بخشی از مقاله
چکیده
نئوپلازي تخمدان در مادیان شایع نیست اما انواع مختلف تومور توصیف شده است که شایعترین آنها تومور سلول هاي دانه دار جداريشtumor شcell شtheca شranulosaچشاست. Tلاچشاز بافت همبند طناب جنسی در تخمدان به وجود می آید و اغلب فعالیت هورمونی دارد مقدار متغیري استروئید تولید می کند که باعث تغییر رفتار و تغییر فعالیت چرخه اي طبیعی می شود .
مادیان ها ممکن است شهوت جنسی زیاد، جفت ناپذیري یا پرخاشگري با علامت نرینگی نشان دهند . پراکندگی سنی وسیعی دیده میشود. اغلبTلاچخوش خیم ویک طرفی است . یک راس مادیان 13 ساله نژاد عرب که به علت عدم نشان دادن علائم فحلی در زمان تیزینگ و در فصل تولید مثلی مورد معاینه دستگاه تناسلی قرار گرفت بر اساس یافته ها سونوگرافی بزرگ شدن تخمدان سمت راست بصورت قابل توجه و با ابعاد 6×6.4×7سانتی متر و ظاهري شبیه شان زنبور عسل مشاهده شد
همچنین تخمدان سمت چپ غیر فعال و با ابعاد 3×3.8×5.7 سانتی متر بود براي تشخیص قطعی و تعیین میزان هورمونها جنسی از مادیان خون گیري به عمل آمد و تستوسترون به میزان ml بpgسککش, پروژسترون به میزان mlب0.3ng گزارش شد، با اقدام به جراحی در یکی از بیمارستانها خصوصی دامپزشکی و از رهیافت تهیگاه سمت راست اقدام به خارج کردن تومور شد و آنتی بیوتیک تراپی به مدت 7 روز ادامه یافت.
با تهیه مقطع بافتی از تومور و جود کیست ها متعدد و سلولها گرانولوزا که توموري شده اند مشاهده شد. با گذشت 10 ماه از خارج کردن تومور مادیان در فصل تولید مثل بعدي با نشان دادن سیکل فحلی منظم جفت گیري کرده و در روز 21 بعد جفت گیري با استفاده از دستگاه سونوگراف تست آبستنی مادیان مثبت بود.
مقدمه
نئوپلازي تخمدان در مادیان شایع نیست اما انواع مختلف تومور توصیف شده است که شایعترین آن ها تومور سلول هاي دانه دار جداري - طأپعأص ئئکط هطکلاص هکپئأغهطن - است - 1 - 2هن تقریبا 2/5 درصد تومورها مادیان را تشکیل می دهد .این تومور در مادیان ها باکره و مادیان هاي نازا و حتی کره اسب ها هم تشخیص داده شده است .به صورت نادر در مادیان ها آبستن هم مشاهده می شود . - 5 - تصویر این توموردر معاینه با سونوگراف به صورت ساختارهاي ططصکyططصئأق - لانه زنبوري - مشاهده می شود.
فرضیه بر این است که این تومور ترشح دحً را سرکوب میکند. از انواع دیگر تراتوما و سیست آدنوما تومورها شایع هستند که تشخیص داده می شوند . تراتوما را که از انواع مختلف بافت تشکیل شده از نظر درمانگاهی به سختی می توان از 1هن تمیز داد.
ظاهرا حساسیت نژادي به 1هندیده نمی شود و پراکندگی سنی وسیعی دیده می شود.یک تخمدان خیلی بزرگ و تخمدان طرف مقابل کوچک و غیرفعال، همراه با تغییر رفتار و افزایش میزان تستوسترون سرم معمولا دلایل کافی براي تایید تشخیص1هن هستند. ترشح مقدار زیادي از سلول هاي گرانولوزا توموري شده جلوي ترشح هورمون محرك فولیکولجدحًض را می گیرد.و دلیل تحلیل رفتن تخمدان دیگر همین است.] اگرچه گزارش هایی مبنی بر روند طبیعی فعالیت تخمدان طرف مقابل تخمدان توموري نیز وجود دارد
احتمال تولید مثل حیوان ضعیف است مگر اینکه تخمدان نئوپلاستیک را بردارند. اغلب 1هن یکطرفه و خوش خیم است اگرچه موارد دو طرفه هم گزارش شده است.متاستاز تومور نادر است اما صورت می گیرد
1هن از بافت همبند طناب جنسی در تخمدان به وجود می آید و اغلب فعالیت هورمونی دارد مقدار متغیري استروئید تولید می کند که باعث تغییر رفتار و تغییر فعالیت چرخه اي طبیعی می شود . مادیان ها ممکن است شهوت جنسی زیاد، جفت ناپذیري یا پرخاشگري با علامت نرینگی نشان دهند
مواد و روش کار
یک راس مادیان نژاد عرب با سن حدود 13 سال که با وجود قرار داشتن در فصل تولید مثلی و انجام تیزینگ با دو راس نریان مختلف رفتاري تهاجمی نسبت به نریان ها داشته و علائم فحلی را به هیچ وجه نشان نمیداد مورد معاینه دستگاه تناسلی بوسیله دستگاه سونوگراف قرار گرفت اطلاعات بدست آمده از رحم و تخمدان ها حاکی از وجود بافت اي غیر طبیعی در تخمدان سمت راست بود که در تصویر سونوگرافی با ظاهري شبیه شان زنبور عسل مشاهده شد
ابعاد این توده 6×6.4×7.1 سانتی متر تخمدان سمت چپ غیر فعال و با ابعاد5.7×3.8×3 سانتی متر در سونوگرافی مشخص بود .
درمان جراحی
ابتدا ناحیه فلانک سمت راست را بوسیله تیغ تراشیده سپس حیوان را در باکس مقید سازي قرار داده سرم قندي -نمکی بصورت داخل سیاهرگی براي حفظ مایعات بدن تجویز شده و میله ها باکس شان گذاري می شود . سپس حیوان توسط زایلازین بع ؟فَ؟عذ آرام شده ناحیه مورد نظر براي جراحی آسپسی آماده ، با استفاده از بیحسی ع وارونه بیحسی موضعی انجام می شود.
شان گذاري در اطراف تهیگاه سمت راست انجام داده سپس برشی عمودي به طول 20 سانتی متر - بوسیله اسکالپل و تیغ شماره - 21 حدفاصل برجستگی هانش و آخرین دنده ایجاد می شود برش در زیر جلد ادامه می یابد . برشی عمودي در قسمت عضلانی و آپونوروزي عضله مورب خارجی داده می شود سپس عضله مورب داخل باز شده تا عضله عرضی نمایان شود . لایه ها عضلات بوسیله گشاد کن طأپسئهB کنار زده لایه عرضی در جهت عمودي باز شده ویک نفر با انجام عمل رکتال تخمدان سمت راست را بطرف محل جراحی هدایت می کند. عروق تخمدان و کئطط2کژ تخمدان بوسیله نخ ویکریل 02 لیگیت شد و تخمدان توموري شده با برش بوسیله تیغ
اسکالپل جدا گردید.
صفاق و عضله عرضی با نخ قابل جذب نمره صفر و بخیه تک ساده ، عضله مورب داخلی با بخیه تک ساده ونخ غیر قابل جذب در مقابل هم قرار می گیرند .لایه آخر با نخ قابل جذب تک ساده و بخش زیر جلدي با نخ قابل جذب و ساده سرتاسري پوست نیز غیر قابل جذب و بصورت زنجیري بخیه می شود . سپس به منظور ارسال به آزمایشگاه پاتولوژي تومور در فرمالین 10 درصد قرار گرفت .
هیستوپاتولوژي با تهیه مقطع بافتی از تخمدان توموري شده ،کیست ها متعدد با اندازه ها مختلف و گرانول هاي ائوزینوفیل داخل کیست مشاهده شد .همچنین توموري بودن سلول هاي تیکا گرانولوزا تخمدان مشهود بود
مراقبت پس از جراحی آنتی بیوتیک تراپی بوسیله سفتی ریکسون سدیم با دز ؟فَ؟عتص هر12 ساعت بصورت داخل سیاهرگی تا 7 روز ادامه یافت و پس از گذشت 14 روز از جراحی, بخیه هاي پوست خارج شد.
نتیجه گیري و بحث
با توجه به اینکه 1هن معمولا در مادیان هاي جوان 5 تا 9 ساله رخ می دهد بازدید دوره اي مادیان آماده جفت گیري از ملزومات می باشد .
