بخشی از مقاله
چکیده
گناهان اجتماعی گونههاي متعددي دارد که هر کدام ارزشی خاص را مورد هدف قرار داده است. در این تحقیق برآنیم که با عنایت به ارزشهاي مورد حمایت از دیدگاه قرآن، گونههاي مختلف گناهان اجتماعی را برشماریم. برخی از این گناهان شخصیت معنوي یا جسمانی افراد را هدف گرفتهاند.
برخی حق مالکیت دیگران را نشانه گرفتهاند. آماج گروهی از گناهان اجتماعی نظام اقتصادي یا نظام اداري جامعه است. دستهاي دیگر امنیت اجتماعی را به مخاطره انداحتهاند و برخی عفت عمومی جامعه را خدشهدار میکنند. جنبه نوآوري تحقیق حاضر این است که تا کنون در پژوهشی مشابه گونههاي مختلف گناهان اجتماعی که هر کدام ارزشی مورد حمایت را پایمال نموده، احصا نشده است.
مقدمه
گناه اجتماعی نابهنجاري است که ارزشهاي جامعه را زیر پا گذاشته است. یکی از اهداف قرآن به عنوان کتاب هدایت، حمایت و حفظ ارزشهاي اجتماعی است. ابتدا به عنوان مقدمه به تبیین مفهوم گناه و تعابیر مختلف گناه در قرآن و مفهوم گناهان اجتماعی میپردازیم، سپس به بیان گونههاي مختلف گناهان اجتماعی با عنایت به ارزش حمایت شده از دیدگاه قرآن میپردازیم.
گناه در لغت بهمعناي: »کار بد، عمل زشت، بزه، جرم، معصیت و نافرمانی.« - عمید، 1389، ذیل واژه - آمده است. برخی از معادلهاي گناه در قرآن عبارتند از:
الف - ذنب: در معناي ذنب راغب اصفهانی آورده است: » الذنب یستعمل فی کلّ فعل یستوخم عقباه اعتباراً بذنب الشیء؛ گناه به هر فعلی که عاقبت بد دارد گفته میشود.
ب - إثم: در معناي اثم آمده است: اثم به معناي گناه است و گفته شده عبارت است از انجام عملی که حلال نیست و در قرآن کریم آمده است: گناه و بغی بدون حق. -
ج - عصیان و معصیت: » عاصی کسی است که از طاعت خدا خارج شده است.
در آیه 9 سوره مجادله میخوانیم: اي کسانی که ایمان آورده اید، اگر با هم نجوا میکنید، با گناه و دشمنی و معصیت رسول االله نجوا نکنید؛ بلکه به نیکی و تقوا نجوا نمایید.«
د - سیئه: سیئه در قرآن بمعنی آثار گناه، شفاعت بد و عذاب و غیره آمده است.
در مورد سیئه آمده است: »الحسنه تقع علی النعمه و الطاعه و السیئه تقع علی البلیه و المعصیه؛ حسنه بر نعمت و طاعت واقع میشود و بدي بر بلا و معصیت واقع میشود.«
در جمعبندي الفاظ فوق باید گفت برخی از الفاظ بهمعناي گناه میباشند؛ مانند ذنب، معصیت، إثم و برخی از الفاظ مانند سیئه به معناي آثار گناه میباشد.
اجتماع در لغت به این معانی آمده است:
-1 دور هم گرد آمدن؛ به هم پیوستن؛ جمع شدن. -2جامعه. -3گروهی از مردم که در یک جا جمع شده باشند.
اجتماعی یعنی منسوب به اجتماع و مراد از اجتماعی در این تحقیق امري است که در جامعه نمود و بروز دارد.
منظور از گناهان اجتماعی گناهانی است که آثار و پیامدهاي آن در اجتماع منعکس میگردد؛ در مقابل گناهان فردي گناهانی است که صرفاً آثاري فردي دارد. براي تحقق گناه اجتماعی حداقل دو شخص لازم است؛ مانند غیبت کردن و دروغ گفتن؛
