گزارش کارآموزی شرکت هپکواراک ( ساخت ماشین آلات راهسازی )

بخشی از مقاله

گزارش كارآموزي شركت هپكواراك(ساخت ماشين آلات راهسازي)

پيشگفتار
**************
شركت هپكو به عنوان يكي از مهمترين و معتبرترين شركتها در زمينه ساخت ماشين آلات راهسازي در ايران مطرح مي باشد كه از آن مي توان به عنوان يكي از بهترين مكانها براي كارآموزان ياد كرد.كارآموزان مي توانند براي فراگيري و تطبيق رشته خود به اين مكان مراجعه كنندودر رشته هاي مختلف مانند:برق(قدرت و الكترونيك)،مكانيك،عمران و اكثر رشته هاي فني و مديريت به كارآموزي مشغول شوند.

بخش مرتبط با رشته برق و شاخه الكترونيك در شركت هپكو،سيستمهاي PLC و CNC مي باشد كه در اين گزارش به آنها پرداخته ام.
در پايان لازم مي دانم كه از زحمات بي شائبه جناب آقاي مهندس رضا عبدالهي سرپرست محترم كارآموزي واستاد راهنما جناب آقاي دكتر سالمي،كه در آموختن دانسته هايشان به دانشجويان از هيچ كوششي دريغ نمي كنند تشكر و قدرداني نمايم.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول : آشنايي با مكان كارآموزي
تاريخچه شركت هپكو و روند تكاملي آن……………………………………………………………2
امكانات موجود در شركت هپكو ……………………………………………………………………..4
كارگاه عمليات اوليه…………………………………………………………………………………….10
ليست محصولات…………………………………………………………………………………………13

فصل دوم : ارزيابي بخش هاي مرتبط با رشته عملي كارآموز
نحوه عملكرد تعميرات ماشينكاري خدمات فني………………………………………………….15
ايرواستاتيك وهيدرواستاتيك………………………………………………………………………..17

فصل سوم : آزمون آموخته ها و نتايج
PLC ………………………………

………………………………………………………………………20
سيستم كنترل لاجيك قابل برنامه ريزي PLC ……………………………………………………25
مقايسه PLC با يك كامپيوتر معمولي ……………………………………………………………..38

فصل چهارم : دستگاههاي CNC
دستگاههاي CNC ……………………………………………………………………………………...41
ملاحظات اقتصادي………………………………………………………………………………………44

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 2

تاريخچه شركت هپكو و روند تكاملي آن
شركت هپكو در 1354 شمسي با هدف توليد ماشين آلات راهسازي،با سرمايه گذاري بخش خصوصي و سازمان گسترش و نوسازي صنايع و همكاري شركتهاي اينترناش،پوكلين،ساكايي،دانيا پاكولوكومو در زمينه مونتاژ محصولات در زميني به وسعت 90 هكتار در شهر صنعتي اراك شروع به فعاليت نمود .
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با توجه به سياستهاي دولت جمهوري اسلامي در زمينه خودكفايي نياز به توسعه و تعميق فعاليتها در جهت ساخت اين شركت توانست در زمينه هاي فضايي توليد،ماشين ابزار و تعميق و توسعه ساخت به پيشرفتهاي چشمگيري دست يابد.اين فعاليتها ابتدا با كپي كاري غلطك آغاز شد و سرانجام در سال 1363 طي يك مناقصه بين المللي قرارداد انتقال تكنولوژي با شركت ليبهر آلمان براي توليد دو نوع بولدزر،دو نوع بيل هيدروليكي و يك نوع گريدر و با شركت ولوو سوئد براي توليد دو نوع لودر منعقد گرديد.
همچنين به منظور عملي نبودن پروژه طرح توسعه هپكو در زيمنه افزايش

توليد در سال 1364 با نظارت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرارداد ديگري با شركت

آلماني ليبهر منعقد گرديد و با همكاريهاي فني و اقتصادي دو طرف سرانجام پروژه طرح در سال 1370 به انجام رسيد و مورد بهره برداري قرار گرفت.
شركت هپكو با تخصيص هزينه ارزي معادل 48 ميليون دلاري و هزينه ريالي 15 ميليارد ريال جهت افزايش تواناييها و ظرفيت توليد به عنوان يكي از صنايع استراتژيك ملي محسوب مي گردد.اين طرح در دو فاز به اجرا درآمده است كه فاز اول آن با توان توليد سالانه 2100 دستگاه هم اكنون مورد بهره برداري قرار گرفته و امكان بهره برداري از فاز دوم آن با توان توليد 3400 دستگاه وجود دارد.

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 3

اين كارخانه مجهز به بخش هاي عمليات اوليه مشتمل بر برشكاري و فرسكاري و جوشكاري مشتمل بر جوشكاري سبك و سنگين ماشين كاري اعم از ماشين كاري سبك و سنگين،سالن رنگ قطعات و مجموعه ها و خطوط مونتاژ ماشين آلات مي باشد.
به دليل استفاده از ماشين هاي ابزار پيشرفته كامپيوتري و استفاده از آخرين تكنولوژي هاي شناخته شده جهاني در اين شركت،اين كارخانه قادر است علاوه بر طراحي و انجام محاسبه هاي دقيق فني مهندسي و استفاده از سيستم هاي اطلاعاتي مركز كامپيوتر شركت از مرحله ساخت تا مونتاژ توليد نمايد.
هم اكنون اين شركت با توان توليد 20 نوع ماشين آلات سنگين شامل:
بلدوزرHD 150 وHD330
كمپكتور HPC5
لودر HL 150 ، HL 200 وHL 115
آسفالت فينشر HPF 10
آسفالت تراش HCM 176
لينفتراك HFL 80

گريدرHG 180
بيل چرخ لاستيكي و زنجيري HEC 100 وHE 100
غلتك HC 70 ،HC 5 ،HC 13 ،HC 35 ،HC 78 ،HCP 100 ،HC 100 ،HR 105
قادر است علاوه بر تأمين نياز كشور در معادن،راهسازي،ساختمان سازي،خاك برداري،حفر كانال و حمل و نقل قسمتي از توليدات خود را به خارج از كشور صادر كند.
با نگاهي به سر مايه گذاري لويد در هپكو رقمي معادل سيصد ميليون ريال بوده و در سال 1358 به 2/1 ميليارد ريال رسيده است و مقايسه آن با آمار و ارقام سرمايه گذاري طرح و

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 4

توسعه اين شركت كه بالغ بر 48 ميليون دلار هزينه ارزي و پانزده ميليارد ريال هزينه ريالي در بر داشته است ميزان سر مايه گذاري تواناييها و اختصاص سرمايه براي افزايش درصد ساخت قطعات ماشين الات راهسازي به عنوان يكي از صنايع استراتژيك ملي به وضوح نمايان مي شود.
در حال حاضر اين شركت با عنوان (شركت ساخت ماشين آلات راهسازي ايران) و تنها سازنده اين ماشين آلات در كشور تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران(وزارت صنايع سنگين) به فعاليت خود ادامه مي دهد.

امكانات موجود در شركت هپكو
تجهيزات و تأسيسات و امكانات موجود در شركت هپكو به شرح زير است:
1) سالنهاي مونتاژ ماشين آلات كه با مساحت 40 هزار مترمربع،مشتمل بر خطوط مونتاژ بيل مكانيكي،بلدوزر كودر،غلطكها و انبار قطعات توليدي مي باشد.
2) سالنهاي ساخت به مساحت 60 هزار مترمربع مشتمل بر بخش هاي عمليات اوليه،جوشكاري،ماشين كاري،سالن رنگ قطعات و واحدهاي كمك توليدي مي باشد.
3) سالن رنگ نهايي محصول.
4) كارگاه توليد اكسيژن با ظرفيت 165 متر مكعب در ساعت به منظور تأمين اكسيژن مورد نياز خطوط جوشكاري.
5) كارگاه توليد گاز كربنيك به ظرفيت 150 كيلوگرم در ساعت به منظور تأمي

ن گاز مورد نياز دستگاههاي برش شعله.
6) انبارهاي روباز به منظور نگهداري مواد خام در مدتهاي 6 ماهه و 15 روز به مساحت 198000 مترمربع.

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 5

7) تجهيزات موتورخانه مركزي و تأسيسات آن مجهز به 4 دستگاه ديگ بخار با ظرفيت كلي 64000 پوند (هر كدام 6000 پوند).تمان اداري و ستادهاي مهندسي،برنامه ريزي،مركز كامپوتر،خدمات فني،كنترل كيفيت و مركز آموزش.
9) انواع ماشين ابزار جهت ساخت قطعات كه از پيشرفته ترين نوع خود در زمينه هاي برش،پرس،فرز،بورينگ و تراش مي باشد.
10) تأ سيسات تأمين انرژي برق موردنياز كارخانه شامل 4 پست ترانسفورماتور فشار قوي كه برق موردنياز را از پست خط هوايي 20 كيلووات شبكه به كارخانه منتقل و به وسيله كابلهاي زميني توزيع مي كنند.

شبكه داخلي برق شامل:
الف-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت2000كيلوولت آمپري در تأسيسات.
ب-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت آمپري در سالن رنگ.
ج-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 800كيلوولت آمپري در انبار توليد.
د-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 1000كيلوولت آمپري در ساخت.
ه-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 630 كيلوولت آمپري در كانتين.
و-ديزيل ژنراتور اضطراري به قدرت 210كيلوولت آمپر.
ز-شبكه فشار قوي با كليدها و تابلوهاي مربوطه(ضمناً كارخانه داراي امتياز 3200 آمپر ساعت برق از شبكه وزارت نيرو مي باشد).

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 6

11) توانايي انجام عمليات برشكاري،جوشكاري،ماشين كاري و رنگ قطعات و مجموعه هاي سبك و سنگين با مواد خام تا ضخانمت 180 ميليمتر.
12) مجهز بودن كليه ايستگاههاي كاري بخشهاي مختلف توليد كرنهاي شعاعي 1تن،2تن،5 تن كرنهاي دروازه اي مترمارسي تا ظرفيت 15 تن،سيستم حفاظت ايمني اطفاي حريق،اگزوزفنهاي موضعي بخش جوشكاري جهت تهويه هواي سالنها و سيستمهاي سرمايش و گرمايش.
13) بخش CNC مشتمل بر كادر برنامه نويسي ئ كادر آموزشي كه تحت پوشش واحد مهندسي كارخانه مي باشد قادر است كه علاوه بر انجام عمليات نقشه كشي

و طراحي(CAD)،برنامه نويسي ماشين ابزار،شبيه سازي و آموزش پرسنل درگير شركت در زمينه هاي آموزشي پرسنل برنامه نويسي و ساير مسائل مرتبط با سيستم هاي كامپيوتري ماشين هاي ابزار ساير واحدهاي صنعتي به نحوه بهينه اي ارائه خدمات بنمايند.
14) آزمايشگاه كنترل كيفيت به جهت داشتن تجهيزات ويژه آزمايشگاهي توانايي انجام انواع تستهاي مخرب و غير مخرب از قبيل تست هاي ضربه،كشش،سختي سنجي،آلتراسونيك،مغناطيسي،مايعات نافذ را با دقت بالا دارا مي باشد.همچنين آزمايشگاه كنترل كيفيت اين شركت توانايي تشخيص ساختار كريستالي مواد و قطعات به همراه عكسبرداري ازاين ساختار و انجام عمليت حرارتي برحسب آلياژهاي متفاوت به كيفيت باه بعدي توانايي انجام تست ابعادي قطعات و مجموعه ها در سه محور با ابعاد 70/2×4×8 متر و حداكثر وزن 2500 كيلوگرم را دارا مي باشد.

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 7

16) دواير خدمات پس از فروش و ادارات سرويس در شهرهاي كرج،اراك،اهواز،مشهد،كرمان،رشت و در كشورهاي پاكستان،بندر كراچي.
17) دفتر مركزي و ادارات فروش بازرگاني واقع در تهران- خيابان سميه.
18) مجموع پرسنل اعم از كارشناسان،كارگران ماهر و نيمه ماهر حدوداً1700 نفر.

بهره برداري از امكانات
با شروع بهره برداري از طرح توسعه نياز به نيروي انساني متخصص و كارآمد سبب شد تا به دو صورت در تأ مين پرسنل موردنياز اقدام شود:
1-بالا بودن سطح كيفي پرسنل موجود از طريق نوآموزي و بازآموزي.
2-جذب نيروهاي متخصص و كارشناس جديد براي پذيرش مسئو ليتهاي مربوطه به راه اندازي و راهبران طرح توسعه.
در زمينه هپكو مي بايست براي 1200 نفر پرسنل شاغل در مجتمع توليدي سرمايه گذاري و برنامه ريزي نمايد.ازاين تعداد900 نفر پرسنل توليدي(شامل 540 نفر پرسنل مستقيم درگير توليد و360 نفر نيروي غير مستقيم درگير توليد) و 300 نفر نيروي ستادي (شامل پرسنل اداري خدماتي و كارشناسان فني و غير فني ) ميباشد.

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 9

مهندسي شركت هپكو شهريور 1377
رديف عنوان شرح مشخصات
1 نيروي انساني 1-داراي تحصيلات ليسانس و بالاتر(191نفر)
2-نيروي متخصص تكنسين فني(273 نفر)
2 نرم افزارهاي كامپيوتري انواع نرم افزارهاي بانك اطلاعاتي،طراحي و مهندسي كنترل كيفيت،تحليل آماري و شبكه هاي محلي LAN
3 سيستمهاي نرم افزاري داخلي 1-سيستم برنامه ريزي و كنترل توليد
2-سيستم سفارشات و انبارداري
3-سيستم درخت محصول(B.O.M)
4-سيستم روشهاي توليد (J.P.M)
4 گواهينامه استاندارد جهاني گواهينامه سيستم مديريت كيفيت(ISO 9002- 94)
5 مجوزهاي كسب شده (امتيازات) امتياز توليد انواع بلدوزر،لودر،غلطك،گريدر،ليفتراك،فينيشر از شركتهاي ليبهر،ولوو،دانياپاك،فان،هايستر و بلوناكس
6 واحد تحقيقات و توسعه(R&D) فعاليت در زمينه هاي طراحي،ساخت و تس

ت گريدر،لودر،فينيشر،ليفتراك،غلطك و انواع متعلقات مربوط به محصولات راهسازي.
7 آرشيو اسناد و مدارك متني شامل انواع كتب علمي،فني،استانداردهاي فني و مجلات تخصصي
8 تجهيزات كامپيوتري و چاپ اسناد 1-كامپيوتر=145 دستگاه
2- پرينتر=47دستگاه
3- پلاتر= 7 دستگاه

4- اسكنر= 4 دستگاه
5- ديجيتايزر= 8 دستگاه

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 10

كار گاه شركت ساخت ماشين آلات راهسازي- هپكو
كارخانه اين شركت از دو سالن عظيم توليد تشكيل يافته كه به منظور ساخت انواع محصولات مقرر در برنامه توليد با ظرفيت هاي مختلف احداث شده است.
فضاي سالن هاي توليدي اين كارخانه به دو قسمت ساخت و مونتاژ اختصاص يافته است.در قسمت هاي ساخت به طور عمده عمليات اوليه جوشكاري،ماشينكاري،رنگ قطعات و مجموعه ها و در قسمت مونتاژ عمدتاً عمليات اتصال،تنظيم،تست،رفع عيب و مونتاژ نهايي صورت مي گيرد.

كارگاه عمليات اوليه
كليه عمليات ورقكاري اعم از برشكاري و فرمكاري در كارگاه عمليات اوليه كه در نوع خود بي نظير است انجام مي شود.اين كارگاه داراي تجهيزاتي است كه كليه كارهاي سبك متوسط و سنگين توسط اين تجهيزات انجام مي گردد.همچنين اين كارگاه به جهت داشتن امكانات موجود و بالقوهاي كه از مازاد ساعت ماشين آلات آن در دست است مي -تواند براي رفع احتياجات ورقكاري ساير كارخانجات و واحدهاي صنعتي و رفع گلوگاههاي موجود مورد استفاده

قرار گيرد.
ماشين هاي ابزار مستقر در كارگاه عمليات اوليه به شرح زير مي باشد:
1) ماشين هاي شات بلاست.
2) ما شين هاي برش شعله.
3) ماشين هاي برش قيچي.
4) ماشين هاي برش اره.
5) ماشين هاي برش پانچ و نيبلينگ.
6) ماشين هاي پرس ضربه اي.
فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 11

7) ماشين هاي پرس هيدروليك.
8) ماشين هاي برش تابگير.
9) ماشين هاي پرس خم.
10) ماشين هاي نورد هيدروليك.

كارگاه جوشكاري
كارگاه جوشكاري اين كارخانه مشتمل بر 360 ايستگاه كاري بوده كه به جهت دارا بودن تجهيزات خاص جوشكاري،قابليت اجراي پروژه هاي متفاوت جوشكاري مربوط به ساير كارخانجات و واحدهاي صنعتي را با كيفيت و دقت لازم كارا مي باشد.
برخي از تجهيزات جوشكاري مستقر در كارگاه جوشكاري به شرح زير مي باشد:
1) دستگاه جوش CO2 تا ظرفيت 500 آمپر.
2) دستگاه جوش طولي اتوماتيك تا ظرفيت 1100 آمپر.
3) دستگاه جوش طولي اتوماتيك تا ظرفيت 1000 آمپر.

4) دستگاه نقطه جوش تا ظرفيت 500 آمپر.
5) ساير دستگاههاي ويژه جوشكاري برخي از قطعات هپكو.

كارگاه ماشينكاري
كليه عمليات ماشينكاري اعم از تراش،فرز،بورينگ و دريل در كارگاه ماشينكاري كه در نوع خود بي نظير است انجام مي شود.اين كارگاه داراي تجهيزاتي است كه براساس اين تجهيزات كليه كارهاي سنگين،متوسط و سبك به طور دقيق انجام مي گيرد.
همچنين اين كارخانه با داشتن امكانات موجود و بالقوه اي كه از مازاد ساعت ماشين آن در دست است مي تواند براي رفع احتياجات ماشينكاري ساير كارخانجات و واحدهاي فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 12

صنعتي و رفع گلوگاههاي موجود،مورد استفاده بهينه قرار گيرد.
ماشينهاي ابزار مستقر در كارگاه ماشينكاري به شرح زير مي باشد:
1) ماشين هاي تراش.

2) ماشين هاي فرز.
3) ماشين هاي بورينگ.
4) ماشين هاي دريل.
5) ماشين هاي كاراسل.

تاريخچه كوتاه
1371- ساخت داخل بدنه كليه محصولات با ارزش متوسط 30% و تحقق اهداف طرح توسعه.
1372- شروع سازمان يافته فعاليت ساخت داخل براي ساير قطعات(غير بدنه) و تأسيس شركت مهندسي و قطعات.
1373- ايجاد واحد مهندسي خريد و تأمين قطعات CKD از منابع اصلي.دستيابي به ساخت داخل 70% (به طور متوسط).
1374- به منظور استفاده بيشتر از ظرفيت هاي موجود،شركت اقدام به معرفي محصولات جديدي به روشهاي:طراحي،كپي كاري يا اخذ دانش فني نمود.
1375- شروع فعاليت ساخت تجهيزات صنعتي به منظور استفاده از ظرفيت هاي مازاد توليدي.
1376- تدوين برنامه استراتژيك شركت با همكاري سازمان مديريت صنعتي.دريافت گواهي ISO 9002 .

فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 13

1377- شروع صادرات سازمان يافته و توسعه نمايندگيهاي فروش خارج از

كشور.
1379- ايجاد شركت توليد تجهيزات انرژي به منظور ايفاي نقش پيمانكار عمومي براي پروژه هاي مختلف صنعتي.
1380- حجم ارزش افزوده فعاليتهاي شركت در بخش ماشين آلات راهسازي براي سالهاي 1370-1380 معادل 000/000/417 مارك مي باشد(عليرغم ركود بازار).

ليست محصولات :
1- بلدوزر سنگين (330 اسب بخار)
2- بلدوزر سبك (160 اسب بخار)
3-گريدر (180 اسب بخار)
4- لودر (200 اسب بخار)
5- لودر (150 اسب بخار)
6-لودر (115 اسب بخار)
7-بيل هيدروليكي لاستيكي (110 اسب بخار)
8-بيل هيدروليكي زنجيري (110 اسب بخار)
9-فينيشر (108 اسب بخار)
10-ليفتراك سنگين (80 اسب بخار)
11-آسفالت تراش (176 اسب بخار)

فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 15

نحوه عملكرد تعميرات ماشينكاري خدمات فني
قسمت تعميرات متشكل از چندين گروه جهت تعمير و سرويس و غيره مي باشد كه هر كدام طبق برنامه بروشور كاري وظايف خود را انجام مي دهند.
اين قسمت تشكيل شده است از دو گروه سرويس و تعمير و يك گروه تعميرات كربن و يك گروه سيم پيچي و يك گروه آزمايشگاه الكترونيكي.

گروه سرويس و تعمير
از دو گروه سرويس و تعمير يك گروه به نام A و يك گروه به نام B مي باشند.گروه A متشكل از دو نفر سرويس كار است كه يكي از آنها سرويس برق دستگاه و ديگري مكانيك دستگاه را انجام مي دهند.گروه تعمير نيز متشكل از دو نفر است كه يكي تعميرات برق و ديگري تعميرات مكانيك را انجام مي دهد.
نحوه عملكرد سرويس كاري به اين شكل است كه يك برگ سرويس به همراه يك آئين نامه كه به همراه شماره ماشين در روي دستگاه موجود مي باشد با استفاده از كنتور دستگاه در هر 100 ساعت يكبار سرويس هفتگي و به دنبال آن سرويس هاي دو هفتگي و ماهانه و سالانه نيز انجام مي شود.البته در بروشوري كه روي دستگاه مي باشد.
گروه تعمير هم به دنبال به وجود آمدن عيب در دستگاه كار آنها شروع مي شود كه اگر عيب برقي يا مكانيكي باشد تعميركار مربوطه مسئوليت تعمير را به عهده مي گيرد.
هر هفته يكي از گروههاي سرويس در شب قرار مي گيرد.
هر هفته يكي از گروههاي سرويس در شب قرار مي گيرد كه در كنار سرويس دستگاهها در صورتي كه عيب تعميري به وجود آيد گروه تعمير ملزم به رفع عيب مي

باشد.
گروه كرين هم مسئوليت تعمير و نصب كرين را در نقاط مختلف كارخانه به عهده دارند.

فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 16

آزمايشگاه الكترونيك هم وظيفه تعمير بردهاي الكترونيكي مربوط به دستگاههاي جوش و بردهاي كنترلي CNC را به عهده دارد.
هر هفته يك ليست كامل از كنتورهاي دستگاهها نوشته شده و به قسمت كامپيوتري فرستاده مي شود كه طبق اين ليست برگ سرويس هاي هفتگي و ماهانه صادر مي شود.
پرسنلي كه كار سرويس را انجام مي دهند در برگ سرويس آن نام خود را به همراه ساعت كاري را كه روي دستگاه گذاشته اند انجام مي دهند.در نهايت كارها روي يك روال خاص صورت مي گيرد.
سيستمي كه هم اكنون روي دستگاههاي ماشينكاري در هپكو نصب مي باشدCNC مي -باشد يعني تعداد زيادي از دستگاههاي فرز و تراش به صورت CNC مي باشد و چون نوع كارهاي انجام شده متفاوت است اپراتورها مجبور هستند كه مدام با قسمت برنامه ريزي در ارتباط مربوط به قطعه كارهاي متفاوت را بنويسند و كار آنها انجام گيرد.در نتيجه برنامه نويس موظف است كه روي دستگاهها بيايد وو برنامه هاي جديد را وارد نمايد.
در آينده اي نه چندان دور تصميم گرفته اند كه از يك مركز كامپيتري كنترل مي شوند و از طريق همين شبكه تغييرات لازم را روي برنامه ها انجام مي دهند و ديگر نيازي به آمدن برنامه نويس در داخل كارگاه نمي باشد و كليه كارهاي نرم افزاري توسط اين شبكه انجام مي گيرد.
سيستم برقي دستگاههاي موجود در كارگاه را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:
1- سيستم هاي رله كنتاكتوري.
2- سيستم هاي كنترلي ديجيتال.

فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 17

سيستم هاي رله كنتاكتوري
در اين سيستم هاي براي تشخيص وضعيت دستگاه علاوه بر ليميت سوئيچ ها و پراكسيهاي حسي استفاده مي شود و جهت صدور فرمان از سوئيچ هاي فشاري و رله كنتاكتوري استفاده مي شود.اين سيستم ها از قابليت انعطاف پذيري چندان بالايي برخوردار نيستند.

سيستمهاي كنترلي ديجيتال
در اين سيستم ها براي تشخيص وضعيت دستگاه علاوه بر ليميت و پراكسيهاي حسي از انكودرها و تاكومترها نيز استفاده مي شود.

ايرواستاتيك
ايرواستاتيك سيستم ايجاد فشار هوا كه پس از آب گيري هموا و مخلوط ن با روغن وارد سيستم مي شود و ايجاد يك فاصله هوايي (گپ هوايي) جهت كاهش اصطكاك يا از بين بردن اصطكاك در محل اسلايدها (ريل هاي حركت محور ) مي شود كه جهت آب كيري هوا فشرده شده و توسط كمپرسور خنك كننده خنك شده و ذرات بخار موجود در هوا مايع و فيل

ترشده و سپس دفع مي گردد.

هيدرواستاتيك
سيستم ايجاد فشار روغن جهت روغنكاري گيربكس گلكي (هداستوك) و تعويض ابزار مي باشد كه اين فشار روغن اندازه خاصي دارد و دائماً كنترل مي شود.
كل سيستم دستگاه ايرواستاتيك و هيدرواستاتيك از نظر فشار و دما توسط PLC كنترل مي شود.اگر در حين كار اشكالي به وجود آيد سيستم آلارم مي دهد كه عيب دستگاه مشخص مي شود.به طور مثال آلارم 11 يا هيدرواستاتيك 3 مورد مي تواند باشد.
فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 18

1.ERROR PRESSURL B 34/1 B 34 - F1 OPENED (E 5. Ø = Ø)

اين اشكال نشان مي دهد پريجر يا كليد تحت فشار شماره F1 كه با برچسب نشان داده شده B34 مجموعه را نشان مي دهد كه در نقشه برقي نشان داده شده است و1 نشان دهنده صفحه نقشه برقي مي باشد.مثلاً B 34/1 يا B 34/2 .

2. OVER TEMPTRATURE B 34/1 B 34 F2 OPENED (E 5.2= Ø)

ورودي PLC بايت5 و بيت2 دما زياد است
3. FILTER DIRTY B 34/1
B 34 F2 OPENED (E 5.4= Ø ). IS CLTECKED IN TERVALS OF 12 MEN. IN CASE OF ERROR A STATUS MESSAGE APPEARS.
IF THE FILTER IS NOT REPLACED WITHIN 3H.

بعد از 12 ديقه بايد درPLC خوانده شود اگر تأخير داشته باشد يا زمان بيشتر از 12 دقيقه شود آلارم مي دهد.

آلارم PC و NC
PROGRAM CONTROL:PC
كنترل برنامه اي

NOMBERIC CONTROL:NC
كنترل محوري - اعداد و ارقام را كنترل مي كند.

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 20

Programablal Logic Control : PLC
به طور كلي PLC يك كنترل كننده منطقي قابل برنامه ريزي مي باشد.
تا قبل از اينكه PLC وارد بازار شود مشكلات زيادي در زمينه مدارات فرمان به وجود مي -آمد يعني اينكه در مدارات به علت وسعت مدارهاي فرمان مشكلات عمده اي به وجود مي آيد.
به طور كلي مي توان گفت ساختمان داخلي هر PLC از سه قسمت تشكيل شده است:
1- واحد حافظه.
2- واحد CPU.
3- پورتهاي ورودي و خروجي.

واحد حافظه
در PLC دو نوع حافظه به كار برده شده است.يك حافظه اصلي كه معمولاً از نوع E²PROM مي باشد و يك حافظه مياني يا واسطه به نام P II مي باشد.
حافظه اصلي كه از نوع E²PROM مي باشد جهت save كردن مدارات فرمان مي باشد اما در كنار اين حافظه اصلي يك حافظه كمكي هم وجود دارد كه اطلاعات بعد از خواندن در ان به صورت موقت قرار مي گيرد يعني هر عملي را كه ما بخواهيم انجام دهيم اول وارد اين حافظه مي شود.

واحد CPU
واحدحساب و منطق و انجام عمليات را CPU مي گويند كه خود اين تست تشكيل شده است از يك IC ريزپردازنده و تعدادي بافر و تعدادي IC حافظه مي باشد كه نوع IC استفاده شده PLC از نوع Z80 مي باشد كه با توجه به فرمانهايي كه از ورودي صادر مي-

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 21

شود و اطلاعاتي كه از قبل براي آن تعريف شده است اعمال منطقي خود را انجام داده و نتايج را در خروجي قرار مي دهد.

IN-OUT
پورتهاي ورودي و خروجي تست ديگري است از PLC ها كه تشكيل

شده است از تعدادي پورت جهت دادن اطلاعات به ورودي و گرفتن اطلاعات از خرو جي مي باشد.بسته به نوع PLC اين پورتها متفاوت مي باشند.
اين وروديها توسط كارتهاي I/O قابل توسعه مي باشند ولي باز هم محدوديت داريم يعني نمي توان به طور دلخواه از كارتها استفاده كرد بلكه محدوده و رنج مشخصي هم دارند.

روش برنامه نويسي در PLC
با پيشرفت علم امروزه كارخانجات متعددي اقدام به توليد PLC مي نمايند از جمله؛زيمنس آلمان،ميتسوبيشي ژاپن و…كه روش برنامه نويسي در PLC هاي مختلف تقريباً يكي است اما تفاوتهاي اندكي با يكديگر دارند.
به طور كلي سه روش برنامه نويسي موجود مي باشد : csf-lad-stl

روش برنامه نويسي csf
معمولي ترين روش برنامه نويسي csf مي باشد كه اين روش بيشتر از گيتهاي منطقي AND,OR,…. و تعدادي تايمر و كانتر مي باشد كه يكي از ساده ترين روشها براي دانشجويان گرايش الكترونيك مي باشد.

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 22

روش برنامه نويسي Lader (برنامه نويسي فلوچارتي يا Lader)
با توجه به نام،اين روش به صورت فلوچارتي مي باشد.يعني در اين روش دقيقاً مداري را كه به ما به عنوان مدار فرمان مي كشيم آن را دقيقاً روي PLC مي بنديم كه از اين روش بيشتر دانشجويان گرايش برق -قدرت استفاده مي كنند.

روش برنامه نويسي stl
يكي از پيچيده ترين روش هاي برنامه نويسي روش stl است كه در اين روش فقط از منطق ديجيتال استفاده شده است.يعني با توجه به دستورات A=AND وO=OR و غيره بايد مدار فرمان به يك چنين علامتي تبديل گردد.
امروزه با در كنار هم قرار گرفتن يك سيستم NC به همراه يك PLC تشكيل سيستم CNC را داده كه كارها را خيلي آسان نموده است و كاربرد وسيعي در صنايع توليدي كه در كارخانجات از يك كامپيوتر صنعتي (Z80) و يك PLC تشكيل شده است كه توسط اين سيست

م خيلي از دستگاهها اتوماتيك شده اند و كار خود را به صورت تمام اتوماتيك انجام مي دهند.
در هر واحد صنعتي و يا توليدي براي راه انداختن يك پروسه نياز به راه اندازي و متوقف كردن موتورها،باز و بسته كردن شيرها و دريچه هل و غيره بر اساس ترتيب معيني مي باشد.اينگونه عمليات كنترل به انيترلاكينگ و يا سكونيك موسوم است .علاوه بر اين نياز به اندازه گيري كميتهاي مختلف فيزيكي مانند درجه حرارت،فشار،فلو،طول،سرعت،شتاب،موقعيت،وزن و غيره مي باشد و اغلب بايد بر اساس مقادير اندازه گيري شده عمليات كنترل يعني مثل باز و بسته كردن شيرها و يا دريچه ها و راه اندازي و يا متوقف كردن مكانيزم هايي صورت پذيرد.همچنين جهت آگاهي اپراتور مي بايست وضعيت مكانيزم و مقادير كميتهاي فيزيكي فرآيند در هر لحظه نمايش داده فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 23

شده و يا در مواردي ثبت گردند.اينگونه كنترل فرايند كه اولين مرحله اتوماسين مي باشد و معمولاً به نام اتوماسين سطح يك (Level 1 Automation) ناميده مي شود از ديرباز در كارخانجات به كار گرفته شده است.
براي طراحي سيستم اتوماسيون يك كارخانه و يا پروسه با توجه به نقشه ها و بررسي هاي مهندسي يا به نخست سخت افزار سيستم اتوماسيون طراحي شده و تركيب سخت افزار مشخص مي شوند و سپس بر اساس LD ها (Logi Diagram) و ILD ها(Instrument Loop Diagram ) برنامه هاي نرم افزاري نوشته مي شود.
اتوماسين در يك واحد صنعتي مي تواند از يك راه اندازي ساده خودكار يك سري مكانيزم شروع شده و به كنترل هوشمند و بهينه بخشهايي از پروسه منتهي شود،به همين دليل معمولاً صحبت از سطوح مختلف اتوماسيون مي شود.پايين ترين سطح اتوماسين يا اتوسيون سطح يك(Level One) به استفاده از PLC براي كنترل گفته مي شود كه تك تك مكانيزم ها را كنترل مي كند.اتوماسيون سطح دو(Level Two) به كنترل جمعي از خطتوليد و يا پروسه اطلاق مي شود كه معمولاً در آن علاوه برPLC از كامپيوتر نيز استفاده مي شود.در اتوماسيون سطح سه (Level Three) معمولاً سيستم هاي اعمال مديريت اطلاعات (MIS) به كار گرفته مي شوند و كنترل كامل بهينه سازي پروسه توليد در اين سطح اتوماسيون توسط نرم افزاري خاص انجام مي گردد.وضعيت اتوماسيون به صورت يك هرم در شكل زير نمايش داده شده است.

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 24

اتوماسيون راه درازي را پيموده است.سيستم هاي رله اي جاي خود را به سيستم هاي ديجيتال داده و نهايتاً به جاي هر دو آنها PLC ها جايگزين شده اند.
PLC ها كه نوعي كامپيوتر صنعتي مي باشند به طور دائمي در حال اجراي برنامه كنترل بوده و كليه تغييرات را زير نظر داشته و فرامين لازمه را فراهم مي كنند.در عين حال نتايج عمليات كنترل را از طريق لامپ هاي سيگنال و با مانيتورها به اپراتور نشان داده و در صورت نياز توسط چاپگر بر روي كاغذ ثبت مي كند.اتوماسيون با استفاده از PLC ها به صورت امري بسيار مطمئن با هزينه بسيار كم نگهداري و نيز با امكانات گسترده براي بهينه سازي توليد درآمد

ه است به طوريكه نه تنها از كارخانجات جديد قطعات به كار گرفته مي شود بلكه در واحدهاي قديمي نيز مي تواند در جهت افزايش و كاراتر كردن توليد بسيار مفيد باشد.

كنترل رله اي يا Hard Wire
در گذشته ترتيب راه اندازي مكانيزم ها و برقراير انيترلاكينگ موردنياز

،همه توسط سيستم هاي رله اي و كنتاكتورها صورت مي گرفت.اينگونه مدارهاي كنترل در تمام قسمتهاي قديمي كارخانجات به كار گرفته شده است.
از خصوصيات اين نوع كنترل حجم بسيار زياد تابلوهاي كنترل كه عملاً در بيشتر موارد با تابلوهاي مدارهاي قدرت يكي مي شوند.مصرف انرژي بالا،هزينه زياد اوليه و نيز هزينه -هاي زياد نگهداري،نداشتن انعطاف براي انجام تغييرات گسترده و يا گسترش كلي سيستم،دشواري و پيچيدگي و پايين بودن ضريب اطمينان(Reliability) در سيستم هاي بزرگ مي باشد.در بخش اندازه گيري و كنترل در سيستم قديمي موجود در كارخانجات هر يك از كميت ها به تنهايي توسط Sensor مربوطه از قبيل ترموكوپل،ترمورزيستانس،فشارسنج و غيره تبديل به سيگنال شده و معمولاً پس از گذشتن
فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 25

از يك مبدل (Transducer) به نشاندهنده و يا ثبات وصل مي شوند.
در مواردي كه از كميتها براي كنترل استفاده مي شود و به ورودي كنترل كننده كه مثلاً ممكن است دريچه اي براي كنترل استفاده مي شوند.
در سيستم كنترل رله اي،برنامه هي كه نحوه عملكرد سيستم را تعيين مي كند،به وسيله نحوه ارتباط اجزا مدار مثل كليد،سنسور،كنتاكت،بوبين و غيره با يكديگر مشخص مي گردد (سيم كشي).
به منظور تعيين برنامه (ويا نحوه عملكرد) سيستم كنترل مي بايست سيم كشي (كه همان نحوه ارتباط بين اجزاست) تغيير داده شود.به طور مثال دو كنتاكت چنانچه سري بسته شوند عمل (AND) و چنانچه موازي بسته شود عمل (OR) را پديد مي آورند،بنابراين نتيجه بسيار مهم زير به دست مي آيد:
 سيستم كنترل رله اي و يا Hard Wire تنها زماني مي تواند ساخته شود كه برنامه آن از قبل تعريف شده باشد.
به عبارت ديگر سيستم كنترل رله اي در حالت (عمومي) قابل ساخت نيستند،مثلاً نمي توان تابلويي ساخت تا از آن به عنوان كنترلر هم در دستگاه فرز و هم در دستگاه اتوماتيك شير دستي استفاده نمود.

سيستم كنترل لاجيك قابل برنامه ريزيPLC
اينگونه سيستم هاي كنترل از حدود دهه1960 رواج بسيار يافتند.يك سيستم كنترل ديجيتالي،معمولاً از واحدها و يا كارتهاي متعدد و مشابهي تشكيل شده است.به عنوان مثال كارت كنترل موتور ساده،كارت كنترل موتور چپ گرد و راست گرد براي شيرها و دريچه ها و غيره،كارت تايمر،ثبات انتقالي (Shift Register) كارت گيت هاي ديجيتالي

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 26

غيره.در يك سيستم كنترل ديجيتالي كارتهاي مختلف متناسب با تعداد مكانيزم ها و پيچيدگي فرآيند كنترل مورد استفاده قرار مي گيرند.در اينگونه سيستم كنترل هر

چند كه اطلاعات مربوط به وضعيت مكانيزم به صورت ديجيتالي موجود مي باشد،اما معمولاً و يا حداقل در سيستم هاي قديمي تر اين اطلاعات در جايي ذخيره نمي گردد.در سيستم هاي جديدتر ديجيتالي معمولاً از يك كامپيوتر جداگانه استفاده مي شود كه برخي اطلاعات حياتي هر مكانيزم به آن داده مي شود تا براي تهيه گزارشهاي بهره برداري و يا عيب يابي مورد استفاده قرار گيرد.
در بخش اندازه گيري و كنترل ، سيستم هاي ديجيتالي جديد اختلاف عمده اي با سيستم -هاي قديمي جز مدرن تر شدن تجهيزات به كار رفته در هر قسمت ندارند.در اينجا نيز كنترل كننده ها به صورت مجزا از يكديگر به صورت كنترل كننده هاي (PID) تعبيه شده و با استفاده از مقادير اندازه گرفته شده توسط سنسور و مبدل (Transducer) و مقدارخواسته شده (Set Point) عمل كنترل را انجام مي دهند.
استفاده از سيستم هاي كنترل ديجيتالي و بسط و تئسعه كامپيتر منجر به تحولي بنيادي در سيستم هاي كنترل و اتوماسيون كارخانجات شده و باعث توسعه آنچه كه امروز به نام كنترل كننده هاي منطقي قابل برنامه ريزي(Programmable Logic Controller) ناميده مي

شوند شد.در اين كنترل كننده ها اينترلاكينگ و سونيك و اندازه گيري و كنترل حلقه ها همه به صورتي يكپارچه درآمده اند.
بنابراين در يك PLC ديگر نه مثل يك مدار رله اي،كنتاكتورهاي مشخص براي ساختن اينترلاكها،به كار گرفته مي شوند و نه مثل مدارهاي كنترل ديجيتالي با كارتها و يا مدولهاي مشخصي كار انجام مي گيرد بلكه كنترل كننده مركزي به نام (CPU) كل عمليات كنترل را انجام مي دهد.در اينجا ما با ساختاري كامپيوترگونه سر و كار داريم و

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 27

طبيعتا با تمام مفاهيم كامپيوتري مثل پردازشگر (Processor) و يا(CPU) و حافظه هاي EPROM , ROM , RAM وغيره بايد آشنا شويم.
بنابراين در PLC بر خلاف نوع رله اي،ساختمان كنترلر و همچنين سيم كشي مستقل از برنامه بوده و بدين ترتيب تنها با تغيير برنامه مي توان از آن در موارد بسيار متفاوتي استفاده نمود.
به طور مثال سنسورها،بوبين و ديگر اجزا يك ماشين افزار مي توانند مستقيماً داخل حافظه باز شود.اين برنامه مشخص مي كند كه مطابق چه منطقي (AND.OR) با آنها رفتار و خروجي نسبت داده شوند.
به عبارت ديگر در چه زماني و تحت چه شرايطي شير برقي باز و يا بسته شود.به منظور تغيير عملكرد كنترلر تنها كافيست كه برنامه داخل حافظه تغيير داده شود و نيازي به تغيير سيم كشي نيست.

تاريخچه PLC
در سال 1968 اولين PLC در امريكا ساخته شد كه در آن زمان آن را كنترلِ قابلِ برنامه ريزي PC نامگذاري كردند.
در سال 1973 PLC وارد بازارآلمان شد و اكنون شركتهاي مختلفي در جهان در زمينه ساخت و كاربرد PLC فعاليت دارند به طو ري كه 26% مربوط به زيمنس و 26% مربوط به كمپاني امريكايي (Alam Bradley) و 11% مربوط به كمپاني ژاپني (Mitsubishi) 28% باقي مانده مربوط به ساير كمپاني ها از جمله AEG وBoch وجنرال الكتريك وTeleme Canique فرانسوي مي باشد.

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 28

طراحي مدار فرمان توسط كامپيوتر
هر سيستم نياز به كنترل دارد و در سيستم صنعتي دو نوع كنترل وجود دارد:
1- سيستم سخت افزاري (مدارات فرمان الكتريكي).
2- سيستم هاي PLC (كنترل هاي لاجيكي قابل برنامه ريزي).
سيستم PLC خود به دو گروه تقسيم مي شود:
1- سيستم هاي كنترلي گستردهDCS (Dister Control System).
2- كامپيوترهاي شخصي صنعتي IPC (Industrial Personal Computer).
در يك سيستم PLC با اعمال ورودي كه ممكن است به صورت كليدي و يا از طيق سنسورها باشد عمل در يك عمل كننده و يا يك سيمولاتور (شبيه ساز) آشكار مي گردد.به مجموع اين عمل يك فرآيند كاري يا پروسه گفته مي شود.

مدار فرمان الكتريكي
مدار فرمان در يك سيستم ارتباط بين وروديها و خروجيها با يك برنامه از قبيل تعريف شده را بيان مي نمايد.

موارد كاربرد PLC را مي توان به شرح زير نام برد:
1- كنترل هر ماشين يا وسيله.
2- كنترل هر سيستم خط توليد.
3- كنترل مدار فرمان CNC.
تمامي اجزا يك كامپيوتر در سيستم PLCوجود دارد ولي ورودي ها و خروجي ها هم چنين عمل تركيب ورودي ها وخروجي ها در PLC با كامپيوتر متفاوت است.خروجي يك PLC مي تواند يك ترانزيستور،رله،ترياك و … باشد.
فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 29

Flag (پرچم)
فِلَگها يا حافظه هاي مياني نشانه هايي به معناي انجام شدن يا نشدن كار مي باشند.براي نوشتن برنامه در ماشينهاي PLC از وسيله اي به نام (PG) بنامه ريز دستي استفاده مي شود.كوچكترين PG ساخته شده كه فقط به زبان برنامه نويسي STL كار مي كند PF605 وPG615 است.

نرم افزار مورد نياز در PLC (Simatic-SS) نام دارد.

برنامه ريزي فلگها (حافظه مياني FLAG)
اگر بخواهيم در حين انجام عمل ماشين در محلي يا موقعيتي نتايج را ذخيره نمود تا بعداً از آن استفاده نماييم از فلگها استفاده مي نماييم.
فلگها نقشي مانند كنتاكت هاي كمكي (رله كمكي) در الكترونيك و معادل يك شير5.2 در پنوماتيك كه مي توان از دو طرف آن را كنترل كرد را در PLC به عهده دارند.
در PLC فلگ نقش حافظه RAM را نيز مي تواند داشته باشد.دستورات در مورد خروجي مانند Set وReset را در مورد فلگ مي تولن اجرا نمود.همچنين مي توان فلگ ها را AND ياOR نمود.

برنامه ريزي توابع زماني (تايمرها)
معمولاً در موارد زير مي توان از تايمرها استفاده نمود:
1- بخواهيم در عمل وقفه اي رخ دهد.
2- فاصله بين فر‏آيندها ايجاد نماييم.
3- زمان مناسب براي انجام يك يا چند فرآيند در نظر گرفته شود.
يك PLC معمولاً داراي كارت پردازشگر،كارت حافظه،كارت هاي ورودي و خروجي و

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 30

بالاخره كارت تغذيه مي باشد.
ورودي و خروجي هاي PLC
وسيله ارتباط PLC با مكانيزم تحت كنترل آن از طريق ورودي ها و خروجي ها مي باشد كه معمولا به دو دسته ديجيتال و آنالوگ تقسيم مي شوند.

ورودي هاي ديجيتال (Digital Inputs.DI)
ورودي هاي ديجيتال عبارت است از ورودي هاي كليد،رله،كنتاكتور،كنتاكت،ليميت سوئيچ (Limit Switches) و غيره.به طور خلاصه هر مكانيزمي كه بتوان دو حالت مشخص قطع و وصل را

براي آن تعريف نمود ورودي هاي ديجيتال،وضعيت پروسه را همراه با فرمانهاي صادره از سوي اپراتور به PLC اعلام وابلاغ مي نمايند.

خروجيهاي ديجيتال (Digital Outputs.DO)
كليه فراميني كه از PLC براي خاموش يا روشن كردن لامپها و يا قطع و وصل كردن رله ها و يا كنتاكتورها و نتيجتاً به راه انداختن يا متوقف كردن مكانيزم ها از PLC صادر مي شوند و فقط دو حالت قطع يا وصل را دارا مي باشند،خروجي هاي ديجيتال را تشكيل مي -دهند.

در هر دو مورد ورودي و خروجي ديجيتال در حالت يگانه و در عين حال متفاوت وجود دارد و به شكل زير مطرح مي گردد:
حالت "0" ولتاژ وجود ندارد (يعني صفر ولت).
حالت "1" ولتاژ وجود دارد (يعني VDD).
اين دو حالت سيگنال در حقيقت مقادير دودويي (سيگنالي كه دو حالت دارد:صفر

فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 31

ويك) مي باشد.اصطلاح سيگنال دودويي نه تنها براي توصيف ورودي و خروجي ديجيتال به كار مي رود بلكه جهت بيان حالت المانهاي داخلي كه وظيفه پردازش سيگنال ها را دارند نيز به كار مي رود.
كلمه "Bit" رقم دودويي جهت بيان كوچكترين واحد اطلاعاتي به كار مي رود.هشت بيت معادلِ يك بايت (Byte) و دو بايت معادلِ يك (Word) مي باشد.
چنانچه كليد متصل شده به ترمينال ورودي داراي كنتاكت N.O باشد،در صورت فعال شدن كليد ورودي "1" خواهد بود.به همين ترتيب چنانچه كليد متصل شده به ترمينال ورودي داراي كنتاكتN.C باشد،در صورت فعال شدن كليد،ورودي "0" خواهد بود.
PLC نمي تواند بفهمد كه آيا يك كليد با كنتاكت N.O به ورودي وصل گرديده يا با كنتاكتN.C .بلكه فقط حالت هاي"0" و "1" سيگنال را تشخيص مي دهد.به عبارت ديگر PLC فقط به دنبال حالتهاي صفر و يك مي گردد و هيچ اهميتي ندارد كه اين سيگنال توسط يك كليد N.O ايجاد شده و يا N.C .
حال مي توان اين سؤال را مطرح كرد كه در چه مواردي از كليد N.O و در چه مواردي از كليد N.C بايستي استفاده كرد؟
اين انتخاب تنها بستگي به نمات ايمني طراحي و يا نصب دارد (قطع سيم و Active Enable).

نحوه شماره گذاري ورودي ها و خروجي هاي ديجيتال
اين ورودي و يا خروجي ها را نمي توان يكسري شماره بيان كرد چرا كه در اين صورت با شماره ترمينال ها مشترك خواهد شد.مثلاً"Y"براي ورودي و"Q" براي خروجي و پارامترهاي تركيبي كه شامل شماره "Byte" و "Bit Address" مي باشند.