بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی قابلیت های چندرسانه ایهای آموزشی در آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان کم توان ذهنی می باشد. چندرسانه ایهای آموزشی درقالب متن، صدا، تصویر، فیلم، انیمیشن و گرافیک این امکان را فراهم کرده است که یادگیرنده بتواند با کنترل خود و بنا به نیازهای خود از محتوا استفاده کند. از سوی دیگر کودکان کم توان ذهنی خصوصیات ویژه خود را دارند و به آموزش های ویژه ای نیز نیازمند هستند که این آموزش ها باید به گونه ای باشد که برخی محدودیت های این کودکان را در نظر بگیرد. یکی از نیازهای اساسی این کودکان آموزش برای مراقبت از خود از جمله آموزش نحوه حرکت، ارتباطات اجتماعی و مهارتهای ضروری برای زندگی روزمره با توجه به نیاز آنها است. در این پژوهش سعی شده برروی امکانات چندرسانه ای هایآموزشی که می تواند در آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان کم توان ذهنی بکار برده شود، متمرکز شویم.
واژگان کلیدی: چند رسانه ای، مهارت های اجتماعی، کودکان کم توان ذهنی
مقدمه
افزایش روزافزون استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تحولی عظیم را در تمام حوزه ها واز همه مهم تر حوزه آموزش ویادگیری نوید می دهد. به طوری که استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای دستیابی به هدف یادگیری با کیفیت بالا برای همه اجتناب ناپذیر شده است. در همین راستا با پیشرفتهایی که در فناوری رایانه و تجهیزات جانبی آن فراهم آمده است استفاده از رسانههای مختلف از جمله صوت و تصویر در سیستمهای رایانهای میسر شده است. نظامهای آموزشی به کمک رایانه با در اختیار گرفتن مدیریت این رسانهها و کاهش هزینه استفاده از آنها، امکان استفاده توأم از آنها را در هنگام آموزش فراهم میآورد - کیا، . - 1388
امروزه بسیاری از برنامه های آموزش رایانه ای در قالبی مرسوم به "چندرسانه ای ها" مورد استفاده قرار می گیرد. در ارائه پیام های آموزشی به صورت چندرسانه ای از کلمات شامل: گفتار، متون نوشتاری ،تصاویر و گرافیک ثابت تصویر و گرافیک های متحرک: انیمیشن و فیلم استفاده می شود. در چندرسانه ای چندین حس انسان به طور همزمان درگیر می شود که از لحاظ روان شناسی شناختی بمباران حافظه کاری است که بر کیفیت ادراکی و فهم انسان تاثیر می گذارد، این امر درگیری قوای ذهنی بیشتری را در یادگیری ممکن ساخته و سبب یادگیری عمیق تر وپایدارتر می گردد - ملکیان و آخوندی، 1389به نقل از پیتی، . - 2008
آموزش به شیوه چندرسانه ای در دهه های اخیر پیشرفت فزاینده ای را در آموزش ایجاد کرده و باعث شده که امروزه آموزش چند رسانه ای در جوامع صنعتی با کمک انقلاب الکترونیکی پیشرفت بسیار نماید. در کشورهای غربی آموزش چندرسانه ای گسترش فزاینده ای یافته و به عنوان یک سبک آموزشی پذیرفته شده است. ضمن اینکه مشکلات زندگی امروزی و فشارهای ناشی از ازدیاد جمعیت، انسانها را به سوی این نوع از آموزش سوق داده است. گسترش فوق العاده سریع دانش و اطلاعات در عصر حاضر مفهوم آموزش مداوم را در تمام عمر، معنایی تازه بخشیده و ضرورت آن را انکارناپذیر ساخته است در علوم مختلف به ویژه علوم پایه که بیشتر آموزش دانشجویان به صورت گروهی است، آموزش از طریق چندرسانه ای به صورت آموزش مکمل، به بهبود کیفیت یادگیری مساعدت می کند، مثلا در آموزش بالینی، در افزایش مهارت ها مؤثر بوده و با تهیه شبیه سازهای رایانه ای و ربات های هوشمند، به طور وسیعی به توسعه آموزش بالینی کمک کرده است - عسگری و خاقانی زاده، . - 1388
همه این امکانات می تواند در خدمت آموزش و یادگیری قرار بگیرد وبه همه قشرهای جامعه کمک کند. امروزه تقریبا در تمام کشورهای جهان به ویژه در کشورهایی که به توسعه اجتماعی واقتصادی مطلوب تری دست یافته اند، بخش مهمی از منابع مادی و معنوی صرف توجه به مسائل کودکان وحمایت روانی و جسمانی از آنان می شود. دراین راستا توجه به حقوق کودکان استثنایی و معلول از اهمیتی دوچندان برخوردار است، چرا که دراین دسته از کودکان علاوه بر نیازهای کودکان عادی، نیازهای ویژه ای همانند نیازهای آموزشی ، نیاز به کسب مهارتهای اجتماعی، نیاز بهروابط اجتماعی و دستیابی به خدمات اجتماعی وجود دارد - قاسمی،. - 1382
یکی از هدفهای عمده آموزش وپرورش کودکان عقب مانده ذهنی ایجاد رفتار سازگارانه است. این سازگاری شامل تطبیق یا فرمان برداری محض در برابر اعمال قدرت نیست، بلکه عبارت از افزایش توانایی فرد در سازش یافتن با موقعیت های بدون نظارت و رهبری دیگران است. این سازگاری شامل رفتاری می شود که به فرد کمک می کند تا با کمترین میزان اضطراب با موقعیت ها سازش پیدا کند و رفتاری است که رشد فرد را افزایش می دهد. با توجه به یافته های بررسی های انجام شده،کودکانی که در زمینه مهارت های اجتماعی کمبود دارند، در کوتاه مدت و درازمدت نتایج منفی ناشی از آن را بروز می دهند و دچار مشکلات شدیدتر در نوجوانی و بزرگسالی خواهند شد - بیان زاده و ارجمندی، 1382به نقل ازرین ومارک، . - 1979
کودکان دارای مشکلات ناسازگاری اجتماعی، کمبود هایی را در زمینه مهارت های اجتماعی مانند برقراری ارتباط، همکاری وروابط با همسالان نشان می دهند - بیان زاده و ارجمندی، 1382، لاگریکا وسانتوگروسی، . - 1980بیان زاده و ارجمندی - - 1382 به نقل از اسکلاس وهمکاران - 1990 - آموزش مهارت های اجتماعی را به دلایل زیر عنوان بخشی از برنامه آموزشی کودکان نیازمند آموزش های ویژه معرفی کردند:
-1 کودکان کم توان در زمینه مهارت اجتماعی کمبود هایی دارند و کمترین توجه را از همسالانشان دریافت می کنند.
-2 کودکان کم توان به دلیل کمبود مهارتهای اجتماعی، بیشتر دست از کار می کشند.
-3 کودکان کم توان به دلیل کمبود مهارتهای اجتماعی، کمتر در فعالیتهای مدرسه شرکت می کنند.
-4 کودکان کم توان در یادگیری مهارتهای اجتماعی به کمک تجربه های جانشینی مشکل دارند.
ازاین رو، یک برنامه خوب برای این گونه کودکان می تواند احساس امنیت و شایستگی را در آنها پرورش دهد و از همه مهم تر احساس احترام به خویش را در آنها زنده کند. با توجه به قابلیتهای چندرسانه ایها می توان از این قابلیت ها بر برخی از مشکلاتی که کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر دارند، فائق آمد.
بیان مساله
جهان در چند دهه اخیر شاهد گرایش های تازه ای به سوی کارایی بیشتر در آموزش بوده است. این گرایش ها نظیر انفرادی کردن آموزش، توزیع وسیع تر آموزش، بهره گیری از فن آوری و به ویژه رایانه، توانایی معلم را در ارتباط مؤثر با دانش آموزان
