکتر از تروریسم سنتی است چرا که ساختار اقتصادی و خدمات رسانی بسیاری از کشورها مبتنی بر فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی شده است .با این توضیحات میتوان سایبر تروریسم را اینگونه تعریف کرد :اقدامات طراحی شده و هدفمند با اغراض سیاسی و غیر شخصی که علیه رایانهها و امکانات و برنامههای ذخیره شده در درون آنها از طریق شبکههای جهانی صورت میگیرد و هدف از چنین اقدامی نابودی و یا وارد آوردن آسیبهای جدی به ساختارهای زیربنایی مثل انرژی،حملونقل،وفعالیتهای دولتی است. - موسوی،سیدمحمدرضا-حیدری،خدیجه-قنبری،علی- - 1392
تروریست های سایبری ،به جای استفاده از سلاحهای رایج نظامی مثل بمب و موشک ها یا ابزار معمول نظامی از نرم افزارهای رایانهای برای پیشبرد اهداف خود استفاده میکنند .ویروسها،کرمها ،تروجانها،اسپمها،ایمیلهای بمبینگ،هک و نفوذ رایانهای یا دستکاریهای اینترنتی و شبکهای بخشی از ابزار تروریستی مجازی به شمار میرود .درباره میزان خطرناک بودن این جرم یک متخصص تروریسم در مرکز استراتژیک و بین المللی امریکا با اشاره به ادعای یک مقام سیا می نویسد - یک تروریست در فضای سایبر قادر خواهد بود با یک میلیارد هزینه و بیست هکر شایسته ایالات متحده امریکا را فلج کند .والتر لاکور یاد آوری می کند اگر چه هدف یک تروریست ممکن است قتل سران سیاسی،یا گروگان گیری ،.... باشد اما صدمهای که یک تروریست سایبری به بار می آورد بسیار غم انگیزتر و اثرات آن تا مدتها باقی خواهد ماند. - جواهری، مهدی - 1394 معمولا تروریست ها نقاط حساس و حیاتی یک کشور را هدف میگیرند تا اساسی ترین ضربات را به دشمن خود وارد کنندو بهترین بهره برداری را از وضعیت موجود بکنند البته سهولت و کم هزینه بودن این امکانات نیز برای ارتکاب این اقدامات از اهمیت ویژهای برخوردار است لذا این گروهها همیشه از پیشرفته ترین ابزار برای رسیدن به اهداف شوم خود استفاده میکنند. - جواهری، مهدی- - 1394
-1-2-1ویژگیهای جنگ سایبری
جنگ فیزیکی با جنگ سایبری از برخی جهات کاملا شبیه هم هستند مثلا هدف اصلی در جنگ از هر نوع که باشد ،وارد آوردن ضرر و زیان به دشمن است .انگیزه اصلی در جنگ قاعدتا تصاحب منافع دشمن باشد در حقیقت فلج نمودن دشمن بدون در اختیار گرفتن منابع آن چندان معقول به نظر نمیرسد. بهترین روش برای شناخت ویژگیهای جنگ سایبری این است که تصور و تجسم فیزیکی را از میان برداریم و صرفا سایبری تفکر نماییم این ویژگی ها عبارتند از:
