بخشی از مقاله
چکیده
کارآفرینی به عنوان یک راهبرد برای توسعه کشورها، ایجاد اشتغال و رفاه، شناخت فرصت های مناسب و افزایش تولید محسوب میشود. امروزه دولتها و سازمانها به کارآفرینی اهمیت بیشتری میدهند و راه شکوفایی اقتصادی را در گروی توسعه کارآفرینی میدانند. چرا که نوآوریهای آن تقاضاهایی برای محصولات و خدمات جدیدی که قبلا وجود نداشتند به بار میآورد و در نتیجه عرضه محصولات جدید را افزایش خواهد داد و موجب افزایش اشتغال و بهبود وضیعت زندگی افراد جامعه خواهد شد. بنابراین با توجه به اهمیت کارآفرینی که یکی از عوامل کلیدی در توسعه اقتصادی یک جامعه به شمار میآید.
پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به ضرورت کارآفرینی و تأثیر آن در توسعه اقتصادی استان سیستان و بلوچستان میپردازد. بخش قابل توجهی از اطلاعات اولیه با استفاده از مطالعات میدانی شامل مصاحبه با مسئولین و ساکنین منطقه و هم چنین بازدید از منطقه مورد مطالعه به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که استان سیستان و بلوچستان، به دلیل ویژگیهای جغرافیایی، طبیعی، محیطی و شرایط آب و هوایی، موقیعت مناسب ارتباطی، صنایع معدنی و چشمانداز طبیعی، پتانسیلهای گردشگری از ظرفیت های مناسبی برای کارآفرینی و توسعه برخوردار است.
مقدمه
تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن، از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه به شمار میآید، یک فعالیت کارآفرینی با اثربخشی بالا منجر به توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال، نوآوری، رقابتپذیری و... می شود ×2001 - ،. - Verhul کارآفرینی مقوله بسیار مهمی است که امروزه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به آن توجه جدی مبذول میدارند.
در این جوامع، کارآفرینی تبدیل به ابزار نیرومندی در جهت ایجاد فرصتهای مناسب شده که بهرهگیری از آنها میتواند باعث رفع مشکلاتی همچون بحران اشتغال، کمبود نیروی انسانی خلاق و پویا، پایین بودن بهرهوری، کاهش کیفیت محصولات و خدمات و رکود اقتصادی رقابت شود ×2005 - ،. - Fogel, et al در واقع، کارآفرینی مفهومی عینی و عملی است که ریشهای به درازای تاریخ بشر دارد و همزمان با آغاز زندگی انسان روی زمین و تلاش برای کسب درآمد و تأمین مایحتاج زندگی، پا به عرصه وجود گذاشته است، اما طرح این مقوله به عنوان یک مفهوم علمی سابقه چندانی ندارد - سعیدی مهرآباد و مهتدی، . - 1387
تأمل در وضعیت اقتصادی و روند مراحل پیشرفت در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه که به موضوع کارآفرینی توجه نمودهاند، نشانگر آن است که این کشورها توانستهاند به پیشرفتهای چشمگیری در زمینههای مختلف اقتصادی و اجتماعی دست یابند و یا حداقل بحرانهای پیش آمده را به سلامت پشت سرگذاشته و بحرانهای آینده را مهار نمایند. از جمله این کشورها میتوان ایالات متحده، کشورهای اتحادیه اروپا، کشورهای جنوب شرقی آسیا، چین، برخی کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی و اقیانوسیه را نام برد - علم بیگی، . - 1386
براساس بیانیهی جهانی کارآفرینی، یک همبستگی قوی میان رشد اقتصاد ملی و سطح فعالیت کارآفرینانه ملی و سازمانی وجود دارد - خنیفر و وکیلی، . - 2008 از دیدگاه شومپیتری، فرآیند کارآفرینی یکی از عوامل کلیدی در توسعه اقتصادی، یک منطقه یا کشور است و براساس نظر کرزنر، در توسعه اقتصادی، کارآفرین به جای اینکه فرصتها را خلق کند، به آنها واکنش نشان میدهد و در پی نیل به سود فرصتها است نا خلق فرصتها - ×کرزنر، . - 1973 اشتغال و بیکاری از جمله موضوعهای اساسی اقتصادی هر کشور است.
به گونهای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، به عنوان یکی از شاخصهای توسعه یافتگی جوامع تلقی میشوند. در این راستا، اهمیت ویژه کارآفرینی در دنیای امروز و تأثیر آن بر اوضاع جامعه به خصوص وضعیت اقتصادی برجسته میشود لذا میتوان ادعا کرد که تحقیق و بررسی درباره نقش کارآفرینی در توسعه اقتصادی امری ضروری میباشد، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، کارآفرینی را میتوان راه حلی برای بهبود اوضاع اقتصادی جامعه به شمار آورد. این مقاله سعی دارد در مسیر هدف فوق به بررسی کارآفرینی و تأثیر آن در توسعه اقتصادی استان سیستان و بلوچستان بپردازد. ×
ادبیات نظری
مفهوم واژه کارآفرینی: واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی " ×Entreprendreبه معنای بر عهده گرفتن یا "متعهد شدن" نشأت گرفته است - سید نقوی و عبدالهپور، . - 1389 بنابر تعریف واژه نامه دانشگاهی وبستر "کارآفرین کسی است که متعهد میشود مخاطره×های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند." - فرهنگی و صفرزاده، . - 1386 تعاریف کارآفرینی از دیدگاههای مختلف: کارآفرینی موضوع جدیدی در علوم اجتماعی نیست، با این حال، مانند دیگر مفاهیم انسانی و مدیریتی، دارای یک تعریف قطعی و مشخص نمیباشد و درک کامل از آن نیازمند داشتن دیدگاهی بین رشتهای1است.
البته مفهوم کارآفرینی در عرصه وسیعی از چشماندازهای علمی در رشتههای مختلفی از روانشناسی گرفته تا اقتصاد به طور عمیق مورد مطالعه قرار گرفته است. در مکالمات رایج، کارآفرینی را با شروع کسب و کار جدید مرتبط میدانند، اما این کاربرد برای این واژهای که از معانی بسیار و عمیقی برخوردار است، بسیار ضعیف است. واژه کارآفرین در قرن هفدهم و هجدهم از اقتصاد فرانسه وارد شده است، در زبان فرانسوی این واژه به معنای فردی است که مسئولیت انجام یک فعالیت مهم را بر عهده میگیرد.
به طور روشنتر، کاربرد این واژه زمانی است که قصد شناسایی افراد ریسکپذیر و افرادی که از طریق پیدا کردن راه ×های بهتر و جدیدتر برای انجام کارها، موجب پیشرفت اقتصادی میشوند، باشد - پرداختچی و شفیعزاده، . - 1384 در مجموع، تعاریف بسیار متعددی در زمینه کارآفرینی وجود دارد ولی با این حال بسیاری از ابعاد وجودی آن مبهم باقیمانده است.
با نگاهی به ادبیات کارآفرینی مشخص میشود که تعاریف کارآفرینی از تأکید بر عمل کارآفرینی به سوی تأکید بر ویژگیهای کارآفرینی حرکت کردهاند - علم بیگی، . - 1386 در زیر به برخی از مهمترین تعاریف کارآفرین و کارآفرینی اشاره شده است: عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی سازمان بینالمللی کار - 2006 - در تبیین عوامل مؤثر بر توسعه و ترویج کارآفرینی در بین جوامع، پنج عامل زیر را بعنوان عوامل ضروری معرفی نموده است:
✓ نگرشهای فرهنگی و اجتماعی نسبت به کارآفرینی ×
✓ آموزش کارآفرینی ×
✓ دسترسی به منابع مالی ×
✓ شبکههای منظم اداری ×
✓ حمایت از کسب و کارهای کارآفرینانه ×
بدین ترتیب توسعه کارآفرینی در جوامع نیازمند آمادگی زمینههای فرهنگی و اجتماعی، همکاری نظام های آموزشی، ساختارهای اداری و مالی و سایر مکانیسمهای حمایتی میباشد.
