بخشی از مقاله
چکیده
رسانه های جدید، فرصتهایی برای بازنمایی آموزههای دین و معارف آن با شیوههای جدید ایجاد میکنند. تعداد بسیار زیاد وبگاهها با محتوای مذهبی، نشان میدهد افراد و نهادهای دینی با استفاده از امکانات و قابلیتهای فضای وب، سعی دارند از طریق این رسانهها به معرفی و بیان آموزههای دینی بپردازند.
در این میان توجه به امکانات زیبایی شناختی در رسانههای جدید و به طور خاص در طراحی وبگاههای دینی می تواند در ارائه بهتر و مطلوبتر محتوا به مخاطب نقش مهمی ایفا کند از این رو پژوهش حاضر با توجه به اهمیت رسانههای جدید در ارتباطات امروز و نقشی که این رسانهها درمعرفی و بیان مفاهیم دینی دارند، به بررسی ویژگیهای زیبایی شناختی موجود در طراحی وبگاههای دینی میپردازد.
این پژوهش ازنظر روش مبتنی برروش توصیفی-تحلیلی است و جمعآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای صورت گرفته است. بر اساس یافتههای پژوهش به نظر میرسد در طراحی وبگاههای دینی، امکانات زیبایی شناختی و بصری مناسب در جهت انتقال موفق آموزههای دینی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است و فقدان بکارگیری شیوههای مناسب در طرح مفاهیم و محتوای دینی سبب ضعف وبگاههای مورد نظر میشود.
مقدمه
استفاده از وبگاههای دینی اسلامی در میان کاربران اینترنتی مسلمان رایج است و بسیاری از نهادهای اسلامی و کارشناسان از این وبگاهها برای گسترش آموزههای خود در سراسر جهان استفاده میکنند. از این رو با توجه به تعداد بسیار زیاد وبگاههای دینی، بررسی ویژگیها و عواملی که بر کاربران در استفاده از وبگاه تأثیر میگذارد ضروری به نظر میرسد. کارشناسان نظرات مختلفی درباره یک وبگاه اسلامی ارائه میدهند؛ بنت4 معتقد است محیطهای اسلامی سایبر پتانسیل متحول کردن جنبه های فهم و بیان دینی در جوامع مسلمان را دارند.
برخی از محققان نیز وبگاه اسلامی را نوعی وبگاه تعریف میکنند که برایدئولوژیها، هنجارها و ارزش های اسلامی تاکید دارد و هدف اصلی آن معرفی و بیان دستورات الهی مطابق با تعالیم حضرت محمد - ص - است
بنابراین وبگاههای اسلامی را میتوان به عنوان وبگاههایی برای انتقال سنت ها و آموزههای صحیح اسلام به صورت آنلاین و در جهت ترویج صلح در میان ادیان ، گروهها و جوامع مختلف در نظر گرفت. به بیان دیگر آنها ابزارهای انتقال سنتها و آموزههای اسلامی از طریق اینترنت هستند
استفاده از وبگاههای اسلامی مانند سایر وبگاهها یک فعالیتکاملاً داوطلبانه است برخی از کاربران مسلمان ممکن است به طور مکرر از یک وبگاه بازدید کنند و زمان بیشتری را در استفاده از وبگاه نسبت به سایرین صرف کنند. بازدید از وبگاه به طور مکرر میتواند ناشی ازعواملی مانند کیفیت وبگاه به لحاظ طراحی، محتوا، و ویژگیهای مربوط به آن زمینه باشد به عنوان مثال ویژگیهای اسلامی. میتوان گفت وبگاهی که مهمترین و مناسبترین ویژگیها را در نظر میگیرداحتمالاً کاربران بیشتری را در استفاده از وبگاه جذب میکند
در سالهای اخیر در زمینه مطالعات تعامل انسان-کامپیوتر و بویژه در رابطه با پژوهشهای تجربی کاربر ، موضوع زیبایی شناسی رابط کاربری5 بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و به نظر میرسد عوامل زیبایی شناسی فراتر از کاربرد معمول، نقش مهمی در جلب رضایت کاربر در بازدید از صفحه وب و در نتیجه موفقیت کلی محصول یا سیستم دارند از این رو مطالعات بسیاری تأثیر زیبایی شناسی بر درک قابلیت استفاده، بر صحت و اعتبار، بر تمایل به بازدید دوباره و رضایتمندی را نشان میدهند . اما به رغم اهمیت زیبایی شناسی در ایجاد رابطه مطلوب تر مخاطب در صفحات وب و نقش مهمی که در افزایش استفاده و بهره بردن از سیستم اطلاعات و همچنین بهبود کیفیت وبگاه ایفا میکند.میتوان گفت تا حد زیادی بهره گیری از اصول زیبایی شناسی در طراحی وبگاهها نادیده گرفته میشود.
مطالعات پیشین درباره وبگاه های اسلامی، ابعادی برای ارزیابی عملکرد و رضایت کاربر ازاین وبگاهها را شناسایی کردهاند و میتوان گفت بیشتر مطالعات در جهت بررسی محتوا صورت گرفته است. این پژوهش با توجه به مطالعات پیشین، وبگاههای اسلامی را به عنوان رسانه ای در نظر میگیرد که از طریق آن آموزهها و مفاهیم اسلامی به صورت آنلاین ارائه می شود همچنین ویژگیهای زیبایی شناختی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در نظر گرفته میشوند و با در نظر گرفتن اینکه ویژگیهای خاصی مانند ساختار و عوامل رنگی در طراحی رابط کاربری می تواند نقش مهمی در ترغیب افراد برای بازدید از وبگاه ایفا کند و بر ادراک کاربر درباره محتوا و اعتبار وبگاه تأثیر بگذارد سعی در بررسی عوامل موجود در طراحی رابط کاربری دارد.
دین در فضای سایبر
تحولات جدید در شیوههای تولید، انتقال و دریافت رسانهها منجر به تغییر در مجراها و منابع رسانه ای، از رسانههای قدیمی مانند تلویزیون، چاپ، و فیلم به رسانههای جدید مانند اینترنت، شبکه جهانی وب و رسانههای اجتماعی و دیجیتال شده است این تغییرات نیز سبب افزایش جهانی شدن رسانهها شدهاند
امروزه به کمک پیشرفتهترین فن آوریهای رسانهای، پدیدههای ماوراء طبیعی حضور بی نظیری در جوامع مدرن پیدا کردهاند و بازنمایی رسانهها از دنیای فوق طبیعی در جزییات، شخصیت، روایت و ساخت عناصر ماوراء طبیعی بسیار پیشرفت کرده است به علاوه اینترنت به پلت فرم6 مهمی برای انتشار و بحث درباره موضوعات مذهبی تبدیل شده است و بسیاری از جنبشهای جدید مذهبی امکان حضور در حوزه عمومی پیدا کردهاند و شیوههای تعامل نهادهای مذهبی با جامعه خود را تغییر دادهاند
