بخشی از مقاله
چکیده
اطلاعات حسابداری با کیفیت، شرط لازم برای کارکرد سالم بازار سرمایه و به طور کلی اقتصاد است و اهمیت زیادی برای سرمایه گذاران،شرکتها و تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری دارد. با توجه به این موضوع، دراین پژوهش، تاثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر سرمایه در گردش شرکتها بررسی شده است. جامعه آماری این پژوهش طی سالهای 1385 تا 1391 کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به جز شرکت های سرمایه گذاری و بانکها و بیمه می باشد. نتایج پژوهش که با استفاده از نرم افزار Eviews اندازه گیری شده حاکی از وجود یک رابطه معنی دار بین جریان وجوه نقد و سرمایه در گردش می باشد.
بیان مسئله
گروههای مختلف استفادهکننده از صورتهای مالی با تصمیمهای متفاوتی روبهرو هستند و از آنجا که سرمایهگذاران و بستانکاران دو گروه اصلی استفادهکننده صورتهای مالی به شمار میروند، فراهم آوردن اطلاعات مربوط برای این دو گروه با توجه به نوع نیازهای اطلاعاتی آنان ضرورت خاصی دارد، چرا که برای این گروهها باید اطلاعاتی تهیه شود تا به آنها در پیشبینی ارزش مورد انتظار سرمایهگذاری و بهرههای آینده آن و نیز تصمیمگیری درست در جهت استفاده بهینه از منابع مالی در دسترس کمک کند. یکی از عومل موثر بر سرمایه گذاری بهینه، کیفیت اطلاعات حسابداری است که یکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی برای سرمایه گذاران به حساب می آید
حسابداری به منظور جواب گویی به نیازهای انسان به وجود آمده است.شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محیط حسابداری به تناسب زمان متفاوت بوده است.در نتیجه، هدف های حسابداری و روش های آن نیز متناسب با تغییر در شرایط محیطی دگرگون شده است.با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیت های اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن، هدف ها و روش های حسابداری به منظور جواب گویی به نیازهای اطلاعاتی توسعه یافته است.
بر مبنای ادبیات مالی و حسابداری، گزارشهای مالی از جمله منابع اطلاعاتی مهم و قابل توجه بازارهای سرمایه هستند. پیامدهای کیفیت ضعیف اطلاعات حسابداری، شامل کاهش کیفیت محیط اطلاعاتی شرکت، افزایش اصطکاک بازار در قالب عدم تقارن اطلاعاتی، اطلاعات ناقص و کاهش نقدشوندگی است.
معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات شامل قدرت تبیین مدل ارزشیابی سهام، خطای پیش بینی سود، پراکندگی پیش بینی سود، پایداری سود و کیفیت سود بوده است. امروزه یکی از شاخههای تخصصی حسابداری، طراحی سامانه اطلاعاتی حسابداری است. مدیران برای تصمیم گیریراهبردی-نیازمنداطلاعاتی هستندکهعموماً به وسیله سامانه اطلاعاتی حسابداری فراهم می شود .کار سامانه اطلاعاتی پردازش داده ها است؛ اما گاه چنین تصور می شود که در سامانه های اطلاعاتی سازمان ها آن چه روی میدهد صرفاً پردازش ساده دادههای خام و اولیه رویدادهای مالی و غیرمالی موثر بر فعالیت های سازمان است.
ولی واقعیت این است که سطوح مختلف مدیران با مسائل متنوعی درگیرند که بهلحاظ پیچیدگی شیوههای حل مسئله در درجات متفاوتی قرار دارند و نوع سامانه هایی که می توانند به حل این مجموعه متنوع کمک کنند، در طیفی از نظامهای اطلاعاتی متعارف گذشتهنگر تا سامانه های هوشمند آینده نگر قرار دارند که بحث برقراری امنیت در آن سامانهها درخور توجه است.کنترل سامانه اطلاعاتی، به ویژه در مواردی که این سامانه از ایمنی کافی بر خوردار نباشد، امری ضروری است.
زیرا خطراتی که این سامانه را می تواند تهدید کند، بسیار زیاد است.در شرکت ها و سازمانهایی که امنیت سامانه های اطلاعاتی آن ضعیف است، خطر نفوذ به آن سامانه ها و دستکاری اطلاعات آن زیاد و خسارتهای وارد می تواند غیرقابل جبران باشد. نیاز به ایمنی اطلاعات ایجاب می کند که پیش بینی های لازم توسط مدیران صورت گیرد تا اطلاعات سامانه از ایمنی مناسبی برخوردار و اطلاعات آن اتکاپذیر باشد. تاکنون پژوهشات زیادی در مورد نقش و اهمیت سامانه اطلاعاتی حسابداری در تصمیم گیری و همچنین کیفیت اطلاعات در کارایی تصمیمگیری انجام شده است که همگی گویای نقش پررنگ آن در عرصه تصمیم گیری های اقتصادی مدیران است.
از آن جا که اهمیت برقراری امنیت سامانه اطلاعاتی در پردازش اطلاعات مالی روزبه روز افزایش می یابد، موضوع امنیت در سامانه اطﻻعاتی حسابداری و ایجاد آن در سازمانها و شرکت ها، جایگاه ویژه ای را در بین مدیران، حسابداران و حسابرسان به وجود آورده است. اطلاعات حسابداری بخشی از مجموعه اطلاعاتی است که سرمایه گذاران برای پیش بینی جریان های نقد آتی و برای دستیابی به ارزش برآوردی سهام مورد استفاده قرار می دهند.
اگر چه صورت های مالی به صورت دوره ای منتشر می شود، سایر اطلاعات مربوط، اعم از اطلاعات مربوط به شرکت و بازار بین تاریخ های انتشار بعدی به بازار منعکس می شود. در زمان انتقال اطلاعات مربوط، جریان های نقد برآوردی پیشین به هنگام شده و قیمت های برآوردی جدیدی شکل می گیرد. به این ترتیب فرآیند به هنگام سازی بر مبنای دو مجموعه از اطلاعات انجام میشود: اطلاعات جدیدی که اخیرا منتشر شده و اطلاعاتی که پیش از اطلاعات جدید در بازار موجود بوده است و عموما ، شامل آخرین صورتهای مالی است که منتشر شده است. از این رو اطلاعات صورتهای مالی اخیر - و کیفیت آن - به دلیل آن که مبنای برآورد جریان های نقد قرار گرفته است، اطلاعات مربوط تلقی می شود
نقش اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری کاملا روشن است.برای تصمیمات اقتصادی نیاز به اطلاعاتی است که با استفاده از آن ها بتوان منابع موجود را به بهترین نحو تخصیص داد.یکی از راه های دستیابی به این اطلاعات استفاده از اطلاعات صورت های مالی سالانه شرکت هاست.صورت های مالی که به طور جامع و گسترده مورد استفاده قرار می گیرند، مناسب ترین روش برای ارائه ی اطلاعات مالی به استفاده کنندگان از آن محسوب می گردند.اهداف کلی صورت های مالی تأمین نیازهای استفاده کنندگان از جمله سرمایه گذاران می باشد.سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل به طور عمده علاقه مند به ارزیابی ویژگی های سرمایه گذاری در یک شرکت هستند.ویژگی های یک سرمایه گذاری شامل عواملی از قبیل ریسک، بازده، سود سهام، امنیت سرمایه گذاری، نقدینگی، رشد و غیره می باشند
تأثیر گزارشات مالی روی گرایش بازار سهام، محور اصلی پژوهش در حسابداری و مالی است.مطالعات زیادی به چگونگی تأثیر اطلاعات مالی در قیمت های اوراق بهادار، تصمیمات سرمایه گذاری صورت گرفته است
هیلی و پالپو - 1993 - 4 بیان می کنند که تقاضا برای گزارشگری مالی و افشای اطلاعات،ناشی از عدم تقارن اطلاعات و تضاد های نمایندگی بین مدیران و سرمایه گذاران بیرونی است .اطلاعات و مسائل انگیزشی ،مانع تخصیص کارای منابع در بازار سرمایه می شودمدیران،نوعاً. اطلاعات بیشتری در زمینه های مختلف ،نسبت به سرمایه گذاران دارندو تمایل دارند که ارزش شرکت خود را به طرز دیگری نشان دهند.بنابراین سرمایه گذاران زمانی که در اوراق بهادار این شرکت ها سرمایه گذاری می کنند با مسئله اطلاعات روبرو می شوند.
سرمایه گذاران برای قیمت گذاری اوراق بهادار بر اطلاعات قابل اتکا تکیه می کنند.این قیمت تاجایی تعدیل می شود که بازده های مورد انتظار برابر با صرف ریسک به علاوه نرخ بدون ریسک باشد .به این دلیل که اطلاعات برای سرمایه گذاران مهم است،آنها شرکت های با اطلاعات دارای کیفیت کم را با دید منفی می نگرند
سرمایهگذاران،اوراق بهادار را بر اساس ارزیابی خود از جریانهای نقدی آتی ارزش گذاری می کنند. معیاری که ابهام و عدم اطمینان اطلاعاترا درقالبجریانهاینقدی بیان میکند اجزایتعهدیسوداست - میکو وسترهولم،. - 2011 فرانسیس و همکاران - 2005 - 8 به این دلیل که اطلاعات درباره جریان های نقدی ،از طریق سود تأمین می شود ، بر معیار مربوط به اجزای تعهدی سود تأکید کرده اند.
دچو - 1994 - 9 نشان داده است که اجزای تعهدی سود،ابهام بیشتری در تبدیل به جریان های نقدی نسبت به سود های سال جاری دارد زیرا اقلام تعهدی،حاصل قضاوت، پیش بینی و تخصیص جریان های نقدی به دیگر دوره ها است.در نتیجه بر اساس نتایج پژوهشات مذکور،کیفیت اقلام تعهدی برای سرمایه گذاران ،نشانه ای از فاصله سود حسابداری از جریان های نقدی است.بنابر این ،کیفیت ضعیف اقلام تعهدی ،این تفاوت اندک را کاهش داده و ریسک اطلاعات افزایش می یابد
ایسلی و اوهرا - 2004 - ، نشان دادند ریسک اطلاعات مختص شرکت عامل ریسک تنوع ناپذیر است که بر هزینه سرمایه ، اثر می گذارد . در مدل آنها ، نابرابری اطلاعات بین سرمایه گذاران آگاه و سرمایه گذاران ناآگاه باعث می شود که سرمایه گذاران ناآگاه به نرخ بازده بالاتر نیاز داشته باشند . زیرا آنها ریسک غیر قابل تنوع را متحمل می شوند.از دیدگاه آنها ممکن است کیفیت اطلاعات از لحاظ ذاتی - محیط پیچیده حسابداری و اشتباهات سهوی - یا از لحاظ اختیاری عمل کردن مدیریت درزمینه حسابداری کم باشدو درنتیجه ریسک ذاتی یا اختیاری اطلاعات یا هردو بالا باشد
در واقع یکی از اهداف مهمی که از تشکیل بورسها تعقیب میشود، ایجاد ساز وکار منظم و شفاف در تقابل عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت داراییهای مالی است. در بازارهای نوظهور قوانین و مقرراتی که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می باشند بیشتر به چشم می خورند. یکی از مهمترین قوانینی که در این زمینه در بازارهای نوظهور وضع شده "حد نوسان قیمت سهام" است که در بازارهای مالی از آن به عنوان یک عامل کنترلی در برابر نوسانات قیمت سهام استفاده میگردد.حد نوسان قیمت سهام از سال 1378 تاکنون در بورس ایران اجرایی شده است و به عنوان عاملی برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمتها و شاخص به کار می رود.
در حال حاضر، حسابداری نقش مهمی را در سیستم اقتصادی ایفا می کند.تصمیم گیری دقیق از جانب اشخاص، شرکت ها، دولت و غیره برای توزیع مناسب و کارآیی منابع مالی امری اجتناب ناپذیر است.برای این گونه تصمیم گیری ها، تصمیم گیرندگان باید اطلاعاتی قابل اتکا در اختیار داشته باشند.در واقع، هدف حسابداری کمک به این تصمیم گیرندگان است.با توجه به مطالب فوق الذکر، در این پژوهش سوال اصلی این است که آیا کیفیت اطلاعات حسابداری مورد نیاز برای سرمایه گذاران رابطه معناداری با سرمایه در گردش دارد؟
پیشینه پژوهش پیشینه خارجی
دیمیتروپولوس و همکاران - 2013 - 11 اثر استفاده از استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر کیفیت اطلاعات حسابداری را در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار آتن بررسی نمودند. آن ها نشان دادند که بکارگیری این استانداردهای حسابداری موجب افزایش کیفیت اطلاعات حسابداری از لحاظ شناخت زودتر زیان ، کاهش مدیریت سود و افزایش محتوای اطلاعاتی ارقام حسابداری شده است.
لین و همکاران - 2012 - 12 کیفیت اطلاعات حسابداری در شرکتهای آلمانی را قبل و بعد از بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مورد مطالعه قرار دادند. آن ها دریافتند که بعد از بکارگیری استانداردهای مذکور ، کیفیت اطلاعات حسابداری از لحاظ شناخت زودتر زیان ، کاهش مدیریت سود و مربوط بودن اطلاعات در مقایسه با قبل از آن، افزایش یافته است.
