بخشی از مقاله
چکیده
کتابخانه های دیجیتال و الکترونیک به شیوه های مدیریت و کنترل مراکز داده و بانک های اطلاعاتی خود نیازمند هستند. در این شیوه با ترکیب فناوری های به روز نظیر پردازش ابری و تکنولوژی تبلت ها به ایجاد تحولی بنیادین در کنترل بر برنامه های کاربردی و ذخایر داده های موجود در آرشیو کتابخانه های دیجیتال منجر می شود. مخازن و ذخایر داده ها کتابخانه های الکترونیک شامل داده های محرمانه، شخصی و حساس از کاربران و کتاب های و اسناد آرشیو شده می باشد. همین تمرکز و تجمع موردی و متغیر بر مبنای نوع و شکل اسناد و ژورنال های موجود در کتابخانه نشان دهنده اهمیت و الزام در تغییر بنیادین شیوه های رایج در دیجیتالی سازی اسناد می باشد.
کلمات کلیدی: کتابخانه دیجیتال، نظریه مفهوم دانش، رایاتش ابری، سیستم مدیریت محتوا
مقدمه
نظریه دانش- مفهوم بر مبنای تمایز اساسی میان مفاهیم مفهوم و دانش ایجاد شده است. این نظریه ترکیبی از نظریه طراحی و نظریه استدلال و عقلانیت در طراحی می باشد. این نظریه تبیین کننده و تعریف کننده استدلال و عقلانیت موجود در طراحی به مثابه منطق فرآیندها و پروسه های توسعه - - logic of expansion processes می باشد. منطق معرفی شده در نظریه مفهوم- دانش دارای ویژگی سازماندهی و ساختاربخشی به ابژه ها و موارد ناشناخته می باشد. این نظریه بر پایه و اساس بخش های متفاوت و گسترده ای از سنت و حوزه نظریات طراحی ساخته شده است، حوزه هایی که شامل طراحی سیستماتیک - - systematic design، طراحی آکسیوماتیک - - axiomatic design، نظریات خلاقیت - - creativity theories، نظریات کلی طراحی و مدل های طراحی مبتنی بر هوش مصنوعی - - artificial intelligence based می باشند. هاتچوئل و ویل - ًًٍْ، ًًٍُ - یک نظر هی از استدلال طراحی - theory of design - پیشنهاد می کنند که چند ویژگی بنیادین از فرایند استدلال طراحی را جذب می کند. نظر هی مبتنی بر تمییز و اثر متقابل بین دو فضاست:
. یک فضای دانش - knowledge space - ، همه ی دانش موجود برای یک طراح - ای گروهی از طراحان - در زمان داده شده را نشان می دهد. این ها گزاره هایی هستند که طراح، توانایی تشریح به صورت صحیح ای غلط را دارد. یعنی گزاره هایی که حالت های منطقی شان شناخته شده هستند - به عنوان مثال، بعضی از تلفن ها، همراه هستند - .
. یک فضای مفهوم - concept space - ، گزاره هایی را نشان می دهد که حالت منطقی شان ناشناخته است و نمی تواند با یک فضای دانش شناخته شده تعیین شود. این ها گزاره هایی هستند که نمی توانند نه به صورت صحیح و نه به صورت غلط در لحظه ایجادشان تعیین شوند. - برای مثال، بعضی از تلفن ها از حملات قلبی پیش گریی می کنند - .
پردازش ابری را می توان از جدید ترین فناوری ها در حوزه علوم پردازش اطلاعات دانست که دارای ویژگی های متحول کننده و انقلابی در حوزه سازمانی و مدیریت اسناد می باشد. به عبارتی می توان پردازش و محاسبات ابری را شیوه ای بهینه و کنترل شده از ترکیب شیوه های پردازش تسهیم شده - - distributed computing، پردازش موازی - parallel computing - و پایگاه داده های تسهیم شده - - distributed database دانست. ویژگی اصلی و پایه ای در پردازش ابری را می توان تسهیم و تقسیم سازی تسک ها و وظایف در مجموعه گسترده ای از ماشین ها و سیستم های تقسیم شده دانست که شامل سیستم های محلی - - local machine و یا سرورهای ریموت - remote - servers نمی باشند.
در پردازش ابری حجم زیادی از اطلاعات و داده ها بر روی مجموعه عظیمی از کامپیوترهای شخصی، تلفن های هوشمند و تبلت ها وجود دارد که پردازش ابری با شیوه های محاسباتی و پردازشی خود قادر است این داده ها و ذخایر اطلاعاتی را یکپارچه کرده و با قراردادن این داده ها و اطلاعات در یک ابر عمومی - public cloud - به نیازهای کاربران پاسخ دهد. کتابخانه های دیجیتال و الکترونیک را می توان پلتفرم یکپارچه ای از نرم افزار و سخت افزار مبتنی بر توسعه دانست که از خلال فنی سازی و تکنیک های یکپارچه سازی محصول می تواند شبکه خدماتی موثر و کارایی را برای هر سازمان ایجاد کند. یکی از مشکلات اساسی حال حاضر کشور را می توان عدم یکپارچگی و گسست اساسی مفهومی و کارکردی در میان کتابخانه های دیجیتال موجود دانست.
هر سازمانی بسته به میزان بودجه، بر اساس شرایط و بر مبنای محتوای مورد نیاز خود اقدام به راه اندازی صفحات اینترنتی یا پورتال هایی در قالب کتابخانه الکترونیک یا کتابخانه دیجیتال نموده است . سازمان ها و نهادها نیز هر یک محتوای مورد نیاز خود را از بانک های اطلاعاتی گوناگون و با شرایط متفاوت و با هزینه های بالا خریداری کرده اند و در نتیجه هیچ رابطه یا سیستم یکپارچه تعاملی میان کتابخانه های دیجیتال کشور وجود ندارد و به همین دلیل اطلاع از محتوا یا تقسیم بندی اسناد در هر کتابخانه ای با کتابخانه دیگر متفاوت است. منابع داده و اطلاعات نیز در بسیاری از موارد دارای نسخه های تکراری و بدون فایده برای کاربران سازمان هستند چرا که از پیش و بر مبنای نیازهاو اولویت های دقیق پژوهشی و فناورانه کشور خریداری نشده اند.
از این رو نیاز است تا کتابخانه الکترونیکی بر مبنای نیازها و اولویت های پژوهشی کشور ایجاد شود که علاوه بر لحاظ کردن اولویت های تخصصی مندرج در نقشه علمی کشور برای هر حوزه از دانش، بتواند شیوه ها و تکنیک های نوین و به روز را برای استفاده از اطلاعات و یکپارچه سازی اطلاعات و داده های پراکنده و تصفیه اطلاعات به کار گیرد. پروژه های اطلاعاتی و مجازی سازی دارای اطناب و تکرار - - redundancy، موارد زاید و بی مورد با عنایت به اولویت های پژوهشی و تحقیقاتی کشور و تداخل برنامه ها و استقلال هر سازمان روی منابع اطلاعاتی از مواردی است که با پیاده سازی شیوه نوین کتابخانه الکترونیک از میان می رود. کتابخانه الکترونیک یکپارچه بر مبنای فناوری پردازش ابری و استفاده از تبلت ها و ابزارهای هوشمند می تواند به ایجاد زیرساخت های تازه و در نهایت یک محیط نوین - new environment - با استفاده از محاسبات ابری منجر شده و استفاده موثر و کارا از منابع و اسناد اطلاعاتی کشور را به شکل یکپارچه و بهینه فراهم می کند.
تحقق و پیاده سازی محاسبات و پردازش ابری - cloud computing realization -
براساس پردازش ابری می توان محاسبات هزینه را تا حدامکان کاهش داد و تیم های یکپارچه را ایجاد کرد. در حال حاضر روال های برنامه های کاربردی بر روی پلتفرم ها و سرورهای جداگانه اجرا می شوند و با استفاده از پردازش ابری می توان هزینه ها را کاهش داده و سرورها را به صورت مشترک استفاده نمود. اشتراک منابع، کاستن از تعداد سرورهای موجود، کاهش هزینه ها از مزیت های اجرای این شیوه می باشد. هر سرور پردازش ابری می تواند از چندین سرور ابری تشکیل شده باشد و اطلاعات مورد نیاز را به اشتراک قرار دهد. شیوه نرم افزار به مثابه سرویس - - software as service می تواندبا استفاده از شیوه های مرورگر و به شکل ارائه سرویس و خدمات مبتنی بر وب به صورت یک برنامه کاربردی و نرم افزاری پدیدار شود و خدمات مورد نیاز را در اختیار کاربران قرار دهد.
در شیوه پلتفرم به مثابه سرویس - PaaS: platform as a service - در حقیقت با شکلی از خدمات ویژه مواجه هستیم که برای کاربران ویژه و توسعه دهندگان نرم افزار و برنامه های کاربردی تعریف شده و به این کاربران اجازه می دهد تا با استفاده از این پلتفرم به توسعه و استقرار و مدیریت برنامه ها و نرم افزارهای به مثابه سرویس مشغول شوند. این پلتفرم مورد اشاره می تواند شامل یک پایگاه داده - - database، برنامه های میانی - - middleware و ابزارهای توسعه برنامه های کاربردی - development - tools باشد. در حالت زیرساخت به مثابه سرویس - IaaS: infrastructure as a - service با خدمات و سرویس هایی همراه هستیم که در رابطه با پشتیبانی شبکه،ذخایر داده و سرورها می باشد. کیت توسعه نرم افزاری - SDK: software - development kit می تواند بسته به نیازهای کاربری و نرم افزاری هر سازمان تعریف شده و مجموعه پشتیبانی از نرم افزارها، اسناد، نمونه ها و ابزارهای اطلاعاتی را همراه داشته باشد.
تحقق جواز استفاده از اطلاعات - permission realization -
ابرهای اطلاعات دارای ناظرین و کنترل کنندگان موردی هستند، به عبارت دیگر در پردازش ابری همیشه اطلاعات موجود روی کتابخانه الکترونیک توسط نماینده و ناظر دانشگاه - service provider representative - و دولت مورد پشتیبانی و تامین قرار می گیرد. مدیریت اطلاعات موجود روی کتابخانه یکپارچه الکترونیک بر مبنای پردازش ابری بر اساس متدهای نوین امنیت اطلاعات مورد پایش و بررسی قرار می گیرد و در بخش هایی از اطلاعات تنها دسترسی به ابر اختصاصی به کاربرانی داده می شود که نام کاربری و گذرواژه امنیتی را در اختیار داشته باشند. هر کاربر از ابر مورد نظر درخواست محتوای مورد علاقه را می کند و سیستم پردازش ابری بر مبنای متدولوژی های موجود اجازه و سطح دسترسی را به کاربران می دهد.
