کار آموزی آفات و بیماری گیاهان – نگهداری فضای سبز

بخشی از مقاله

مقدمه
در ميان كرات منظومه شمسي كره اي وجود دارد كه قدرت خداوند در قالب حيات آشكار نموده است يك كره اي خاكي بستر حيات را براي فراهم آورد و گياهان سبز را براي ادامة زندگي در قلب خود رويانيد . به انسان به عنوان موجودي متفكر مأوي بخشيد پس از آغاز حيات از زمين شكل گرفت انسان‌هاي غارنشين بفكر ساختن خانه افتادند. آنان بار ديگر نياز به سوي زمين دراز كردند و زمين نيز، به محبت آنها پاسخ داد و اين چنين تمدن از دل زمين آغاز شد.
ديوارهاي بلند و قطور «منع» و «مانع» شهرهاي قديم كه كوچكتر از روستاهاي امروز بودند فروريخت و درهاي بزرگ و كوچك كه باز شد و باز ماند و از انديشه پدرانمان گذشت كه:

به دنيايي بي در و ديوار و خانه هاي يكي شده و آدمهاي بيگانه با مرز و در و ديوار مي توان رسيد.
انديشه بي‌راهي نداشتند. پرچين هاي ساده و كوتاه و سبز و پرگل و گياه و ميوه، با مهرباني هرچه بيشتر و درست تر بگويم با شرمي لطيف و انساني ميان املاكشان خط انداخته بود تا اختلافي هرچند كوچك هم پيش نيايد.

سال و سالياني گذشت، اما آن ديوار بزرگ گرد شهر را كه تكه تكه كرده بودند تا مرزها از ميان برود، به ميان شهر كشيدند و بتدريج پرچين هاي پرگل و گياه به ديوار، و باغهاي پر درخت به خانه هاي چند طبقه بدل شد.
هنوز مادربزرگها و پدربزرگها داشتند از درختهاي سيب و انار و گردو و گلدانهاي شمعداني كنار حوض هاي بزرگ مي گفتند كه نه از درخت نشاني ماند و نه از حوضها و شمعداني ها.

با پيشرفت علوم پزشكي و آموزش بهداشت و نطفه كشتن بسياري از بيماريها و به واپس راندن مرگ و افزودن بر فرصت هاي زندگي و رشد جمعيت نيازهاي جديدي پديد آمد و زمينها از گل و گياه خالي شد.

و همه ماتم گرفتيم كه پس از اين بايد در دنيايي سنگي و سيماني و بيگانه با گل و گياه زندگي كنيم.
اگر ماشين‌ها به جنگلها هجوم برده و طبيعت را با جاده و آسمان خراشهايش ويران كرده است و استخراج نفت و ساختن پالايشگاهها و ايجاد كارخانه ها بسيار و بارها كردن مقدار فراواني سرب و سم و دودهاي خفه كننده در فضاي شهرها بايد راهي براي آشتي كردن با طبيعت – طبيعتي كه انسان بخش بزرگي از آنست و هرچه كرده به اميد آسان كردن زندگي بوده نه ويران كردنش – يافت. ناچار است كه از طبيعت استفاده كند اما تا نهايت ويرانيش نرود، چون ديگر چيزي براي سودآوري و سودبخشي نمي ماند.

اين است كه مهندسين طبيعت به ياري زمين آمدند و به جاي گردو و بن هاي چنان عظيم كه فرو افتاده است و آسمان خراش هاي عظيم تري كه به آسمان سركشيده، گل و گياه را و فضاي سبز را جانشين بخشهاي ويران شده جنگلها و باغها كردند و به ياري آنان گلستانهاي تكه تكه شده جمع آؤري شد و هر تكه در گلدان و گلدانهايي جاي گرفت و به آپارتمانها برده شد تا چون هميشه گل و گياه و انسان به هم برسند و در برابر سنگ و سيمان و آهن تنها نمانند و اين نياز انسان شهرنشين براي بازگرداندن طبيعت سبز به محيط زندگي است، آن طبيعت سبزي كه بر اثر گسترش سطوح سخت و خشك شهرها و بزرگراهها و نفوذ تمدن در مناظر آن از ميان رفته است.

من در پارك جمشيديه از 28 تيرماه مشغول كار شدم و به دليل علاقه زياد تا 28 شهوريور ماه مشغول به كار بودم. در واقع بيشتر كار ما متمركز به گلهاي آپارتماني، تكثير گلها، مبارزه با آفات و بيماريهاي آنها بود. و همچنين در پشت گلخانه زمين چمن و مبارزه با آفات آن و نحوة انتقال گلهاي آپارتماني را به سطح پارك و سرگل زني – جعبه سازي – مبارزه با آفات و بيماريهاي درختان گلابي – سيب را مورد بررسي قرار داديم. اميد است كه با كمك شما استاد عزيز بتوانم مدارك خوبي ارائه دهم.

بنام هستي بخش يكتا
تاريخچه پارك:
احداث پارك جمشيديه به همت سازمان و با كوشش مسئولين امر در سال 1356 انجام شد و در سال 1359 به علت نظامي شدن منطقه درب اين پارك بسته شد.

اين پارك باغي متعلق به جمشيديه دولو بوده است كه تصميم بر آن داشت كه در اين باغ خانه سالمندان احداث نمايد وليكن توسط دفتر شهربانو (فرح پهلوي سابق) اين باغ مصادره شد و دستور ساختن پارك صادر شد و طراحي اين پارك نيز توسط مهندسين، حضرتي و برقه اي و عراقي انجام شد.
اين پارك تحت پوشش شهرداري منطقه 1 و ناحية 4 است و مساحت 2m69000 نوع خندق استفاده شده از اراضي پارك (خالصه خريداري، واگذاري، تفرج) كه تصرفي است.

محل كارآموزي: پارك جمشيديه تحت پوشش ناحية 4 زمان بهره برداري 1359
- نحوه آبياري پارك: به صورت باراني – نهري
- وضعيت كفپوش خيابانهاي پارك به صورت سنگفرش

- وضعيت روشنايي پارك: پروژكتور – پايه چراغn150 – تعداد شعله 120
- مساحت پارك 6900 2m - چمنكاري 200 2m
- گلكاري 2500 2m - معابر 2300 2m
- زمين بازي كودكان 70 2m - درختكاري 66200 2m

- مساحت استخر 650 2m - ساختمانهاي‌اداري250 2m
- رستوران 7 2m - بوفه 9 2m
- نوع حفاظ: نرده اي فلزي - آبخوري 5 عدد سنگي

- سطل زباله 60 عدد سنگي - قفس پرنده دارد
- تلفن عمومي: يك ععدد جلوي درب شرق - تعداد درب: سه درب ماشين رو به شرق
(م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارك) يك عدد درب كوچك
سرويس بهداشتي: سه دستگاه شيوة طراحي پارك: سنگي

مركز ورزشي دارد نيمكت 20 عدد چوبي – 8 عدد آلاچيق
مراكز فروش فرهنگي شامل نگارستان، آمفي تأتر
نمايشگاه يا پاركينگ ندارد
گلخانه و توليدات گياهي دارد
سيستم پخش صوت دارد (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت پارك)
پارك جمشيديه در محدودة شمال تهران واقع در خيابان شهيد باهنر اتست مساحت آن حدود 2m6900 است و در سال 1356 احداث شد و در سال 1359 مورد بهره برداري قرار گرفت. قفس پرندگان و بركه و آلاچيق و خلوتگاه و درياچه و بازي شطرنج قرار دارد. در غرب پارك رستوران و استخر و دفتر پارك و سرويس هاي عمومي قرار دارد. در شرق پارك آب نما، زمين بازي قائم كودكان – گلخانه – آبخوري سنگي مي باشد – در جنوب پارك موتور برق، آب نما شوفاژخانه (3 دستگاه يكي مربوط به دفتر پارك و يكي مال رستوران و ديگري براي گلخانه است.
اين پارك وسيع و زيبا از شمال به كوه ختم مي شود و داراي آب و هواي بسيار خنك و تميزي است مورد توجه عموم مردم خصوصاً ورزشكاران و هنردوستان مي باشد.
موقعيت جغرافيايي:

از شمال به كوه كلكچال ختم شده، از سمت جنوب به منظريه ختم شده. از غرب به جاده كلكچال ختم شده از شرق به خ جمشيديه
طرح و توسعه: شروع 1376 5000 2m
به طور كلي اثرات پاركها از جنبه هاي مختلف زيباسازي و تفريحي و بهداشتي و اثر مستقيم آنها در سلامتي جهاني، رفع خستگي روحي و جسمي غيرقابل انكار است پاركها و فضاي سبز تنها وسيله كاهعش درجه حرارت و بهبود آب و هوا در شهرها به شمار مي آيند و اهميت پاركها در محيط شهري را مي توان به شرح زير خلاصه نمود:

1- پاركها به عنوان عنصر اساسي و مهم و شكل دهندة شهرها هستند
2- آب و هواي شهر خصوصاً (مناطق اطراف پارك) را بهبود مي بخشد

3- پاركها بسياري از نيازهاي انساني اعم از جسمي و روحي را كه عامل شهرنشيني به طور گسترده اي آنرا محدود كرده است جبران مي نمايد
4- پاركها در سلامتي و بهداشتي محيط زيست نقش عمده اي را به عهده دارند

5- پاركها همراه با ساير مراكز خدماتي موجود در پارك، نظير كتابخانه، زمين ورزشي و استخر و ... از مراكز تفريحگاهي، و عمومي مردم مي باشند.
بنابراين از نظر اهميت ويژه و نقش و ارزش پاركها در شهرها سازمان پاركها سعي نموده است خصوصيات و مشخصات پاركها شهرهاي تهران (شناسنامه پارك) اصولاً براي عموم كه از ذهن مي گذرد معلوم باشند. براي جبران كمبودها و توسعه و حفاظت پاركها كه نقش ويژه اي براي كشور ما ايران عزيز دارد باشد.

مشكلات:
1- يكي از مشكلات عمدة پارك كمبود آب مي باشد كه فاقد لوله كشي است (لوله كشي آب شهر) آب آن از چاه تأمين شده است. و در آبياري درختان و درختچه ها مشكلاتي ايجاد مي شود و با وجود داشتن آب نماها زيبا را به سبك خوبي طراحي شده اند و به علت كمبود آب و آب نما خالي و بدون آب باقي مي گذارند.

2- در مورد پرسنل و نيروهاي انساني، باغبانهاي متخصص كم هستند و جوابگوي پارك نمي باشند و اين مسئله از وضعيت پارك كاملاً مشخص است.
3- نحوة خروج زباله نيز با مشكلات زيادي همراه است و با تلفن هاي مكرر (زباله هايي كه با فرقون از سطح پارك خارج مي شود توسط ماشين شهرداري جمع مي شود.

4- پاركها براي استفاده عموم مردم مي باشند و پارك جمشيديه با توجه به وسعت و آب و هواي بسيار مناسب و فضاي سبز و گونه هاي گياهي موجود در آن و نظر به اينكه در مجاورت كوه كلك چال مي باشد مورد توجه هنرمندان، ورزشكاران و كليه اقشار از كودكان و جوانان و افراد مسن مي باشد ولي درب اين پارك از سال 1359 بسته شده است و بلا استفاده مي باشد. و خوب است اقدامات لازم از جانب مسئولين براي باز شدن پارك به عمل آيد. (م- آزاده- 1370 اطلاعات چارت زماني پارك)
«پيشنهادات»

1- نظارت دقيق مسئوولين پاركها بر بازسازي پارك و طرح پيمان كاران، به نحويكه سريعاً انجام گيرد و پارك براي استفاده عموم باز شود.
2- ايجاد و افزايش وسايل سرگرمي كودكان و اختصاص دادن زمين براي فعاليتهاي ورزشي
3- ايجاد پاركينگ

4- علائم راهنمايي براي قسمتهاي مختلف پارك
5- چمنكاري كردن قسمتهايي از پارك همراه با توسعه گلكاري
6- با توجه به موقعيت پارك از نظر منطقه و آب و هوا وسعت آن، ايجاد باغ وحش و افزايش و تنوع پرندگان.
7- نگهداري گونه هاي متنوع به تعداد بيشتر در گلخانه كه از وسعت نسبتاً خوبي برخوردار است
8- احداث بوفه پارك

9- نگهداري از گياهان آبزي و جانوران آبزي (با توجه به داشتن بركه و ... درياچه)
10- حفظ و نگهداري و مراقبت پاركها توسط مردم كه يكي از مهمترين مسائل مي باشد (و تبليغات در اين زمينه از طريق رسانه هيا گروهي و جزوه و كاتالوگ به صورت ساده.
مراكز فرهنگي:

در پارك جمشيديه مراكز فرهنگي و ارشادي، كتابخانه است ولي به علت بسته بودن پارك كتابخانه تعطيل است.
منابع درآمد پارك:
اين پارك منبع درآمد از قبيل قايقراني و فروشگاه گل و بوفه و فروشگاه ماهي و جانوران آبزي و ساير موارد وجود ندارد و تنها رستوراني را دارد كه به علت بسته بودن پارك فعاليتي ندارد.
وضعيت روشنايي:
روشنايي پارك از كنتور برق شهر تأمين مي شود و داراي 150 عدد چراغ پايه بلند (حبابدار) در قسمتهاي مختلف پارك است.
پايه چراغ كوتاه – چراغ آب نما
پروژكتور – چراغ چيني – فانوس و نورافكن

ساير وسايل:
پارك فاقد دستگاه صوتي و بلندگو بي سيم است.
در قسمت شمال پارك 3 قفس پرنده است كه حدود 80 كبوتر و 1 مرغ عشق دارد.
البته پرنده هاي مختلفي از قناري، بلبل، كلاغ در محوطه پارك پراكنده است.
در قسمت شمال پارك آمفي تأتر به مساحت 2m700 كه 600 صندلي دارد و سِن، آمفي تأتر به وسعت 2m95 مي باشد.

1 مجسمة «مشت آب» در قسمت غرب پارك مجاور درب كوچك قرار گرفته است.
2 مجسمة سنگي صورت يكي به شكل مكعب نستطيل كه در 4 وجه آن 4 صورت نقش بسته است يكي به شكل مخروط مي باشد
1 مجسمه به «شكل مكعب مربع» از يك رأس آن بر سكو قرار دارد
منابع آب:
1- منبع هوايي

2- لوله كشي آب شهر
3- چاه: سه حلقه چاه آب در پارك جمشيديه وجود دارد جهت شرب و آبياري درختان و درختچه هاي زينتي استفاده شده است
4- قنات: يك حلقة در سمت شرق و يك حلقه در سمت جنوب و ديگري در سمت غرب پارك است
5- رودخانه
6- كانال
7- فاضلاب
8- درياچه 1 درياچه به وسعت 2m700 در شمال پارك جمشيديه مي باشد
لازم به تذكر است كه قبلاً قوهايي كه در درياچه شنا مي كردند بعد از بسته شدن پارك به باغ وحش انتقال يافتند.
9- استخر
10- حوض
11- بركه در شمال پارك بركه اي به وسعت 2m120 موجود است
12- آب نما 4 آب نما در جنوب شرق به وسعت 2m100 و 2m50 و 1 آب نما به مساحت 2m80 براي آبياري در هفته h12 از آب كلك چال استفاده مي شود بدين ترتيب كه آب از كلكچال (از شمال شرق پارك مي باشند)
در هفته h12 از آب كلك چال استفاده شده.

آبياري: 1- نيمي از آبياري به صورت (شلنگي) انجام شده
2- نيمي ديگر از آبياري: آب از چاه پمپاژ شده و در محوطه توسط فواره پخش مي گردد. (از طريق لوله كشي داخل پارك)
سرويس و تجهيزات رفاهي و بهداشتي

رستوران: 1 رستوران به مساحت 2m700 در حال حاضر بسته است و تعمير مي شود.
آبخوري: 4 مورد آبخوري سنگي (2 عدد در جنوب و 12 عدد در غرب و 1 عدد در شمال شرق مي باشد)
نيمكت: 20 عدد نيمكت چوبي دارد

جاي زباله: 60 عدد جاي زبالة سنگي با دربب فلزي دارد.
توالت دستشويي: 30 دستگاه (شامل 25 توالت زنانه و مردانه است) 1 دستگاه در جنوب 1 دستگاه در غرب 1 دستگاه در شرق است
سرويس خدماتي:

دفتر پارك شامل 1 باب اطاق بزرگ به سمت 2m100 و زيرزميني كه 2 باب اطاق يكي مربوط به باغبان و كمك باغبان و اطاق ديگر مربوط به نگهبان است و هم چنين 1 هال 1 دستشويي و 1 باب آشپزخانه نيز دارد.
امكانات تفريحي كودكان:

زمين بازي كودكان, وسعت حدود 2m70 است كه شامل 1 زيرزميني است به وسعت 2m30 و فاقد وسايل بازي است.
زير درياچه در قسمت شمال نيز يك زمين بازي شطرنج قرار دارد (وسعت 2m50) و قبلاً مهره هاي چوبي شطرنج بسيار بزرگ داشت كه بازي مي كردند و در سراسر اين زمين بازي شطرنج دايره اي شكل است نيز نهر آب است كه براي زيبائي زمين است.
1- زمين واليبال
2- زمين فوتبال
3- زمين تنيس
4- زمين بسكتبال
امكانات و خدمات شهري همجوار
در قسمت شمال پارك: كوه قرار دارد

در قسمت جنوب پارك: خانه مسكوني است (باغ و خانه جمشيد درلو)
در قسمت شرق پارك: اداره كل منظريه
در قسمت غرب: خانه مسكوني است

خطوط اتوبوسراني: خط شمارة 104 از تجريش به جماران

نكات و موارد ديگر:
وضعيت لوله كشي گاز: داخل پارك لوله كشي گاز است و دفتر پارك و گلخانه شوفاژ دارند.
• محوطه پارك و اطراف آن فاقد نمايشگاه عمومي و پاركينگ است و مجسمه تا پايه پرچم دارد.
• پارك فاقد تلفن عمومي است ولي در نزديكي منطقه يك كيوسك تلفن عمومي است.
در وسط پارك (رو به شمال) خلوتگاهي وجود دارد به مساحت 2m400 قرار دارد.
نقشه و مشخصات پارك:

1- نوع حصار يا حفاظ:
از طرف شمال حصاري ندارد و به كوه ختم ميشود. (كوه كلكچال)
از جنوب حصار نرده اي و فلزي به ارتفاع m5/1 دارد.
از غرب حصار نرده اي و فلزي به ارتفاع m5/1 دارد.

از شرق در قسمت زيرين به ارتفاع m1 ديوار سنگي و قسمت بالاي آن يك تكه نرده و يك تكه ايرانيت به ارتفاع m1 است.
وضعيت خيابانهاي پارك به صورت سنگي است
پياده رو و خيابانهاي پارك همه سنگي است و راههاي توي مسير در بين درختان بتونها 5 ضلعي به قطر cm40 قرار گرفته و در قسمتهاي وسط پارك نيز 8 آلاچيق چوبي قرار دارد.

به مساحت 2m50 (م- آزاده- 1370- اطلاعات چارت زماني پارك)
گلكاري و چمن كاري:

مساحت پياده روها 2m2300 و مساحت گلكاري 2m2500 ولي فاقد چمن مشخص و زمين چمنكاري شده است. درختچه ها و بوته هاي زيستي دائمي و چند ساله شامل رز و هفت رنگ و نسترن و شمشاد و ترون و به ژاپني و … است.

درختچه ها و بوته هاي زينتي غيردائمي و 1 ساله شامل نشاء هاي فصلي و اطلسي و بنفشه و ميناحسني و جعفري است.
از ساختمانها و تأسيسات فضاي سبز پارك كلخانه در قسمت شرق پارك قرار گرفته است و به وسعت 2m200 كه حدود 200000 تا قلمه دارد. كه من در اين بخش بودم (م- آزاده – 1370 – اطلاعات چترت زماني پارك)

كل فضاي پارك
وضعيت پرسنلي نيروي انساني:
پشت گلخانه 3 اطاق دارد كه مربوط به كارگران و مقاطعه كاران است.
نگهبان 8 نفر متوسط سن 40 سال و بي سواد.
سه باغبان 1 نفر 56 سال با سواد (در حد سيكل) لازم به تذكر است كه سرباغبان مديريت پارك را به عهده دارد.
باغبان 2 نفر متوسط سن 40 سال بي سواد
كمك باغبان 1 نفر 42 سال بي سواد
نظافتچي 2 تفر 30 سال بي سواد
كارگر 21 نفر (كارگران روزمزد و در آوردن كود و نظافت و آبياري و متوسط سن 30 سال و بي سواد)
مجموعاً 35 نفر
كارهايي كه قرار است در باغ سنگي (توسعه پارك جمشيديه) انجام پذيرد.
1- نواره هاي سنگي شمال آمفي تأتر
2- آبشار مسير شمال و روي آمفي تأتر
3- جوي آب با نقش مار در مسير
4- جوي آب با تركيب سنگ و صخره هاي موجود
5- آب سرسره روي سنگ هاي شيبدار
6- مسير آب چشمه در بالاي سنگهاي موجود
7- چشمه اشك در لابلاي سنگهاي بزرگ موجود
8- گذرگاه تنگ از بين دو سنگ جدا شده
9- آبشار صخره ها
10- راه سنگي كم شيب
11- آبشار سنگهاي پرچين
12- دره نمايشگاه گياهان كوهستان
13- گذرگاه صعود با طناب
14- آبشار دره يوسن
15- ميعاد فرهنگهاي ايران
16- سنگ عظيم واژگون در شمال غرب پارك
17- خانه فرهنگ ايلات كره هاي مركزي جنوب ايران
18- خرس خفته
چارت زماني پارك

البته اين پارك وسيع و بسيار زيبا مي باشد كه توسعة آن بنام بوستان فردوسي از طرف شمال و شمال غربي از سال 1371 تحت بررسي قرار گرفت و در تاريخ 22/10/75 حدود 14 هكتار آن به پايان رسيد تحويل منطقه شد.
فصل دوم:
1- موارد مختلف استفاده از چمن
چمن از گياهاني است كه از ديرباز شناخته شده است و در تزئين گياهي فضاي باز، از آن سوي سده ها تا امروز مورد استفاده قرار مي گرفته است. همكنون نيز يكي از عناصر لازم و جزء لاينفك تزئينات گياهي به شمار رفته.

از چمن امروزه براي پوشش دادن زمين قلعه هاي تاريخي، زمينهاي بازي گلف، فوتبال، باغها و پاركها بصورت وسيع بهره گرفته. در حال حاضر شركت هايي حرفه اي بزرگ موجود هستند كه تنها مشغلة آنها اصلاح بند و بهبود بخشدين به كشت چمن در صنعت فضاي سبز است و در اين زمينه توانائي هاي كسب كرده اند كه در مجمع زيباسازي محيط از طريق كشت چمن و مراقبت هاي اصولي آن. بهترين دستاورد آن است. (1998, Jake.E.ingueis)
موارد استفاده از چمن:

• در محل هاي مسكوني، در خانه هاي شخصي، حياط و محوطة بيرون آپارتمانها همراه با انواعي از گياهان ديگر كه در مجموعه تركيبي زيبا پديد مي آيد.
• در محوطه هاي وسيع، مانند دانشگاه ها، پادگانهاي نظامي.
• استفاده تجاري استفاده توسط شهرداريها

• در تزئينات مكانهايي چون پاركها و زمين ورزشي خصوصي و عمومي مانند استوديومهاي ورزشي و غيره.
موارد استفاده از چمن بسيار گسترده و متنوع است. و در زيباسازي محيط نقش اساسي دارد. و بعنوان صنعتي مستقل مورد توجه است.
خاك:

بستر اصلي زيست گياهان خاك است و گياه چمن فارغ از آن نيست بنابراين خواص كيفي و كمي خاك در رشد و نمو آن نقش اساسي دارد. بعبارت ديگر خواص فيزيكي و شيميايي خاك عامل مهمي در رشد و نموگياه چمن محسوب مي شود در صورتي كه خاك چمن به هر دليلي متراكم باشد رشد و نمو آن بندريج كند و متوقف مي شود رطوبت خاك خود مسئله ديگري است كه با سيستمي آن جاري مي شود. بستگي زيادي به تراكم خاك چمن دارد. ولي چمن هاي مختلف در مقابل تراكم خاك مقاومت بيشتري نشان مي دهند معمولاً در زمين هايي كه عمق خاك زراعتي كم باشد مي توان با افزودن انواع خاكهاي مناسب خاك را اصلاح و آماده كاشت چمن نمود.

بعنوان مثال در زمين هاي سبك مي توان با افزودن مقداري خاك سنگين و مرطوب زراعتي يا آوار يا خاك رسي و در زمين هاي سنگين با افزودن مقداري ماسه يا كودهاي آلي پوسيده و همچنين كودهاي شيميايي مناسب اقدام به كاشت چمن نمود. بطور كلي خاكهاي خيلي سبك و خيلي سنگين براي كشت چمن خاكهاي رسي شني مي باشد.

زيرا در زمينهاي شني رنگ چمن غالباً متمايل به زردي مي گرايد و در زمينهاي شني بعلت خاصيت زهكشي زياد رشد و نمو چندان رضايت بخش نمي توانند باشد خاكهايي كه خيلي رسي و چسبناك هستند براي چمن كاري مناسب نمي باشند زيرا خاك به سرعت سله بستر و رشد و نمو كند مي گردد. براي اصلاح خاكهايي اسيدي مي توان آهك بكار برد.

تهيه زمين چمن
زمين كاشت چمن بايستي نرم، فشرده و سطح آن كاملاً مسطح و هموار باشد برداشتن يك چمن زيبا بايستي عملياتي (مربوط به تهيه بستر كاشت) انجام گيرد كه شامل: خاكبرداري، خاك ريزي تميز كردن زمين است. عمق خاك در رشد و نمو گياه چمن عامل بسيار مهمي است چمن در خاكهاي كم عمق رشد و نمو خوبي نخواهد كرد در خاكهاي عميق و حاصل خيز رشد چمن از نظر كيفيت چشم گير مي باشد لذا عمق خاك مرغوب و مناسب براي چمن حدود 30 الي 40 Cm مي باشد.

مهمترين نكته در تهيه چمن عمليات تهيه زمين شخم زدن است در زمين هائي كه قشر زيرين خاك زراعي سخت و متراكم مي باشد از سوسولز استفاده مي شود در سطوح بزرگ عمليات زمين در پائين انجام مي شود و همراه با شخم مقدار 20 تن در هكتار كود دامي با خاك مخلوط مي گردد. ((1998. Jack.E.ingeis)
در بهار فصل مناسب با شخم مجدد، دندانه كشيدن به منظور خارج كردن بقاياي گياهي، سنگ و كلوخ را آماده براي تسطيح و بقيه عمليات مي نمايند.
زمين چمن پس از آن كه كاملاً تسطيح و ترازبندي شد بايستي خوب كوبيده شود زيرا ريشه هاي چمن در چنين شرايطي بهتر رشد نموده و براحتي پنجه مي زنند. هم چنين پس از رويش عمليات وجين ابياري بدون اشكال انجام مي پذيرد.

براي كوبيدن زمين بهترين راه استفاده از غلطك هاي سبك سنگي و آهني مي باشد كه بهترين موقع غلتك زدن قبل از كشت مي باشد. در برخي مواقع براي سومين بار يعني هنگامي كه اولين چيدن چمدن انجام گرفت براي آن كه ريشه ها بخوبي در زمين جاي گير شوند.
عمليات غلطك زدن تكرار مي شود.

كاشت بذر
پس از آماده شدن زمين و وجود شرايط محيطي مناسب از نظر كاشت عملي بذر بايستي انجام مي گيرد. معمولاً بذرپاشي در پائيز و اوائل بهار به طريقه دست پاشي يه به وسيلة بذرافشان مخصوص انجام مي گيرد. در بذرپاشي با دست عمليات بگونه اي انجام گيرد كه مقدار بذر به ميزان معين و يكنواخت به زمين پاشيده شود و بطور كلي در واحد سطح به يك ميزان معين پخش مي گردد.
مقدار بذر در واحد سطح

بطور كلي مقدار بذر بر حسب شرايط اقليمي و نوع بذر چمن متفاوت مي باشد چنانكه قوه ناميه بذر كم يا ناخالصي زياد باشد ميزان مصرف بذر در واحد سطح افزايش مي يابد معمولاً بذرهاي ريز به مقدار 15 تا 20 گرم در متر مربع (چمن آفريقايي) انواع بذرهاي درست 30-50gr 0انواع چمن هلندي يا رنوي نطنزي) در متر مربع استفاده مي شود اگر كشت در پائيز يا اواسط اسفند انجام گيرد مقدار بذر افزايش مي يابد و براي انواع دانه ريز 20 گرم و انواع دانه درشت تا gr50 m2 توصيه شده است بديهي است كه مقادير فو ق‌الذكر منحصراً مربوط به كشت از نقطه نظر تزئيني فضاي بستر مي باشد در حالي كه اگر به منظور تهيه انواع واريته هاي مختلف بذر چمن كشت شود مقدار مصرف بذر خيلي كمتر از مقادير ذكر شده است. (1998, Jack.Eingeys)
نگهداري چمن:

پس از اولين آبياري بايستي به شرايط اقليمي توجه خاص داشت. اگر هوا نسبتاً گرم باشد مي توان حتي المقدور دوبار آبياري را در هر روز تكرار نمود.
بطور كلي چمن به آبياري منظم نياز دارد. پس از چند روز كه چمن ها سبز شدند و ارتفاع آن ها به 3 الي 4 Cm رسيد بار ديگر غلطك سبكي روي آن مي زنند تا ريشه جوان گياه با خاك تماس پيدا كند و توليد ريشه هاي بيشتر نمايد. پس از آنكه چمن به ارتفاع 5 تا 6 Cm رسيد بايستي چمن را كوتاه نمود توصيه مي شود در مرحلة اول چمن را با دست قيچي نمائيد، زيرا ماشين چمن‌زن در اين مرحله موجب كنده شدن ريشه ها تلف شدن مقدار زيادي از گياه جوان مي شود. اگر هواي ناحيه گرم باشد بايستي چمن هاي چيده شده را روي خود چمن باقي گذاشت تا گياه جوان از تشعشع سوزان آفتاب حفظ شود.
در سال هاي اول بايد حتماً گياهان هرز را با دست كوتاه كنده و بيرون ريخت اگر در اين مورد غفلت شود گياهان وحشي خانواده گندميان و ساي

ر گياهان هرز، بر چمن تسلط يافته و بكلي چمن از بين مي رود. (1998 Jack.E.INGELS)
زياد كوتاه كردن چمن موجب ضعف چمن خواهد شد همچنين توصيه مي شود از آبياري در ساعات گرم روز خودداري و هر بار به اندازة كافي به زمين آب داده شود.

غالباً به علل مختلف از قبيل: بد كاشتن بذر، هجوم پرندگان چمن مورچه و حيوانات در بعضي از قسمت هاي چمن كاري شده تنك سبز شده لازم است مجدداً عمل بذركاري انجام گيرد كه اصطلاحاً اين عمل را لكه گيري مي گويند معمولاً اين كار پس از سبز شدن كامل چمن صورت مي گيرد. و طرز عمل بدين صورت است كه نقاطي كه بذر خوب سبز نشده آن را كمي با شكستن و ميخك و چنگال باغباني خراش داده و بذر را به مقدار معين مي باشند و روي آن پهن اسبي پوسيده پخش مي كنند.

تهيه و تازه كردن چمن:
براي داشتن چمن مرغوب و مناسب علاوه بر ديگر عمليات نگهداري لازم همه ساله در اوائل بهار براي فعال شدن ريشه ها و بهتر جابجا شدن هوا در خاك در سطوح كم و محدود با لنچك زدن و در سطوح وسيع از وسائل مكانيكي استفاده نمود. براي تازه كردن چمن در اوائل بهار مقدار كمي خاك مخلوط با كود پوسيده دامي را در سطح چمن بوسيلة غربال پخش مي نمايند.
كودپاشي:

يكي از مسائل مهم در حفظ و نگهداري چمن دادن كودهاي شيميايي مي باشد. گياه چمن مانند ساير گياهان به بسياري از مواد غذايي از مواد غذايي معدني و آلي نيازمند است افزودن اين مواد بر رشد و نمو چمن اثر فوق العاده دارد.

در يك چمن كاري وسيع تعيين مقدار و تاريخ كودپاشي از طريقه تجويز شيميايي خاك بوطر دقيق و كامل مشخص مي گردد.
در زمين بكر و كشت نشده به ازاء هر هزار متر مربع 40 تا 50 kg كود شيميايي (15 درصد ازت، 15 درصد پتاس، 15 درصد فسفر) توصيه مي شود. معمولاً به زميني كه كود حيواني داده شده يا طبيعتاً زمين قويي و ابادي مي باشد. اين مقدار تا نصف تقليل مي يابد (براي هر هزار متر مربع 30Kg توصيه مي شود)

.
مناسب ترين زمان كودپاشي در اوائل بهار هنگامي كه بوته ها در حال رشد و فعاليت هستند و همچنين در اواخر تابستان يا اوائل پائيز انجام مي گردد در مواردي ديده شده است كه در برگهاي چمن به رنگ تيره و داراي رشد كم مي باشند مخصوصاً انتهاي برگها تغيير رنگ يافته و متمايل به بنفش مي شوند. در اين هنگام لازم است به جاي نيترات، آمونيوم به مقدار Kg10 فسفات آمونيوم براي هر m2100 به زمين داده شود و بلافاصله چم را آبياري كند. (م – منوچهرخان – 1372)
آنچه كه بايد در كودپاشي دقيقاً مورد قرار گيرد مقدار كود لازم يكنواختي پخش در آن در سطح مورد نظر آبياري كافي بلافاصله از پخش كود مي باشد.
آبياري چمن:

در احداث چمن، ابياري مسئله اي اساسي و مورد توجه مي باشد. ميزان آب و فواصل دو آبياري در فصلهاي گرم و خشك بايستي دقيقاً مورد دقت قرار گيرد بطور كلي آب مورد نياز چمن بستگي به عوامل متعددي از قبيل نوع خاك – ميزان رطوبت هوا – ميزان بارندگي – حرارت محيط – نوع چمن و غيره دارد. در خاكهاي سبك و شني چمن را زود بايد آبياري كرد در مناطق گرم توصيه مي شود چمن را هنگامي كه از شدت گرماي روز كاسته شده آبياري نمائيد. امروزه در سطوح وسيع چمن كاري آبياري باراني استفاده مي شود.

علفهاي هرز چمن بر دو نوع مي باشند
1- گياهان هرزي كه 1 ساله بوده و اگر از دانه شدن آن ها جلوگيري شود از بين خواهند رفت. چيدن مكرر چمن ها از دانه بستن علفهاي هرز مزبور جلوگيري مي نمايد.

2- نباتات هرز دائمي بر دو نوع مي باشند: نباتاتي با ريشه هاي عميق مانند گل قاصدك كه حتماً بايد با دست آن ها را كنده و يا به وسيلة مواد شيميايي از بين برد. امروزه بطور كلي براي مبارزه با گياهان هرز غير از خانواده گندميان از علف كش هاي انتخابي استفاده مي شود ولي بطور كلي در سال اول كشت حتماً بايد وجين چين ها با دست انجام گيرد. در سال هاي اخير چند نوع علفكش انتخابي براي چمن به بازار آمده كه از همه مؤثرتر و مطمئن تر 2-4D كلور فنوكسي استيك اسيد مي باشد. علف كش مزبور در اواسط بهار هنگامي كه درجه حرارت ملايم است و در ضمن گياهان هرز، حداكثر رشد و نمو خود رسيده اند بكار برده مي شوند. براي اين منظور دو دفعه هر دفعه به فاصله دو الي سه هفته از هم و هر بار به ميزان gr20 اسيد 2-4D را در بيست ليتر آب حل كرده و با سمپاش روي يكصد متر مربع چمن مي پاشند.
توضيح علفكش 2.4D

فنوكسي ها. اين علفكش را البته هورموني مي نامند. اولين گروه علفكش هاي آلي هستند و بصورت جدي وارد بازار مصرف شدند اولين علفكش از اين گروه 2.4D است كه در سال 1944 به بازار عرضه شد. 2.4D علفكشي است سيستميك كه در گياه شبيه اوكسين عمل مي كند لذا مقدار بسيار كم آن رشد گياه را افزايش مي دهد اما زياد آن تعادل رشد را بر هم زده تنفس را مختل و توليد اسيد نوكلئيك را بر هم مي زند. از اين گروه «MCPA» نيز در ايران ثبت شده است و فقط مخلوط با 2.4.D مورد استفاده قرار مي گرد. مصرف آنها بصورت پس رويشي است و براي كنترل علفهاي هرز پهن برگ در غلات و ذرت و شكر توصيه مي شود.
(2.4.dichlorophenoxy) acetic acid
علف هاي هرز چمن و مبارزه با آن ها:
اين عمل از زمان تهيه زمين آغاز مي شود. بدين معني كه در موقع تهيه زمين بايستي كه ريشه گياهان هرز را هنگان شخم يا بيل زدن يا ساير عمليات تهيه زمين به هر ترتيبي كه ممكن است از خاك خارج نمود. پس از سبز شدن چن لازم است دو الي 3 مرتبه علفهاي هرز چمن را وجين نمود. بطور كلي بذور علف هاي هرز و خودرو توسط آب. كودهاي دامي و آلوده بودن بذر چمن در مزرعه انتشار مي يابد و پس از مدت كوتاهي گاهي هم زمان با رشد بذور چمن موجب تخريب و نابودي چمن مي شوند.

لازم است قبل از كاشت زمين مورد نظر را همانند زميني كه براي بذركاري آماده مي كنند تهيه كنند. براي آن كه ريشه ها بتوانند در آغاز با خاك تماس بيشتري يافته و در خاك نفوذ نمايند يك لايه از سطح فوقاني را بوسيله شنكش يا هر وسيله ديگر نرم و آماده سازند سپس قطعات چمن را مطابق طرح نزئيناتي برروي

خطوط مستقيم كنار يكديگر قرار مي دهند به گونه اي كه در بين قطعات فاصله وجود نداشته باشد. قرار دادن قطعات يگونه اي باشد كه ارتفاع آن در همه سطوح يكسان و از يك شيب مشخص و همين برخوردار باشند. براي اين كه قطعات كاملاً به هم چسبيده مي توان به كمك لبه بيل آن ها را كمي فشار داده به هم نزديك تر نمود. هنگامي كه قسمتي از سطح زمين پوشيده از چمن نشد بايستي بوسيلة يك تخماق چوبي غلطك سبك كمي آن ها را كوبيده و توسط آب پاش

ابياري نمود. روز بعد پس از كاهش رطوبت مقداري خاك غربال شده و نرم روي چمن مي پاشند تا اگر شكاف هايي وجود داشته باشد آن ها را پر نمايد. گاهي ضروري است در فواصل خالي مقداري از بذر همان نوع چمن بطور دست پاش تا پس از رشد فاصله بين ان ها را پر نمايند. در زمين هاي شيب دار براي آن كه چمن حركت نكند معمولاً ميخ هاي چوبي كه در فواصل قطعات گذارده مي شود از حركت آن جلوگيري مي نمايند. (طراحي باغ و اخداث فضاي سبز – غزاله – روحاني – انتشاران فرهنگ جامع)
كاربرد تزئيناتي چمن:

اصولاً طرز تهيه نقشه دكوراسيون باغچه و باغ بحثي مفصل و در بخش هاي پيشين بدان اشاره شده است ولي نكتة اساسي ان است كه قبل از اجراي عمليات چمن كاري مطابق نقشه راهروها و پياده روهاي داخل چمن مشخص و عمليات ساختماني انجام مي شود و سپس اقدام به چمن كاري مي گردد ولي در مواردي مشاهده مي شود كه پس از احداث چمن وجود راهروها و يا خطوط ارتباطي خاصي در ميان آن ضروري است. نخست بر آن كه ابعاد معيني از چمن برداشته شود. قطعات سنگي يا چوبي و … برحسب طرح مورد نظر در محل خود روي چمن قرار دادن و توسط تيغه يا بيلي نازك اطراف آن قطعات را بريده و بعد چمن را بيرون آورده و تخته سنگ يا هر نوع مصالح ديگر را جايگزين آن مي نمايند. براي استحكام بخشيدن به قطعات گاهي لازم است از سيمان يا مواد ساختماني محكم در زير قطعات ريخته و بعد عمل جايگزيني انجام مي شود.

بايستي براي ايجاد يكنواختي و محكم كردن قطعات روي آن ها را با تخماق يا غلطك آرام كوبيد تا شكل و طرح واقعي سنگ چيني مشخص و زيبا جلوه نمايد.
در سطوحي كه چمن همراه با حاشيه هاي گل كاري مي باشد براي جلوگيري از تداخل و پيشروي چمن در سطوح گل كاري و بهم خوردن طرح تزئيناتي حد فاصل بين گلكاري و چمن از نوارهاي رنگين لنيوليوم يا آجر و ديگر مصالح ساختماني استفاده مي شود. در هر حال چمن كاري تنها به منظور ايجاد فضاي سبز يا فضائي براي بازي نيست بلكه بصورت قطعات و پلاتها يا اشكال خاص در تزئينات بكار مي رود البته اين به سليقه طراح و اهداف آن بستگي دارد.

گاهي در سطوح وسيعي چمن كاري بر حسب خصوصيات طرح در قسمت هائي از چمن، باغچه هاي سنگي همراه با گياهان تزئيني ياكوتاه و دائمي احداث نمايند. همچنين در سطوح وسيع با ايجاد تپه ها يا برجستگي هائي اشكال كوچكي از طبيعت سبز را پديد مي آورند و روي آن ها بطور پراكنده تك بوته هائي غرس مي كنند.

بررسي گياهان در طراحي فضاي سبز و مباره با آفات آنها:
كسانيكه شيفتة طبيعت و گياه هستند سعي بر آن دارند تا آنجا كه امكانات فضاي شان اجازه مي دهند همسايه و همجوار گياهان مورد پسند خود باشند شايد از همين جا گل بازي و پرورش گياهان در آغوش مشتاقان آغاز شد تا آنجا كه تمامي زندگي برخي از انسان ها منحصر به رويش و خلق نمونه هاي زيبا و متنوع گياهان گرديد. برخي از متخصصين و هنرمندان هر يك از اين گياهان را مانند كلامي گريزان و فرار در ذهن شاعر و فراخوانده و از تركيب رنگ ها و فرارداد نشان نزديك يكديگر طرح هاي تبليغ و شاهكارهائي كه ناشي از طبع روان هنرمند است بوجود آورده اند. (گلكاري و پرورش گياهان زينتي تأليف دكتر احمد خليقي انتشارات روزبهان – سال 1374)

چنار: Platanus Orientalis
چنار از خانواده Platanaceae و بومي اروپايي مي باشد. در ارتفاعات مختلف تا 2300 متر ار سطح دريا انتشار دارد. اين گونه داراي واريته هاي متعدد همراه با تنوع شكلي در برگها مي باشد. اين جنس در تزئينات كاربرد زيادي دارد.

نارون: Ulmus SP
از جنس خانوادة اولاسه است. سه گونه آن در ايران موجود است. برخي از گونه هاي آن در شمال ايران و در جلگه هاي ساحلي درياي خزر انتشار دارد چوب آن از نظر صنعتي كاربرد بسياري دارد. گونه معروف آن درختي است كه به فارسي به آن را اوجا مي نامند و داراي ارقام و واريته هاي متفاوت مي باشد كه واريته جنگلي آن فرق دارد. واريته هاي مختلف اين جنس و گونه بطور تزئيني در باغ ها – پارك ها – و خيابان ها مورد استفاده قرار مي گيرند. بعنوان مثال نارون چتري كه در باغ ها بعنوان درخت سايه اندازه و در باند وسط خيابان ها حاشيه هاي پياده روها همراه با سوزني برگان ماشته مي شود.
تاج اين گياه تقريباً كروي بوده. و معمولاً از طريق پيوند بدست مي آيد.

فصل سوم:
«نگهداري فضاي سبز»
نگهداري گياهان:
براي اينكه يك طرح فضاي سبز به اوج زيبائي خود برسد. لازم است گياهان اين فضا به بلوغ نهايي خود برسند و همچنان سالم و شاداب بمانند.
بنابراين براي رسيدن به اين هدف مراقبت از گياهان همچنان طراحي و كاشت صحيح از اهميت بسيار برخوردار است. و مسئولان اين كار افزون بر داشتن معلومات در نگهداري گياهان ضرورت دارد در زمينه هاي ايجاد و نگهداري و پرچين گياهان پوششي و بالارونده هم اطلاعاتي داشته باشند و بار برنامه منظم كه شامل مواردي مانند آبياري، كوددهي، مالچ پاشي، هرس در زمستانگذراني است به اين مهم بپردازند.

آبياري watering
براي انتخاب طريقة آبياري و تناوب صحيح آن معمولاً بايد به عوامل اقليمي و خاكي آن منطقه نيز توجه داشت. نخستين و اصلي ترين هدف از آبياري ياري رساندن به گياه است.

در گسترانيدن ريشه به منظور استقرار در خاك و بعد تأمين آب مورد نياز گياه در رشد فعال و كسب سلامت و طراوت آن با يك برنامة صحيح آبياري در فصل رشد مي توان به گياه ياري داد تا خسارت زمستاني آن تقليل يابد، آبياري با عمق نفوذ زياد و نامنظم بر آبياري سطحي منظم رجحان دارد بهترين روش آبياري اين است كه بتواند خاك را دست كم تا عمق 3-40Cm مرطوب نگه دارد. بنابراين عوامل اقليمي تناوب آبياري از روي يك باره تا هفته اي يك بار تغيير باشد.
كوددهي

بيشتر گياهان بطور طبيعي پس از استقرار در خاك مي توانند به حيات و رشد خود ادامه دهند ليكن كوددهي سالانه رشد بهتر و جسم سالمتر براي گياه به ارمغان مي آورد.
چنانچه در زمين شخم زده و درختچه كاشته شده باشد بهترين موقع كوددهي آن در اواخر زمستان يا اوايل بهار است. مقدار اين كود بايد در هر 20 تا 30 متر مربع حدود 5/0 تا 5/1 كيلوگرم كود كامل ديرتجزيه شوند باشد در هنگام كوددهي بايد دقت شوند تا كود با قسمت هوائي درخت يعني شاخ و برگ تماس نيابد چرا كه در صورت تماس كود باعث سوختگي در برگ مي شود. به هنگام كوددهي چنانچه سطح خاك كاملاً خشك باشد بهتر است پس از پراكندن كود با چنگك

باغباني سطح خاكرا تراشيده شود تا خاك با كود مخلوط گردد. آبياري پس از كوددهي نيز امري است لازم. كود را معمولاً در اواخر فصل رشد به گياه مي دهند چنانچه باغبان زودتر از اين هنگام به اين كار اقدام كند درخت يا درختچه بر اثر جذب نيتروژن شاخ و برگ بيشتري مي گستراند و اين شاخ و برگ هاي تازه بعلت فقر بنية لازم با ريختن سرماي شديد زمستاني خسارت زيادي خواهند ديد.
مالچ پاشي
مالچ ها پس از مدتي بايد تعويض شوند چرا كه مالچ هاي آبي با تجزيه خود هوموس و محل كشت مناسب را براي رويش علف هاي هرز بوجود مي آورند و مالچ هاي موثر نيز مي پوسند. بايد توجه داشت كه قبل از مالچ پاشي جديد مالچ هاي قديمي بايد جمع آوري شوند زيرا در غير اينصورت لاية سطحي خاك ضخيم تر مي شود.
هرس درختان و درختچه ها:
حذف قسمتهايي از گياه به منظور بهبود شرايط مرفولوژيكي و تأمين سلامت آن در اصطلاح كشاورزي هرس ناميده شده بسياري از باغبانان و مردم به چنين كاري دست مي يازند لكن اغلب آنها روش درست هرس را نمي دانند هرس معمولاً اثر دارد كوتاه مدت و دراز مدت اثر كوتاه مدت آن است كه گياه رفته رفته شكلي ديگر مي يابد. هدف نهائي از عمل هرس در واقع رسيدن به همان شكل محسوب مي شود.
زمان مناسب هرس
اغلب كارشناسان و باغبانان ترجيح مي دهند تنها زماني به هرس درختان اقدام كنند كه تراكم كاري آنها كمتر شده باشد يا در موقعيتي قفرار داشته باشند كه اطمينان حاصل كنند هرس درختان از درآمدهاي مالي آنان نمي كاهد. بايد دانست كه شماري از گياهان در زمانهاي خاصي نسبت به هرس خساسيت نشان مي دهند بنابراين اين درختان در مقطع معيني از سال مي توان آنها را هرس كرد.
الف: هرس زمستانه:
آز انجا كه در فصل زمستان از حجم كار اغلب باغبانان تا حد چشمگيري كاسته مي شود بنابراين تمايل به هرس در اين فصل بيشتر ديده مي شود. با ريخته شدن تمام برگهاي درختان در اين فصل ارزيابي و تشخيص الگوي شاخه هاي درخت بسيار آسان مي شود اما عيب هرس زمستانه در اين است كه بدليل عرياني شاخه ها از برگ تشخيص شاخه هاي زنده ازمرده به سادگي ممكن نمي شود.
ب: هرس تابستانه:
برعكس زمستان در تابستان خحم كار باغبان كه حداكثر خود مي رسد هم از روي فرصت مناسبي براي اين كار بدست نمي آورند.
حسن هرس تابستانه اين است كه شاخه هاي آفت زده و بيمار از شاخه هاي سالم به سادگي قابل تشخيص هستند و نيز پس از هرس گياه فرصت كافي براي ترميبم زخم هرس را در اختيار دارد عيب هرس تابستانه در اين است كه بر اثر انبوهي شاخه ها از برگ ديد كاشت به تشخيص الگوي شاخه ها وجود ندارد.
ج: هرس پائيزه:
مهمترين زمان هرس در اوايل پائيز است. در اين فصل گياه براي ترميم زخم ها فرصت كافي دارند البته گياهاني در اوايل بهار شكوفه مي دهند بنابراين در پائيز هرس شوند. زيرا جوانه هاي شكوفه در اواخر پائيز ايجاد مي شوند و هرس پائيزه اين جوانه ها را نابود مي كند هرس پائيزه بيشتر در مورئ گياهاني كه در اواخر بهار يا تابستان گل مي دهند و جوانه هاي گل مي دهند و جوانه هاي گل خود را در بهار ايجاد مي كنند كاربرد دارد.
د: هرس بهاره:
در بهار هم حجم كار تا حدودي از انجام هرس مي كاهد در اين فصل ظهور جوانه و برگهاي جوان در آغاز فصل رشد تشخيص شاخه هاي مرده را از شاخه هاي زنده آسان مي سازد.
از طرفي برگها هم هنوز آنقدر انبوه نشده داند تا بتوانند سد بصري ايجاد كنند. همچنين گياه فرصت ترميم زخم ها را نيز دارد. بعد از هرس برگها مقاطع هرس شده را مي پوشانند تا در برابر ديد نباشند. چنانچه گياه از نوعي است كه در اوايل گل مي دهد بهتر است. بعد از گل دادن ادقام به هرس آن بشود و اگر گياهي داراي فشار بالاي شيرة گياهي باشد تا تعديل اين فشار احتمالاً تا پائيز تبايد هرس شود. از اين قبيل گياهان مي توان افرا – قوس – گردو و گياهان شيره دار از خانواده افرا نام برد.

روش هاي هرس:
روش هاي هرس درخت يا درختچه بستگي دارد به تعداد شاخه هايي كه نياز به هرس شدن دارند شاخه هاي قطور اصلي را معمولاً با روشي تحت عنوان هرس سربرشي هرس مي كنند به هنگام هرس شاخه هاي قطور اغلب اتفاق مي افتد كه پيش از بريدن كامل شاخه بر اثر سنگيني آن شاخه مي شكنند و در پي آن قطعاتي از پوست درخت كنده مي شود. روش هرس سه برشي در حقيقت براي جلوگيري از چنين كاري سودمند است بايد توجه داشت كه برش سوم

بايد حتي الامكان به تنة درخت نزديك باشد و پس از پايان كار، زخم ايجاد شده از برش بوسيلة چسب هرس پوشانده شود. اين قبيل چسب هاي هرس در اوزان مختلف در فروشگاه هاي وسايل كشاورزي يافت مي شوند البته بر طبق آخرين تحقيقات انجام شده در اين مورد چسب هرس خود عامل تأخير در التيام بافت گياهي آسيب ديده از برش است از اين رو چنانچه در به كار بردن اين وسيله ترديدي در كار باشد يا كاربرد آن نهي شده باشد بهتر است از استفادة آن پرهيز شود. براي هرس درختچه ها يكي از روش هاي زير را بكار مي برند:

1- هرس تنك:
كه شاخه هاي نزديك به هم در تاج درختچه ها را برش مي زنند. معمولاً شاخه هاي سالخورده بيمار و آفت را حذف مي كنند. درنتيجه اين گونه هرس، ميوه اي بزرگتر و گلهاي بهتري توليد مي كند.
2- هرس سرشاخه:

اين روش بمنظور كوتاه كردن شاخه ها و محدود نگاه داشتن اندازه درختچه به كار رفته چنانچه درختچه بيش از حد متعارف بلند و پرپشت شده باشد مي توان از هر دو روش استفاده نمود. در هرس سرشاخه ها محل برش اهميت بسيار دارد. چنانچه مقدار زيادي از شاخه ها در بالاي جوانه تا برش باقي بماند. اين مقدار بعداً خشك مي شود – اين محل مركز بيماري و آفت خواهد شد. گاهي نيز پوسيدگي اين نقطه به طرف مركز گياه گسترش مي يابد. بنابراين بايد دقيقاً در بالاي جوانه و در سمت نقطة رشد جوانه واقع شود. در هنگام انتخاب جوانه بايد توجه داشت جوانه هايي كه به طرف بيروني گياه رشد مي كنند بايد انتخاب شوند تا شاخه جديد بسوي داخل گياه رشد نكند. چنانچه درختچه داراي دو جوانه در مقابل يكديگر باشد يكي از آنها ضعيف تر است بايد حذف شود.
زمستانگذاراني فضاي سبز

ازجمله خسارت مهلكي كه به گياهان دايمي فضاي سبز وارد مي آيد خسارت زمستانگذارني است. اين خسارت ممكن است عامل طبيعي يا انساني داشته باشد و نيز گاهي قابل پيش بيني است. و در زماني به كلي غيرمترقبه بنابراين پاره اي از اين عوامل را مي توان از سر راه برداشت اين خسارات همچنين ممكن است هم گياهان و هم اجزاي تزئيني بيجان را در بر گيرد.

از اين روي حفاظت تمام پديده هاي فضاي سبز اعم از گياه از گياه و چراغ روشنائي و آب نما و امثال آن بر عهدة مسئولان فضاي سبز است. (خيام – فولادي تالايي انتشارات سازمان و پارك ها و فضاي سبز شهر تهران)
روش كاهش خسارات زمستاني:

با آماده سازي فضاي سبز مي توان براي مقابله با برخي از عواملي كه خسارت زمستاني به بار مي آوردند تدابيري انديشيد پاره اي ديگر از خسارات زمستاني نيز از همان آغاز طراحي فضاي سبز با طراحي خوب و مناسب خنثي و بي اثر كرد. ليكن بعضي ديگر را فقط مي توان كاهش داد. برخي ديگر هيچ فايده اي ندارند.

بادسوختگي:
در همان ابتداي كار با انتخاب درختان و گياهان خزان دار به جاي گياهان هميشه سبز در مناطق بادگير آسيب بادسوختگي را مي توان خنثي كرد. چنانچه وجود گياهان هميشه سبز در باغ و پارك اهميت بسيار داشته باشد؛ اين گونه گياهان از پيش داراي مكانها كاشته شده باشد. در اين صورت خسارت بادسوختگي به شرح زير مي باشد و مي توان آن را كاهش داد:

• تهيه پوششي از كرباس براي گياهان در طول سرما
• كاربرد مواد ضد تعريق در اواخر پائيز و زمستان به منظور جلوگيري از كاهش آب بافت ها استفاده داز مواد ضد تعريق براي درختان تنومند معقولتر و امكانپذيرتر از پيچيدن آنها در كرباس است. چنانچه در منطقه اي سرماي شديد به اوج خود برسد تلفيق هر دو روش ضرورت دارد.
كاهش شديد دما

در مقابل آسيب تنها مي توان گياه را تا حدودي مصون نگه داشت. چنانچه عامل خسارت بادهاي سرد باشند در اين صورت بهتر است گياه در منطقة تحت حفاظت و در پوشش كرباس نگه داشته شود. گياهان مشخصي مانند رزها را مي توان در پائيز به طور كامل هرس كرد و گلها را نيز در زير مالچ مي توان تحت حفاظت قرار داد. چنانچه خسارت ناشي از اماس خاك باشد مالچ مي توان از نرم شدن يخ زدگي متناوب خاك جلوگيري كند. براي طولاني تر كردن عمر گلهاي يكساله چنانچه پيش بيني يخ زدگي در پائيز كار باشد بهتر است برگها و قسمت هميشه سبز فوقاني را پيش از فرا رسيدن شب و كاهش شديد و دما آب پاشي كرد. تبديل آب به يخ به تدريج گرما را آزاد مي كند و از يخ زدگي ناگهاني بافتها نيز جلوگيري مي نمايد.