بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه اهمیت و نقش فضایسبز شهری در حیات شهرها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آنها در سیستم شهری و بازدهیهای متنوع آن انکارناپذیر است، تا آنجا که کاربری فضایسبز در شهرها و سرانه آن یکی از مباحث اساسی در برنامهریزی و مدیریت شهری تلقی میشود.
کارکرد های اجتماعی،کالبدی، زیست محیطی و روان شناختی فضاهای سبز امری بدیهی است، و در این میان از نقشهای بسیار تعیین کننده فضای سبز در شهرها، تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، لطافت هوا و جذب گرد و غبار و تولید اکسیژن، زیبایی بخشیدن به سیمای بصری شهری ، کاهش آلودگیهای صوتی، اثرات مثبت بر روحیه شهروندان را میتوان نام برد. لذا رشد و توسعه شهری، مسائل زیست محیطی، وجود انواع فضاهای سبز و توسعه آن برای همیشه موضوعی مهم و اجتناب ناپذیر شده است.
در این پژوهش ضمن تحلیل و بررسی وضعیت موجود فضاهای سبز، معیارها و سرانههای استاندارد موجود ، تحلیل و ارزیابی استراتژیها و راهکارهایی ارائه شده در راستای بهبود هر چه بیشتر کاربری فضاهای سبز شهری بیان شده است و چگونگی توزیع مکانی فضای سبز و اثرات آن بر شعاع خدماتی و عملکردهای فضای سبز شهری با استفاده از نرم افزار آماری Google Earth در مقیاس شهر کامیاران مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج حاصله نشان می-دهد که بایستی شهرداری کامیاران نسبت به وضعیت کنونی فضای سبز شهر کامیاران تهیه طرح جامع را آغاز نماید و با تاکید بر حفظ و نگهداری فضاهای سبز کنونی افزایش سرانه به حد استاندارد ملی باتوجه به شرایط و موقعیت طبیعی شهر کامیاران ادامه پیدا کند.
مقدمه :
با افزایش جمعیت و توسعه و گسترش شهرنشینی انسانها به تدریج از طبیعت دور شده اند و تراکم بیش از حد جمعیت و دخالت در محیط طبیعی و ایجاد محیط های انسان ساخت، نیازهای زیست محیطی، جسمی و روحی انسان را بیشتر بروز داده است
از طرف دیگر تمرکز بیش از حد فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در شهرهای بزرگ باعث هجوم جمعیت به این شهرها شده و به دنبال آن نیاز به فضاهای تنفسی شهری را هر چه ملموس تر میکند.
فضای سبز می تواند خدمات اجتماعی و روانی بسیار زیادی ارائه دهد و به عنوان عاملی که می-تواند نقش بسیار مهمی در توانمند ساختن شهرهای جدید و همچنین ساکنان آنها داشته باشد، عمل کند
بیتردید فضای سبز و پارکهای شهری را باید در زمره اساسیترین عوامل پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروز به شمار آورد که اگر به صورت صحیحی برنامهریزی شوند، در سالم سازی جسم و روح انسان تأثیرات مطلوبی خواهند داشت ؟مکانیابی بهینه خدمات شهری باعث کاهش هزینههای مدیریت شهری و هزینه دسترسی میشود و تحقق عدالت اجتماعی را به دنبال دارد و امکان زیست بهتر، رفاه و آسایش شهروندان را فراهم میآورد
مکانیابی نادرست فضاهای شهری در نهایت منجر به ایجاد ناهنجاریهایی ازجملهْ استفاده کم کاربران از فضاهای ایجاد شده، ایجاد محدودیت در ارائه طرح معماری مناسب، ایجاد محدودیت در انتخاب و چیدمانگیاهی مناسب، آشفتگی در سیمای شهری، مشکلات مربوط به آبیاری و اصلاح خاک، عدم تعاملات اجتماعی نامناسب، مشکلات مدیریت و نگهداری کاهش امنیتروانی و اجتماعی و غیره شده است
بعضا گفته شده که استانداردهای فضای سبز با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف متغیر و بین ٌِ تا ًُ متر مربع و در بعضی از نقاط تا ًّ متر مربع پیش بینی شده و با توجه به افزایش جمعیت شهرها در نظر گرفتن این فضاها بایستی متناسب با نرخ رشد جمعیت در چند سال آینده باشد
تعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلماتیک منطقه و شهر دارد، بر این مبنا باید گفت سرانه فضای سبز در یک شهر کویری و یا یک شهر بزرگ مانند تهران نمی-تواند شرایطی همانند با یک شهر ساحلی در استان مازندران داشته باشد، با وجود این، اطلاع از استانداردهای فضای سبز میتواند به عنوان هدایت گر فعالیتها و خط مشیها به شمار آید.
براساس مطالعات و بررسیهای وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین ْ تا ٌٍ مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد - ًٍتا ٍِ مترمربع برای هر نفر - رقم کمتری است. با وجود این، در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به ویژگیهای متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها، با اختلافاتی همراه است
در قرن پانزدهم میلادی و برای اولین بار انسان خود را سازنده و بازیگر اصلی شهر به حساب آورد و شهرها را با ایجاد میدا ها، فضاهای سبز، چشم اندازها و چهار راههای زیبا ذهنیت بخشید. به همین سبب کاربری فضای سبز، جدای از اهمیت آن در شهرها، به عنوان بخشی از طبیعت در محیط انسان ساخت شهرها می تواند نشان از گرایش انسان به طبیعت و یا قدرت انسان در ارائه طبیعی خودخواسته و مطابق با آرمان های خود باشد
با گسترش سریع شهرها و افزایش تکاثری اطلاعات که باید برای مدیریت شهری پردازش شوند، امروزه برای تمام متخصصان و مدیران شهریمشخّص شده که مدیریت و اداره ی امور مختلف شهرها با ابزارهایسنّتی ممکن نیست بنابراین برنامهریزی این گونه فضاهای شهری به منظور بهبود شرایط محیطی و پالایش هوا و همچنین برنامهریزی فعالیتهای مکمل بایستی در مقیاس کلان مورد توجه قرار میگیرد. شناخت دقیق عملکرد فضاهای سبز به شهرساز امکان میدهد تا برنامه-ریزی و طراحی آن را متناسب با نیازهای جامعه و همچنین توجه به استانداردها و معیارهای به دست آمده به انجام رساند
ویژگیهای طبیعی و انسانی محدوده مورد مطالعه، شهر کامیاران:
شهر کامیاران که مرکزیت شهرستان مربوطه از شهرهای استان کردستان میباشد در جنوب استان و در مسیر راه سنندج به کرمانشاه قرار گرفته و در موقعیت دقیقه'54 درجه 46 طول شرقی و دقیقه'47درجه34 عرض شمالی از نصفالنهار گرینویچ و در ارتفاع متوسط 1340 متر از سطح دریا واقع شده است. این شهر در دامنه جنوبی ارتفاعات شمالی دشت حاصلخیز بیلهسوار - در استان کرمانشاه - قرار گرفته است.
کامیاران در مقیاس شهرستان در زمره مناطق کوهستانی و جزء منطقه پیشکوههای داخلی زاگرس محسوب میگردد و دشت کامیاران در شمال این رشته کوه ها قرار گرفته است. این دشت از شمال به رشته کوههای هزارمرگ، از شرق به کوه داربسر، سیاه کمند و برفهچال و از جنوب و غرب به رشته کوه های زاگرس محدود می باشد. شهر کامیاران در حوضه آبریز رازآور واقع است. رودخانه کامیاران - خربلان - مهمترین جریان سطحالارضی شهر میباشد که در جهت شمالشرقی به جنوبشرق از شهر کامیاران عبور مینماید. وسعت شهر بالغ بر 6830374 مترمربع است.
