بخشی از مقاله
چکیده
کشاورزی به فعالیت عمده ای گفته می شود که مبتنی بر زراعت ، باغداری ، دامداری و امور وابسته به آن هاست. کشاورزی و فعالیت های جنبی آن محور اصلی و اساسی اقتصاد روستا و روستاییان در ایران محسوب می شود و نقش اصلی و حیاتی در فعالیت های توسعه روستایی دارد. برای رسیدن به توسعه روستایی توجه کردن به آن و ترقی دادن بخش کشاورزی و فعالیت های وابسته به آن لازم و ضروری است زیرا فعالیت اکثر روستانشینان کشاورزی بوده و از طریق آن امرار معاش میکنند.
لذا با توسعه کشاورزی از طرق مختلف مثل ایجاد صنایع تبدیلی در کنار بخش کشاورزی، کمک به مدرنیزه کردن کشاورزی، استفاده از پتانسیل ها ی موجود در منطقه و غیره باعث افزایش اشتغال و کسب درآمد در روستا شده که هم از میزان مهاجرت کاسته و هم اینکه باعث توسعه روستایی و ملی خواهد شد. هدف برر سی پژوهش حا ضر برر سی کشاورزی و نقش آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق رو ستایی روش تحقیق مورد ا ستفاده در این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی،. و از نظر روش توصیف است و در گرد آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است.
مقدمه
کشاورزی به فعالیت عمده ای گفته می شود که مبتنی بر زراعت، باغداری، دامداری و امور وابسته به آن هاست. کشاورزی و فعالیت های جنبی آن محور اصلی و اساسی اقتصاد رو ستا و رو ستاییان در ایران مح سوب می شود و نقش ا صلی و حیاتی در فعالیت های تو سعه روستایی دارد. برای رسیدن به توسعه روستایی توجه کردن به آن و ترقی دادن بخش کشاورزی و فعالیت های وابسته به آن لازم و ضروری است است که به صورتی مستمر مورد بررسی و ارزیای قرار گیرد.
براین اساس تحقیق حاضر با هدف ارزیابی این طرح نقش کشاورزی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی است با توجه به محوری بودن فعالیت های کشاورزی دربرنامه توسعه اقتصادی ک شور هدف اصلی ازکشاورزی در روستا ها ، فراهم کردن شرایط برای ایجاد روستا هایی فعال و پررونق با محوریت تولیدات کشاورزی ودامی تا سرحد خود کفایی درمح صولات ک شور می با شد .
نیل به این هدف، علاوه بر ایجادخود کفایی ک شاورزی ، به اقت صاد غیر فعال مناطق رو ستایی نیزیک حالت پویا داده ، جامعه روستایی را متوازن و هماهنگ با جامعه شهری و به عنوان بخشی از سوال های اصلی کالبد اقتصادی کشور فعال خواهد نمود. برای نیل به این هدف اصلی فوق، اهداف جانبی دیگری را نیز باید دنبال کرد که عبارت است از :
- تامین مازاد مواد غذایی و مواد خام صنعتی
- مساعدت به تراز پرداخت ها از طریق صادرات مازاد
- ایجاد اشتغال برای نیروهای مولد و عرضه نیروی کار
- مساعدت به بازار و گسترش فعالیت های جنبی
- تامین سرمایه
- جلوگیری از مهاجرت عرضه روستائیان به شهرها
- پس انداز برای روستا
بیان مسئله کش اورزی به فعالی ت عم ده ای گفته می شود که مبتنی بر زراع ت، باغداری ، دام داری و ام ور وابس ته به آن هاست. کشاورزی و فعالیت های جنبی آن محور اصلی و اساسی اقتصاد روستا و روستاییان در ایران محسوب می شود و نقش اصلی و حیاتی در فعالیت های توسعه روستایی دارد. برای رسیدن به توسعه روستایی توجه کردن به آن و ترقی دادن بخش کشاورزی و فعالیت های وابسته به آن لازم و ضروری است زیرا فعالیت اکثر روستانشینان کشاورزی بوده و از طریق آن امرار معاش میکنند. لذا با توسعه کشاورزی از طرق مختلف مثل ایجاد صنایع تبدیلی در کنار بخش کشاورزی، کمک به مدرنیزه کردن کشاورزی، استفاده از پتانسیل ها ی موجود در منطقه و غیره باعث افزایش اشتغال و کسب درآمد در روستا شده که هم از میزان مهاجرت کاسته و هم اینکه باعث توسعه روستایی و ملی خواهد شد. البته شکی نیست که با تحول کشاورزی و تقویت اقتصاد روستایی، بسیاری از شاخص های توسعه پایدار روستایی نظیر ایجاد اشتغال ودرآمد دائمی برای ک شاورزان زمینه تحقق پیدا خواهد نمود. لذا تو سعه ک شاورزی دارای آثار عمده و مهمی در توزیع درآمد و ارتقاءن سبی سطح درآمد بهره برداران کشاورزی و به تبع آن بهبود وضعیت رفاهی و معیشتی درصد قابل توجهی از جمعیت کشور خواهدشد
اساساً حوزه های رو ستایی به عنوان قاعده نظام سکونت و فعالیت ملی، نقش مهمی در تو سعه ملی ایفا می کند، چرا که تو سعه پایدار سرزمین در گرو پایداری نظام روستایی به عنوان زیر نظام تشکیل دهنده نظام روستایی است و پایداری فضاهای روستایی درابعاد مختلف می تواند نقش مؤثری در تو سعه منطقه ای و ملی دا شته با شد. در نظر تودارو تو سعه ملی، به اقتصاد رو ستایی ا ست چراکه ری شه تمامی مشکلات و مسائل عقب ماندگی مثل فقر، نابرابری در حال رشد، رشد سریع جمعیت و بیکاری فزاینده در مناطق روستایی قرار دارد
میسرا معتقد به الگوی مراکز رشد به عنوان مطلوب ترین راهبرد اقتصاد روستایی می باشد و باتأکید بر اقتصاد روستایی متکی بر بنیان قوی صنعتی که همزمان توسط دولت و مردم انجام می شود الگوی توسعه خویش را بنیان می گذارد و اصلاحات ارضی در روستاها را امری ضروری می داند. نقش کشاورزی در توسعه روستایی و ملی را در 4 بخش کلی زیر میتوان بررسی کرد:
بعد اقتصادی: نواحی روستایی بویژه از طریق تولیدات کشاورزی و صنایع دستی نقش مهمی در اقتصاد ملی دارند. رشد بالای بخش کشاورزی در سالهای اخیر نشان دهنده وجود ظرفیت های بالقوه زیاد این بخش برای افزایش تولید و توسعه بیشتر است. بنابراین، نقش مهم نواحی روستایی در اقتصاد ملی بویژه از طریق تولیدات کشاورزی ایجاب می کند که برای تداوم و افزایش این نقش،مخصوصاً در زمینه امنیت غذایی پایدار، نوحی رو ستایی به عنوان عر صه مهم این فعالیت مورد توجه قرار گیرد.
بعد اجتماعی: در بعد اجتماعی سکونت بیش از 31 در صد جمعیت ک شور در مناطق رو ستایی، همچنین وجود توانمندیهای فرهنگی، یادمان های تاریخی، ساختارهای اجتماعی متنوع و کارآمد، نوع و شیوه زندگی منحصر به فرد روستایی با خصلت هایی چون خودکفایی و توانمندی، قادرند ضمن ایجاد ثبات اجتماعی و فرهنگی و منطقه ای، در تحقق فرایند توسعه ملی کشور در بعد اجتماعی و فرهنگی مساعدت نمایند.
بعد زیست محیطی: نقش زی ست محیطی رو ستا در تحقق اهداف تو سعه ملی با قابلیت های مناطق رو ستایی در جهت مقابله بابیابان زایی و خطرات نا شی از خشکسالی ها، مقابله با فرسایش و تخریب خاک، حفظ و نگهداری منابع طبیعی و نیز میکرو اقلیم ها،معنا می یابد. بدین ترتیب اگر توسعه را به معنای تعامل بهنجار نظام های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی بدانیم در ان صورت روستا و مناطق روستایی نقش اساسی در تحقق توسعه پایدار کشور ایفا می نمایند.
بعد سیاسی و امنیتی: ملاحظات سیاسی و امنیتی از دیگر نکاتی است که تأثیر و نقش اقتصاد روستایی را در تو سعه ملی نمایان می سازد.
تو سعه نیافتگی مناطق مرزی، تأثیرات زیادی بر روند تو سعه ک شور می گذارد و چال شهای ا سا سی در برابر آن قرار می دهد. توسعه نیافتگی در مناطق مرزی کشور، اهمیت این مناطق را تهدید می کند و ناامنی مناطق مرزی را به داخل کشور منتقل می سازد که این امر به نوبه خود چالشهای بزرگی را در برابر توسعه ملی می گذارد. برنامه های اقتصاد روستایی برای دگرگون سازی ساخت اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی به کار می رود
