بخشی از مقاله
چکیده
انجام فعالیتهای گردشگری که مشاغل گوناگونی را هم به دنبال دارد در هر کشوری به عنوان بخشی از فعالیتهای اقتصادی در کنار بخش صنعت و کشاورزی موجب رونق و پیشرفت اجتماعی- اقتصادی آنان می گردد. استان گلستان یکی از مکانهای بسیار مساعد برای گردشگری می باشد. بویژه فضاهای روستایی و طبیعت بکر، جنگل ها ، آبشار ها ، و روستاهای پای کوهی و کوهستانی و باغات و مجموعه روستاهای می تواند وسایل آرامش جسم و جان گردشگران را فراهم نماید و نیز برای توسعه روستاهای این منطقه صنعت گردشگری می تواند بسیار مؤثر باشد. در این مقاله سعی براین است که با بیان تعاریف مربوط به گردشگری و گردشگری روستایی و دیدگاه ها و نظریات مرتبط بیان شده و در نهایت هم برنامه ریزی و ارایه راهکار هایی برای گسترش توریسم روستایی در استان گلستان آمده است.
مقدمه
امروزه صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته است و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش را تا حد درخور توجهی بهبود بخشیده و بسیاری از مشکلات خود از قبیل بیکاری، پایین بودن سطح درآمد، سرانه و کمبود درآمد ارزی را پوشش دهند.
صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید . بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند
صنعت گردشگری امروزه به قدری در توسعه اقتصادی، اجتماعی، کشورها اهمیت دارد که اقتصاد دانان آن را »صادرات نامرئی« نام نهادند
کشور ایران ازنظر منابع طبیعی جزء10 کشور برتر دنیا می باشد که می تواند از اثرات حاصل از گردشگری در کاهش مشکلات بیکاری و درآمد اقتصادی بهره مند شود، اما با توجه به آمارهای موجود ایران از این فرصت بهره کافی را نبرده است. بطوری که تنها در میان کشور های اسلامی رتبه دهم را دارا می باشد
یکی از این منابع که می تواند بسیاری از تهدید ها را به فرصت تبدیل کند منابع موجود گردشگری در محیط روستاها می باشددر مجموع در گردشگری روستایی، باید از فراغت بعنوان یک روش برای رسیدن به توسعه روستایی استفاده کرد.کشاورزی اولین جنبه ای است که باید مورد ملاحظه قرار گیرد. این همراه با مناظر طبیعی، جذابیتهای دیگر گردشگری و فرهنگ محلی باشد.. توریسم روستایی مزایایی برای کشاورزان فراهم می کند، اما تنها تمرکز بر روی طبیعت و محیط نمی کند. آن همچنین برای جذب مشتری جهت یابی گردیده است. و تلاشهایی برای تدارک دیدن یک خدمات بسیار خوب برای بازدیدکنندگان صورت گرفته است.
در همین راستا استان همدان با برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوانی که دارد یکی از قطب های گردشگری ایران به حساب می آید طبیعت زیبا ی، ارتفاعات و کوه ها، آثار باستانی، آبشارها، غارعلیصدر و... می یتواند این استان را در ردیف پر درآمد ترین استانها از نظر جلب و جذب گردشگر به شمار آید از طرفی بسیاری از این جاذبه ها مانند غار علیصدرو سراب ها و طبیعت بکر در محیط روستاها قرار گرفته است که متاسفانه برنامه ریزی عملیاتی موثری در رابطه با این پدیده و راه های گسترش آن صورت نگرفته است. این مقاله سعی دارد با بررسی تعاریف مربوط به گردشگری روستایی و انواع آن با تاکید بر استان همدان به ارایه راه کار هایی در جهت گسترش این صنعت بپردازد.
مبانی نظری تحقیق
روستاها به دلیل ویژگی ها و ماهیت وجودشان به طور مستقیم به طبیعت پیرامون خود وابسته و متکی هستند به طوری که تغییرات در این بستر مکانی در گذر زمان شکل می گیرد و در فضایی جغرافیایی مبتنی بر کنش متقابل میان عوامل و روندهای طبیعی اکولوژیک و اجتماعی اقتصادی سیاسی را خلق می نماید، بنا به درجه ی تغییرات و دگرگونی های روستایی بخش هایی از فضای درونی و بیرونی روستا شکل طبیعی و بکر خود را حفظ می نماید، همین ویژگی روستا برنامه ریزی اکوتوریسم را در چنین محیطی امکان پذیر می سازد.
کنفرانس جهانی توریسم، توریسم روستایی را شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی می داند که امکان بهره مندی از منابع طبیعی و جاذبه های طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی - کار در مزرعه و کشاورزی - فراهم می آورد. توریسم روستایی، توریسم زراعی و کشاورزی را نیز در بر می گیرد و موزه ای از ارائه ی خدمات و تسهیلات خدماتی مانند اسکان، پذیرایی ، امکانات، وسایل سرگرمی، برپایی جشن ها و مراسم محلی، تولید و فروش صنایع دستی و محصولات کشاورزی را نیز دربر دارد.
گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی، اجتماعی، در نیمه ی دوم قرن هجدهم در انگلستان و اروپا ظاهر شد.
قبل آن هم مناطق روستایی مورد استفاده فعالیت های تفریحی قرار گرفته بودند اما شرکت در این فعالیت های تفریحی محدود به اقشار برتر جامعه بوده است. در قرن نوزدهم و بیستم به دلیل توسعه ی حمل و نقل و سهولت جابه جایی راهیابی به مناطق روستایی آسان شد. رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد البته در همین زمان گردشگری روستایی شاهد رشد برجسته ی گردشگری بین المللی شاهد رشد جمعیت بوده و افزایش تقاضا برای گردشگری روستایی تا اندازه ای منجر به توسعه ی گردشگری شد.
بیان مساله:
به طور کلی اصول کلی در گردشگری روستایی را می توان به شاخه های زیر تقسیم نمود:
- 1تفریحی: گسترش تفریحات گردشگران در روستا باید بر اساس فعالیت هایی باشد که نمایان گر روستا و زیبایی ها، فرهنگ، تاریخ و حیات وحش آن می باشد .
- 2 توسعه: توسعه ی روستا باید حفظ محیط زیست و اهداف تفریحی را تقویت کند به طور مثال می تواند استفاده ی بهتری از مکان های تاریخی داشته باشد تا مکمل درآمدهای حاصل از زمین های کشاورزی باشد و این مهم با احیای زمین های متروک و ایجاد فرصت های جدید برای دسترسی به روستا حاصل می شود.
- 3گردشگری روستایی باید از اقتصاد آن حمایت کند با این حال باید در مناطق وسیع کم جمعیت صورت گیرد تا از انبوهی جمعیت و خسارات ناشی از فرسایش منابع طبیعی و استفاده ی بیش از حد آن ها جلوگیری شود و موجب گسترش اقتصاد و فواید دیگر شود.
4 - حفظ محیط زیست: کسانی که از گردشگری روستایی سود می برند باید در حفظ آن سهیم باشند وبا حمایت های سیاسی و عملی از محیط زیست و اجرای سیاست ها و برنامه های تفریحی،کیفیت آن را بهبود بخشند.
- 5 طرح ریزی: برنامه ریزی و اداره ی توسعه ی جدید گردشگری باید با منظره توازن داشته باشد و هر جا که ممکن است آن را گسترش دهد.
مفاهیم گردشگری
واژه گردشگری نخستین بار در سال 1811 در مجله انگلیسی به نام اسپورتینگ ماگازین آمد.در آن زمان این لغت به معنای مسافرتبه منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت.
ریشه این واژه از اصطلاح Tornus یونانی و لاتین گرفته شده، که یکی از معانی آن گردش کردن و یا گشتن است و با پسوند Ism به صورت اسم مصدر Tourism یا گردشگری درآمده است.
واژه توریست به کسی اطلاق می شود که صرف نظر از کنجکاوی به قصد تفنن و تفریح سفر می کند
بورکارت و مدلیک - 1981 - گردشگری را سفری کوتاه معرفی می کنند که در آن گردشگربرای سیر و سیاحت به منطقه ای خارج از محل سکونت و کار خود می رود
تاریخچه گردشگری روستایی
گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی اجتماعی ، در نیمه دوم قرن هجدهم در انگلستان و اروپا ظاهر شد . قبل از آن هم مناطق روستایی مورد استفاده فعالیتهای تفریحی قرار گرفته بودند ، اما شرکت در این فعالیتهای تفریحی محدود به اقشار برتر جامعه بود.در قرن نوزدهم و بیستم به دلیل توسعه حمل و نقل و سهولت جابجایی ، راه یابی به روستا آسان شد . رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد . البته در همین زمان گردشگری روستایی شاهد رشد برجسته و گردشگری بین المللی شاهد رشد جمعیت بود و افزایش تقاضا برای گردشگری روستایی تا اندازه ای منجر به توسعه گردشگری شد
گردشگری روستایی
گردشگری روستایی در معنای کلاسیک نوعی از فعالیت های توریستی است که در آمد اضافی را برای آنهایی که شغل اصلی مانند - کشاورزی و صنعت - دارند را فراهم می آورد
