بخشی از مقاله
چکیده
طراحی آموزشی محیطهای یادگیری مبتنی بر شبکه، دارای ویژگیها و چارچوبهایی میباشد که می تواند از امکانات و امتیازات فناوریهای جدید، در راستای رسیدن به هدفهای آموزشی اخیر بهره مند شود. طراحی آموزشی که از کلاس سنتی عبور میکند و به سمت محیط یادگیری مسئله محور مشارکتی و گروه محور پیش میرود. چنین طراحی آموزشی با حمایت نظریههای یادگیری، کوششی جهت پاسخگویی مسائل نظامهای آموزش و پرورش کنونی است. مقاله موجود هرچند گذرا، نگاهی کلی به طراحی آموزشی محیطهای یادگیری مبتنی بر شبکه دارد.
مقدمه
آموزش های مبتنی بر شبکه چند سالی است که مورد بحث و بررسی در تمامی کشورهای جهان قرار گرفته است، و در کشور ما نیز مدتی است که مورد توجه قرار گرفته است. آموزشی که بحث محفل های علمی گشته است و با بهبود زیر ساخت های لازم، امکان اجرای فنی آن تا حدودی میسر گشته است و بیشتر دانشگاه های جهان از جمله دانشگاهای ایران تا حدودی به برقراری دوره های آموزشی مختلف به صورت مجازی و برخط مبادرت نموده اند.
هر چند زیر ساخت های فنی هنوز در همگانی نمودن آن کافی نمی باشد، اما علیرغم اشاعه نمودن آن، سوال اساسی این است که اینگونه آموزش ها چه برتری هایی بر آموزش کلاس حضوری و سنتی خواهد داشت تا امکان توجه بیشتر به آن نزد نظام های تعلیم و تربیت افزایش یابد. هم چنین رویکرد های آموزشی و طراحی آموزشی چنین محیط های یادگیری داری چه مولفه ها و مشخصه هایی می باشد تا آن را به رغم هزینه ها و امکانات جانبی مورد نیاز بر آموزش کلاسی و حضوری رجحان دهد و یا به عنوان مکملی اساسی در کنار آموزش کلاسی قرار داده شود.
آموزش مبتنی بر شبکه رویکردی است که ترکیبی از نظریه های مختلف یادگیری می باشد، از رویکردها ی رفتارگرایانه مانند آموزش برنامه ای -ارائه بازخورد مناسب - و تقویت رفتارها به ویژه برای تامین یادگیری سطح پایین و راهنمایی مشخص یادگیرنده به سمت هدف مشخص و معین تا رویکرد های شناخت گرا به اجرای محرک ها ی چندگانه پرداخته تا افراد را به سطحی از یادگیری برساند تا بتوانند دانش خود را به دست خویش سازند.
این شیوه آموزش و اینگونه طراحی محیط های یادگیری سبب شده است تا از سختی رویکردهای نوین آموزشی بکاهد و سبب تسهیل و موثر گشتن اجرای این مدل ها گردد. - اسکورن ،ص 98 ، - 2005 مقاله حاضر با استناد به مشخصه های ضرورت و لزوم چنین آموزش هایی، نظری کلی بر طراحی محیط های یادگیری آموزش های مبتنی بر شبکه می نماید.
گذری بر ویژگی های طراحی محیط های مبتنی بر شبکه
شناسایی و تشریح آموزش های مبتنی بر شبکه زمینه ای است برای یافتن پاسخ هایی در مورداصول آموزشی که مبتنی بر طراحی چنین محیط هایی است .این که چرا باید آموزش مبتنی برشبکه را پذیرفت، دلایلی را روشن می سازد که ما را به سوی محیط های یادگیری مبتنی بر شبکه هدایت می کند.
کولیس - 1998 - 1 چهار دلیل اصلی برای پذیرفتن این نوع آموزش ارائه می دهد:
- 1 نیاز به تأکید مجدد در بعضی اصول مقدماتی آموزش و یادگیری مناسب مانند درگیری فعال یادگیرنده، سنجش شایستگی ها بر مبنای فن آموزش جهت یافته در ارتباطات، ایجادساختار محافظ فرایند یادگیری، تنوع در بازخورد و دلایل کارآمدی آن ها.
- 2 دلیل دوم مربوط به تفاوت های فردی یادگیرندگان است. زیرا مشخصات آن ها به قدری متغیر است که رویکرد سنتی مبتنی بر ماهیت همگن سازی گروه اعتبار نخواهد داشت. این تفاوت ها به سن، پس زمینه آموزشی، تجربه، فرهنگ، زبان بومی و ... مربوط است.
- 3 دلیل سوم قابلیت تغییرپذیری بیشتر است. کولیس دو نوع قابلیت مختلف را تشخیص داده است که مهمترین دلایل پیگیری قابلیت تغییر و انعطاف پذیری را مربوط به موارد زیر می داند:
· می خواهید مطالعه کجا انجام شود؟
· در رابطه با نیازهای فردی چه مطالبی را مطالعه می کنید؟ - دانش مورد علاقه یا قبلی -
· سازگاری تکالیف با وظایف محل کار به عنوان یک پی آمد آموزش مبتنی بر شبکه در ارتباط با تغییرات زیر:
- مکان، برنامه، انواع تعامل، اشکال ارتباط و مطالب درسی مورد مطالعه -
· آخرین دلیل فراهم کردن توانایی راهنمایی تخصصی و علمی است که مؤسسات آموزشی مسئولیت دارند به فراگیران تجربه روبرو شدن با راه های جد ید اقدام در علم و تکنولوژی را بدهند .به این ترتیب آنها خود خواهند توانست در انباشت غنی تر قالب های آموزشی و یادگیری در آینده متکی شوند.
دلایل فوق نشان می دهد که تغییرات اساسی در بافت اجتماعی و فرهنگی جوامع، آموزش وپرورش امروز را با مسائلی جدید مواجه می کند که یکی از راه های پاسخگویی به آن را آموزش مبتنی بر شبکه عنوان کرد ه اند لازم به ذکر است که این نوع آموزش زمانی می تواند به عنوان راه گشای مسائل کنونی مطرح شود که دارای مشخصه هایی گردد که تغییرات برشمرده را به گونه ای سازمان یافته در ساختار خود قرار دهد.
این امر مستلزم طراحی آموزشی محیط های یادگیری خواهد بود که آن را از محیط های کلا سهای درس سنتی جدا می سازد زیرا:
-1 در کلاسهای درس سنتی توجه بیشتر بر فعالیت معلم متمرکز است تا درگیری فعال یادگیرندگان؛
-2 در کلاس های درس سنتی ارزشیابی مبتنی بر تغییرات رفتارهای قا بل مشاهده دانش آموزان می باشد و محصول یادگیری مورد توجه است درحالی که در آموزش های مبتنی بر شبکه فرایند یادگیری مورد توجه است.
-3 در کلاس های درس سنتی تمرکز بر دانش علمی و موضوعات تخصصی است
