بخشی از مقاله
چکیده:
مهمترین مشخصهای که در مورد کودکان باید در نظر گرفت، سن کم و آسیبپذیری آنهاست. درواقع، کودک، انسانی در حال رشد است که بزرگسال آینده خواهد بود، اما در این دوران نمیتواند بهتنهایی از خود محافظت کند. از طرفی هر کودکی نیازمند دریافت محبت و حمایت ویژه است و به همین دلیل قوانین حمایت از کودکان وضع شده است ولی در این میان کودکان پناهنده آسیب پذیر تر از بقیه کودکان هستند و از بین کودکان پناهنده،کودکان دختر به نسبت پسران بیشتر در معرض انواع خشونت و سوءاستفاده قرار میگیرند.
کودکان پناهنده اغلب با چالشهای امنیتی زیادی از جمله امنیت شخصی و امنیت اجتماعی مواجهند.امنیت شخصی از جمله:حق برخورداری از آموزش و حمایتهای بهداشتی و پزشکی و محافظت در برابر انواع خشونت جسمی و جنسی و امنیت اجتماعی از جمله حق داشتن تابعیت و هویت اجتماعی و محافظت در برابر کار کودکان و ازدواج اجباری و همچنین سربازگیری کودکان میباشد.
ماده 22کنوانسیون حقوق کودک که به کودکان پناهنده اختصاص دارد،اعلام میکند،حکومتهای امضاء کننده این پیماننامه با انجام اقدامات مناسب،حقوق کودکی را که ازنظر قوانین داخلی یا بینالمللی پناهنده شناخته شده است تضمین کنند.این حقوق شامل کمکهای انسانی در جهت احقاق همه حقوق مندرج در این پیماننامه و دیگر پیماننامههای منطقهای و بینالمللی است که بر پایه تأمین حقوق بشر کودک استوار هستند وصرفنظر از اینکه کودک،تنها یا با والدین یا به همراه دیگری باشد باید از وی حمایت نمود.
مقدمه:
حقوق کودکان، توجه به نیازهای اساسی متناسب با آنهاست، زیرا کودکان آسیبپذیرترین قشر جامعه هستند و خصوصیات خاص و نیازهای اساسی خود رادارند. آنها باید از حمایت متناسب با سن تا زمان رسیدن به بلوغ برخوردار باشند. حدود نصف پناهندگان جهان، کودک هستند. در پناهندگیهای اضطراری در جهان، کودکان بهطور فزایندهای نهتنها به قربانیان اتفاقی جابجایی های پناهندگی بلکه به اهدافی که بهطور حسابشدهای انتخابشدهاند نیز تبدیل میشوند.
به دلیل وابستگی آنها، آسیبپذیری و نیازهای مربوط به رشدشان، تمام کودکان ازجمله کودکان پناهنده، به مراقبتها و حمایتهای خاصی نیاز دارند تا به نیروی بالقوه خود پی ببرند. در موارد خاص، پناهندگان نوجوان در مقایسه با سایر گروههای سنی نسبت به نقض برخی از حقوق بشری آسیبپذیرتر هستند. برای مثال، هنگام جنگ، نوجوانان اغلب بهزور به استخدام نیروهای نظامی درمیآیند.
کودکان خردسال نیز به والدین خود یا سایر بزرگسالان وابسته هستند تا نیازهای اساسی برای ادامه زندگیشان را تأمین کنند. اگر رفع این نیازها مشکل باشد،کودکان خردسال در مقایسه با بزرگسالان و نوجوانان به ابتلا به بیماری و سوءتغذیه آسیبپذیرتر خواهند بود. هرگاه منابع حیاتی کمیاب باشند کودکان خردسال اولین کسانی هستند که جان خود را از دست میدهند.ما در این مقاله بر آن هستیم تا با توجه به قوانین حمایتی از کودکان پناهنده ، نیازهای امنیتی کودکان از جمله امنیت شخصی و امنیت اجتماعی کودکان پناهنده را بررسی نماییم.این مقاله بصورت توصیفی تحلیلی نگارش شده است .
کودکان بعنوان انسان و بطور عام تحت حمایت اعلامیه جهانی حقوق بشر می باشند و بعلت صغر سن و آسیب پذیر بودن بطور خاص تحت حمایت کنوانسیون حقوق کودک هستند.پس از اعلام روز جهانی کودک، کنوانسیون بینالمللی حقوق کودکان، آییننامهای را درحقوق آنها بطور خاص تصویب کرد که مجموعه حقوق و نیازهای اساسی آنها را در برمیگیرد.
حمایتهای عام اعلامیه جهانی حقوق بشر از کودکان که عبارتند از:
-نیازهای اساسی بشر: حق حیات، رنج نبردن از تبعیض و حمایت کافی برای سلامت جسمی و روانی محافظت در برابر بردهداری، خشونت، شکنجه و...
-حقوق مدنی و سیاسی مانند هویت، تابعیت و...
-حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند آموزش، شرای زندگی مناسب، بهرهمندی از بهترین شرای سلامت و بهداشت و...
-حقوق فردی: زندگی با والدین، امکان تحصیل و...
-حقوق مشترک: کودکان پناهنده، معلول و کودکان گروههای اقلیت و بومی نیز باید از تمام نیازهای اساسی مانند دیگر کودکان برخوردار باشند.
حقوق کودکان نیاز به رشد و پیشرفت عالی را میطلبد که نهتنها برخورداری از شرای مطلوب رشد جسمی مانند دسترسی به تغذیه مناسب، درمانهای لازم و... شامل میشود، بلکه توجه به پرورش جنبههای روحی و روانی را نیز در برمیگیرد. همچنین همه کودکان باید از حمایت و محافظت صحیح در برابر شرایطی مانند کار، کودک ربایی، بدرفتاری و خشونت بهرهمند باشند .
زندگی بهعنوان یک پناهنده یعنی یک زندگی مملو از ضربات عاطفی و شوکهای روحی برای کودکان. آنها اغلب بهطور حاد از موارد زیر رنج میبرند:
· اذیت و آزار اعضای خانواده، نگرانی، غم و افسردگی والدین یا خشونت فراگیر که با پناهندگان همراه است
· ترک خانه، معمولا بهصورت غیرمنتظره و غیرقابل درک
. زندگی در کمپهای پناهجویی که اغلب شرای اولیه جهت زندگی را ندارند
· جدایی از یکی یا از هر دو والدین هنگام فرار
· به عهده گرفتن مسئولیت بزرگسالان درصورتیکه یکی از والدین غایب باشند
· نداشتن زمان و مکان برای بازی کردن
· فشار از جانب گروههای نظامی یا مسلح که میخواهند آنها را به استخدام خود درآورند
. اجبار به کار کردن بعلت شرای اقتصادی نامطلوب خانواده
· اجبار به ازدواجهای زود هنگام و اجباری
· بازماندن از تحصیل حداقل برای مدتی
دختران پناهنده در مقایسه با پسران اغلب با مشکلات حمایتی بزرگتری مواجه میشوند. در برخی زمینههای فرهنگی و اجتماعی، دختران در مقایسه با پسران دارای ارزش کمتر و جایگاه کماهمیتتری هستند و در نتیجه ممکن است نادیده گرفته شده و یا از آنها سوءاستفاده شود. شرکت آنها در برنامههای آموزشی اغلب کوتاهمدتتر است؛ و در مقایسه با پسران تعداد بیشتری از آنها قربانی سوءاستفاده جنسی، آزار و بهرهکشی قرار میگیرند.
معاهده بینالمللی که فراگیرترین موازین مربوط به کودکان را مقرر میکند کنوانسیون حقوق کودک - 1989 - است که بطور خاص از کودکان سراسر جهان حمایت می کند،کنوانسیون حقوق کودک معاهدهای بینالمللی است که بیشترین تعداد کشورهای عضو را داراست. ازآنجاییکه استانداردهای آن در تمام جهان به رسمیت شناخته میشوند، میتوان آن را بهعنوان ابزاری قدرتمند برای حمایت از کودکان بکار برد. هرگاه کشوری عضو این کنوانسیون باشد ولی در هیچ معاهده مربوط به پناهندگان عضویت نداشته باشد، از کنوانسیون مزبور میتوان بهعنوان اساسی اولیه برای حمایت از کودکان پناهنده استفاده کرد.
