بخشی از مقاله
چکیده
در بین کتاب هاي آسمانی،قرآن تنها کتاب باقیمانده بدون تحریف وخود راهنما، براي هدایت همه انسان ها تا روزي که جهان ماده،برقرارو زندگی بشر در آن تداوم دارد
جامعیت قرآن نسبت به همه آن چه بشر براي رسیدن به سعادت حقیقی در دنیاو کمال پایدارو ادامه زندگی درابدیت،به آن نیاز دارد وفهم پذیري ،تبیین وتفسیر وتأویل آیات آن، توسط پیامبر خاتم صلی االله علیه وآله وعترت طاهرینش علیهم السلام ،در حین گذر زمان وبروز نیازهاي جدید،عالمان دین را برانگیخت تا با بهره گیري از علوم مختلف ،به تفسیر قرآن، پرداخته ودر طول زمان ، برگستره آن افزوده گشته است.
تفسیرقرآن،با استفاده از تخصص علمی سیاسی مفسر، »گرایش تفسیر سیاسی قرآن«نامیده می شودکه محور مقاله پیش رو است و مانند سایر نوشته هاي علمی باید از مبانی خاص،روش وشیوه واصول وضوابط که سازنده نظم منطقی هر نگاشته ومکتوبی هستند،برخوردار باشد.درنوشتار حاضر سعی شده به ارکان اصلی این گونه تفسیر به طور اجمال پرداخته شود.
مقدمه
قرآن حاوي همه مطالبی است که به گونه اي در هدایت بشرنقش بسزا دارند و موضوعات مختلف ومتنوع فکري-،اجتماعی-درسه شعبه محلی،منطقه اي وبین المللی- اقتصادي، نظامی،تربیتی و...را بیان فرموده است؛از سوي دیگر گذرزمان وگسترش دامنه علوم انسانی وطبیعی، سطح ونوع فهم از کتاب الهی را دچار دگرگونی نموده ، نگاه قرآن پژوهان مسلمان وحتی توجه غیرمسلمانان را در تفسیرآیات کریمه،متحول ساخته است ودرتغییررویکرد علوم انسانی در دهه هاي اخیرکه غالباً از منابع غربی وغیرمسلمان گرفته شده است،توجه خاصی براي پژوهشگران و مفسران ، حاصل گردیده و به تبع آنان،دوستداران حوزه قرآنی نیزبه همین سمت وسوي علاقه مند گشته اند،
در نوشتارپیش رو،که در آن گرایش تفسیري در بعد»سیاسی«قرآن،مورد بحث قرار گرفته، سؤال اصلی این است که آیا می توان از قرآن،تفسیري سیاسی استخراج نمود؟وسؤالات دیگرمثل سؤال از اهداف خاص این گونه تفسیر، تأثیرگذاري مذهب مفسردر آن، روش وشیوه مخصوص در این گونه تفسیرو بالاخره چه آسیب هایی این گونه تفسیر را تهدید می کند؟
براي رسیدن به پاسخ سؤالات مذکوردر طی طرح مبحث ،مبانی،اصول،ضوابط،انواع،اهداف ونمونه ها وآسیب شناسی بیان خواهد شد که قطعاً این زیرمجموعه ها برگرفته ازمنابع دین مبین اسلام به خصوص خود قرآن وعترت وعقل وسایر منابع معتبر وپذیرفته شده در این حوزه می باشد.
- مفهوم شناسی:
- 1تفسیر:از ماده »فسر«،در لغت به معناي»بیان وتفصیل کتاب «،روشن کردن،تأویل،کشف مراد از لفظ مشکل که در این صورت با تأویل فرق دارد است.راغب اصفهانی واژه»فسر« را به»اظهار معناي معقول«معنا کرده است.وواژه »تفسیر«را مبالغه در همان معناي »فسر«گفته واضافه کرده که»تفسیر گاهی در معناي مختص به مفردات الفاظ وغریب آن ها ونیز در معانی مختص به تأویل ،گفته می شود
« مفسران بزرگی مانندعلامه طباطبایی وآیه االله جوادي آملی ومکارم شیرازي و مرحوم خویی،»تفسیرصحیح«رابا بیاناتی نزدیک به هم چنین معنا کرده اند:»کشف وبهره برداري از معناي کلام الهی در حد طاقت ودریافت بشر با توجه به موضوعیت داشتنِ پیمودن راه صحیح تفسیر است؛یعنی دریافتی که مطابق با معیارهاي مفاهمه عرب وبا استناد به خود قرآن،سنت وعقل برهانی باشد به گونه اي که مفسر،آگاهانه وخردمندانه - غیرجاهلانه - ،بدون تحمیل وبا تطبیق آیات بر مصادیق صحیح،به تبیین کلام الهی بپردازد
- 2سیاست: واژه »سیاست« در لغت ،به معناي »ریاست،قیام به یک امر ،به عهده گرفتن اموربنا بر رعایت مصالحv« ودر علم تجربی ، به»فن وعمل حکومت بر کشورها وجوامع انسانی که موضوع آن،حکمرانی وکشورداري است با رضایت کسانی که بر آن ها حکم رانده می شود
