بخشی از مقاله
مقدمه:
در سالهای اخیر بحث هایی در مورد کیفیت داده ها در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی و زمینی و متادیتای همراه با این دسته داده ها صورت گرفته است, که این امور اکثراً سلیقه ای بوده و هماهنگ نمی باشند. از دیدگاه بین المللی کمیته فنی ISO/TC211 نیز دو مورد کاری را در این مقوله دنبال کرده است که بنام بخشی از سری استانداردهای 19000 مشهورند.
اخذ این سری از استانداردها نیز مانند اخذ استاندارد سری 9000 در آینده ای نزدیک موجب افتخار سازمان ها و ادارات تولید کننده اطلاعات جغرافیایی و زمینی می باشند, لذا اهمیت پرداختن به این سری استانداردها برای تمامی کسانی که با اطلاعات رقومی جغرافیایی سروکار دارند، خصوصاً سازمان های تولید کننده نقشه و اطلاعات امری ضروری و لازم است. از این رو بر آن شدیم تا خلاصه ای از امر کیفیت, روشهای ارزیابی آن و متادیتا را که خود حاوی اطلاعات کیفی است, ارائه نمائیم.
هدف:
تعریف مفاهیم کیفی قابل بکارگیری در داده های جغرافیایی.یکی از اهداف اصلی استاندارد قادر ساختن داده های جغرافیایی جهت اشتراک و دسترسی همگانی به آنها در تمامی کاربردهای متفاوت می باشد. هدف از این کار تهیه مشخصات کیفی اطلاعات جغرافیایی است. هر کیفیتی جهت کاربری خاصی تعیین می شود و بالعکس هر کاربری کیفیتی خاص را به دنبال دارد.
این قسمت از سری استاندارد 19000 که در مورد کیفیت داده هاست، خطوط کلی راهنما را برای تولیدکنندگان داده و یا تولید کنندگان نرم افزار های GIS جهت نمایاندن خصوصیات کیفی داده هایشان تهیه می کند. می توان گفت که کیفیت اطلاعات, مبنایی برای استفاده های مجدد اطلاعات جغرافیایی بوده و با این اطلاعات کیفی کاربران مشخص می نمایند که آیا داده ای کیفیت کافی برای کاربری خاص را دارد یا خیر. مفاهیم استاندارد جهت خصوصیات کیفی در مورد یک کاربرد بخصوص سبب می شود که این خصوصیات در کاربردهای دیگر نیز بخوبی استفاده و ارزیابی گردند.
اصول توصیف کیفیت اطلاعات جغرافیایی به
- اجزاء توصیفی کیفیت داده
- و عناصر کیفی و زیرعناصر کیفی داده ها برمی گردد.
استاندارد بین المللی هنگامی استفاده می شود که موارد زیر رعایت شده باشند:
- اطلاعات کیفی مشخص شده و گزارش شوند - استاندارد 19114 و 19115 در این رابطه اند - .
- کیفی دسته داده ارزیابی گردد - استاندارد 19114 این چارچوب را مشخص می نماید - .
- نیازمندی های کاربران و مشخصات محصولات تهیه گردد - استاندارد 19106 اصول این مشخصات محصولات را توصیف می نماید - .
- مدل کاربردی مناسبی مشخص شود - استاندارد 19109 به تهیه این مدل کاربردی اشاره دارد - .
این توصیفات برای یکسری از دسته داده ها و یا یک دسته دادۀ بخصوص و یا بخشی از دسته داده که خصوصیات مشترکی را دارا باشند کاربرد داشته و کیفیتشان قابل ارزیابی است.
کیفیت دسته داده با استفاده از دو جزء بیان می شود:
- عناصر کیفی داده
- عناصر مرور کلی کیفی داده .
در واقع عناصر کیفیت داده همراه با زیرعناصر کیفی داده و توصیفات زیرعناصر کیفی داده می تواند بگوید تا چه اندازه ملاکهای موجود در مشخصات محصولات قابل دستیابی هستند، و اطلاعات کیفی مقداری و کمی را تولید می نماید.
عناصر مرور کلی کیفیت داده اطلاعات عمومی و غیر کمی را تهیه می کنند. در واقع این عناصر برای ارزیابی حیاتی کیفیت دسته داده ها جهت کاربردی بخصوص که با کاربردی دیگر متفاوت اند، ضروری می باشند.
عناصر کیفی داده ها که اطلاعات کمی در مورد کیفیت داده ها را تهیه می کنند و چگونگی برآوردن نیازهای مشخصات عوارض را گزارش می دهند. عناصر کیفی داده شامل کامل بودن، سازگاری منطقی، دقت مسطحاتی، دقت زمانی، و دقت موضوعی بوده و به کاربر نیز اجازه افزودن اجزاء دیگری را میدهد.
هر جزء از چندین قسمت تشکیل یافته که بنام زیرالمان های آن مجموعه شناخته می شود.
اطلاعات کیفی هر زیر المان داده در بخش های مختلفی چون بخش هدف کیفی داده، اندازه گیری کیفی داده، روش ارزیابی داده، نتایج کیفی داده، دامنه مقادیر کیفی داده و تاریخ کیفی داده توضیح داده شده است.
