بخشی از مقاله
چکیده:
رسانه های غربی به ویژه آمریکا در شبکه های ماهواره ای و سایتهای خود به ویژه شبکه های ماهواره ای و سایتهای فارسی زبان خود با استفاده از ادبیات فروپاشی رسانه ای به ترویج انگاره ی ناکارآمدی نظام ج.ا.ا و نا امیدی در بین مردم ویژه جوانان ایران اسلامی می پردازند. متاسفانه به نظر می رسداین انگاره ی ناکارآمدی نظام ج.ا.ا و نا امیدی در بین مردم به ویژه جوانان ایران اسلامی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی بازتولید می شود. این مهم ممکن است منجر به انباشت نارضایتی و گفتمان نارضایتی و عدم مشارکت مردم و جوانان ایران اسلامی در راستای کاهش سرعت پیشرفت ایران شود. از همینرو هدف این تحقیق شاخت عنصر اثربخش تقویت گفتمان پیشرفت با گفتمان رضایت، امید و انسجام برای مردم به ویژه جوانان ایران اسلامی در فضای اجتماعی شبکه های اجتماعی در راستای افزایش سرعت پیشرفت ایران اسلامی است.
طرح مساله
گفتمان ها، مجسم کننده ی معنا و ارتباطات اجتماعی هستند. بستر زمانی، مکانی، موارد استفاده و سوژه های استفاده کننده ی هر مطلب تعیین کننده ی شکل، نوع و محتوای هر گفتمان به شمار می روند. از سوی دیگر به تعبیر کاستلز شبکه های اجتماعی در فضای اجتماعی بستر قدرت اجتماعی و سیاسی هستند. بنابراین گفتمان انقلاب اسلامی می تواند در نبرد گفتمانها در فضای اجتماعی شبکه های اجتماعی یعنی فضای بین الاذهانی در بستر فضای مجازی تحت تاثیر قرار گیرد و با چالش مواجه شود. زیرا غرب به رهبری آمریکا از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون به تلاش هدفمند و همه جانبه رسانه ای برای به چالش کشیدن نظام جمهوری اسلامی ایران و تضعیف گفتمان انقلاب اسلامی و جلوگیری از افزایش رشد و پیشرفت ایران اسلامی پرداخته است.
رسانه های غربی به ویژه آمریکا در شبکه های ماهواره ای و سایتهای خود به ویژه شبکه های ماهواره ای و سایتهای فارسی زبان خود با استفاده از ادبیات فروپاشی رسانه ای به ترویج انگاره ی ناکارآمدی نظام ج.ا.ا و نا امیدی در بین مردم ویژه جوانان ایران اسلامی می پردازند. متاسفانه به نظر می رسداین انگاره ی ناکارآمدی نظام ج.ا.ا و نا امیدی در بین مردم به ویژه جوانان ایران اسلامی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی بازتولید می شود و ممکن است منجر به انباشت نارضایتی و گفتمان نارضایتی و عدم مشارکت مردم و جوانان ایران اسلامی در راستای پیشرفت ایران شود. از همینرو هدف این تحقیق شاخت عنصر اثربخش تقویت گفتمان پیشرفت با گفتمان رضایت، امید و انسجام برای مردم به ویژه جوانان ایران اسلامی در فضای اجتماعی شبکه های اجتماعی در راستای پیشرفت ایران اسلامی است.
نظریه های مربوط به موضوع تحقیق :
تحلیل گفتمان از نظر فرکلاف - تحلیل گفتمان انتقادی - از منظر فرکلاف در هر تحلیلی 2 بعد گفتمان از اهمیت محوری برخوردار است:
رخداد ارتباطی: گونه ای از پرکتیس اجتماعی برای بازتولید یا به چالش کشیدن نظم گفتمان. .2 نظم گفتمانی : ترکیب بندی تمامی گونه های گفتمانی به کار گرفته شده در یک نهاد یا میدان اجتماعی پرکتیس اجتماعی برای بازتولید یا به چالش کشیدن نظم گفتمان.
نظریه ترویج :
ترویج عبارت است از فعالیتهای ارتباطی و اقناعی که گروه هدف را از وجود محصول آگاه میکند. هدف از انتخاب رسانه، گزینش رسانه، گزینش استدلالها، و غیر اینها، تحقیق نتایج مطلوب است. ترویج کاری بس فراتر از معرفی یا تبلیغ صرف است. از نظر سولومون، ترویج تلاش برای دستیابی بر افرادی معین با پیامی معین در زمانی معین و به منظور تحصیل نتایجی معین است.
شبکه های اجتماعی و تاثیر آن در دنیای امروز
دنیای امروز فرآیندی را تجربه می کند که ون دایک آن را سرعت وحشتناک می خواند؛ عصری که در آن فنآوری، سرعت، وابستگی متقابل و در عین حال شکنندگی مفرط به همراه آورده است. در این فرآیند اینترنت از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این خصوص آرای نویسنده کتاب بسیار شبیه به رویکرد زیگموند باومن است که در چهار اثر ارزنده خود تحت عنوان عشق سیال و زندگی سیال ومدرنیته سیال و ترس سیال از سیالیت و شکنندگی جامعه مدرن بویژه در حوزه روابط اجتماعی و تعاملات روزمره جامعه مدرن بحث می کند. ون دایک به گونهای که یادآور مانوئل کاستلز است بر این باور است که زیر ساخت های جامعه جدید فنآوریهایی هستند کهدر تعاریف کلاسیک از جامعه، صرفاَ یکی از ابعاد را شامل می شود.
در حالیکه امروزه جامعه معادل با فنآوری است. ون دایک بر این باور است که تسلط فنآوری به حوزه ادبیات نیز کشیده شده است؛ جائی که در آن عباراتی نظیر "ما در یک دنیای متصل"، "عصر متصل"، "شبکه انسانی" و "جامعه شبکه ای" زندگی می کنیم. ورود شبکههای رسانهای حتی بر ساختار دستوری و نحوی زبان نیز چنان تاثیر گذاشته است که حتی زبان مادری خود - زبان لاتین - را نیز با پیچیدگی های ویژه ای روبرو کرده است. وی بر این باور است که چنین دنیائی به لحاظ امنیت وجود شناختی- آنطور که گیدنز نیز در اشاره به جامعه مخاطره آمیز خاطرنشان می سازد- نه تنها آزادتر نشده است بلکه هرگز اینچنین به هم متصل و وابسته نیز نبوده است.
مدل تیپ های فرهنگی دو فضایی شده:
عاملی، با توجه به نظریه دو جهانی شدن، و دوجهانی شدن فرهنگ، فضای مجازی را به دو فضای مجازی بومی و غیربومی تقسیم می کند. همچنین فضای حقیقی را به دو فضای بومی و غیر بومی تقسیم بندی می کند.
مدل کاربردی برای گزینشگری مخاطبان:
عوامل اصلی این مدل یا در جانب مخاطبان است و یا در جانب رسانه ها.
الف - عوامل مربوط به جانب مخاطب:
- 1 پس زمینه و محیط اجتماعی: تحصیلات، مذهب، طبقه اجتماعی، محیط خانوادگی، علایق و مهارتهای فرهنگی و...
- 2 مشخصه های فردی: سن، جنسیت، موقعیت خانوادگی، شغلی، سطح درآمد، شیوه زندگی و...
- 3 نیازهای رسانه مدارانه: منافع شخصی، معاشرت، منحرف کردن حواس، کسب اطلاعات و...
- 4 سلیقه ها و رجحان های شخصی: ژانرها، قالب ها و...
- 5 عادت های عمومی مربوط به استفاده از رسانه: در اوقات فراغت، در مکان های متفاوت ، توان اقتصادی و...
- 6 آگاهی به گزینه های موجود: میزان و نوع اطلاعات مخاطب، فعال بودن و...
- 7 زمینه خاص استفاده: استفاده جمعی یا تنها، مکان استفاده از رسانه و...
- 8 بخت و اقبال: در معرض رسانه قرارگرفتن بصورت تصادفی و...
ب - عوامل مربوط به جانب رسانه ها:
- 1 سیستم رسانه ای: انتخابها و اولویت های مخاطبان از آرایش سیستم رسانه ای.
- 2 ساختار تدارکات رسانه ای: الگوی کلی چیزهایی که رسانه ها در هرجامعه ای ارائه می کنند با تاثیرات درازمدت برانتظارات بالقوه قراردارند.
- 3 گزینه های محتوایی قابل دسترسی: قالب ها و ژانرهای معینی که در زمان ها و مکان های خاص در دسترس مخاطبان بالقوه قرار دارند.
- 4 اشتهار رسانه ها: آگهی ها، تصویرسازی های رسانه ها به نفع خودشان، بازاریابی گسترده برای برخی تولیدات.
- 5 زمانبندی و نحوه ارائه: سیاست های خاص زمان بندی برنامه ها، جا یابی یا طرح محتوا، پیام های رسانه ای معطوف به راهبردهای رقابتی برای جذب مخاطبان.
در این مدل زمینه های اجتماعی تاثیر بسیار قدرتمندی برای جهت دادن و منظم کردن گزینش های مخاطبان دارند. ترکیب دو مقوله تصورات وارزش گذاری ها عاملی را بوجود آورده که مجموعه کل رجحان های محتوایی نامیده می شود.
روش تحقیق
روش پژوهش این تحقیق، مصاحبه عمیق و کتابخانه ای اسنادی میباشد. مراحل اجرای پژوهش
با توجه به اینکه روش تحقیق انتخاب شده برای انجام این پژوهش مصاحبه عمیق میباشد. اطلاعات با توجه به سوالات طراحی شده در مصاحبه از کارشناسان جمعآوری و ثبت و ضبط گردید. سپس پاسخهای کارشناسان است که از طریق مصاحبه بدست آمده است
شیوه و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها
با توجه به اینکه روش تحقیق انتخاب شده برای انجام این پژوهش مصاحبه عمیق و کتابخانه و اسنادی میباشد. اطلاعات با توجه به سوالات طراحی شده از کارشناسان جمعآوری و ثبت و ضبط میگردد. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها مقولهبندی پاسخ-های کارشناسان است که از طریق مصاحبه بدست آمده است. و در گام آخر با کدگذاری و گروه بندی مناسب مقوله ها به تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه پرداخته شد.
یافته های تحقیق :
با توجه به از نظر کارشناسان و نخبگان و مطالعه کتابخانه ای و اسنادی مهمترین عناصر اثربخش تقویت گفتمان پیشرفت برای مردم به ویژه جوانان ایران اسلامی در فضای اجتماعی شبکه های اجتماعی برای پیشرفت ایران اسلامی با توجه به تاثیرگذاری شبکه های اجتماعی در فضای اجتماعی حال حاضر جهان امروز عبارتند از:
کاهش واکنش های ناخودآگاه، هیجانی و بدون تامل کاربران ایران اسلامی شبکه های اجتماعی در قبال حوادث و پدیده های اجتماعی-اقتصادی با ارسال پیام های صحیح و شفاف در قبال این پدیده ها از رسانه های داخلی به ویژه از رسانه ملی. - این مهم نشان دهنده پایان عصر سانسور در رسانه های جمعی است - افزایش یادگیری از طریق کنش مستقیم از طریق رسانه ملی و رسانه های داخلی برای مردم به ویژه جوانان ایرانی به تناسب
درکهای کمتر متفاوت ناشی از کنشهای واسطهمند - رسانه به مثابهی واسطه - تفاوت های مهمی در ساخت و ساز معانی ایجاد میشود که تعدد معانی واسطه مند را کاهش دهد.
- انتقال داده ها از فیلترهای متفاوت و واسطه مند، بعضا متناقض، باعث گیج شدن و سردرگمی مخاطب در برابر انبوهی از پیامها از رسانه های مختلف با موضوع واحد اما با نتیجه و تحلیلی متفاوت و متناقض خواهد شد - عدم آموزش مناسب سواد رسانه ای در باب شانتاژ، فرافکنی، عوامفریبی و سایر تکنیکهای رسانه های غربی و به رهبری آمریکا در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی انجام می دهند تا به تقویت گفتمان نارضایتی، یاس و فروپاشی در شبکه های اجتماعی در ایران منجر شود. این مهم در راستای تخریب دیدگاه مردم و به ویژه جوانان ایران اسلامی و منحرف کردن آنها از گفتمان پیشرفت و تغییر انتخاب مردم به ویژه جوانان از حالت عقلانی به حالت احساسی در راستای کاهش سرعت پیشرفت ایران اسلامی انجام می شود.