بخشی از مقاله
چکیده
در سازمان های رقابتی امروز،فقط سازمانهایی قادر به ادامه حیات هستند که کارایی خود را ارتقاء دهند.لذا لازم است شهرداری بعنوان یکی از این نوع سازمانها،جهت ارتقای کارایی خود کیفیت زندگی کارکنانش را مورد توجه قرار دهد.این پژوهش ،با هدف بررسی کیفیت زندگی کاری با مؤلفه رضایت شغلی کارکنان شهرداری یزد درسال 92 انجام شد.پژوهش حاضر از نوع مقطعی و توصیفی-تحلیلی است. محیط پژوهش شامل 40 نفراز کارکنان در یکی از سازمان های دولتی استان یزد - شهرداری یزد - بودند،.برای گردآوری داده ها از پرسشنامه کیفیت زندگی کاری مشتمل بر24سوال و پرسشنامه رضایت شغلی استاندارد مشتمل بر21سوال استفاده شد، برای دستیابی به اهداف این تحقیق، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بر روی دادهها انجام شد. نتایج نشان میدهدکه رابطه معناداری بین کیفیت زندگی کاری با مؤلفه رضایت شغلی وجود نداردو رضایت شغلی به عنوان یک عامل اثر گذاردر توضیح رابطه با کیفیت زندگی کاری محسوب نمی شود.درسازمان مورد مطالعه در این تحقیق کیفیت زندگی کاری وجود نداشت و این موضوع به خصوص در میان کارکنان پیمانی و قراردادی وضوح بیشتری داشت.
واژگان کلیدی: کیفیت زندگی کاری، رضایت شغلی، سازمان دولتی - شهرداری یزد - .
مقدمه
امروزه کیفیت زندگی کاری1 یکی از ارکان اصلی عملکرد سازمانی است و این جمله جوزف جوران که سده بیست ویکم را قرن کیفیت نامیده است تاکیدی است برضرورت و اهمیت شناخت این موضوع - کوهن،. - 2006 کیفیت زندگی کاری را می توان به عنوان رضایت فردی ماهر، برای خود و یا زندگی حرفه ای اش، تعریف کرد. - آرون دیون. - 2013-14تلاش یک سازمان برای ارتقای کیفیت زندگی کاری در میان کارکنان خود، شاخصی مناسب برای جذب کارکنان جدید و حفظ کارکنان موجود است. - بورگارد،2007 - .یافته های مطالعاتی نشان می دهد که اجزای برنامه های کیفیت زندگی کاری موجب کاهش میزان شکایت کارکنان، کاهش نرخ غیبت از کار، کاهش میزان اعمال مقررات انضباطی، افزایش نگرش مثبت کارکنان و افزایش مشارکت آنان در برنامه های نظام پیشنهادها بوده است از طرف دیگر، برآورده ساختن نیازهای کارکنان به بهسازی وکارایی بلندمدت سازمان نیز منجر خواهد شد - ساعدی وهمکاران؛ - 1389
علاوه بر آن، کیفیت زندگی کاری تاثیر قابل ملاحظه ای بر اجتماع دارد؛ یک کارمند شاد، تجربه ناشی از این حس مثبت خود را به خانواده و جامعه نیز انتقال خواهد داد. - باگتاسوس،. - 2011کیفیت زندگی کاری یا کیفیت نظام کار یکی از جالب ترین روش های ایجاد انگیزه و راهگشای مهم در طراحی و غنی سازی شغلی است. - ضیایی بیگدلی،. - 1388در بین سال های 1990 تا 2009 پژوهش های فراوانی در زمینه کیفیت زندگی کاری صورت پذیرفته است،و به جنبه های مختلف زندگی کاری در میان سازمان ها پرداخته است ولی با این اوصاف شایسته است که در این زمینه ،مطالعات بیشتری صورت گیرد.سازمانهای عصر حاضر با نگاه راهبردی به منابع انسانی آن را بعنوان دارایی هوشمند و ارزشمند در نظر دارند و بیش از پیش به ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت شغلی کارکنان توجه دارند . - بزازجزایری،. - 1386
دربخش دولتی ایران نقاط ضعف درونی وجود دارد که موجب شده است کیفیت خدمات دولتی رضایت بخش نبوده که یکی از دلایل آن را می توان نهادینه نبودن فرهنگ و اخلاق کار در سازمانها و عدم توجه به مشکلات رفتاری درنظام اداری کشوردانست .از آنجا که کیفیت ماحصل تلاش انسانهایی است که به عنوان با ارزشترین سرمایه های هر سازمانی محسوب می شوند، لذا پرداختن به مسائل انسانی ضرورتی انکارناپذیر است - فرامرز قراملکی ، 1382 - .به همین منظورپژوهش حاظر به دنبال بررسی رابطه میان رضایت شغلی وکیفیت زندگی کاری درمیان کارکنان شهرداری یزدمی باشد.
ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق
ردپای گسترش مفهوم کیفیت زندگی کاری را می توان در مطالعات پیشین مدیریت جستجو کرد. نظریات مدیریتی افرادی چون فردریک تیلور2 والتون مایو3 میگوید که نیروی انسانی در تعریف عملکرد سازمان ها حائز اهمیت است. - باگتاسوس،. - 2011 بهبودی های اخیر کیفیت زندگی کاری بیشتر بر گرفته از نظریه ی نیازها وتاثیرات خارجی می باشد - هرم نیاز های مازلو4، نظریه دو عاملی هرزبرگ5 ،نظریه سه عاملی مک کللند وآلدرفر - 6 . - سیرگی افراتی,،سیگل و لی،. - 2001آرون دیون7 در سال2013-14 مطالعه ایی در کمیته منابع انسانی در این زمینه انجام داده است و از آن روز به بعد این کمیته به یک نیروی وظیفه انتقادو پیشنهاد برای کیفیت زندگی کاری تبدیل شده است. - آرون دیون . - 2013-14کنسیدین و کالوس - - 2003 در تحقیقی به تدوین شاخص های کیفیت زندگی کاری به منظور کمک به تعریف کار در اقتصاد توسعه یافته که درکشور استرالیا پرداخته است .
نتایج حاصله نشان داده است که به طور کلی بیش از 70در صدکارکنان به پنج شاخص از پانزده شاخص کیفیت زندگی کاری نگرش مثبتی داشته اند .این پنج شاخص شامل بهداشت حرفه ای و استاندارد های ایمنی کار - 78درصد - ، رفتار مدیریت - 77درصد - ، روش های کارگروهی 76 - درصد - ، امنیت شغلی - 74درصد - و نبود آزار جنسی و تبعیض - 87درصد - بوده است و ده شاخص دیگر را به عنوان مهمترین مسائل موثر بر کیفیت زندگی کاری را ارزیابی کرده اند .مواردی از قبیل توازن و تعادل بین کار و زندگی، کارراهه شغلی، استرس شغلی، کار معنی دار و جالب به عنوان مسائل کاری که اکثریت کارکنان استرالیایی از وضعیت آنها ناراضی بوده اند .محققین برای پاسخ به سوال دوم بر اساس نتایج تحقیق گزارش دادند که رضایت مندی کارکنان را می توان صرف نظر از خصوصیات