گزارش کار اموزی روند طراحی نقشه های ساختمانی شرکت مشاوره ارکان توسعه

بخشی از مقاله

چکیده
طبقه همکف : اطلاعات، سرویس های بهداشتی آقایان و خانم ها، اتاق های مربیان، تعدادی انبار، آبدارخانه، آزمایشگاههای آنالیز و سیگامی، شیمی و فیزیک، معدنی عمومی، شیمی آلی، فیزیک مکانیک، مکانیک سیالات، تحقیقات شیمی، اتاق رسمی فنی.
طبقه اول و دوم : سرویس های بهداشتی آقایان و خانم ها، اتاق های مربیان، تعدادی انبار، آبدارخانه، آزمایشگاههای اپتیک، فیزیک الکترونیک، مدار منطقی، الکترونیک، میکروبیولوژی، فیزیولوژی، کشاورزی، بیوشیمی، اتاق استراحت مربیان.

طبقه سوم : اتاق منشی و مسئول، سرویس های بهداشتی آقایان و خانم ها، اتاق های مربیان، تعدادی انبار، آزمایشگاه معماری کامپیوتر، کارگاههای آموزش کامپیوتر، ساخت و تعمیر آزاد کامپیوتر.

در ادامه تعدادی از نقشه ها و عکس های مربوط به این ساختمان ارائه
می شود.
و پلانهای مسکونی که هر کدام در قسمت خود آن توضیح داده شده است.

مقدمه :
معماري پنجره‌اي است كه اگر آن را بگشايي همه چيز را زيباتر خواهي ديد زيباتر زندگي خواهي كرد.
و تأثير آن بر روح آدمي مطمئناً پلكاني خواهد بود به سوي بالا اگر يادمان نرود كه معماري هنري است متناسب با فرهنگ هر ملت و معماري بايد مردمي، همراه با احساسات انساني و منظم باشد.
به اميد آن روز كه تمام سعي خود را براي داشتن
مكاني زيباتر، امن تر و راحت تر
براي زندگي كردن بنماييم.

فصل اول
معماري رهيافتي است به جعبه‌اي با دو بعد آرمان و هدف، آرمان معماري فرم بخشيدن به يك الگوي جهاني و هدف آن، بيدار كردن احساس انساني است و براي رسيدن به اين دو بايد از فن و هنر در كنار يكديگر بهره برد.
موضوع اوليه معماري ايجاد يك الگوي فضايي است، يعني نظم بخشيدن به يك فضاي برهنه و عاري از هر چيز.
انتظام فضايي. به معناي استفاده از فرمي است كه فضا منشاء آن است و نظمي شفاف آن را به فضا مرتبط مي‌كند.

براي دستيابي به اين هدف، معماري به هندسه نياز دارد، هندسه علم ايجاد نظم منطقي و هوشمندانه‌اي است كه حامل ارتباط فرم با فرم و فرم با فضا مي‌باشد.
از اين رو، هندسه فرم آرماني را ايجاد مي‌كند، فرمي كه بيان بصري مفهوم است و فضايي انتزاعي در آن تجلي مي‌يابد.

به طور كلي هندسه به ارتباطات منطقي خالص توجه دارد، بنابراين هندسه مفاهيم و ارزشهاي اجتماعي را منعكس مي‌سازد و جهاني با منطق شفاف ايجاد مي‌كند. به طور خلاصه، هندسه ثباتي منطقي باقي مي‌ماند و ارزش‌هايي چون صداقت، زيبايي و خوبي در مرحله دوم ارائه مي‌شوند.

منطقي كه احساس را طرد مي‌كند و تنها درباره حقيقت با ما صحبت مي‌كند.
معماري، پيوسته در جستجوي انتظامي است كه بر اساس نيروي طبيعي و جاذبة زمين باشد، اگر چه هنوز به آن دست نيافته است.
بر خلاف هندسه، معماري نمي‌تواند در تمام ابعاد نفوذ كند، زيرا نيروي جاذبه آن را به حركت‌هاي افقي و عمودي محدود مي‌سازد. معماري، الگويي پوياست.
يك ساختمان طبيعتاً حركت مي‌كند ولي زماني كه مردم در امتداد مسيري حركت مي‌كنند، شكل آن در حال حركت به نظر مي‌رسد. مردم با حركت و تغيير نقطه ديدشان فرم كلي معماري را در ذهن تجسم مي‌كنند.

موضوع دوم در معماري بيدار كردن احساسات انساني است. هندسه، فضايي منطقي و با ثبات ايجاد مي‌كند. ولي به راستي، اين منطق چگونه ما را با تجربه‌هاي معماري آشنا مي‌سازد؟ آيا تنها نظم هندسي است كه فضا را روشن و واضح مي‌سازد؟ آيا هندسه باعث يكنواختي و سكون نيست؟ آيا نيازي به رهايي فضا از ثبات هندسي ناشي مي‌شود؟ آيا فرم و فضا صرفاً بايد بر اساس منطق هندسي شكل گيرد؟

هنگامي كه چند فرم يا حجم در كنار هم قرار مي‌گيرند، اين هندسه و منطق هندسي است كه به آن‌ها نظم و ترتيب مي‌بخشد. زماني كه اين انتظام بين عناصر معماري مانند ستون، ديوار، سقف و كف ايجاد مي‌شود، در واقع به آنها هويت مي‌بخشد. و در نتيجه ما نظم موجود در اين مجموعه را درك مي‌كنيم. اگر در اين عناصر، نسبت‌ها دقيقاً بر اساس ابعاد و اندازه‌ها و تناسبات رياضي باشد، ما يك مجموعه خردمند را احساس مي‌كنيم.

هندسه و تناسبات آن از اجزاء مختلف يك سيستم واضح بصري مي‌سازند. آيا در الين سيستم صرفاً تناسبات هندسي و ايجاد فضايي با نظم مشخص مطرح است؟ در پايان آيا يك سيستم صرفاً موزون و معقولانه، داراي نوعي يكنواختي است ؟
هنگامي كه نظامي منطقي بر فرم و فضا غالب باشد، فضا را تحت الشعاع خود قرار مي‌دهد به هر حال معماري به نظم هندسي نياز دارد، ولي ممكن است اين نظم روح و جان معماري را بگيرد.
بنابراين اگر معماري صرفاً بر اساس منطق باشد نمي‌تواند پاسخگوي روح و احساسات ما باشد. براي دستيابي به اين هدف بايد از قواعد منطقي و خشك آن كناره گرفت. بنابراين، بين قواعدد نوعي و تضاد ايجاد شود، نوعي پويايي كه بين فرم با فرم يا فرم با فضا ايجاد شود تا نيازهاي احساسي ما نيز ارضاء شود. زيرا اين تضاد و پويايي، سرشار از هيجان و احساسات است.
معماري مي‌كوشد تا نظم را براي مردم متجلي سازد و اين مردم هستند كه در حركت تدريجي نظم، فضا را درك مي‌كنند و آن تأثير مي‌پذيرند. اين نظم در ذهن افراد، پويايي و تحرك مي‌يابد و مردمي كه معماري را تجربه مي‌كنند از اين پويايي تأثير مي‌گيرند و بدين گونه معماري از طريق نظم انتزاعي خود در ما تأثير مي‌گذارد.
در حقيقت پويايي موضوع معماري نيست، بلكه پيامد آن است. معماري قادر به پيش بيني واكنش‌هاي احساسي ما نيست. از اين رو آن را نمي‌توان در روند طراحي پيش بيني كرد، همانگونه كه نمي‌توان شيوه‌هاي مختلف يك بازي را پيش بيني كرد، زيرا آنچه ذهن ما را تحت تأثير قرار مي‌دهد، نامشخص است. معماري بايد ادامه يابد تا با آزمون و خطاي روش‌هاي مختلف به يك معماري خلاقانه دست يافت.

اما براي اين كه يك طرح خيالي معماري را هر چند خلاقانه به واقعيت تبديل كنيم بايد دو زبان نوشتار و ترسيم را بدانيم.
در زبان نوشتار اطلاعات فني پروژه را بررسي مي‌كنيم.

و در زبان ترسيم با استفاده از تصاوير دو بعدي و سه بعدي به درك بهتر از آن مي‌رسيم.
به طور كلي يك پروژه ساختماني شامل چهار مرحله است :

1) فاز
2) فاز يك
3) فاز دو
4) فاز سه
1) فاز صفر كه همان مرحله مطالعاتي پروژه مي‌باشد اين مطالعات در زمينه‌هاي مختلف انجام مي‌گيرد. در زمينه طراحي، مطالعات شناخت پروژه و نيز بدست آورده متر مربع فضاها و ... جزء فاز صفر محسوب مي‌گردد.

براي نمونه در زير به بررسي روند طراحي يك واحد مسكوني اشاره شده است. گ
1) انجام مطالعات اوليه برنامه ريزي فيزيكي و تعيين اهداف پروژه
2) بررسي عوامل محيطي، جغرافيايي و فرهنگي
3) شناسايي كامل اجزاي عملكرد ساختمان :

الف ) ورودي
ب ) هال خصوصي (نشيمن)
ث ) پذيرايي
ج ) ناهار خوري
د ) آشپزخانه
ن ) اتاق حمام
و ) سرويس بهداشتي (حمام و دستشويي)
ه ) اتاق خواب
ي ) بالكن (تراس)
4) بررسي روابط متقابل اجزاء طرح
5) تجزيه و تحليل زمين (آناليز سايت) و مكان يابي ساختمان

6) تعيين نحوه استقرار ساختمان و سازماندهي فضاها در ارتفاع
7) بررسي مصالح و انتخاب سيستم ساختماني مناسب
در موارد بالا مختصراً به بررسي فاز صفر يك ساختمان مسكوني پرداختيم. بعد از اين فاز يك شروع مي‌شود كه همان مرحله تهيه نقشه‌هاي ساختماني توسط مهندس معمار مي‌باشد در اين مرحله نقشه‌ها فقط حالت شناخت فضاها را دارند و به هيچ وجه جزئيات را نشان نمي‌دهند البته خود طراح حتماً بايد در ضمن طراحي جزئيات را مدنر داشته باشد تا در مراحل بعدي با اشكال مواجه نشود. مقياس نقشه‌هاي ساختماني در فاز يك تا 100/1 مي‌باشد.

فاز دو : كه همان مرحله تهيه نقشه‌هاي اجرايي مي‌باشد در اين مرحله تمامي جزئيات اجرايي ساختمان بايد مدنظر قرار گيرند و به طور كامل در نقشه‌هاي اجرايي نشان داده شوند. مقياس نقشه‌ها در فاز دو از 50/1 تا 1/1 مي‌باشد.
نقشه‌هاي اجرايي شامل 4 بخش است :

1) نقشه‌هاي معماري كه توسط مهندس معمار تهيه مي‌شود وبا نماد A شماره گذاري مي‌شوند.
2) نقشه‌هاي سازه كه توسط مهندس عمران تهيه مي‌شود و با نماد S شماره گذاري مي‌شوند.

3) نقشه‌هاي تاسيسات الكتريكي و مكانيكي كه توس مهندس برق و مهندس مكانيك طراحي مي‌شود و با نماد M شماره گذاري مي‌شوند.
4) مدارك ضميمه پروژه كه شامل دفترچه مشخصات فني پروژه مي‌باشد كه با نماد E شماره گذاري مي‌شوند.
فاز سه : كه همان مرحله اجراي ساختمان مي‌باشد دراين مرحله تمامي فعاليت‌هايي كه قبلاً بر روي كاغذ انجام شده بود بايد بر روي زمين مورد نظر پياده و اعمال شود.

ارزيابي بخش‌هاي مرتبط با كارورزي

پروژه شماره 1

پروژه شماره 2

محاسبه ميزان ساخت

16/90 = 00/7 88/12 = مساحت كل
7 (2 + (6/0 88/12 )) = ميزان ساخت
7 (2+ 73/7) =
M2 11/68 = 7 73/ 9 =
12 + (1/1 50) = طبق ضابطه
M2 67 = 12 + 55 =

طبق ضابطه – ميزان ساخت = نورگير
M2 11/1 = 67 – 11/68 =

طراحي مبلمان

و
تجهيزات بهداشتي
ساختمان

پروژه شماره 3

فصل دوم

بررسي روند طراحي پروژه ها

روند طراحي پروژه شماره 1
در اين پروژه يك زمين 5/11 9 در اختيار داشتيم كه با توجه به اين كه اينجانب هنوز با ضوابط شهرداري آشنايي نداشتم مسئول كارآموزي به من اجازه 96/8 متر پيشروي در طول زمين را داد كه هر چند اين مسئله طراحي نما را محدود مي‌كرد ولي چون نقشه‌هايي كه موظف به انجام آنها بودم فقط شامل پلان‌ها مي‌شد لطمه چنداني به كار نمي‌زد.
در اين پروژه ما فضاهاي زير را احتياج داشتيم.
1) راه ارتباطي واحدها (جعبه پله )
2) هال
3) اتاق خواب
4) آشپزخانه
5) سرويس هاي بهداشتي
6) حياط خلوت
اهميت راه ارتباطي واحدها واضح است چون بدون پله ما قادر به رسيدن به واحدهاي مورد نظر نيستيم. در طراحي جعبه پله سعي كردم استانداردها را رعايت كنم مثلاً عرض پله‌ها 4/1 گرفته شده و يا ارتفاع پله‌ها حدوداً 17 CM در نظر گرفته شده است و در ضمن به خاطر همجواري با نور مستقيم در همه ساعت‌هاي روز راه پله‌ها روشن مي‌باشد. چون اين واحدها داراي متراژ كمي مي‌باشند بنابراين از فضاي هال هم براي افراد خصوصي خانه و هم براي ميهمانها استفاده مي‌شود موقعيت هال نسبت به در ورودي طوري است كه قرد تازه وارد به فضاي خصوصي خانه ديد ندارد از اين نظر اتاق خواب در امنيت قرار دارد و در ضمن وجود حمام در داخل اتاق خواب به راحتي افراد خانه كمك مي‌كند.
آشپزخانه را در كنار ورودي و مشرف به نور مستقيم آفتاب قرار داده‌ام در ضمن در كنار آشپزخانه حياط خلوتي قرار داده‌ام كه هم محل تهيه سرويس بهداشتي مي‌باشد و هم تهويه آشپزخانه از اين راه انجام مي‌شود.
و به دليل نزديك بودن آشپزخانه و سرويس‌هاي بهداشتي در هزينه لوله كشي نيز صرفه جويي مي‌شود.
متراژهاي سرويس‌هاي بهداشتي مناسب بوده و راحتي افراد در طراحي آن لحاظ شده است.
روند طراحي پروژه شماره 2
در اين پروژه يك زمين 7 8/14 در اختيار داشتيم كه تمامي زمين بايد ساخته مي‌شد، زمين جنوبي بود و بايد 2 باب مغازه تجاري در هم كف ساختمان به علاوه 10 واحد مسكوني بنابراين از بر زمين ما مي‌توانستيم 2 واحد مغازه به اضافه در ورودي را داشته باشيم.
از فضاي پشت جعبه پله نيز به عنوان ادامه واحدهاي تجاري استفاده كردم و زيرزمين كه 2 متر پايين تر از سطح زمين است به عنوان انبار اين واحدهاي تجاري استفاده مي‌شود.
به دليل اين كه ارتفاع داخل مغازه‌ها را 5 گرفته‌ام مي‌توان در داخل مغازه بالكن زد و اين بر كاربري اين واحدهاي تجاري مي‌افزايد.
در واحدهاي مسكوني فضاهاي زير را ايجاد كرده‌ام.
1) آشپزخانه
2) هال
3) سرويس بهداشتي
4) اتاق خواب
5) حياط خلوت
6) راه ارتباطي واحدها (جعبه پله )

در طراحي جعبه پله استانداردهاي ارتفاع و عرض كف پله را رعايت كرده و از نور مستقيم آفتاب بهره گرفته‌ام.
هر پادگر به دو واحد اختصاص دارد بعد از وارد شدن از در وارد فضاي ورودي و همان خانه مي‌شويم هال نور خود را از پنجره آشپزخانه كه به دليل اپن بودن آن نور راحت تر وارد هال مي‌شود تأمين مي‌كند.

در واقع به دليل اين كه نقطه مشترك آشپزخانه و اتاق خواب و سرويس‌هاي بهداشتي مي‌تواند هال باشد هال را در وسط پلان قرار داده‌ام.
دستشويي را در كنار اتاق خواب قرار داده‌ام و در آن به كنجي از هال باز مي‌شود و از اين نظر موجب آزار افراد خانه نمي‌شود.
حمام را به دليل راحتي افراد خانه در داخل اتاق قرار داده ‌ام كه از هواي آزاد مجاورش در حياط خلوت تهويه مي‌شود و هم از حياط خلوت به اتاق خواب نور داخل مي‌شود.

روند محاسبه مقدار ساخت مفيد و طبق ضابطه
به طور كلي زمينها به دو دسته 1) سنددار 2) قولنامه‌ايي تقسيم مي‌شوند.
براي ساخت و ساز بر روي هر زميني بايد مجوز ساخت و پروانه كسب كرد. در مجوز ساخت ميزان متراژ ساخت يا تراكم تعيين مي‌شود. كه اين تراكم را مهندسين شهرساز و معمار براي هر منطقه تعيين مي‌كنند مثلاً تراكم چند منطقه كرج به شرح زير است :

400 – 100 شاهين ويلا
170 ساساني
120 عظيميه
105 فرديس
در هر زمين مي‌توان 60% از طول آن را ساخت كه به اين ميزان طول پيشروي گفته مي‌شود. و چنانچه همسايگان رضايت داشته باشند مي‌توان 2 متر نيز به اين ميزان اضافه كرد بنابراين :

(عرض زمين) (2 + (60% طول زمين)) = ميزان ساخت
مساحت جعبه پله + 1/1 (متراژ ساخت دستور نقشه) = طبق ضابطه
طبق ضابطه – ميزان ساخت = نورگير

نورگير فضاهاي اصلي مانند خواب، پذيرايي، هال بايد 06/0 مساحت كل باشد و نورگير فضاهاي فرعي (آشپزخانه) بايد 03/0 مساحت كل باشد.
روند طراحي پروژه شماره 3)

در اين پروژه ميزان ساخت را طبق آنچه در روند محاسبه ميزان ساخت يادآور شده‌ايم محاسبه كره و به اين نتيجه رسيديم كه ما مي‌توانيم 121 متر بنا داشته باشيم و عرض پيشري زمين 12 متر مي‌باشد (بدون 2 متر اضافي) و شروع به طراحي نموده‌ايم.
روند طراحي واحدها :

پذيرايي : در فرهنگ ما از آنجا كه تعارفات خاصي با ميهمان دارند من پذيرايي را در سمت چپ در ورودي قرار داده ام تا وارد فضاي خصوصي خانه نشود و همچنين براي سرويس دادن بهتر و راحت تر به ميهمان فضاي مابين كابينت‌هاي بالاو پايين سمت پذيرايي را به عرض 5/1 باز گذاشته‌ام كه البته مي‌توان اين فضا را با در كشويي كوچكي كه وجود دارد بست.
در ضمن پذيرايي داراي نور مستقيم مي‌باشد و از لحاظ چيدمان مبلمان گنجايش يك ميلمان 9 نفره را به راحتي دارد.

آشپزخانه : آشپزخانه را در ميان هال و پذيرايي قرار داده‌ام تا به هر دو فضا بتواند سرويس بدهد ولي ديد آشپزخانه را به پذيرايي محدود كرده‌ام تا موجب آسايش افراد داخل آشپزخانه باشد ورودي آشپزخانه و قسمت ورودي خانه به هم نزديك است چون بايد به راحتي خريدهاي خانه داخل آشپزخانه بشود در سمت راست آشپزخانه تراس را قرار داده‌ام تا به راحتي آشپزخانه افزوده شود از لحاظ چيدمان معماري جاي هر چيز را در آشپزخانه مشخص كرده‌ام و سعي كرده‌ام هر چيز را در بهترين جا قرار دهم.

مثلاً سينك ظرفشويي را به اين خاطر در گوشه آشپزخانه گذاشته‌ام تا جلوي ديد افراد خانه و مهمانان نباشد تا در صورت كثيف بودن ظرفها موجب آزردگي خاطر نشود.
ناهار خوري :

در فضاي روبروي آشپزخانه و در ادامه هال قرار دارد. داراي نور مستقيم است و گنجايش يك ميز ناهار خوري 12 نفره را به سهولت دارد.
هال : در فضاي بين ناهار و ورودي قرار دارد و در قسمت گوشه آن فضاي خصوصي اتاق خوابها قرار مي‌گيرد.
سرويس بهداشتي :

دستشويي را در فضاي ورودي خانه قرار داده‌ام تا ميهمانان براي رفتن به دستشويي به فضاي خصوصي خانه وارد نشوند و داراي اندازه‌هاي استاندارد مي‌باشد.
در بين دو اتاق خواب حمام را قرار داده ام تا دسترسي به آن براي همه افراد خانه راحت باشد و همچنين در نقطه امني قرار دارد و داراي اندازه‌هاي استاندارد مي‌باشد.
اتاق‌هاي خواب :
اتاق خواب داراي آسايش كافي مي‌باشد براي آسايش و راحتي بيشتر جاي كمدهاي ديواري را نيز معين كرده‌ام و داراي متراژ مطلوبي مي‌باشند از لحاظ چيدمان اساسيه نيز مشكلي ندارند.

طبقه همكف :
در فضاهاي همكف نيز 3 پاركينگ براي واحدها در نظر گرفته‌ام و سه عدد انباري نيز كه براي امنيت بيشتر در گوشه و در پشت ديوار راه پله قرار دارد با متراژهاي مناسب و در نهايت سعي كرده‌ام رابطه خوبي بين طراحي و چيدمان ستون‌ها برقرار كرده به هيچكدام لطمه‌اي نخورد.
براي درك بهتر طرح يك پرسپكتيو داخلي و يك پرسپكتيو خارجي را نيز به نقشه‌ها اضافه كرده‌ام.